سوریه پاشنه آشیل «حزب الله» و راه نفوذ اسرائیل

حصاری با فناوری‌های جاسوسی و واحد ویژه برای پالایش داده‌ها و ردیابی تحرکات عناصر

محل ترور نصر الله در ضاحیه جنوبی بیروت (فرانس پرس)
محل ترور نصر الله در ضاحیه جنوبی بیروت (فرانس پرس)
TT

سوریه پاشنه آشیل «حزب الله» و راه نفوذ اسرائیل

محل ترور نصر الله در ضاحیه جنوبی بیروت (فرانس پرس)
محل ترور نصر الله در ضاحیه جنوبی بیروت (فرانس پرس)

شماری از مقامات پیشین و کنونی در دستگاه اطلاعاتی اسرائیل گفتند که دخالت «حزب الله» در جنگ داخلی سوریه و جنگیدن نیروهای «حزب الله» در کنار نظام بشار الاسد همچون «پاشنه آشیل» این گروه شد و این امکان را به تل آویو داد که به طور گسترده به سیستم «حزب الله» نفوذ پیدا کند. ساختار محرمانه «حزب الله» برای دهه های طولانی جای نفوذ و جاسوسی برای هیچ سازمان و کشوری باقی نگذاشته بود.

کمتر از بیست سال پس از سه بار تلاش اسرائیل برای ترور حسن نصر الله دبیر کل «حزب الله» در جنگ ۲۰۰۶ بالاخره اسرائیل روز جمعه (۲۷ سپتامبر) محل حضور نصر الله را به دقت شناسایی کرد و نصر الله و حدود ۲۰ نفر از فرماندهان ارشد «حزب الله» را پس از چند هفته ترور و تصفیه فیزیکی و حملات غیر متعارف کشت.
مقامات کنونی و پیشینی که روزنامه بریتانیایی «فایننشال تایمز» با آنها گفتگو کرده می گویند «این بار وضع فرق کرد چرا که اسرائیل در دو ماه گذشته عملیات خود را بنا به داده های اطلاعاتی ارزشمند و بی سابقه پیش برد» و روند ترورها با کشتن فواد شکر فرمانده نظامی «حزب الله» در اواخر ماه ژوئیه کلید خورد.

«تصویر اطلاعاتی متراکم»

به گزارش «فایننشال تایمز» دلیل این تحول و عملیات موفق اسرائیل در ترور فرماندهان «حزب الله» این است که اسرائیل به دنبال استقرار نیروهای «حزب الله» در سوریه از سال ۲۰۱۲ به منظور کمک به رژیم اسد برای سرکوب اعتراضات به «تصویر اطلاعاتی متراکم» درباره «حزب الله» دست پیدا کرده بود. به عبارت دیگر دست «حزب الله» در آن زمان برای اسرائیل رو شد یعنی اسرائیل به اطلاعات ارزشمندی درباره «هویت مسئول عملیات حزب و افرادی که ارتقای درجه می گرفتند و افراد فاسد و نیروهایی که سفر غیر موجه داشتند» دست پیدا کرد.

عکس آرشیوی از آموزش نظامی شبه نظامیان ایران در سوریه که در بین آنها نیروهای «حزب الله» لبنان نیز هستند (دیده بان حقوق بشر سوریه)

«حزب الله» می خواست تمام قد وارد جنگ ادامه دار در سوریه شود و به همین دلیل قواعد سفت و سخت عضو گیری نیرو را شل تر کرد و همین باعث شد تا «در معرض نفوذ و جاسوسی اسرائیل» قرار بگیرد چرا که «خبرچین های اسرائیل همه جا حضور داشتند و جاسوس های اسرائیل دنبال اعضای سابقی که احتمال داشت از «حزب الله» جدا شده باشند می گشتند».
رندا سلیم مدیر برنامه حل تعارض موسسه خاورمیانه در واشنگتن می گوید «گسترش حضور و نفوذ در سوریه باعث شد که ساز و کارهای نظارت داخلی «حزب الله» تضعیف شود و بستری برای نفوذ در سطح گسترده ایجاد گردد».

«دریایی از داده ها»

جنگ سوریه در کنار روند نفوذ «دریایی از داده ها» را در اختیار جاسوسان اسرائیل و الگوریتم های آن ها قرار داد که اکثر آنها به صورت علنی در دسترس بود، مثل «پوسترهای شهدا» که «حزب الله» از آنها به طور مرتب برای آگهی ترحیم نیروهایش در سوریه استفاده می کرد. آگهی های ترحیم حاوی اطلاعات دقیق از شهر محل تولد پیکارجو و محل کشته شدن و حلقه دوستانی که خبر را در رسانه های اجتماعی منتشر می کردند بودند. مراسم خاکسپاری علنی تر بودند و باعث شدند گاهی مقام های ارشد این گروه برای مدت کوتاه هم که شده از سایه بیرون بیایند.
این گزارش به نقل از یک مقام ارشد سابق لبنانی گفت «نفوذ به «حزب الله» توسط نهادهای اطلاعاتی اسرائیل و آمریکا «بهای حمایت آنها از اسد بود». او توضیح داد «آنها باید خودشان را در سوریه آشکار می ساختند. این گروه مخفی اینجا بود که ناگزیر شد با سرویس اطلاعاتی فاسد سوریه یا سرویس های اطلاعاتی روسیه که به صورت منظم از سوی آمریکایی ها رصد می شوند در تماس باشد و اطلاعات رد و بدل کند».

پوستر "شهدا" که حزب الله آن را با نام و عکس کشته هایش در سوریه و تشییع جنازه آنها منتشر می کرد. این پوسترها منبع مهم اطلاعات هستند

یزید سابق محقق مرکز خاورمیانه بنیاد کارنگی در این باره گفت «نیروهای «حزب الله» از نیروهایی بسیار منظم و سختگیر به کسانی تبدیل شدند که اجازه ورود افراد بسیاری را (به این گروه) می دادند».
او افزود «از خود راضی بودن و تکبر و تغییر در نحوه عضوگیری آغاز ضعیف شدن آنها بود».

محاصره با فناوری های جاسوسی

تحول در جمع آوری اطلاعات به واسطه ماهواره های جاسوسی و پهپادهای پیشرفته و توانمندی های هک سایبری که گوشی های تلفن همراه را به دستگاه های شنود تبدیل می کرد به اسرائیل در روند نفوذ به «حزب الله» کمک کرد».
اسرائیل واحدی ویژه به نام «یگان ۹۹۰۰» راه اندازی کرد که الگوریتم هایی را طراحی می کند تا از طریق ترابایت ها تصاویر بصری کوچکترین تغییرات را پیدا کنند. آنها امید داشتند یک دریچه تهویه بالای تونل یا اضافه شدن ناگهانی سازه ای بتی را شناسایی کنند که نشانه ای از وجود پناهگاه است.
این گزارش توضیح داد «هنگامی که یک نیروی (حزب الله) شناسایی می شود سبک حرکت و رفت و آمد روزانه او به یک پایگاه داده گسترده اطلاعات وارد می شود. اطلاعات این نیرو از طریق دستگاه های مختلف مثل موبایل همسرش یا کیلومتر شمار خودروی هوشمندش یا موقعیت جغرافیایی اش جمع آوری می شوند».

هاشم صفی الدین فرمانده برجسته «حزب الله» در مراسم تشییع جنازه یکی از فرماندهان حزب الله که در ادلب سوریه کشته شد (فرانس پرس)

به گفته چندین مقام اسرائیلی این اطلاعات ممکن است از منابع متنوعی مانند پهپادهای در حال پرواز یا دوربین های مدار بسته ای که از کنار نیروهای «حزب الله» عبور می کند یا حتی صدایشان که توسط میکروفون کنترل از راه دور یک تلویزیون مدرن ضبط شده به دست آید.

یکی از مقامات اسرائیلی می گوید «هر گونه وقفه ایجاد شده در روال عادی زندگی افراد تحت رصد به هشداری برای افسران اطلاعاتی تبدیل می شود تا این اطلاعات را چک کنند. این فناوری به اسرائیل اجازه داد تا فرماندهان رده میانی جوخه های ضد تانک حزب الله متشکل از دو یا سه پیکارجو را شناسایی کنند. این جوخه های ضد تانک برای اسرائیل در مرزها دردسرساز شده بودند. اسرائیل همچنین در برهه ای از زمان برنامه زمانی فرماندهان را زیر نظر گرفت تا ببیند آیا آنها به دلیل انتظار وقوع یک حمله ناگهانی به میدان نبرد فراخوانده می شوند یا خیر».

شناسایی مکان نصر الله

دستگاه اطلاعاتی اسرائیل در ماه های اخیر تقریبا به فناوری دست یافته بود که دست کم به اسرائیل به صورت متناوب اجازه می داد مکان نصر الله را شناسایی کند. نصر الله همواره در تونل های زیر زمینی و مخفیگاه ها زندگی می کرد.
یکی از مقامات اسرائیل گفت که در روزهای بعد از هفتم اکتبر جنگنده های اسرائیلی دستور داشتند مکان حضور نصر الله را بمباران کنند. محل حضور او توسط اداره اطلاعات اسرائیل (امان) شناسایی شده بود. اما این حمله کنسل شد چرا که کاخ سفید از بنیامین نتانیاهو خواست این حمله را انجام ندهد.

محل ترور نصر الله در ضاحیه جنوبی بیروت (فرانس پرس)

اما به نظر می رسد که آمریکا روز جمعه گذشته دیگر به حمله به محل حضور نصر الله اعتراض نکرد. دستگاه اطلاعات اسرائیل بار دیگر مکان نصر الله را شناسایی کردند. او داشت به «مخفیگاه مرکز کنترل و فرماندهی» می رفت تا گویا در نشست فرماندهان ارشد حزب الله و یکی از فرماندهان سپاه شرکت کند که حمله تکان دهنده انجام شد.



نصرالله در لبنان دفن می‌شود؛ ابهام در تاریخ تشییع 

TT

نصرالله در لبنان دفن می‌شود؛ ابهام در تاریخ تشییع 

زنی در حال قرائت قرآن در محل ترور نصرالله در ضاحیه جنوبی بیروت (ا.ف.پ)
زنی در حال قرائت قرآن در محل ترور نصرالله در ضاحیه جنوبی بیروت (ا.ف.پ)

پیکر حسن نصرالله، دبیرکل حزب‌الله، روز یکشنبه از زیر آوار بیرون کشیده شد. همزمان، اسرائیل اعلام کرد که در حمله هوایی خود به منطقه امنیتی حزب‌الله در ضاحیه جنوبی بیروت که روز جمعه انجام شد، ۲۰ فرمانده و عضو دیگر حزب‌الله نیز کشته شدند.
یک منبع پزشکی و یک منبع امنیتی روز یکشنبه به خبرگزاری رویترز گفتند که جسد نصرالله از محل حمله هوایی اسرائیل در ضاحیه جنوبی بیروت خارج شده و سالم است.
این منابع اضافه کردند که بر روی پیکر نصرالله جراحات مستقیم دیده نمی‌شود و به نظر می‌رسد علت مرگ، ضربه شدید ناشی از قدرت انفجار بوده است.
پس از انتشار شایعاتی در بیروت مبنی بر انتقال جسد نصرالله به نجف عراق برای دفن، منابع نزدیک به حزب‌الله این اطلاعات را رد کرده و به روزنامه «الشرق الأوسط» تأکید کردند که دفن او در لبنان انجام خواهد شد، هرچند تاریخ دقیق تشییع هنوز مشخص نشده است.
کارشناسان مرتبط با حزب‌الله پیش‌بینی کردند که مراسم تشییع تا زمانی که شرایط امنیتی اجازه دهد به تعویق بیفتد، تا امکان برگزاری یک تشییع رسمی با حضور مقامات و چهره‌های برجسته و نیز شرکت گسترده مردم فراهم شود.

بنرهایی از حسن نصرالله، دبیرکل حزب‌الله، که در ضاحیه جنوبی بیروت نصب شده‌اند (رویترز)

۲۰ فرمانده و عضو حزب‌الله

روز یکشنبه، ارتش اسرائیل اعلام کرد که در حمله روز جمعه به ضاحیه جنوبی بیروت، بیش از ۲۰ عضو حزب‌الله از جمله حسن نصرالله کشته شدند.
در بیانیه ارتش اسرائیل آمده است که «بیش از ۲۰ نفر دیگر از فرماندهان و اعضای حزب‌الله که در مقر مرکزی حزب زیر ساختمان‌های غیرنظامی حضور داشتند و عملیات تروریستی حزب‌الله علیه اسرائیل را هدایت می‌کردند، نیز کشته شدند».
ارتش اسرائیل همچنین اعلام کرد که در این حمله علی کرکی، فرمانده جبهه جنوب، ابراهیم حسین جزینی، رئیس واحد حفاظت نصرالله، سمیر توفیق دیب، مشاور چندین ساله نصرالله، عبدالأمیر محمد سبلینی، مسئول ایجاد نیروی حزب‌الله و علی ایوب، مسئول مدیریت آتش حزب‌الله، نیز کشته شدند.

لبنانی‌ها در حال بررسی محل ترور نصرالله در ضاحیه جنوبی بیروت (ا.ف.پ)

تایید ترور علی کرکی

حزب‌الله روز یکشنبه در بیانیه‌ای علی کرکی را که با نام نظامی «ابوالفضل» شناخته می‌شد، یاد کرد و او را «فرمانده بزرگ جهادی» نامید. در این بیانیه آمده است که کرکی از سال ۱۹۸۲، در زمان اشغال صهیونیست‌ها، فرماندهی نیروهای مقاومت اسلامی در جنوب را به عهده داشت و در تمامی نبردهای قهرمانانه با دشمن صهیونیستی شرکت کرد. او نقش تاریخی در آزادسازی سال ۲۰۰۰ و پیروزی الهی در جنگ جولای ۲۰۰۶ ایفا کرد.
این بیانیه همچنین اشاره کرد که کرکی از تاریخ ۸ اکتبر تا زمان شهادتش مسئولیت فرماندهی جبهه جنوب در تمامی محورها و واحدهای این جبهه را به‌عهده داشت.