دیده بان سوریه: نگرانی رژیم از تشدید تنش و آغاز تقابل نظامی در جولان

ورود هواپیمای ایرانی حامل کمک برای آوارگان لبنانی در لاذقیه


 
حملات موشکی «حزب الله» ماه ژوئیه در جولان اشغالی سوریه (رویترز)
  حملات موشکی «حزب الله» ماه ژوئیه در جولان اشغالی سوریه (رویترز)
TT

دیده بان سوریه: نگرانی رژیم از تشدید تنش و آغاز تقابل نظامی در جولان


 
حملات موشکی «حزب الله» ماه ژوئیه در جولان اشغالی سوریه (رویترز)
  حملات موشکی «حزب الله» ماه ژوئیه در جولان اشغالی سوریه (رویترز)

منابع اختصاصی به سازمان دیده بان حقوق بشر سوریه گفتند که شماری از افسران نظامی رژیم سوریه به شدت نگران احتمال آغاز تقابل نظامی بین گروه های شبه نظامی ایران و اسرائیل در خاک سوریه هستند به خصوص اینکه امکان دارد اسرائیل با ده ها حمله موشکی سهمگین پاسخ حمله موشکی ایران به اسرائیل را بدهد.

به گفته این منابع دلیل نگرانی این فرماندهان نظامی سوریه این است که رژیم سوریه توان آغاز رویارویی نظامی دیگری در خاک این کشور را ندارد چرا که نظامیان رژیم سوریه چندین سال جنگ و درگیری با گروه های مسلح «هیئت تحریر شام» و گروه «داعش» و گروه های مسلح اسلامگرا که در مناطق مختلف سوریه پیکار می کنند داشته اند.

نیروهای نظامی رژیم سوریه به دلیل بحران های داخلی ادامه دار آمدگی رویارویی با موج تازه تشدید تنش را ندارند. این نیروها با کمک روسیه همچنان در حال نبرد و مقابله با «گروه داعش» در البادیه سوریه هستند. طبق اطلاعات موجود گروه «داعش» در نظر دارد عملیات نظامی خود را تا چند ماه دیگر افزایش دهد که این هم به فشار نظامی بر دوش نیروهای نظامی سوریه افزوده خواهد شد. نیروهای نظامی رژیم سوریه اصولا با کمبود منابع و تجهیزات به دلیل سالیان سال جنگ روبرو هستند.

دیده بان حقوق بشر سوریه در ادامه افزود ««هیئت تحریر شام» و گروه های زیر مجموعه آن از جمله تشکیلات مسلح اصلی در شمال سوریه هستند. چنانچه حملات نظامی اسرائیل از جولان اشغالی سوریه آغاز شود این گروه ها خود را برای آغاز عملیات نظامی گسترده در حومه های حماه و ادلب و لاذقیه و حلب آماده کرده اند. این مساله باعث افزایش نگرانی فرماندهان نظامی رژیم سوریه شده است.
آمادگی «هیئت تحریر شام» و گروه های زیر مجموعه برای عملیات گسترده امکان فروپاشی نیروهای رژیم سوریه در جبهه های متعدد درگیری را افزایش می دهد. حملات همزمان باعث کاهش توان نظامی نیروهای رژیم سوریه خواهد شد. رژیم دمشق می کوشد ایران را از آغاز تقابل نظامی با اسرائیل در خاک سوریه بازدارد و مدعی است که «شرایط میدانی کنونی مناسب نیست» و امکان تشدید تنش در خاک سوریه وجود ندارد.
ارتش سوریه اجازه نمی دهد شبه نظامیان ایران و گروه های وابسته به آنها به مواضع نظامی ارتش و نیروهای نظامی سوریه به ویژه در نزدیکی مرز با جولان اشغالی نزدیک شوند. ارتش سوریه نمی گذارد نیروهای رژیم ایران از این مناطق حملات علیه اسرائیل را آغاز کنند چرا که ممکن است باعث گسترش قابل توجه رویارویی با اسرائیل در خاک سوریه شود و این چیزی است که رژیم سوریه در مرحله کنونی خواستار آن نیست.

جنگنده های ارتش اسرائیل در ماه ژوئیه مواضع نظامی ارتش سوریه در بخش غیر اشغالی بلندی های جولان را بمباران کردند و اسرائیل مدعی شد که سوریه پروتکل عدم درگیری در منطقه حائل در سال ۱۹۷۴ را نقض کرد.
ارتش اسرائیل گفت «ارتش سوریه مسئول آنچه در خاک سوریه می گذرد است و اجازه نقض پروتکل عدم درگیری را نمی دهیم».

اسرائیل یک روز پس از حمله موشکی «حزب الله» به بلندی های اشغالی جولان مواضع نظامی ارتش سوریه را مورد هدف قرار داد.

عکس های منتشر شده در بامداد ۳ اکتبر که وقوع چند انفجار در فرودگاه حمیمیم را نشان می دهد

منابع سازمان دیده بان حقوق بشر همچنین گفتند که افسران و فرماندهان نظامی رژیم سوریه به خاطر وجود انبارهای اسلحه و موشک های «حزب الله» و شبه نظامیان ایران در پادگان ها و مجتمع های نظامی سوریه بسیار ناراضی هستند چرا که این انبارها مرتب مورد هدف حملات هوایی اسرائیل قرار می گیرند. آخرین حمله اسرائیل به انبارهای موشکی و اسلحه در حومه های حمص و حماه بود.
یک انبار نزدیک فرودگاه نظامی حمیمیم روسیه در حومه لاذقیه مورد حمله قرار گرفت. این انبار که گمان می رفت مخزن مواد غذایی است اما پر از تسلیحات بود و حتی فرماندهان نظامی رژیم سوریه از وجود اسلحه در این انبار خبر نداشتند.منابع خاطر نشان کردند که تنش فزاینده بین نظامیان رژیم سوریه و گروه های شبه نظامی ایران به دلیل نگرانی مقامات نظامی سوریه از کشیدن پای آنها به رویارویی ناخواسته با اسرائیل در خاک سوریه علنی شده است.

ماموران آتش نشانی در اسرائیل ۱۱ ژوئیه در حال اطفای آتش سوزی های پس از حملات موشکی «حزب الله» به جولان (فرانس پرس)

رهبری سوریه از زمان آغاز جنگ اسرائیل در غزه و تشدید قابل ملاحظه تنش از سوی اسرائیل در سوریه چندین بار به یگان های نظامی سوریه مستقر در نزدیکی جولان اشغالی دستور دادند که نگذارند شبه نظامیان ایران از پادگان های منطقه برای حمله به اسرائیل استفاده کنند تا تنش با اسرائیل در خاک سوریه تشدید نشود.

ورود هواپیمای حامل کمک های ایران به فرودگاه لاذقیه (سانا)

از سوی دیگر هواپیمای ایرانی حامل کمک های بشردوستانه برای آوارگان لبنانی که پس از آغاز جنگ اسرائیل در لبنان به سوریه پناه بردند دوشنبه (۷ اکتبر) وارد فرودگاه لاذقیه شد.

خبرگزاری حکومتی «سانا» گزارش داد که این هواپیما حامل ۵۰۰۰ بسته گوناگون مواد غذایی و امداد و سرپناه است که شامل ۲۰۰۰ قالی و ۳۰۰۰ پتو و ۵۰۰ چادر اسکان در راستای تامین بخشی از نیازمندی های آوارگان لبنانی می شود.
سانا افزود ارگان های ذیربط در فرودگاه لاذقیه با همکاری مرکز هماهنگی روسیه در پایگاه حمیمیم اقدام به تخلیه کمک های ایران کردند.

عکس هایی که بامداد ۳ اکتبر از چندین انفجار در یکی از انبارهای «حزب الله» نزدیک فرودگاه حمیمیم منتشر شدند (وبسایت ها)

این اولین هواپیمای ایرانی است که پس از حمله هوایی ۳ اکتبر اسرائیل به یکی از انبارهای «حزب الله» نزدیک پایگاه نظامی روسی «حمیمیم» در حومه لاذقیه در سوریه به زمین نشست.

به گفته منابع «دیده بان حقوق بشر سوریه» انبار «حزب الله» که هدف حمله هوایی قرار گرفت محلی برای نگه داشتن محرمانه موشک هایی بوده که «حزب الله» اخیرا از آنها استفاده کرد. این مکان به ظاهر انبار مواد غذایی به نظر می رسید. حمله موشکی اسرائیل باعث انفجار موشک های نگهداری شده شد و این موشک ها به طور غیر هدفمند به مدت یک ساعت در پرواز بودند و برخی از آنها به محلاتی در ساحل سوریه نیز رسیدند.

Read also



«بزرگ‌ترین شبکه حماس در کرانه باختری طی یک دهه»... شاباک چه چیزی پیدا کرد؟


فلسطینی‌ها در ژانویه گذشته در کرانه باختری پرچم‌های حماس را در جشن آزادی اسرای فلسطینی از زندان‌های اسرائیل برافراشته‌اند (رویترز)
فلسطینی‌ها در ژانویه گذشته در کرانه باختری پرچم‌های حماس را در جشن آزادی اسرای فلسطینی از زندان‌های اسرائیل برافراشته‌اند (رویترز)
TT

«بزرگ‌ترین شبکه حماس در کرانه باختری طی یک دهه»... شاباک چه چیزی پیدا کرد؟


فلسطینی‌ها در ژانویه گذشته در کرانه باختری پرچم‌های حماس را در جشن آزادی اسرای فلسطینی از زندان‌های اسرائیل برافراشته‌اند (رویترز)
فلسطینی‌ها در ژانویه گذشته در کرانه باختری پرچم‌های حماس را در جشن آزادی اسرای فلسطینی از زندان‌های اسرائیل برافراشته‌اند (رویترز)

سرویس امنیت داخلی اسرائیل، «شاباک»، اعلام کرد که یکی از بزرگ‌ترین زیرساخت‌های جنبش «حماس» در شهر الخلیل واقع در جنوب کرانه باختری را کشف و خنثی کرده است. این شبکه، بنا بر اعلام شاباک، یکی از «بزرگ‌ترین شبکه‌هایی است که در یک دهه گذشته کشف شده‌اند».

شاباک گفت که طی عملیات بزرگی که سه ماه به طول انجامید، «بیش از ۶۰ عضو حماس» را که برنامه‌ریزی برای اجرای حملات در آینده نزدیک داشتند، بازداشت کرده است. در جریان این عملیات، افرادی که در حملات قبلی مشارکت داشته یا کمک کرده بودند نیز بازداشت شده‌اند.

در بیانیه‌ای که رسانه‌های اسرائیلی با توجه بسیار آن را پوشش دادند، آمده است که «در طول سه ماه گذشته، فعالیت‌های روزانه گسترده‌ای از سوی شاباک، با همکاری ارتش و پلیس، اجرا شد که طی آن، زیرساختی گسترده، پیچیده و عظیم متعلق به حماس در شهر الخلیل کشف شد؛ شبکه‌ای که برای اجرای حملات مختلف در آینده نزدیک آماده‌سازی شده بود».

عکسی که توسط شاباک منتشر شده و آن را تسلیحات کشف‌شده از سلول حماس در کرانه باختری توصیف کرده‌اند

طبق تحقیقات شاباک، «در چارچوب فعالیت‌های این شبکه زیرساختی، که از دست‌کم ۱۰ سلول تشکیل شده بود، مسئولان ارشد حماس — اغلب از جمله اسیران سابق در زندان‌های اسرائیل — اقدام به جذب، مسلح‌سازی و آموزش عناصر جدید در منطقه، با هدف اجرای حملات تیراندازی و کارگذاری بمب‌های دست‌ساز علیه اهداف اسرائیلی کرده‌اند».

رسانه‌های عبری‌زبان گزارش دادند که اتهامات واردشده به افراد بازداشت‌شده شامل «تمرین تیراندازی، جمع‌آوری اطلاعات درباره اهداف اسرائیلی، ساخت مواد منفجره، سرهم‌بندی بمب‌ها و برنامه‌ریزی برای حملات در داخل کرانه باختری و اسرائیل» است.

در مجموع، ۶۰ نفر بازداشت شده‌اند که بنا بر ادعای شاباک، اطلاعات اطلاعاتی گسترده‌ای ارائه داده‌اند؛ اطلاعاتی که به کشف ۲۲ نوع سلاح مختلف، ۱۱ نارنجک دستی، مواد انفجاری و مقادیر زیادی مهمات منجر شده است. همچنین یک مخفیگاه زیرزمینی کشف شده که برای پناه‌دادن به افراد تحت تعقیب و ذخیره‌سازی سلاح‌ها استفاده می‌شده است.

بزرگ‌ترین پرونده در یک دهه

تحقیقات نشان داد که برخی از بازداشت‌شدگان، در حملاتی شرکت داشته‌اند که در سال‌های گذشته رخ داده، از جمله یکی از افراد که در عملیات تیراندازی ۳۱ اوت ۲۰۱۰ در تقاطع بنی نعیم در الخلیل شرکت داشت؛ حمله‌ای که به کشته‌شدن ۴ اسرائیلی انجامید.

عکس یک مخفیگاه زیرزمینی در الخلیل که شاباک آن را به حماس نسبت داده و گفته برای فعالیت‌های مسلحانه استفاده می‌شده است (شاباک)

یکی از مقام‌های ارشد شاباک گفت: «این بزرگ‌ترین و گسترده‌ترین پرونده‌ای است که طی دهه گذشته در کرانه باختری توسط شاباک خنثی شده است». او افزود: «اکثر اعضای این شبکه، قبلاً در زندان‌های اسرائیل محبوس بوده‌اند و تجربه‌ بالایی در مواجهه با بازجویی دارند». او تأکید کرد که «کشف این شبکه، ناکامی بزرگی برای حماس در اجرای مجموعه‌ای از حملات خطرناک در اسرائیل به شمار می‌رود».

رسانه‌های اسرائیلی نیز گزارش دادند که در روزهای آینده، کیفرخواست‌هایی جدی علیه متهمان صادر خواهد شد؛ از جمله اتهاماتی نظیر «رهبری یک سازمان تروریستی، تصدی سمت‌های اجرایی یا رهبری، تلاش برای قتل عمد و اقدامات منجر به قتل عمد».

تلاش برای برافراشتن مجدد در کرانه باختری

این نخستین‌ بار نیست که سلول‌هایی در کرانه باختری که وابسته به حماس هستند کشف می‌شود، اما این رویداد توجه را به تلاش‌های حماس برای بازسازی حضور خود در کرانه باختری جلب کرده است — تلاشی که پس از حدود دو سال جنگ اسرائیل با هدف از میان‌بردن حماس در نوار غزه شدت گرفته است.

حماس همواره در کرانه باختری حضور داشته و دوره‌های مختلفی از حضور پررنگ و کم‌رنگ را تجربه کرده، اما به گفته ناظران، هرگز شرایط پیچیده‌تری از وضعیت فعلی را — که پس از حمله ۷ اکتبر ۲۰۲۳ آغاز شد — تجربه نکرده است.

تظاهرات فلسطینی‌ها در الخلیل در ژوئیه ۲۰۲۴ در اعتراض به ترور اسماعیل هنیه، رهبر حماس (AFP)

منبعی در حماس در کرانه باختری به روزنامه «الشرق الاوسط» گفت: «کل جنبش در وضعیت پیچیده، دشوار و بی‌سابقه‌ای قرار دارد». وی افزود: «پیگرد مداوم اسرائیلی‌ها علیه رهبران، امکانات و پایگاه‌های حماس از زمان ۷ اکتبر، در غزه، کرانه و حتی خارج، آسیب زیادی به ما زده است».

این منبع ادامه داد: «شرایط امنیتی در کرانه باختری همیشه پیچیده‌تر از نوار غزه بوده، اما اکنون حتی پیچیده‌تر شده است. پیگرد امنیتی دائم، نظارت بر منابع مالی، و کاهش شدید توانایی حماس در تأمین منابع و حرکت، به بحران‌های ترکیبی و عمیق منجر شده است».

با این حال، منبع یادشده ابراز اطمینان کرد که این بحران نیز خواهد گذشت و افزود: «بازداشت‌ها، تعقیب‌ها و ترورها از بدو پیدایش حماس ادامه داشته، اما هرگز موفق به نابودی آن نشده‌اند. این یک جنگ قدیمی و همیشگی است».

حماس چگونه در کرانه باختری آغاز شد؟

حضور حماس در کرانه باختری از زمان تأسیس آن در سال ۱۹۸۷ آغاز شد. ابتدا تمرکز فعالیت آن بر جذب فلسطینیان از طریق مساجد بود و سپس به اجرای عملیات‌های تیراندازی و تلاش برای ربایش نظامیان روی آورد.

حماس با اجرای عملیات‌های انفجاری در داخل اسرائیل، در کرانه باختری شناخته‌تر شد و این اقدامات با آغاز انتفاضه دوم در سال ۲۰۰۰ شدت یافت. سپس در انتخابات ۲۰۰۶ مشارکت کرد و رهبرانی از کرانه باختری را برای شرکت در انتخابات قانون‌گذاری معرفی کرد که منجر به پیروزی بر فتح شد و جایگاه سیاسی حماس را تقویت کرد.

می‌توان گفت که پیش از شکاف داخلی فلسطین در سال ۲۰۰۷، فعالیت‌های حماس در کرانه باختری رسمی، علنی و گسترده بود، اما پس از آن، هر نوع فعالیتی برای حماس ممنوع اعلام شد. تشکیلات خودگردان فلسطینی اعضای حماس را بازداشت، منابع مالی آن را تعقیب و سلاح‌هایش را مصادره کرد و مؤسسات وابسته به آن را بست؛ اقدامی که به تضعیف حضور این جنبش در کرانه باختری انجامید.

منبعی امنیتی در فلسطین گفت: «دستور کار حماس همواره عامل بی‌ثباتی در کرانه بوده و این همان چیزی است که تشکیلات خودگردان با آن مقابله کرده، نه با خود جنبش».

پیش و پس از ۷ اکتبر، استفاده حماس از سلاح در کرانه باختری کاملاً ممنوع بود. این موضوع بارها به برخوردهایی با تشکیلات خودگردان منجر شد. با این حال، پس از ۷ اکتبر، برخی سلول‌های حماس حملاتی را علیه اهداف اسرائیلی در کرانه انجام دادند، اما این حملات در حد انتظارات رهبران حماس نبود.

فلسطینی‌ها در ژانویه گذشته پرچم‌های حماس، فلسطین و حزب‌الله را در کرانه باختری برافراشته‌اند (رویترز)

یک منبع آگاه فلسطینی در کرانه باختری گفت که رهبری حماس در نوار غزه «روی حضوری بزرگ‌تر در کرانه باختری حساب کرده بود، حضوری که بتواند توازن را بر هم بزند».

رهبران سیاسی و نظامی حماس از همان لحظات آغازین حمله ۷ اکتبر، بارها از کرانه باختری خواستند وارد عرصه نبرد شود، اما چنین چیزی رخ نداد.

احتمال ورود کرانه به خط درگیری، یکی از نگرانی‌های دائمی اسرائیل در طول جنگ بود. شاباک بارها هشدار داده بود که انتفاضه‌ای سوم ممکن است شکل بگیرد و سلول‌های خفته حماس فعال شوند.

شاباک اعلام کرده که در سال ۲۰۲۴ موفق به خنثی‌سازی ۱۰۴۰ «عملیات تروریستی بزرگ» در کرانه باختری شده است، از جمله ۶۸۹ مورد تیراندازی، ۳۲۶ مورد انفجار، ۱۳ مورد چاقوکشی، ۹ مورد زیر گرفتن با خودرو، ۲ عملیات انتحاری و یک مورد آدم‌ربایی.