«نزدیک‌تر به آرزوها»... چه عواملی مانع فراهم شدن شرایط آتش‌بس در لبنان می‌شود؟

آثار غارة إسرائيلية على ضاحية بيروت الأحد الماضي (أ.ب)
آثار غارة إسرائيلية على ضاحية بيروت الأحد الماضي (أ.ب)
TT

«نزدیک‌تر به آرزوها»... چه عواملی مانع فراهم شدن شرایط آتش‌بس در لبنان می‌شود؟

آثار غارة إسرائيلية على ضاحية بيروت الأحد الماضي (أ.ب)
آثار غارة إسرائيلية على ضاحية بيروت الأحد الماضي (أ.ب)

منابع آگاه در بیروت به «الشرق الاوسط» گفتند درخواست‌ها برای اجرای قطعنامه 1701 در مرزهای لبنان و اسرائیل همچنان «بیشتر به آرزوها شبیه است»، زیرا شرایط لازم برای رسیدن به یک آتش‌بس جدی هنوز فراهم نیست.

این منابع توضیح دادند که اولین مانع برای آتش‌بس، در سطح بین‌المللی به شرح زیر است:

  • شورای امنیت سازمان ملل به شدت از نبود اراده مشترک بین‌المللی به دلیل جنگ روسیه و اوکراین و تنش در روابط آمریکا و چین رنج می‌برد.
  • جنگی که سال گذشته در غزه شروع شد، نشان داد که نقش دبیرکل سازمان ملل، آنتونیو گوترش، به شدت آسیب دیده و تقریبا فلج شده است.
  • هنوز نشانه‌ای از حرکت فعال و فشرده دولت آمریکا برای تسریع در آتش‌بس در جنوب لبنان دیده نمی‌شود.
  • آمریکا و کشورهای غربی، حزب‌الله لبنان را مسئول ورود به جنگ از طریق «جبهه پشتیبانی» که پس از آغاز عملیات «طوفان الاقصی» اعلام شد، می‌دانند.

یک هلی‌کوپتر اسرائیلی در حال بمباران جنوب لبنان (AP)

  • چندین اظهارنظر نشان داده است که واشنگتن از تلاش اسرائیل برای نابود کردن توانایی‌های نظامی حزب‌الله حمایت می‌کند و تنها از دولت بنیامین نتانیاهو می‌خواهد که از تخریب زیرساخت‌های لبنان و ایجاد تلفات سنگین در میان غیرنظامیان خودداری کند.
  • اروپا نیز به نظر نمی‌رسد که توانایی ایفای نقش موثر در این تحولات را داشته باشد، و نتانیاهو به سرعت با ایجاد بحران با امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه، سعی کرد نقش این کشور در تسریع آتش‌بس را مختل کند.

این منابع در مورد موضع حزب‌الله افزودند:

  • هرگونه آتش‌بس در جبهه لبنان به تنهایی به این معناست که حزب‌الله تصمیم نادرستی گرفته و بلافاصله جبهه پشتیبانی را اعلام کرده است.
  • اجرای دقیق قطعنامه 1701 و دیگر قطعنامه‌های مرتبط با آن، جبهه جنوب لبنان را از درگیری‌های فعلی خارج می‌کند و در عمل نقش منطقه‌ای حزب‌الله و توانایی آن برای اعمال فشار نظامی بر اسرائیل را محدود می‌کند.
  • اجرای دقیق این قطعنامه همچنین ایران را از برگ برنده جنوب لبنان محروم می‌کند، برگی که اهمیتش از رابطه با حشدالشعبی عراق و حوثی‌ها بسیار بیشتر است.
  • همچنین حملات موشکی اخیر حزب‌الله به حیفا و مناطق دیگر نشان داده که ماشین نظامی آن همچنان فعال است و علی‌رغم آسیب‌هایی که به ساختار فرماندهی آن وارد شده، توانایی جنگیدن در مرزها را دارد. زبان پیروزی که نتانیاهو به کار می‌برد و اصرار او بر تغییر معادلات منطقه، نگرانی حزب‌الله را از اینکه هرگونه توافقی که شامل امتیازات باشد، بر تصویر و جایگاه حزب‌الله تأثیر منفی خواهد گذاشت، تشدید کرده است.

پناهجویانی که از حملات هوایی اسرائیل به جنوب لبنان و حومه بیروت فرار می‌کنند (EPA)

  • حمایت معاون دبیرکل حزب‌الله از «برادر بزرگتر» نبیه بری، رئیس مجلس لبنان، و تلاش‌های او برای توقف آتش‌بس، به معنای اعطای اختیار کامل به او برای موافقت با اجرای جدی قطعنامه 1701 نیست.
  • حزب‌الله می‌داند که بیشتر لبنانی‌ها از «جبهه پشتیبانی» که بدون مشورت با دیگران اعلام شده، حمایت نکرده‌اند. بنابراین، پذیرش اجرای جدی قطعنامه 1701 باعث می‌شود بسیاری از لبنانی‌ها حزب‌الله را مسئول خسارات وارده به محیط زیست حزب و کل لبنان بدانند.
  • حزب‌الله در حال حاضر رهبری به اندازه حسن نصرالله فقید ندارد که بتواند چنین موضع دشواری را به این اندازه بفروشد.

منابع انتظار «فصل‌های خونین‌تر» و تلفات بیشتر انسانی و اقتصادی را دارند، پیش از اینکه طرف‌های درگیر به حداقل واقع‌گرایی لازم برای خروج از این بحران برسند. به ویژه که ماشین نظامی اسرائیل به طرز وحشیانه‌ای عمل می‌کند و صحنه‌های غزه را دوباره زنده می‌کند. این منابع بر لزوم توجه به تحولات میان واشنگتن و تهران، به‌ویژه پس از واکنش احتمالی اسرائیل به ایران تاکید می‌کنند.



۲۱۹ هزار نفر عمدتا در مناطق حوثی ها در یمن مبتلا به وبا


۵۹ هزار مشکوک به وبا در استان های حجه و حدیده (سازمان ملل)
۵۹ هزار مشکوک به وبا در استان های حجه و حدیده (سازمان ملل)
TT

۲۱۹ هزار نفر عمدتا در مناطق حوثی ها در یمن مبتلا به وبا


۵۹ هزار مشکوک به وبا در استان های حجه و حدیده (سازمان ملل)
۵۹ هزار مشکوک به وبا در استان های حجه و حدیده (سازمان ملل)

صندوق کودکان ملل متحد و سازمان آب و فاضلاب یمن در گزارش مشترکی به افزایش آمار مبتلایان به وبا به ۲۱۹ هزار نفر از آغاز سال میلادی جاری خبر دادند و گفتند که این موارد عمدتا در مناطق تحت نفوذ حوثی ها شناسایی شدند. این گزارش افزود که بیش از یک میلیون یمنی تحت پوشش خدمات دسترسی به آب سالم و فاضلاب سازمان ملل قرار گرفتند.

این گزارش افزود «بیش از ۲۱۹ هزار نفر مبتلا به اسهال آبکی حاد و وبا در اکثر مناطق یمن از اول ژانویه تا ۲۰ اکتبر شناسایی شدند و ۸۰ درصد مبتلایان در استان های تحت کنترل حوثی ها هستند».

حوثی ها آمار واقعی مبتلایان به وبا را اعلام نمی کنند (رسانه های یمنی)

طبق این داده ها بیشترین آمار ابتلا به وبا در استان حجه یمن با حدود ۳۵ هزار بیمار و سپس در استان حدیده با حدود ۲۴ هزار مبتلا و استان عمران با ۱۹ هزار بیمار و دو استان اب و ذمار با حدود ۱۶ هزار مبتلا به وبا در هر استان گزارش شده است.

۱۵ هزار نفر مشکوک به وبا در استان تعز و ۱۴ هزار نفر مشکوک به وبا در هر کدام از صنعا و استان های ضالع و بیضا شناسایی شده اند. بیش از ۱۲ هزار مورد ابتلا به وبا در استان حومه صنعا و ۱۱ هزار مبتلا در پایگاه اصلی حوثی ها یعنی استان صعده گزارش شده است. ۱۱ هزار مبتلا به وبا در استان المحویت در غرب صنعا و ۵ هزار مبتلا در بقیه استان ها ثبت شده است.
در این گزارش مشترک آمده است «شرکای اقدامات بشردوستانه در راستای تلاش برای مقابله با شیوع وبا موفق شدند برای بیش از یک میلیون نفر آب سالم و خدمات فاضلات و نظافت در ۱۴۱ منطقه و ۱۲۸ پناهگاه آوارگان یمنی از اوایل سال فراهم کند.

شریان زندگی
دفتر مشاوره ای سازمان ملل در گزارش دیگری به آثار ویرانگر تغییرات آب و هوایی سریع و شدید در مناطق روستایی و شهری یمن اشاره کرد و گفت مقابله با تغییرات آب و هوایی شریان زندگی اهالی یمن است که واقعا گرفتار بحران انسانی مرگبارند و آب و هوایی نیمه خشک در کنار تغییرات شدید آب و هوایی در این کشور باعث تشدید نقاط ضعف سابق شده است.
دفتر مشاوره ای سازمان ملل توضیح داد «توسعه زیرساختارهای اصلی و اولیه پایدار و مقاوم در برابر تغییرات آب و هوایی برای رفع نیازمندی های فراوان مردم یمن ضروری است».

سیلاب ها گرفتاری روستائیان یمنی را دو چندان و معابر و املاک را تخریب کرد (سازمان ملل)

این گزارش خاطر نشان کرد «دو پروژه با تامین مالی انجمن توسعه بین الملل بانک جهانی برای مقابله با چالش های مبرم در حوزه تغییرات شدید آب و هوایی در مناطق روستایی و شهری یمن اجرا شدند».
بخش گسترده ای از یمنی ها از طریق کشاورزی امرار معاش و غذای خود را تامین می کنند. این عده به دلیل آثار تغییر اقلیم با چالش های متعدد مثل کم آبی و شیوه های مرگبار بارش و فرسایش خاک مواجه هستند. سیلاب ها به دلیل سد معابر نمی گذارند خدمات اولیه به روستاها برسد و کشاورزان نمی توانند به راحتی محصولاتش را در بازارها عرضه کنند.

دفتر مشاوره ای سازمان ملل اضافه کرد «این عوامل باعث ناامنی غذایی حاد در یمن شده است. پروژه های سازمان ملل هدف بازسازی و توسعه معابر روستایی به طول ۱۵۰ کیلومتر و ساخت دو پل در مناطق راهبردی و تعمیر معابر روستایی به طول ۶۰ کیلومتر را دنبال می کنند تا تبادل محصولات و خدمات اجتماعی و اولیه به روستاها در شرایط امن و راحت تر انجام شود».

پروژه های توسعه و بازسازی معابر برای ده ها هزار یمنی کارآفرینی کردند (سازمان ملل)

پروژه توسعه و تعمیر جاده ها و معابر و بهبودی خدمات فاضلاب با استفاده از مصالح دوستدار طبیعت با هدف ساخت معابر مقاوم در برابر تغییرات آب و هوایی اجرا می شود.

پایدار سازی خاک و تثبیت شیب برای کنترل فرسایش و رسوب و سیل و رانش زمین انعطاف پذیری زیرساختارهای روستایی در یمن را افزایش می دهد.

دفتر مشاوره ای سازمان ملل گفت «ساخت و سازها توسط بیش از ۴۰ شرکت یمنی برای افزایش پایداری انجام می شود و این نهاد به ظرفیت سازی منابع انسانی و انتقال دانش در یمن کمک می کند و تا حالا این پروژه ها حدود ۴۰۰ هزار شغل ایجاد کرده که ۳۹ هزار شغل برای زنان بوده است».