منبع امنیتی به «الشرق الأوسط»: وفیق صفا در وضعیت بحرانی

ارتباط‌دهنده نیروهای امنیتی و سیاسی با نصرالله

تصویر منتشر شده از ملاقات پیشین جبران باسیل با حسین خلیل، معاون سیاسی دبیرکل حزب‌الله، و وفیق صفا، مسئول ارتباطات حزب‌الله
تصویر منتشر شده از ملاقات پیشین جبران باسیل با حسین خلیل، معاون سیاسی دبیرکل حزب‌الله، و وفیق صفا، مسئول ارتباطات حزب‌الله
TT

منبع امنیتی به «الشرق الأوسط»: وفیق صفا در وضعیت بحرانی

تصویر منتشر شده از ملاقات پیشین جبران باسیل با حسین خلیل، معاون سیاسی دبیرکل حزب‌الله، و وفیق صفا، مسئول ارتباطات حزب‌الله
تصویر منتشر شده از ملاقات پیشین جبران باسیل با حسین خلیل، معاون سیاسی دبیرکل حزب‌الله، و وفیق صفا، مسئول ارتباطات حزب‌الله

یک منبع امنیتی عالی‌رتبه لبنانی به «الشرق الأوسط» تایید کرد وفیق صفا، مسئول هماهنگی و ارتباطات در حزب‌الله، در وضعیت "بحرانی" قرار دارد. او بر اثر حمله هوایی اسرائیل به شدت مجروح شد. این حمله ساختمانی در یک محله پرجمعیت در بیروت، پایتخت لبنان، را هدف قرار داد که منجر به کشته و زخمی شدن ده‌ها نفر شد. دستگاه‌های امنیتی لبنان نتوانستند اطلاعات دقیقی به دست آورند که آیا صفا زنده است یا درگذشته است.

ارتباط‌دهنده با نصرالله

صفا همواره به عنوان پل ارتباطی نیروهای امنیتی و سیاسی لبنان با حسن نصرالله، دبیرکل حزب‌الله که ماه گذشته توسط اسرائیل ترور شد، شناخته می‌شد. بنا بر وزارت خارجه آمریکا، وفیق صفا که در سال ۲۰۱۹ تحت تحریم وزارت خزانه‌داری آمریکا قرار گرفت، نقش کانال ارتباطی بین حزب‌الله و نیروهای امنیتی لبنان را ایفا می‌کرد. او همچنین رئیس دستگاه امنیتی حزب‌الله بود که به صورت مستقیم به نصرالله گزارش می‌داد. واشنگتن او را متهم به سوءاستفاده از بنادر و گذرگاه‌های مرزی لبنان برای قاچاق، تسهیل سفر به نمایندگی از حزب‌الله، و تضعیف امنیت و سلامت مردم لبنان و همچنین محروم کردن دولت لبنان از درآمدهای وارداتی کرده است.

مذاکره‌کننده ارشد

وفیق صفا در سال ۱۹۶۰ در روستای زبدین، واقع در جنوب لبنان، متولد شد و در سال ۱۹۸۴ به حزب‌الله پیوست و در سال ۱۹۸۷ به عنوان رئیس کمیته امنیتی منصوب شد.

برای بسیاری از رهبران و شخصیت‌های سیاسی و امنیتی لبنان، صفا دومین شخص مهم پس از نصرالله محسوب می‌شد. او مسئولیت مذاکره و هماهنگی به نمایندگی از حزب‌الله را در همه پرونده‌ها بر عهده داشت، چرا که روابط سیاسی، خارجی، و امنیتی حزب‌الله تحت مدیریت او بود.

اطلاعات نشان می‌دهد که او نقش مهمی در مذاکرات سال ۲۰۰۰ پس از ربودن سه سرباز اسرائیلی ایفا کرد که اجسادشان در سال ۲۰۰۴ به تل‌آویو بازگردانده شد. همچنین او نقش اساسی در تبادل اسرا میان حزب‌الله و اسرائیل در سال ۲۰۰۸ داشت.

تهدید قاضی به "قلع‌وقمع کردن"

نام وفیق صفا به‌ویژه پس از خروج نیروهای سوری از لبنان در سال ۲۰۰۵ برجسته شد. او یکی از چهره‌های کلیدی در بازسازی ساختار امنیتی حزب‌الله به شمار می‌رفت.

در سپتامبر ۲۰۲۱، نام صفا در رسانه‌ها به دلیل تهدیدات او علیه قاضی طارق بیطار، بازپرس پرونده انفجار بندر بیروت، مطرح شد. او قاضی را تهدید به "ریشه‌کن کردن" کرده بود.

مانند بسیاری از مقامات حزب‌الله، پس از ترور نصرالله، صفا از دید عموم ناپدید شد و گزارش‌هایی مبنی بر زخمی شدن دو فرزندش در جریان انفجار دستگاه‌های بی‌سیم (پیجر) در ۱۷ ماه گذشته منتشر شده است.

او فرمانده امنیتی اصلی نیست

به گفته علی الامین، فعال سیاسی مخالف حزب‌الله، صفا در دهه ۱۹۸۰ عضو کمیته امنیتی در ضاحیه جنوبی بیروت بود و در جریان درگیری‌های میان حزب‌الله و جنبش امل نیز نقشی داشت. او با اشاره به نقش صفا در مذاکرات، می‌گوید که صفا به دلیل ارتباطاتش با نیروهای امنیتی و سیاسی لبنان شناخته می‌شود.

الامین در گفت‌وگو با «الشرق الأوسط» تأکید می‌کند که صفا یکی از فرماندهان امنیتی اصلی حزب‌الله نیست، زیرا این فرماندهان معمولاً نام‌های ناشناخته و اعلام‌نشده‌ای دارند. او می‌گوید که در ترورهای اخیر، بیشتر کسانی که مسئولیت‌های کلیدی داشتند و کشته شدند، ناشناخته بودند.



«نزدیک‌تر به آرزوها»... چه عواملی مانع فراهم شدن شرایط آتش‌بس در لبنان می‌شود؟

آثار غارة إسرائيلية على ضاحية بيروت الأحد الماضي (أ.ب)
آثار غارة إسرائيلية على ضاحية بيروت الأحد الماضي (أ.ب)
TT

«نزدیک‌تر به آرزوها»... چه عواملی مانع فراهم شدن شرایط آتش‌بس در لبنان می‌شود؟

آثار غارة إسرائيلية على ضاحية بيروت الأحد الماضي (أ.ب)
آثار غارة إسرائيلية على ضاحية بيروت الأحد الماضي (أ.ب)

منابع آگاه در بیروت به «الشرق الاوسط» گفتند درخواست‌ها برای اجرای قطعنامه 1701 در مرزهای لبنان و اسرائیل همچنان «بیشتر به آرزوها شبیه است»، زیرا شرایط لازم برای رسیدن به یک آتش‌بس جدی هنوز فراهم نیست.

این منابع توضیح دادند که اولین مانع برای آتش‌بس، در سطح بین‌المللی به شرح زیر است:

  • شورای امنیت سازمان ملل به شدت از نبود اراده مشترک بین‌المللی به دلیل جنگ روسیه و اوکراین و تنش در روابط آمریکا و چین رنج می‌برد.
  • جنگی که سال گذشته در غزه شروع شد، نشان داد که نقش دبیرکل سازمان ملل، آنتونیو گوترش، به شدت آسیب دیده و تقریبا فلج شده است.
  • هنوز نشانه‌ای از حرکت فعال و فشرده دولت آمریکا برای تسریع در آتش‌بس در جنوب لبنان دیده نمی‌شود.
  • آمریکا و کشورهای غربی، حزب‌الله لبنان را مسئول ورود به جنگ از طریق «جبهه پشتیبانی» که پس از آغاز عملیات «طوفان الاقصی» اعلام شد، می‌دانند.

یک هلی‌کوپتر اسرائیلی در حال بمباران جنوب لبنان (AP)

  • چندین اظهارنظر نشان داده است که واشنگتن از تلاش اسرائیل برای نابود کردن توانایی‌های نظامی حزب‌الله حمایت می‌کند و تنها از دولت بنیامین نتانیاهو می‌خواهد که از تخریب زیرساخت‌های لبنان و ایجاد تلفات سنگین در میان غیرنظامیان خودداری کند.
  • اروپا نیز به نظر نمی‌رسد که توانایی ایفای نقش موثر در این تحولات را داشته باشد، و نتانیاهو به سرعت با ایجاد بحران با امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه، سعی کرد نقش این کشور در تسریع آتش‌بس را مختل کند.

این منابع در مورد موضع حزب‌الله افزودند:

  • هرگونه آتش‌بس در جبهه لبنان به تنهایی به این معناست که حزب‌الله تصمیم نادرستی گرفته و بلافاصله جبهه پشتیبانی را اعلام کرده است.
  • اجرای دقیق قطعنامه 1701 و دیگر قطعنامه‌های مرتبط با آن، جبهه جنوب لبنان را از درگیری‌های فعلی خارج می‌کند و در عمل نقش منطقه‌ای حزب‌الله و توانایی آن برای اعمال فشار نظامی بر اسرائیل را محدود می‌کند.
  • اجرای دقیق این قطعنامه همچنین ایران را از برگ برنده جنوب لبنان محروم می‌کند، برگی که اهمیتش از رابطه با حشدالشعبی عراق و حوثی‌ها بسیار بیشتر است.
  • همچنین حملات موشکی اخیر حزب‌الله به حیفا و مناطق دیگر نشان داده که ماشین نظامی آن همچنان فعال است و علی‌رغم آسیب‌هایی که به ساختار فرماندهی آن وارد شده، توانایی جنگیدن در مرزها را دارد. زبان پیروزی که نتانیاهو به کار می‌برد و اصرار او بر تغییر معادلات منطقه، نگرانی حزب‌الله را از اینکه هرگونه توافقی که شامل امتیازات باشد، بر تصویر و جایگاه حزب‌الله تأثیر منفی خواهد گذاشت، تشدید کرده است.

پناهجویانی که از حملات هوایی اسرائیل به جنوب لبنان و حومه بیروت فرار می‌کنند (EPA)

  • حمایت معاون دبیرکل حزب‌الله از «برادر بزرگتر» نبیه بری، رئیس مجلس لبنان، و تلاش‌های او برای توقف آتش‌بس، به معنای اعطای اختیار کامل به او برای موافقت با اجرای جدی قطعنامه 1701 نیست.
  • حزب‌الله می‌داند که بیشتر لبنانی‌ها از «جبهه پشتیبانی» که بدون مشورت با دیگران اعلام شده، حمایت نکرده‌اند. بنابراین، پذیرش اجرای جدی قطعنامه 1701 باعث می‌شود بسیاری از لبنانی‌ها حزب‌الله را مسئول خسارات وارده به محیط زیست حزب و کل لبنان بدانند.
  • حزب‌الله در حال حاضر رهبری به اندازه حسن نصرالله فقید ندارد که بتواند چنین موضع دشواری را به این اندازه بفروشد.

منابع انتظار «فصل‌های خونین‌تر» و تلفات بیشتر انسانی و اقتصادی را دارند، پیش از اینکه طرف‌های درگیر به حداقل واقع‌گرایی لازم برای خروج از این بحران برسند. به ویژه که ماشین نظامی اسرائیل به طرز وحشیانه‌ای عمل می‌کند و صحنه‌های غزه را دوباره زنده می‌کند. این منابع بر لزوم توجه به تحولات میان واشنگتن و تهران، به‌ویژه پس از واکنش احتمالی اسرائیل به ایران تاکید می‌کنند.