«حل دو دولتی» چشم انتظار حمایت از اجلاس سران خلیج-اروپا

سفیر اتحادیه اروپا در ریاض، منامه و مسقط به «الشرق الأوسط»: مسائل متعددی در دستور کار اجلاس رهبران قرار دارد


سفیر اتحادیه اروپا در سعودی، بحرین و عمان، کریستوف فارنو (الشرق الأوسط)
سفیر اتحادیه اروپا در سعودی، بحرین و عمان، کریستوف فارنو (الشرق الأوسط)
TT

«حل دو دولتی» چشم انتظار حمایت از اجلاس سران خلیج-اروپا


سفیر اتحادیه اروپا در سعودی، بحرین و عمان، کریستوف فارنو (الشرق الأوسط)
سفیر اتحادیه اروپا در سعودی، بحرین و عمان، کریستوف فارنو (الشرق الأوسط)

تحولات منطقه، به ویژه جنگ اسرائیل علیه غزه و لبنان، موضوع «حل دو دولتی» را بر سر میز اجلاس سران خلیج-اروپا که در بروکسل برگزار می‌شود، قرار داده است. انتظار می‌رود این اجلاس از «ائتلاف بین‌المللی برای اجرای حل دو دولتی» که پادشاهی عربی سعودی آن را راه‌اندازی کرده، حمایت کند.

کریستوف فارنو، سفیر اتحادیه اروپا در سعودی، بحرین و عمان، تأکید کرد که توافق مشترکی بین کشورهای شورای همکاری خلیج و اتحادیه اروپا در خصوص لزوم رسیدن به آتش‌بس در لبنان وجود دارد.

فارنو در گفت‌وگو با «الشرق الأوسط» پیش‌بینی کرد که در اجلاس خلیج-اروپا، موضعی قوی و یکپارچه بین دو طرف درباره تشکیل دولت فلسطینی مطرح خواهد شد.

وی به رسانه‌ها گفت که اتحادیه اروپا در خصوص آتش‌بس در غزه، آزادی گروگان‌ها و ارسال کمک‌های انسانی موضعی یکپارچه دارد و همچنین بر لزوم رسیدن به «حل دو دولتی» و تأسیس دولت فلسطینی تأکید کرد و افزود که «در این مورد با دوستان عرب و خلیجی خود توافق داریم».

«مسئله زمان»

در خصوص به رسمیت شناختن دولت فلسطینی که چند کشور اروپایی اخیراً اعلام کرده‌اند، فارنو به «الشرق الأوسط» گفت که «توافق اولیه‌ای از کشورهای عضو اتحادیه اروپا در خصوص به رسمیت شناختن دولت فلسطینی وجود دارد» و افزود که به رسمیت شناختن باقی کشورها «مسئله‌ای زمان‌بر است»، زیرا برخی کشورها قبلاً این اقدام را انجام داده و برخی دیگر «در حال بررسی زمان مناسب» برای این کار هستند.

در این زمینه، فارنو به راه‌اندازی «ائتلاف بین‌المللی برای اجرای حل دو دولتی» که وزیر امور خارجه سعودی، فیصل بن فرحان، در 25 سپتامبر اعلام کرده بود، اشاره کرد. وی افزود که این ائتلاف «حمایت اتحادیه اروپا از حل دو دولتی و به رسمیت شناختن دولت فلسطینی» را نشان می‌دهد.

اعلام وزیر سعودی در حین برگزاری نشست عمومی سازمان ملل در نیویورک، با استقبال بین‌المللی مواجه شد. جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی و امنیت اتحادیه، این اقدام را نتیجه تلاش مشترک عربی و اروپایی دانست و در جلسه‌ای که به بررسی وضعیت غزه و آینده حل دو دولتی پرداخته بود، از تلاش‌های سعودی در رهبری و راه‌اندازی این ائتلاف قدردانی کرد.

وزیر امور خارجه نروژ، اسپن بارث ایدی، نیز از افتخار خود برای «ریاست نشست مهم با سعودی و اتحادیه اروپا در سازمان ملل» سخن گفت و افزود که این اعلان و «حل دو دولتی» «تنها راه قابل اعتماد برای صلح در خاورمیانه» است. او تأکید کرد که برای رسیدن به این هدف «به تأسیس یک دولت فلسطینی اکنون نیاز داریم».

تقویت همکاری اقتصادی

در بخش اقتصادی، سفیر اروپایی بر تأکید بر علاقه‌مندی متقابل به تبدیل همکاری‌های طولانی‌مدت بین اتحادیه اروپا و کشورهای شورای همکاری خلیج به همکاری‌های استراتژیک اشاره کرد. در اجلاس وزرای خلیج-اروپا در مسقط، در سال گذشته، برگزاری این اجلاس آینده میان رهبران دو طرف توافق شد. سفیر افزود که رهبران در روز چهارشنبه در بروکسل به مدت نیم روز به بررسی مسائل مختلف خواهند پرداخت و تمایل مشترکی برای تقویت همکاری و شراکت دارند. همچنین آنها به بررسی مسائل اقتصادی، سرمایه‌گذاری و تبادل تجاری خواهند پرداخت که بین دو طرف به 170 میلیارد یورو در خصوص کالاها، بدون احتساب خدمات، رسیده است.

مسائل در دستور کار اجلاس

فارنو به گفت‌وگوهای امنیتی و همکاری بین دو طرف در این زمینه اشاره کرد و تأکید کرد که دو طرف بر روی امنیت و ثبات در منطقه کار می‌کنند و به دنبال راه‌حل‌هایی برای بحران‌های موجود هستند. در این اجلاس که اولین از نوع خود است، رهبران به بررسی تمامی مسائل موجود در منطقه، از جمله غزه، لبنان، سودان و دریای سرخ خواهند پرداخت.

تعهد به مذاکرات تجارت آزاد

فارنو در گفت‌وگو با رسانه‌ها اعلام کرد که اتحادیه اروپا تعهد سیاسی قوی برای رسیدن به توافق درباره توافقنامه تجارت آزاد در این مرحله دارد، به دلیل روابط اقتصادی قوی بین دو طرف. او همچنین به برخی جنبه‌های فنی که باید برطرف شوند اشاره کرد.

در خصوص مسئله ویزا بین دو طرف، فارنو ابراز کرد که اتحادیه اروپا علاقه‌مند به توسعه همکاری بین دو طرف است تا در آینده به هدف معافیت ویزا بین منطقه شنگن و کشورهای خلیج برسند.

اجلاس خلیج-اروپا روز چهارشنبه در پایتخت بلژیک، بروکسل، برگزار خواهد شد. سفیر اتحادیه اروپا در سعودی و بحرین و عمان مشاوره‌هایی را که آن را مثبت توصیف کرده است، روز دوشنبه با طرف سعودی انجام داد و در آن دو طرف آخرین آمادگی‌های اجلاس و اولویت‌های آن را در چارچوب شراکت استراتژیک بررسی کردند.



«نزدیک‌تر به آرزوها»... چه عواملی مانع فراهم شدن شرایط آتش‌بس در لبنان می‌شود؟

آثار غارة إسرائيلية على ضاحية بيروت الأحد الماضي (أ.ب)
آثار غارة إسرائيلية على ضاحية بيروت الأحد الماضي (أ.ب)
TT

«نزدیک‌تر به آرزوها»... چه عواملی مانع فراهم شدن شرایط آتش‌بس در لبنان می‌شود؟

آثار غارة إسرائيلية على ضاحية بيروت الأحد الماضي (أ.ب)
آثار غارة إسرائيلية على ضاحية بيروت الأحد الماضي (أ.ب)

منابع آگاه در بیروت به «الشرق الاوسط» گفتند درخواست‌ها برای اجرای قطعنامه 1701 در مرزهای لبنان و اسرائیل همچنان «بیشتر به آرزوها شبیه است»، زیرا شرایط لازم برای رسیدن به یک آتش‌بس جدی هنوز فراهم نیست.

این منابع توضیح دادند که اولین مانع برای آتش‌بس، در سطح بین‌المللی به شرح زیر است:

  • شورای امنیت سازمان ملل به شدت از نبود اراده مشترک بین‌المللی به دلیل جنگ روسیه و اوکراین و تنش در روابط آمریکا و چین رنج می‌برد.
  • جنگی که سال گذشته در غزه شروع شد، نشان داد که نقش دبیرکل سازمان ملل، آنتونیو گوترش، به شدت آسیب دیده و تقریبا فلج شده است.
  • هنوز نشانه‌ای از حرکت فعال و فشرده دولت آمریکا برای تسریع در آتش‌بس در جنوب لبنان دیده نمی‌شود.
  • آمریکا و کشورهای غربی، حزب‌الله لبنان را مسئول ورود به جنگ از طریق «جبهه پشتیبانی» که پس از آغاز عملیات «طوفان الاقصی» اعلام شد، می‌دانند.

یک هلی‌کوپتر اسرائیلی در حال بمباران جنوب لبنان (AP)

  • چندین اظهارنظر نشان داده است که واشنگتن از تلاش اسرائیل برای نابود کردن توانایی‌های نظامی حزب‌الله حمایت می‌کند و تنها از دولت بنیامین نتانیاهو می‌خواهد که از تخریب زیرساخت‌های لبنان و ایجاد تلفات سنگین در میان غیرنظامیان خودداری کند.
  • اروپا نیز به نظر نمی‌رسد که توانایی ایفای نقش موثر در این تحولات را داشته باشد، و نتانیاهو به سرعت با ایجاد بحران با امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه، سعی کرد نقش این کشور در تسریع آتش‌بس را مختل کند.

این منابع در مورد موضع حزب‌الله افزودند:

  • هرگونه آتش‌بس در جبهه لبنان به تنهایی به این معناست که حزب‌الله تصمیم نادرستی گرفته و بلافاصله جبهه پشتیبانی را اعلام کرده است.
  • اجرای دقیق قطعنامه 1701 و دیگر قطعنامه‌های مرتبط با آن، جبهه جنوب لبنان را از درگیری‌های فعلی خارج می‌کند و در عمل نقش منطقه‌ای حزب‌الله و توانایی آن برای اعمال فشار نظامی بر اسرائیل را محدود می‌کند.
  • اجرای دقیق این قطعنامه همچنین ایران را از برگ برنده جنوب لبنان محروم می‌کند، برگی که اهمیتش از رابطه با حشدالشعبی عراق و حوثی‌ها بسیار بیشتر است.
  • همچنین حملات موشکی اخیر حزب‌الله به حیفا و مناطق دیگر نشان داده که ماشین نظامی آن همچنان فعال است و علی‌رغم آسیب‌هایی که به ساختار فرماندهی آن وارد شده، توانایی جنگیدن در مرزها را دارد. زبان پیروزی که نتانیاهو به کار می‌برد و اصرار او بر تغییر معادلات منطقه، نگرانی حزب‌الله را از اینکه هرگونه توافقی که شامل امتیازات باشد، بر تصویر و جایگاه حزب‌الله تأثیر منفی خواهد گذاشت، تشدید کرده است.

پناهجویانی که از حملات هوایی اسرائیل به جنوب لبنان و حومه بیروت فرار می‌کنند (EPA)

  • حمایت معاون دبیرکل حزب‌الله از «برادر بزرگتر» نبیه بری، رئیس مجلس لبنان، و تلاش‌های او برای توقف آتش‌بس، به معنای اعطای اختیار کامل به او برای موافقت با اجرای جدی قطعنامه 1701 نیست.
  • حزب‌الله می‌داند که بیشتر لبنانی‌ها از «جبهه پشتیبانی» که بدون مشورت با دیگران اعلام شده، حمایت نکرده‌اند. بنابراین، پذیرش اجرای جدی قطعنامه 1701 باعث می‌شود بسیاری از لبنانی‌ها حزب‌الله را مسئول خسارات وارده به محیط زیست حزب و کل لبنان بدانند.
  • حزب‌الله در حال حاضر رهبری به اندازه حسن نصرالله فقید ندارد که بتواند چنین موضع دشواری را به این اندازه بفروشد.

منابع انتظار «فصل‌های خونین‌تر» و تلفات بیشتر انسانی و اقتصادی را دارند، پیش از اینکه طرف‌های درگیر به حداقل واقع‌گرایی لازم برای خروج از این بحران برسند. به ویژه که ماشین نظامی اسرائیل به طرز وحشیانه‌ای عمل می‌کند و صحنه‌های غزه را دوباره زنده می‌کند. این منابع بر لزوم توجه به تحولات میان واشنگتن و تهران، به‌ویژه پس از واکنش احتمالی اسرائیل به ایران تاکید می‌کنند.