حوثی ها و پاسخ اسرائیل؛ انتظار و آمادگی و اصرار بر تشدید تنش

نگرانی مردم یمن از ماجراجویی کودتاچیان

ستون دود غلیظ در بندر حدیده تحت کنترل حوثی ها پس از حملات هوایی اسرائیل (رویترز)
ستون دود غلیظ در بندر حدیده تحت کنترل حوثی ها پس از حملات هوایی اسرائیل (رویترز)
TT

حوثی ها و پاسخ اسرائیل؛ انتظار و آمادگی و اصرار بر تشدید تنش

ستون دود غلیظ در بندر حدیده تحت کنترل حوثی ها پس از حملات هوایی اسرائیل (رویترز)
ستون دود غلیظ در بندر حدیده تحت کنترل حوثی ها پس از حملات هوایی اسرائیل (رویترز)

حوثی ها حتی پس از ضربات کوبنده اخیر اسرائیل علیه «حزب الله» دست از تشدید تنش و تقابل نظامی علیه اسرائیل برنمی دارند. اما شواهد بسیاری نشان می دهند که حوثی ها احتیاط بیشتری به خرج می دهند چرا که می ترسند به سرنوشت «حزب الله» لبنان دچار شوند. حوثی ها همچنان در حال جاه طلبی برای گرفتن امتیاز در این نبرد کنونی در منطقه هستند.

حوثی ها پس از کشته شدن حسن نصر الله دبیر کل «حزب الله» به حملات موشکی و پهپادی به سمت اسرائیل ادامه دادند اما نه حملات پیاپی و بی وقفه بلکه حملات گاه و بیگاه. حملات حوثی ها به کشتی های تجاری در دریای سرخ و اقیانوس هند ادامه دارد و اسرائیل یک حمله هوایی به مواضع حوثی ها انجام داد.

آتش سوزی نزدیک تل آویو پس از حمله موشکی حوثی ها در نیمه سپتامبر (فرانس پرس)

حوثی ها ۷ اکتبر اعلام کردند که با دو موشک بالستیک به منطقه یافا حمله کردند و با چند پهپاد «یافا» و «صماد ۴» یافا و ام الرشراش را مورد هدف قرار دادند. اسرائیل گفت این حملات با حملات موشکی از غزه و لبنان همزمان انجام شد.

عده بسیاری از ناظران غرب از جمله کارشناس و تحلیلگر موسسه سیاست خاور نزدیک واشنگتن بر این باور است که گویا هیچ چیز جلو دار حوثی ها نیست. ناظران و تحلیلگران دیگر می گویند ایران به دلیل معامله برای گرفتن امتیاز در برنامه هسته ای و تحریم های اقتصادی پشت گروه های نیابتی اش را خالی کرد.

یوسف شمسان المقطری پژوهشگر اقتصادی یمنی با این نظر مخالف است و می گوید «ایران با غربی ها وارد معامله ای نمی شود که مجبور به دست کشیدن از گروه های نیابتی اش در منطقه شود. ضربه های کوبنده علیه «حزب الله» لبنان به احتمال زیاد به دلیل برآورد نادرست ایران از شرایط از همان ابتدا بود و آنچه می گذرد مقدمه ای برای فروپاشی نظام گروه های نیابتی ایران در منطقه است».

المقطری در ادامه گفتگو با «الشرق الاوسط» افزود «پس از آن ایران حتی قدرت چانه زنی و مذاکره درباره مسائل اقتصادی و امنیتی و سیاسی و هسته ای از جمله برداشتن تحریم ها را نیز از دست می دهد».

المقطری در گفتگو با «الشرق الاوسط» یاد آور شد «ایران به دلیل ضرر و زیان هنگفت در محور تقابل نظامی مستقیم با اسرائیل در جبهه های لبنان و فلسطین به دنبال امتیازگیری و منفعت در یمن است. یمن همچنان بین طمع ورزی های آمریکا و تهدیدهای ایران گرفتار است اما وضع پس از معامله با اسرائیل از یک سو و با جامعه جهانی از سوی دیگر آرام خواهد شد».

ماموران اسرائیلی در محل انفجار پهپاد حوثی ها در ماه ژوئیه (آژانس عکس اروپا)

عده بسیاری از مردم یمن نگرانند که مبادا حوثی ها از بحث رویارویی نظامی با تل آویو برای افزایش نفوذ و اعمال مالیات های بیشتر از مردم سوءاستفاده کنند. مردمی که بدترین بحران انسانی در دوران معاصر یمن را دارند تجربه می کنند. افزون بر اینکه حوثی ها از ماجرای تقابل نظامی با اسرائیل برای سربازگیری کودکان و ده ها هزار تن دیگر بهره برداری می کنند.

ایران یمن را نگه می دارد

المقطری که پژوهشگر متخصص اقتصاد جنگ در یمن است معتقد است که این معامله حوثی ها را به عنوان ابزار باج خواهی از کشورهای همسایه نگه می دارد و مردم یمن تاوان فروپاشی حضور ایران در لبنان و سوریه را پرداخت می کنند. ایران می خواهد ضرر و زیان هایش را جبران کند که این کار آسانی نیست چرا که ما شاهد فروپاشی پرشتاب و دراماتیکی «حزب الله» لبنان هستیم. ایران در حوزه «حزب الله» دیگر قدرت چانه زنی در وقت کنونی ندارد و اسرائیلی ها از پیروزی های پیاپی خود علیه «حزب الله» به وجد آمده اند.

بسیاری از تحلیلگران بر این باورند که اگر اسرائیل به همین منوال به تصفیه و از بین بردن نفوذ «حزب الله» در لبنان ادامه دهد مناطق تحت کنترل حوثی ها میدان باز رژیم ایران است تا در این میدان به تجدید ساختار و تنظیم دوباره آرایش گروه های نیابتی اش در منطقه بپردازد.

ستون دود غلیظ در بندر حدیده تحت کنترل حوثی ها پس از حملات هوایی اسرائیل (رویترز)

محمد الحمیری استاد دانشگاه و پژوهشگر روابط بین الملل یمنی می گوید «فاصله بین حملات حوثی ها در اسرائیل بیشتر شده اما با این حال حوثی ها از این رویارویی دست بر نداشته اند بلکه اعلام کردند که تقابل نظامی چند مرحله ای با حملات فزاینده خواهد بود و غافلگیری های بیشتری در راه است».

الحمیری در ادامه گفتگو با «الشرق الاوسط» افزود «حوثی ها در موضوع رویارویی با اسرائیل صرفا به دنبال بهره برداری تبلیغاتی و رسانه ای نیستند بلکه می خواهند ابراز وجود کنند و نفوذشان را افزایش دهند. آنچه به تدریج آشکار می شود این است که حوثی ها توانمندی های بسیاری دارند که ائتلاف های بین المللی آنها را از بین نبرده اند و به همین دلیل حوثی ها تمایل فراوان برای دستاوردهای بیشتر دارند».

رهبر حوثی ها پیشتر اعلام کرد که حمله موشکی ماه گذشته به تل آویو جزو مرحله پنجم تشدید تنش است و رویارویی افزایش خواهد یافت.

اسرائیل در آن زمان گفت که یک موشک در محوطه خالی از سکنه اصابت کرده اما منجر به آتش سوزی در سطح گسترده شده است.

بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل آن زمان گفت که حوثی ها «تاوان سنگینی» خواهند داد. او به حوثی ها یاد آور شد که حملات هوایی ۲۰ ژوئیه به بندر حدیده را به خاطر داشته باشند.

اولویت های اسرائیل

اسرائیل چندین بار برای حوثی ها خط و نشان کشید که آخرین مورد پس از کشته شدن نصر الله و حمله حوثی ها با موشک بالستیک به تل آویو بود. ارتش اسرائیل آن زمان گفت که وقت در هم کوبیدن حوثی ها نیز فرا خواهد رسید. یک روز پس از این اظهارات بود که اسرائیل به تاسیسات متعدد عمدتا اقتصادی و غیر نظامی مثل نیروگاه های برق و جایگاه های سوخت در مناطق تحت کنترل حوثی ها حمله کرد.

فارس البیل تحلیلگر سیاسی یمنی در گفتگو با «الشرق الاوسط» گفت «به نظرم حوثی ها با ادامه حملات موشکی به اسرائیل می خواهند بگویند که رویارویی شان با اسرائیل ادامه دارد. حملات حوثی ها پس از حملات هوایی ماه ژوئیه اسرائیل به بندر حدیده کاهش یافت که این امر موجب نارضایتی هواداران حوثی شد. اضافه بر این حوثی ها می خواستند «محبت های حزب الله» که کمک و حمایت و تجربه دراختیارشان گذاشت را جبران کنند».

البیل اضافه کرد حوثی ها به دنبال جنگ مستقیم با اسرائیل نیستند اما می خواهند آبروی محور مقاومت را در قبال حملات پیاپی اسرائیل حفظ کنند.

تجمع هواداران حوثی در صنعا پس از کشته شدن حسن نصر الله دبیر کل «حزب الله» لبنان (فرانس پرس)

صلاح علی صلاح پژوهشگر یمنی در این باره معتقد است «اعلام حملات موشکی توسط حوثی ها و اعتراف مقامات اسرائیلی به وقوع این حملات تفاوت دارد چرا که حوثی ها می گویند موشک هایپرسونیک دارند اما اسرائیل می گویند حوثی ها فاقد این نوع موشک هستند. این نشانگر این است که رویارویی وارد مرحله جنگ تکنولوژی شده است».

صلاح در ادامه گفتگو با «الشرق الاوسط» خاطر نشان کرد «اسرائیل با توجه به اولویت هایش ممکن است در برهه ای از این رویاریی با گروه های نیابتی ایران پاسخ به حوثی ها را عقب بیندازد اما اسرائیل حملات حوثی ها را بی پاسخ نخواهد گذاشت».

او افزود «اسرائیل فعلا سرگرم فلسطین و غزه و لبنان است و در مرحله بعدی وارد فاز از میان برداشتن گروه های وابسته به رژیم ایران در سوریه و سپس در عراق و بعد در یمن خواهد شد. اسرائیل اگر تحولی در برنامه اش پیش نیاید طبق نزدیکی جغرافیایی به این گروه ها اولویت بندی می کند».

این پژوهشگر یمنی اضافه کرد که بعید است حوثی ها صرفا حملات موشکی نمایشی انجام دهند بلکه آنها واقعا به دنبال کمک به «حزب الله» لبنان هستند که خدمات لجستیکی و تجربیات و آموزش های فراوانی در اختیارشان قرار داد و به اینها باید خدمات رسانه ای و سیاسی را هم افزود. حوثی ها می دانند که تضعیف «حزب الله» در آینده باعث تضعیف آنها نیز خواهد شد و اسرائیل دیر یا زود به حسابشان خواهد رسید و انتقام خواهد گرفت.



حملات هوایی متمرکز آمریکا به پناهگاه‌های حوثی‌ها در صنعا و صعده

 جنگنده F/A-18 سوپر هورنت از ناو هواپیمابر هری اس. ترومن در تاریخ ۱۶ مارس  به پرواز درمی‌آید (ا.ف.ب)
جنگنده F/A-18 سوپر هورنت از ناو هواپیمابر هری اس. ترومن در تاریخ ۱۶ مارس به پرواز درمی‌آید (ا.ف.ب)
TT

حملات هوایی متمرکز آمریکا به پناهگاه‌های حوثی‌ها در صنعا و صعده

 جنگنده F/A-18 سوپر هورنت از ناو هواپیمابر هری اس. ترومن در تاریخ ۱۶ مارس  به پرواز درمی‌آید (ا.ف.ب)
جنگنده F/A-18 سوپر هورنت از ناو هواپیمابر هری اس. ترومن در تاریخ ۱۶ مارس به پرواز درمی‌آید (ا.ف.ب)

کارزار آمریکایی که توسط رئیس‌جمهور دونالد ترامپ علیه حوثی‌ها دستور داده شد، وارد دهمین روز خود شد. این حملات پس از ضربات متمرکزی صورت گرفت که صنعا و صعده، پایگاه اصلی این گروه را هدف قرار دادند. حوثی‌ها در تلاش برای حفظ روحیه هواداران خود، میزان تلفات رهبران هدف‌گیری شده و توانایی‌های نظامی‌شان را پنهان می‌کنند.

این گروه که از سوی ایران حمایت می‌شود، پس از توقف مرحله دوم آتش‌بس در غزه بین "جنبش حماس" و اسرائیل، مجدداً به تشدید حملات علیه اسرائیل پرداخته است. ترامپ در همین راستا دستور یک عملیات قاطع علیه این گروه را صادر کرده و با وعده "نیروی کشنده" قصد نابودی آنها را دارد. در همین حال، شک‌هایی در یمن درباره تأثیرگذاری این حملات وجود دارد، به‌ویژه اگر مانند دوره بایدن با همان شدت ادامه یابد.

شب یکشنبه، حملات متمرکزی بر پناهگاه‌های حوثی‌ها و انبارهای تجهیزات نظامی در غرب صنعا صورت گرفت و گمانه‌زنی‌هایی درباره هدف‌گیری عناصر فرماندهی وجود دارد. این گروه ادعا کرد که این حملات یک ساختمان مسکونی در محله عصر منطقه معین را هدف قرار داده و منجر به کشته شدن یک نفر و زخمی شدن ۱۵ نفر از جمله کودکان و زنان شده است.

در استان صعده، محل اصلی استقرار این گروه، رسانه‌های وابسته به حوثی‌ها از ۴ حمله شبانه در اطراف شهر صعده و سپس دو حمله دیگر در مناطق سحار و ساقین خبر دادند. این حملات ادامه حملات روزهای گذشته به این استان با توپوگرافی دشوار بوده است.

حوثی‌ها به ماهیت اهداف مورد حمله یا خسارات جانی و مادی اشاره نکرده‌اند، اما ناظران پیش‌بینی می‌کنند که این حملات احتمالاً پناهگاه‌های تقویت‌شده ای را هدف قرار داده که شامل توانایی‌های نظامی مانند موشک‌ها و پهپادها، همراه با متخصصان مسئول پرتاب‌ها بوده است.

از آغاز عملیات جدید ارتش آمریکا، جزئیات اهداف حوثی‌ها افشا نشده، اما تأکید شده است که این عملیات به‌صورت ۲۴ ساعته ادامه دارد و هدف آن حفظ آزادی کشتیرانی در دریای سرخ است.

گفتنی است این گروه در دوره ریاست‌جمهوری بایدن، از ۱۲ ژانویه ۲۰۲۴ تا اجرای آتش‌بس در غزه، حدود یک هزار حمله هوایی آمریکایی و بریتانیایی را تجربه کرد، اما این حملات نتوانستند تهاجمات آنها را متوقف کنند. واشنگتن معتقد است این حملات از سوی ایران حمایت می‌شود.

حملات ترامپ علیه حوثی‌ها در یمن وارد دهمین روز شد (رویترز)

از ۱۵ مارس ۲۰۲۴ تاکنون، حوثی‌ها بیش از ۱۰۰ حمله هوایی و دریایی را در مناطق مختلف از جمله صنعا، صعده، مأرب، الجوف، بیضاء، ذمار، حجه و بخش‌هایی از استان ساحلی حدیده در دریای سرخ دریافت کرده‌اند که پایگاه‌ها و پادگان‌های نظامی را هدف قرار داده است.

در واکنش، حوثی‌ها از سه‌شنبه گذشته ۵ موشک بالیستیک به سمت اسرائیل شلیک کردند که ارتش اسرائیل مدعی انهدام همه آنها بدون خسارت شد. این گروه همچنین ادعا کرد که ناو هواپیمابر "هری ترومان" و کشتی‌های همراه آن را ۶ بار با موشک و پهپاد مورد حمله قرار داده است، اما ارتش آمریکا در مورد این ادعاها اظهارنظری نکرده است.

از زمان ورود حوثی‌ها به چرخه تشدید تنش‌ها علیه اسرائیل پس از ۷ اکتبر ۲۰۲۳، حدود ۲۰۰ موشک و پهپاد پرتاب کرده‌اند که تنها یک مورد در ۱۹ ژوئن ۲۰۲۴ منجر به کشته شدن یک غیرنظامی بر اثر انفجار پهپاد در یک آپارتمان شد.

نگرانی‌هایی در یمن وجود دارد که اسرائیل ممکن است حملات تلافی‌جویانه‌ای مشابه ۵ موج حمله سال گذشته به زیرساخت‌های صنعا و حدیده از جمله فرودگاه، بندر و نیروگاه‌های برق انجام دهد.

از نوامبر ۲۰۲۳ تا آتش‌بس غزه بین اسرائیل و حماس، حوثی‌ها مسئولیت حمله به ۲۱۱ کشتی را بر عهده گرفتند که موجب غرق شدن ۲ کشتی، دزدی دریایی کشتی "گالاکسی لیدر" و کشته شدن ۴ ملوان شد.

پذیرش آتش‌بس توسط اسرائیل و حماس در ۱۹ ژانویه، حوثی‌ها را وادار به توقف حملات دریایی و علیه اسرائیل کرد، اما با شکست مرحله دوم آتش‌بس، مجدداً به درگیری‌ها بازگشتند.