حوثی ها و پاسخ اسرائیل؛ انتظار و آمادگی و اصرار بر تشدید تنش

نگرانی مردم یمن از ماجراجویی کودتاچیان

ستون دود غلیظ در بندر حدیده تحت کنترل حوثی ها پس از حملات هوایی اسرائیل (رویترز)
ستون دود غلیظ در بندر حدیده تحت کنترل حوثی ها پس از حملات هوایی اسرائیل (رویترز)
TT

حوثی ها و پاسخ اسرائیل؛ انتظار و آمادگی و اصرار بر تشدید تنش

ستون دود غلیظ در بندر حدیده تحت کنترل حوثی ها پس از حملات هوایی اسرائیل (رویترز)
ستون دود غلیظ در بندر حدیده تحت کنترل حوثی ها پس از حملات هوایی اسرائیل (رویترز)

حوثی ها حتی پس از ضربات کوبنده اخیر اسرائیل علیه «حزب الله» دست از تشدید تنش و تقابل نظامی علیه اسرائیل برنمی دارند. اما شواهد بسیاری نشان می دهند که حوثی ها احتیاط بیشتری به خرج می دهند چرا که می ترسند به سرنوشت «حزب الله» لبنان دچار شوند. حوثی ها همچنان در حال جاه طلبی برای گرفتن امتیاز در این نبرد کنونی در منطقه هستند.

حوثی ها پس از کشته شدن حسن نصر الله دبیر کل «حزب الله» به حملات موشکی و پهپادی به سمت اسرائیل ادامه دادند اما نه حملات پیاپی و بی وقفه بلکه حملات گاه و بیگاه. حملات حوثی ها به کشتی های تجاری در دریای سرخ و اقیانوس هند ادامه دارد و اسرائیل یک حمله هوایی به مواضع حوثی ها انجام داد.

آتش سوزی نزدیک تل آویو پس از حمله موشکی حوثی ها در نیمه سپتامبر (فرانس پرس)

حوثی ها ۷ اکتبر اعلام کردند که با دو موشک بالستیک به منطقه یافا حمله کردند و با چند پهپاد «یافا» و «صماد ۴» یافا و ام الرشراش را مورد هدف قرار دادند. اسرائیل گفت این حملات با حملات موشکی از غزه و لبنان همزمان انجام شد.

عده بسیاری از ناظران غرب از جمله کارشناس و تحلیلگر موسسه سیاست خاور نزدیک واشنگتن بر این باور است که گویا هیچ چیز جلو دار حوثی ها نیست. ناظران و تحلیلگران دیگر می گویند ایران به دلیل معامله برای گرفتن امتیاز در برنامه هسته ای و تحریم های اقتصادی پشت گروه های نیابتی اش را خالی کرد.

یوسف شمسان المقطری پژوهشگر اقتصادی یمنی با این نظر مخالف است و می گوید «ایران با غربی ها وارد معامله ای نمی شود که مجبور به دست کشیدن از گروه های نیابتی اش در منطقه شود. ضربه های کوبنده علیه «حزب الله» لبنان به احتمال زیاد به دلیل برآورد نادرست ایران از شرایط از همان ابتدا بود و آنچه می گذرد مقدمه ای برای فروپاشی نظام گروه های نیابتی ایران در منطقه است».

المقطری در ادامه گفتگو با «الشرق الاوسط» افزود «پس از آن ایران حتی قدرت چانه زنی و مذاکره درباره مسائل اقتصادی و امنیتی و سیاسی و هسته ای از جمله برداشتن تحریم ها را نیز از دست می دهد».

المقطری در گفتگو با «الشرق الاوسط» یاد آور شد «ایران به دلیل ضرر و زیان هنگفت در محور تقابل نظامی مستقیم با اسرائیل در جبهه های لبنان و فلسطین به دنبال امتیازگیری و منفعت در یمن است. یمن همچنان بین طمع ورزی های آمریکا و تهدیدهای ایران گرفتار است اما وضع پس از معامله با اسرائیل از یک سو و با جامعه جهانی از سوی دیگر آرام خواهد شد».

ماموران اسرائیلی در محل انفجار پهپاد حوثی ها در ماه ژوئیه (آژانس عکس اروپا)

عده بسیاری از مردم یمن نگرانند که مبادا حوثی ها از بحث رویارویی نظامی با تل آویو برای افزایش نفوذ و اعمال مالیات های بیشتر از مردم سوءاستفاده کنند. مردمی که بدترین بحران انسانی در دوران معاصر یمن را دارند تجربه می کنند. افزون بر اینکه حوثی ها از ماجرای تقابل نظامی با اسرائیل برای سربازگیری کودکان و ده ها هزار تن دیگر بهره برداری می کنند.

ایران یمن را نگه می دارد

المقطری که پژوهشگر متخصص اقتصاد جنگ در یمن است معتقد است که این معامله حوثی ها را به عنوان ابزار باج خواهی از کشورهای همسایه نگه می دارد و مردم یمن تاوان فروپاشی حضور ایران در لبنان و سوریه را پرداخت می کنند. ایران می خواهد ضرر و زیان هایش را جبران کند که این کار آسانی نیست چرا که ما شاهد فروپاشی پرشتاب و دراماتیکی «حزب الله» لبنان هستیم. ایران در حوزه «حزب الله» دیگر قدرت چانه زنی در وقت کنونی ندارد و اسرائیلی ها از پیروزی های پیاپی خود علیه «حزب الله» به وجد آمده اند.

بسیاری از تحلیلگران بر این باورند که اگر اسرائیل به همین منوال به تصفیه و از بین بردن نفوذ «حزب الله» در لبنان ادامه دهد مناطق تحت کنترل حوثی ها میدان باز رژیم ایران است تا در این میدان به تجدید ساختار و تنظیم دوباره آرایش گروه های نیابتی اش در منطقه بپردازد.

ستون دود غلیظ در بندر حدیده تحت کنترل حوثی ها پس از حملات هوایی اسرائیل (رویترز)

محمد الحمیری استاد دانشگاه و پژوهشگر روابط بین الملل یمنی می گوید «فاصله بین حملات حوثی ها در اسرائیل بیشتر شده اما با این حال حوثی ها از این رویارویی دست بر نداشته اند بلکه اعلام کردند که تقابل نظامی چند مرحله ای با حملات فزاینده خواهد بود و غافلگیری های بیشتری در راه است».

الحمیری در ادامه گفتگو با «الشرق الاوسط» افزود «حوثی ها در موضوع رویارویی با اسرائیل صرفا به دنبال بهره برداری تبلیغاتی و رسانه ای نیستند بلکه می خواهند ابراز وجود کنند و نفوذشان را افزایش دهند. آنچه به تدریج آشکار می شود این است که حوثی ها توانمندی های بسیاری دارند که ائتلاف های بین المللی آنها را از بین نبرده اند و به همین دلیل حوثی ها تمایل فراوان برای دستاوردهای بیشتر دارند».

رهبر حوثی ها پیشتر اعلام کرد که حمله موشکی ماه گذشته به تل آویو جزو مرحله پنجم تشدید تنش است و رویارویی افزایش خواهد یافت.

اسرائیل در آن زمان گفت که یک موشک در محوطه خالی از سکنه اصابت کرده اما منجر به آتش سوزی در سطح گسترده شده است.

بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل آن زمان گفت که حوثی ها «تاوان سنگینی» خواهند داد. او به حوثی ها یاد آور شد که حملات هوایی ۲۰ ژوئیه به بندر حدیده را به خاطر داشته باشند.

اولویت های اسرائیل

اسرائیل چندین بار برای حوثی ها خط و نشان کشید که آخرین مورد پس از کشته شدن نصر الله و حمله حوثی ها با موشک بالستیک به تل آویو بود. ارتش اسرائیل آن زمان گفت که وقت در هم کوبیدن حوثی ها نیز فرا خواهد رسید. یک روز پس از این اظهارات بود که اسرائیل به تاسیسات متعدد عمدتا اقتصادی و غیر نظامی مثل نیروگاه های برق و جایگاه های سوخت در مناطق تحت کنترل حوثی ها حمله کرد.

فارس البیل تحلیلگر سیاسی یمنی در گفتگو با «الشرق الاوسط» گفت «به نظرم حوثی ها با ادامه حملات موشکی به اسرائیل می خواهند بگویند که رویارویی شان با اسرائیل ادامه دارد. حملات حوثی ها پس از حملات هوایی ماه ژوئیه اسرائیل به بندر حدیده کاهش یافت که این امر موجب نارضایتی هواداران حوثی شد. اضافه بر این حوثی ها می خواستند «محبت های حزب الله» که کمک و حمایت و تجربه دراختیارشان گذاشت را جبران کنند».

البیل اضافه کرد حوثی ها به دنبال جنگ مستقیم با اسرائیل نیستند اما می خواهند آبروی محور مقاومت را در قبال حملات پیاپی اسرائیل حفظ کنند.

تجمع هواداران حوثی در صنعا پس از کشته شدن حسن نصر الله دبیر کل «حزب الله» لبنان (فرانس پرس)

صلاح علی صلاح پژوهشگر یمنی در این باره معتقد است «اعلام حملات موشکی توسط حوثی ها و اعتراف مقامات اسرائیلی به وقوع این حملات تفاوت دارد چرا که حوثی ها می گویند موشک هایپرسونیک دارند اما اسرائیل می گویند حوثی ها فاقد این نوع موشک هستند. این نشانگر این است که رویارویی وارد مرحله جنگ تکنولوژی شده است».

صلاح در ادامه گفتگو با «الشرق الاوسط» خاطر نشان کرد «اسرائیل با توجه به اولویت هایش ممکن است در برهه ای از این رویاریی با گروه های نیابتی ایران پاسخ به حوثی ها را عقب بیندازد اما اسرائیل حملات حوثی ها را بی پاسخ نخواهد گذاشت».

او افزود «اسرائیل فعلا سرگرم فلسطین و غزه و لبنان است و در مرحله بعدی وارد فاز از میان برداشتن گروه های وابسته به رژیم ایران در سوریه و سپس در عراق و بعد در یمن خواهد شد. اسرائیل اگر تحولی در برنامه اش پیش نیاید طبق نزدیکی جغرافیایی به این گروه ها اولویت بندی می کند».

این پژوهشگر یمنی اضافه کرد که بعید است حوثی ها صرفا حملات موشکی نمایشی انجام دهند بلکه آنها واقعا به دنبال کمک به «حزب الله» لبنان هستند که خدمات لجستیکی و تجربیات و آموزش های فراوانی در اختیارشان قرار داد و به اینها باید خدمات رسانه ای و سیاسی را هم افزود. حوثی ها می دانند که تضعیف «حزب الله» در آینده باعث تضعیف آنها نیز خواهد شد و اسرائیل دیر یا زود به حسابشان خواهد رسید و انتقام خواهد گرفت.



بانک جهانی: یک چهارم جمعیت یمن ناامنی غذایی دارند


 
یک میلیون یمنی در فهرست افرادی که دچار ناامنی غذایی هستند (سازمان ملل)
یک میلیون یمنی در فهرست افرادی که دچار ناامنی غذایی هستند (سازمان ملل)
TT

بانک جهانی: یک چهارم جمعیت یمن ناامنی غذایی دارند


 
یک میلیون یمنی در فهرست افرادی که دچار ناامنی غذایی هستند (سازمان ملل)
یک میلیون یمنی در فهرست افرادی که دچار ناامنی غذایی هستند (سازمان ملل)

بانک جهانی نیز با سازمان ملل همصدا شده و هشدار داد که نرخ ناامنی غذایی در یمن در چند ماه باقی مانده به پایان سال میلادی افزایش خواهد یافت و اینک بیش از یک میلیون نفر با ناامنی غذایی روبرو هستند و برآورد می شود که تا پایان سال جاری ۲۴ درصد جمعیت یمن دچار ناامنی غذایی شدید شوند.
گزارش بانک جهانی درباره وضع تغذیه در یمن افزود «تعداد افرادی که در سال جاری دچار ناامنی غذایی حاد هستند ۶ درصد نسبت به سال قبل افزایش پیدا کرده است».

حملات موشکی حوثی ها به کشتی ها در دریای سرخ باعث کاهش واردات کالا به یمن شده است (رسانه های داخلی)

طبق این گزارش، افزایش تعداد جمعیت مبتلا به ناامنی غذایی حاد چندین دلیل مثل تشدید تنش و بدتر شدن وضع تغییر آب و هوا و افزایش خشکسالی و سیل دارد. دسترسی به غذا در یمن با توجه به ناامنی در دریای سرخ کاهش پیدا کرد چرا که حملات دریایی باعث توقف یا کاهش واردات مواد غذایی و کالاهای اولیه شدند.
گزارش بانک جهانی خاطر نشان کرد «کاهش ارزش پول ملی و افزایش قیمت سوخت دسترسی به غذا را به ویژه در مناطق تحت کنترل دولت مشروع از منظر بین المللی دشوارتر کرده است».
بانک جهانی برآورد کرده که ۲۴ درصد جمعیت یمن در شش ماه دوم سال جاری به دلیل ادامه تنش نظامی و کمبود شغل و آثار منفی و فزاینده تغییرات آب و هوایی با ناامنی غذایی حاد روبرو هستند.

تورم
بانک جهانی اواخر ماه سپتامبر گفت که نرخ تورم محصولات غذایی داخلی در بسیاری از کشورهای کم درآمد و با درآمد متوسط و پر درآمد همچنان بالا است. نرخ تورم در ۷۷.۳ درصد از کشورهای کم درآمد بالای ۵ درصد است و این رقم ۱۸.۲ درصد بالاتر از نرخ تورم در گزارش اخیر منتشر شده در ۲۷ ژوئن ۲۰۲۴ است.

بانک جهانی توضیح داد «۵۴.۳ درصد از دهک های پایین کشورهای با درآمد متوسط (کمتر از ۸.۷ درصد) و ۴۴ درصد دهک های بالای کشورهای با درآمد متوسط و ۱۰.۷ درصد از دهک های بالای کشورهای پردرآمد با افزایش نرخ تورم دچار مشکل شده اند.

ناامنی غذایی در یمن به دلیل ادامه جنگ و نبود اشتغال و تغییر آب و هوا بحرانی شده است (سازمان ملل)

این گزارش افزود «نرخ تورم واقعی غذا در ۱۶۷ کشوری که امکان دسترسی به داده ها در آنها فراهم شده از میانگین سالانه ۵۵.۶ درصدی عبور کرد».
این گزارش یادآور شد «دو شاخص سالانه قیمت کالاهای کشاورزی و صادرات بر اساس آخرین آمار به روز شده در ۲۷ ژوئیه ۲۰۲۴ به ترتیب با افزایش ۱ و ۲ درصدی بسته شدند اما شاخص غلات افزایش پیدا نکرد. شاخص نرخ ذرت و برنج با کاهش به ترتیب ۳ و ۴ درصدی و گندم با افزایش ۸ درصدی بسته شدند».
یک گزارش جهانی به روز شده درباره بحران های غذایی جهانی در اواسط سال جاری گفت که پس از شیب صعودی ناامنی غذایی و سوءتغذیه در سال ۲۰۲۳ نگرانی فزاینده درباره ناامنی غذایی حاد و سوءتغذیه در سال ۲۰۲۴ وجود دارد. تعداد افرادی که در مرحله بسیار شدید یعنی مرحله پنجم ناامنی غذایی طبق استانداردهای بین المللی قرار خواهند گرفتند از ۷۰۵ هزار نفر در ۲۰۲۳ به ۱.۹ میلیون نفر در یک سال می رسد.

کمبود ادامه دار
گزارش بانک جهانی گفت چالش های بزرگی برای رسیدن به هدف دوم برنامه توسعه پایدار یعنی به صفر رساندن گرسنگی وجود دارد. طبق این گزارش وضعیت غذایی در برخی از مناطق جهان بهتر شده اما کمبود غذا در سطح جهانی به طرز نگران کننده ای ادامه دارد به طوری که در سال گذشته حدود ۷۱۳ میلیون تا ۷۵۷ میلیون نفر به غذای کافی دسترسی نداشتند.

چند میلیون نفر از مردم یمنی به کمک های بشردوستانه موسسات بین المللی وابسته هستند (آژانس عکس اروپا)

بانک جهانی غذا هشدار داده که سال ۲۰۲۴ که در شرف پایان است به احتمال زیاد یکی از گرم ترین سال ها در تاریخ باشد. تغییرات شدید آب و هوا در دوره اخیر تاثیرات متفاوت بر روی تولیدات کشاورزی و پیش بینی درباره آنها داشته و برآورد می شود تولید ذرت به دلیل گرمای شدید در اتحادیه اروپا و مکزیک و اوکراین کاهش پیدا کند و نیز احتمالا تولید دانه سویا به دلیل آب و هوای مناسب برای این محصول در آمریکا افزایش می یابد.
بانک جهانی یادآوری کرد که سیاست های داد و ستد کشورها پس از آغاز جنگ در اوکراین پیچیده تر شده است. بحران جهانی غذا به چندین دلیل بدتر شده: افزایش محدودیت های اعمال شده بر تجارت غذا و کود از سوی کشورها به منظور افزایش عرضه داخلی و کاهش قیمت ها.
۱۶ کشور تا سپتامبر ۲۰۲۴، ۲۲ مورد تصمیم گیری درباره ممنوعیت صادرات محصولات غذایی اجرا کردند و ۱۵ تصمیم درباره محدودیت صادراتی در ۸ کشور اعمال می شود.