جعجع به «الشرق الأوسط»: پس از جنگ، بازگشت «شبه دولت حزب‌الله» را نخواهیم پذیرفت

ایران پس از ترور نصرالله، حزب‌الله را هدایت می‌کند و تا آخرین لبنانی به جنگ ادامه می‌دهد

سمیر جعجع، رئیس حزب «القوات اللبنانیه»
سمیر جعجع، رئیس حزب «القوات اللبنانیه»
TT

جعجع به «الشرق الأوسط»: پس از جنگ، بازگشت «شبه دولت حزب‌الله» را نخواهیم پذیرفت

سمیر جعجع، رئیس حزب «القوات اللبنانیه»
سمیر جعجع، رئیس حزب «القوات اللبنانیه»

سمیر جعجع، رئیس حزب «القوات اللبنانیه»، درباره خطرات ناشی از جنگ ایران و اسرائیل که در لبنان در حال وقوع است، هشدار داد. او بر لزوم اتخاذ یک موضع تاریخی تأکید کرد که مفهوم دولت را بازگرداند و راه را برای آتش‌بس هموار کند. جعجع معتقد است که «مفهوم شبه‌دولتی که حزب‌الله نماینده آن بود، لبنان را به وضع کنونی رسانده» و هشدار داد که «به سوی افزایش قتل، مرگ و ویرانی می‌رویم». او لبنان را مانند «کشتی‌ای بدون ناخدا و بدون دنده در دریای متلاطم» توصیف کرد.

جعجع در گفت‌وگو با «الشرق الاوسط» به رفتار سیاستمداران و مسئولان لبنانی انتقاد کرد و گفت که آن‌ها واقعاً نمی‌دانند چه می‌گذرد. او اظهار کرد: «در حال حاضر جنگی بزرگ در منطقه در حال جریان است و آنچه در لبنان در حال رخ دادن است، یکی از فصول آن است. این جنگ میان ایران و اَذرع آن از یک طرف و اسرائیل و به‌دنبال آن ایالات متحده و سایر کشورهای اروپایی از طرف دیگر است. به‌جای این‌که تمام تلاش خود را برای خارج کردن لبنان از این جنگ به‌کار بگیریم، رفتار می‌کنیم که گویی هیچ چیزی در حال وقوع نیست». او افزود که «مسئولان لبنانی، به‌جای آنکه از مواضع تنگ‌نظرانه خود فاصله بگیرند، تبدیل به یک «کمیته امداد» شده‌اند. اگر بخواهیم نوع قدرت کنونی لبنان را خلاصه کنیم، می‌توانیم بگوییم که این یک «کمیته امداد» است و نه یک دولت».

نصرالله و تصمیم‌گیری لبنانی

جعجع با تأسف به تغییرات حزب‌الله پس از ترور حسن نصرالله، دبیرکل آن اشاره کرد. او بیان کرد: «زمانی که حسن نصرالله در قید حیات بود، من فکر می‌کردم که در جایی نظر لبنانی درباره آنچه می‌گذشت، به‌ویژه از طرف او ابراز می‌شد و او در تصمیم‌گیری‌های ایرانی تأثیر داشت، اما اکنون این تصمیم به‌طور کامل ایرانی شده است و گروه‌های باقی‌مانده از حزب‌الله تحت فرماندهی افسران ایرانی قرار دارند و به این ترتیب، جنگ با منافع ایران انجام می‌شود».

جعجع باور دارد که حزب‌الله از نظر تشکیلاتی متلاشی نشده است و می‌گوید: «گروه‌های نظامی حزب در جنوب با تصمیمی غیرمتمرکز می‌جنگند و بخش بزرگی از آن‌ها هنوز وجود دارند و نباید فراموش کنیم که رابطه نزدیکی با افسران ایرانی دارند و به همین دلیل، ایران تا آخرین مبارز ادامه می‌دهد».

او همچنین به آسیب‌های وارد شده به ساختار نظامی حزب‌الله اشاره کرد. براساس مطالعات انجام‌شده در مراکز اروپایی و حتی اسرائیلی، حزب‌الله باید روزانه بین ۲۰۰۰ تا ۳۰۰۰ موشک به سمت اسرائیل شلیک می‌کرد، اما این اتفاق نمی‌افتد. او گفت: «متأسفانه توازن قوا روشن و مشخص است. ایرانی‌ها به جنگ ادامه خواهند داد و این موضوع را با افرادی که در لبنان باقی مانده‌اند و جوانان لبنانی ادامه خواهند داد». جعجع به‌عنوان شاهدی برای این مدعا، به سفر وزیر خارجه ایران و رئیس مجلس آن به لبنان در یک هفته اشاره کرد و گفت که انگار آن‌ها برای نظارت بر جنگ آمده‌اند.

فاجعه‌ای در همه سطوح

جعجع بار دیگر به عملکرد سیاسی دولت فعلی انتقاد کرد و گفت که «ما با فاجعه‌ای در همه سطوح روبرو هستیم و مسئولان به گونه‌ای رفتار می‌کنند که گویی هیچ نقشی در آنچه می‌گذرد ندارند». او اظهار کرد: «در تابستان گذشته، وقتی نماینده ویژه آمریکا، آموس هوکستین، به لبنان آمد و خواستار اجرای قطعنامه ۱۷۰۱ شد، مسئولان بی‌تفاوت بودند و از مسئولیت‌های خود شانه خالی کردند. من شخصاً با چندین مسئول صحبت کردم و به آن‌ها هشدار دادم که اوضاع به سمت آنچه امروز می‌بینیم پیش می‌رود، اما آن‌ها همکاری نکردند».

جعجع همچنین با نظر افرادی که می‌گویند «دولت و حکومت قادر به انجام هیچ کاری برای خارج کردن لبنان از بحران نیست»، مخالف است. او گفت: «دولت سیاسی فراموش کرده است و ما را نیز فراموش کرده است که قادر به انجام همه کارها است. دولت باید تشکیل جلسه دهد و اعلام کند که نمی‌پذیرد وضعیت کنونی ادامه یابد و باید تصمیم به استقرار ارتش و اعلام نیت خود برای اجرای قطعنامه ۱۷۰۱ بگیرد، بدون توجه به موضع اسرائیل، زیرا باید از جایی آغاز کنیم. باید یک اعلام نیت جدی ارائه شود و من نمی‌گویم که دولت باید از ارتش بخواهد با حزب‌الله درگیر شود، اما باید از جایی آغاز کرد... و این باید با یک تصمیم شروع شود، زیرا تصمیم‌گیرندگان تصمیمات خود را رها کرده‌اند و ما نتیجه آن را دیدیم». او بر ضرورت «تشکیل جلسه فوری دولت و اتخاذ تصمیمات مناسب» تأکید کرد و افزود که پارلمان باید گرد هم آید و توصیه‌ای برای حمایت از دولت در بازپس‌گیری تصمیم‌گیری لبنانی صادر کند.

1559 و ادامه جنگ

جعجع به انتقادات برخی از افراد که خواستار اجرای تصمیم ۱۵۵۹ هستند که به خلع سلاح گروه‌های مسلح اشاره دارد، پاسخ داد. او گفت: «این منطق ما از ۲۰ سال پیش است و منطق جدیدی نیست. مسئولان دولت هستند که در پذیرش این خط‌مشی تعلل کرده‌اند. ما طرح خود را برای پایان جنگ ارائه کردیم، اما این طرح مورد استقبال قرار نگرفت. اکنون هیچ نماینده بین‌المللی در لبنان برای بررسی چگونگی پایان جنگ وجود ندارد، بنابراین ما باید خودمان اقدام کنیم تا این جنگ ویرانگر را متوقف کنیم».

جعجع تأکید کرد که از امنیت اجتماعی نمی‌ترسد «زیرا نمی‌بینم که هیچ طرفی از لبنان نیت بدی داشته باشد»، اما «این امر مانع بروز برخی مشکلات نمی‌شود، به‌ویژه اینکه تقریباً نیمی از جمعیت لبنان در معرض آوارگی قرار دارند، اما این امر قابل کنترل است و ارتش و نیروهای امنیتی می‌توانند آن را تحت کنترل داشته باشند». او همچنین اضافه کرد که «این آوارگی فعلی هرگز مانند سال ۲۰۰۶ نیست و این بحران ممکن است ماه‌ها طول بکشد و به تبع آن یک بحران اجتماعی شدید به وجود آورد».

جعجع از «احتمال بازگشت حزب‌الله به درون لبنان پس از پایان جنگ» نمی‌ترسد و می‌گوید: «پس از پایان جنگ، هرچه نتیجه آن باشد، امکان ندارد به وضعیتی که پیش از جنگ در لبنان بود، بازگردیم. ما دیدیم که این وضعیت ما را به کجا رسانده است و نمی‌توانیم اجازه دهیم که ادامه یابد». او به‌طور مشخص‌تر می‌گوید که «قضیه ارتش، ملت و مقاومت (که در بیانیه‌های وزارتی برای توجیه سلاح حزب‌الله استفاده می‌شود) و غیبت دولت به نفع شبه‌دولت حزب‌الله که توانایی‌های دولت را جذب می‌کند، نمی‌تواند ادامه یابد. ما نمی‌توانیم این وضعیت مبهم را بپذیریم که تصمیمات از خارج از دولت گرفته می‌شود و حزب‌الله درباره صلح و جنگ تصمیم می‌گیرد. ما دیدیم که این وضعیت ما را به کجا رسانده است».

جای خالی رئیس‌جمهوری

جعجع درباره وضعیت ریاست‌جمهوری که نزدیک به دو سال است خالی مانده، می‌گوید که احتمال حصول پیشرفتی وجود دارد، «به شرطی که رئیس مجلس، نبیه بری، اجازه برگزاری جلسات مجلس را بدهد». او افزود: «رئیس بری در ابتدا با این نظر موافق بود، اما پس از ورود ایرانی‌ها نظرش تغییر کرد و اکنون صحبت درباره این است که نباید قبل از آتش‌بس رئیس انتخاب کنیم».

جعجع شرایطی را که باید بر انتخابات حاکم باشد، مشخص کرد و تأکید کرد که «هر نامزدی باید به توافق طائف و تصمیمات بین‌المللی پایبند باشد. دیگر نمی‌توان شگرد و ترفند بازی کرد» و او بار دیگر تأکید کرد که «سریع‌ترین راه برای توقف آتش‌بس، انتخاب رئیس‌جمهور است».



حوثی ها و پاسخ اسرائیل؛ انتظار و آمادگی و اصرار بر تشدید تنش

ستون دود غلیظ در بندر حدیده تحت کنترل حوثی ها پس از حملات هوایی اسرائیل (رویترز)
ستون دود غلیظ در بندر حدیده تحت کنترل حوثی ها پس از حملات هوایی اسرائیل (رویترز)
TT

حوثی ها و پاسخ اسرائیل؛ انتظار و آمادگی و اصرار بر تشدید تنش

ستون دود غلیظ در بندر حدیده تحت کنترل حوثی ها پس از حملات هوایی اسرائیل (رویترز)
ستون دود غلیظ در بندر حدیده تحت کنترل حوثی ها پس از حملات هوایی اسرائیل (رویترز)

حوثی ها حتی پس از ضربات کوبنده اخیر اسرائیل علیه «حزب الله» دست از تشدید تنش و تقابل نظامی علیه اسرائیل برنمی دارند. اما شواهد بسیاری نشان می دهند که حوثی ها احتیاط بیشتری به خرج می دهند چرا که می ترسند به سرنوشت «حزب الله» لبنان دچار شوند. حوثی ها همچنان در حال جاه طلبی برای گرفتن امتیاز در این نبرد کنونی در منطقه هستند.

حوثی ها پس از کشته شدن حسن نصر الله دبیر کل «حزب الله» به حملات موشکی و پهپادی به سمت اسرائیل ادامه دادند اما نه حملات پیاپی و بی وقفه بلکه حملات گاه و بیگاه. حملات حوثی ها به کشتی های تجاری در دریای سرخ و اقیانوس هند ادامه دارد و اسرائیل یک حمله هوایی به مواضع حوثی ها انجام داد.

آتش سوزی نزدیک تل آویو پس از حمله موشکی حوثی ها در نیمه سپتامبر (فرانس پرس)

حوثی ها ۷ اکتبر اعلام کردند که با دو موشک بالستیک به منطقه یافا حمله کردند و با چند پهپاد «یافا» و «صماد ۴» یافا و ام الرشراش را مورد هدف قرار دادند. اسرائیل گفت این حملات با حملات موشکی از غزه و لبنان همزمان انجام شد.

عده بسیاری از ناظران غرب از جمله کارشناس و تحلیلگر موسسه سیاست خاور نزدیک واشنگتن بر این باور است که گویا هیچ چیز جلو دار حوثی ها نیست. ناظران و تحلیلگران دیگر می گویند ایران به دلیل معامله برای گرفتن امتیاز در برنامه هسته ای و تحریم های اقتصادی پشت گروه های نیابتی اش را خالی کرد.

یوسف شمسان المقطری پژوهشگر اقتصادی یمنی با این نظر مخالف است و می گوید «ایران با غربی ها وارد معامله ای نمی شود که مجبور به دست کشیدن از گروه های نیابتی اش در منطقه شود. ضربه های کوبنده علیه «حزب الله» لبنان به احتمال زیاد به دلیل برآورد نادرست ایران از شرایط از همان ابتدا بود و آنچه می گذرد مقدمه ای برای فروپاشی نظام گروه های نیابتی ایران در منطقه است».

المقطری در ادامه گفتگو با «الشرق الاوسط» افزود «پس از آن ایران حتی قدرت چانه زنی و مذاکره درباره مسائل اقتصادی و امنیتی و سیاسی و هسته ای از جمله برداشتن تحریم ها را نیز از دست می دهد».

المقطری در گفتگو با «الشرق الاوسط» یاد آور شد «ایران به دلیل ضرر و زیان هنگفت در محور تقابل نظامی مستقیم با اسرائیل در جبهه های لبنان و فلسطین به دنبال امتیازگیری و منفعت در یمن است. یمن همچنان بین طمع ورزی های آمریکا و تهدیدهای ایران گرفتار است اما وضع پس از معامله با اسرائیل از یک سو و با جامعه جهانی از سوی دیگر آرام خواهد شد».

ماموران اسرائیلی در محل انفجار پهپاد حوثی ها در ماه ژوئیه (آژانس عکس اروپا)

عده بسیاری از مردم یمن نگرانند که مبادا حوثی ها از بحث رویارویی نظامی با تل آویو برای افزایش نفوذ و اعمال مالیات های بیشتر از مردم سوءاستفاده کنند. مردمی که بدترین بحران انسانی در دوران معاصر یمن را دارند تجربه می کنند. افزون بر اینکه حوثی ها از ماجرای تقابل نظامی با اسرائیل برای سربازگیری کودکان و ده ها هزار تن دیگر بهره برداری می کنند.

ایران یمن را نگه می دارد

المقطری که پژوهشگر متخصص اقتصاد جنگ در یمن است معتقد است که این معامله حوثی ها را به عنوان ابزار باج خواهی از کشورهای همسایه نگه می دارد و مردم یمن تاوان فروپاشی حضور ایران در لبنان و سوریه را پرداخت می کنند. ایران می خواهد ضرر و زیان هایش را جبران کند که این کار آسانی نیست چرا که ما شاهد فروپاشی پرشتاب و دراماتیکی «حزب الله» لبنان هستیم. ایران در حوزه «حزب الله» دیگر قدرت چانه زنی در وقت کنونی ندارد و اسرائیلی ها از پیروزی های پیاپی خود علیه «حزب الله» به وجد آمده اند.

بسیاری از تحلیلگران بر این باورند که اگر اسرائیل به همین منوال به تصفیه و از بین بردن نفوذ «حزب الله» در لبنان ادامه دهد مناطق تحت کنترل حوثی ها میدان باز رژیم ایران است تا در این میدان به تجدید ساختار و تنظیم دوباره آرایش گروه های نیابتی اش در منطقه بپردازد.

ستون دود غلیظ در بندر حدیده تحت کنترل حوثی ها پس از حملات هوایی اسرائیل (رویترز)

محمد الحمیری استاد دانشگاه و پژوهشگر روابط بین الملل یمنی می گوید «فاصله بین حملات حوثی ها در اسرائیل بیشتر شده اما با این حال حوثی ها از این رویارویی دست بر نداشته اند بلکه اعلام کردند که تقابل نظامی چند مرحله ای با حملات فزاینده خواهد بود و غافلگیری های بیشتری در راه است».

الحمیری در ادامه گفتگو با «الشرق الاوسط» افزود «حوثی ها در موضوع رویارویی با اسرائیل صرفا به دنبال بهره برداری تبلیغاتی و رسانه ای نیستند بلکه می خواهند ابراز وجود کنند و نفوذشان را افزایش دهند. آنچه به تدریج آشکار می شود این است که حوثی ها توانمندی های بسیاری دارند که ائتلاف های بین المللی آنها را از بین نبرده اند و به همین دلیل حوثی ها تمایل فراوان برای دستاوردهای بیشتر دارند».

رهبر حوثی ها پیشتر اعلام کرد که حمله موشکی ماه گذشته به تل آویو جزو مرحله پنجم تشدید تنش است و رویارویی افزایش خواهد یافت.

اسرائیل در آن زمان گفت که یک موشک در محوطه خالی از سکنه اصابت کرده اما منجر به آتش سوزی در سطح گسترده شده است.

بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل آن زمان گفت که حوثی ها «تاوان سنگینی» خواهند داد. او به حوثی ها یاد آور شد که حملات هوایی ۲۰ ژوئیه به بندر حدیده را به خاطر داشته باشند.

اولویت های اسرائیل

اسرائیل چندین بار برای حوثی ها خط و نشان کشید که آخرین مورد پس از کشته شدن نصر الله و حمله حوثی ها با موشک بالستیک به تل آویو بود. ارتش اسرائیل آن زمان گفت که وقت در هم کوبیدن حوثی ها نیز فرا خواهد رسید. یک روز پس از این اظهارات بود که اسرائیل به تاسیسات متعدد عمدتا اقتصادی و غیر نظامی مثل نیروگاه های برق و جایگاه های سوخت در مناطق تحت کنترل حوثی ها حمله کرد.

فارس البیل تحلیلگر سیاسی یمنی در گفتگو با «الشرق الاوسط» گفت «به نظرم حوثی ها با ادامه حملات موشکی به اسرائیل می خواهند بگویند که رویارویی شان با اسرائیل ادامه دارد. حملات حوثی ها پس از حملات هوایی ماه ژوئیه اسرائیل به بندر حدیده کاهش یافت که این امر موجب نارضایتی هواداران حوثی شد. اضافه بر این حوثی ها می خواستند «محبت های حزب الله» که کمک و حمایت و تجربه دراختیارشان گذاشت را جبران کنند».

البیل اضافه کرد حوثی ها به دنبال جنگ مستقیم با اسرائیل نیستند اما می خواهند آبروی محور مقاومت را در قبال حملات پیاپی اسرائیل حفظ کنند.

تجمع هواداران حوثی در صنعا پس از کشته شدن حسن نصر الله دبیر کل «حزب الله» لبنان (فرانس پرس)

صلاح علی صلاح پژوهشگر یمنی در این باره معتقد است «اعلام حملات موشکی توسط حوثی ها و اعتراف مقامات اسرائیلی به وقوع این حملات تفاوت دارد چرا که حوثی ها می گویند موشک هایپرسونیک دارند اما اسرائیل می گویند حوثی ها فاقد این نوع موشک هستند. این نشانگر این است که رویارویی وارد مرحله جنگ تکنولوژی شده است».

صلاح در ادامه گفتگو با «الشرق الاوسط» خاطر نشان کرد «اسرائیل با توجه به اولویت هایش ممکن است در برهه ای از این رویاریی با گروه های نیابتی ایران پاسخ به حوثی ها را عقب بیندازد اما اسرائیل حملات حوثی ها را بی پاسخ نخواهد گذاشت».

او افزود «اسرائیل فعلا سرگرم فلسطین و غزه و لبنان است و در مرحله بعدی وارد فاز از میان برداشتن گروه های وابسته به رژیم ایران در سوریه و سپس در عراق و بعد در یمن خواهد شد. اسرائیل اگر تحولی در برنامه اش پیش نیاید طبق نزدیکی جغرافیایی به این گروه ها اولویت بندی می کند».

این پژوهشگر یمنی اضافه کرد که بعید است حوثی ها صرفا حملات موشکی نمایشی انجام دهند بلکه آنها واقعا به دنبال کمک به «حزب الله» لبنان هستند که خدمات لجستیکی و تجربیات و آموزش های فراوانی در اختیارشان قرار داد و به اینها باید خدمات رسانه ای و سیاسی را هم افزود. حوثی ها می دانند که تضعیف «حزب الله» در آینده باعث تضعیف آنها نیز خواهد شد و اسرائیل دیر یا زود به حسابشان خواهد رسید و انتقام خواهد گرفت.