مسئله دور کردن رهبران «حماس» از غزه برای اسرائیل یک نگرانی بزرگ است. به همین دلیل، تلآویو این موضوع را به عنوان یک کارت چانهزنی در مذاکرات تبادل اسیران مطرح کرده است. این اقدام به تغییر وضعیت امنیتی در غزه منجر میشود و به معنای عدم وجود رهبری این جنبش در منطقه است.
منابع «حماس» اعلام کردند که در ماههای اخیر، رهبری این جنبش پیشنهادهای زیادی از سوی اسرائیل از طریق واسطهها دریافت کردهاند. در حداقل سه پیشنهاد، خروج رهبران ارشد سیاسی و نظامی، به همراه رهبران ردههای دوم و سوم مطرح شده بود. این پیشنهادات به همراه تضمینهایی برای «خروج امن» و حفظ جان آنها ارائه شده بود.
این منابع همچنین افزودند که این پیشنهادها در مقابل یک معامله تبادل اسیران مطرح شده و شامل مرحلهای برای خروج نیروهای اسرائیلی از غزه میشد. همچنین، برای موضوعات بعد از جنگ توافقاتی به صورت فلسطینی، عربی و بینالمللی مطرح شده بود.
رد قاطع پیشنهادات
منابع «حماس» تصریح کردند که تمامی پیشنهادات دور کردن رهبران این جنبش به طور کلی مورد قبول رهبری «حماس»، به ویژه یحیی السنوار، قرار نگرفت. حتی برخی از این پیشنهادات در زمان وجود اسماعیل هنیه به عنوان رهبر جنبش مطرح شد که او نیز این گزینه را رد کرد.
به گزارش «وول استریت ژورنال»، واسطههای عربی به السنوار پیشنهاد کرده بودند که غزه را ترک کند و در عوض، مصر برای آزادسازی گروگانها به نمایندگی از «حماس» مذاکره کند، اما او این پیشنهاد را رد کرد. این روزنامه نوشت که السنوار امیدوار بود که جنگ کنونی باعث جلب حمایت ایران و حزبالله لبنان شود و ممکن است به آغاز یک جنگ منطقهای علیه اسرائیل منجر شود.
نگرانی در کرانه باختری
منابع «حماس» تأکید کردند که این جنبش به هیچ وجه نمیخواهد به دور شدن یا خروج رهبران خود از غزه رضایت دهد و اجازه ندهد که اسرائیل به اهداف خود برسد. به ویژه در موضوع تعیین تعداد اسیران آزاد شده، یا حتی مراحل عقبنشینی که اسرائیل خود تعیین کند، به دفعات پیش آمده که این اسرائیل بوده که از این موارد عقبنشینی کرده است.
سنوار همچنین چندین پیام به واسطهها ارسال کرده و در آنها به طور واضح بسیاری از پیشنهادات اسرائیل را رد کرده است. او بر شروطی تأکید میکند که تمامی گروههای فلسطینی بر آن توافق دارند. این منابع همچنین گفتند که او پیش از هفتم اکتبر 2023، زمانی که «طوفان الاقصی» آغاز شد، فرصت سفر داشت، اما تصمیم گرفت در غزه بماند و رهبری را به عهده بگیرد.
دو معامله جدی
منابع گزارش دادند که اسرائیل در طول جنگی که بیش از یک سال به طول انجامیده، تنها در دو مورد جدیت نشان داده است. اولین بار، در نوامبر گذشته بود که معاملهای صورت گرفت و در آن دهها اسیر اسرائیلی آزاد شدند. دومین مورد نزدیکترین توافق بود که در پاسخ به پیشنهاد جو بایدن ارائه شده بود، اما نتانیاهو در آخرین لحظات از آن عقبنشینی کرد.
منابع همچنین گفتند که نتانیاهو جلوی بازگشت آوارگان و عقبنشینی از محوریهای اصلی را گرفت و همه مذاکرات را مختل کرد. آنها در نهایت اعلام کردند که «حماس» نشاندهنده انعطافپذیری زیادی در این مذاکرات بوده است.
اسناد قطری
روزنامه «یديعوت أحرونوت» به «اسناد قطری» اشاره کرد که در سوم ژوئیه گذشته تهیه شده بود. این اسناد نشان میدهند که طرفین تا حد زیادی به یکدیگر نزدیک شدهاند. همچنین، اسرائیل درخواست کرده بود که حق اعتراض به 100 زندانی فلسطینی را داشته باشد، اما «حماس» خواستار حذف این بند شده بود.
برخی مقامات امنیتی در اسرائیل معتقدند که السنوار بر بسیاری از اعتراضات خود در این مذاکرات غلبه کرده و در نهایت با شرایط موافقت کرده است. اما نتانیاهو در ادامه شروط جدیدی را اعمال کرد و نتیجه آن ناکامی در مذاکرات برای رسیدن به توافق بود.
به گفته منابع، قطر پس از ترور السنوار نقش بیشتری در این مذاکرات ایفا کرده و توانسته بر «حماس» فشار بیشتری وارد کند. در حالی که برخی منابع اسرائیلی در مورد تغییر شرایط «حماس» پس از ترور السنوار شک و تردید دارند.
