هنيه و السنوار به پیشنهادهای اسرائیل برای «خروج امن» رهبران «حماس» از غزه پاسخ منفی داده‌بودند

منابع آگاه به روزنامه «الشرق الأوسط» گفتند که این پیشنهادها شامل معامله اسیران بود که در آن تعداد اسیران مشخص می‌شد

یحيی السنوار و اسماعیل هنیه در نوار غزه در تاریخ ۲۶ ژوئن ۲۰۱۹ (AP)
یحيی السنوار و اسماعیل هنیه در نوار غزه در تاریخ ۲۶ ژوئن ۲۰۱۹ (AP)
TT

هنيه و السنوار به پیشنهادهای اسرائیل برای «خروج امن» رهبران «حماس» از غزه پاسخ منفی داده‌بودند

یحيی السنوار و اسماعیل هنیه در نوار غزه در تاریخ ۲۶ ژوئن ۲۰۱۹ (AP)
یحيی السنوار و اسماعیل هنیه در نوار غزه در تاریخ ۲۶ ژوئن ۲۰۱۹ (AP)

مسئله دور کردن رهبران «حماس» از غزه برای اسرائیل یک نگرانی بزرگ است. به همین دلیل، تل‌آویو این موضوع را به عنوان یک کارت چانه‌زنی در مذاکرات تبادل اسیران مطرح کرده است. این اقدام به تغییر وضعیت امنیتی در غزه منجر می‌شود و به معنای عدم وجود رهبری این جنبش در منطقه است.

منابع «حماس» اعلام کردند که در ماه‌های اخیر، رهبری این جنبش پیشنهادهای زیادی از سوی اسرائیل از طریق واسطه‌ها دریافت کرده‌اند. در حداقل سه پیشنهاد، خروج رهبران ارشد سیاسی و نظامی، به همراه رهبران رده‌های دوم و سوم مطرح شده بود. این پیشنهادات به همراه تضمین‌هایی برای «خروج امن» و حفظ جان آنها ارائه شده بود.

این منابع همچنین افزودند که این پیشنهادها در مقابل یک معامله تبادل اسیران مطرح شده و شامل مرحله‌ای برای خروج نیروهای اسرائیلی از غزه می‌شد. همچنین، برای موضوعات بعد از جنگ توافقاتی به صورت فلسطینی، عربی و بین‌المللی مطرح شده بود.

رد قاطع پیشنهادات

منابع «حماس» تصریح کردند که تمامی پیشنهادات دور کردن رهبران این جنبش به طور کلی مورد قبول رهبری «حماس»، به ویژه یحیی السنوار، قرار نگرفت. حتی برخی از این پیشنهادات در زمان وجود اسماعیل هنیه به عنوان رهبر جنبش مطرح شد که او نیز این گزینه را رد کرد.

رزمندگان «کتائب القسام» وابسته به «حماس» در نوار غزه (آرشیوی)

به گزارش «وول استریت ژورنال»، واسطه‌های عربی به السنوار پیشنهاد کرده بودند که غزه را ترک کند و در عوض، مصر برای آزادسازی گروگان‌ها به نمایندگی از «حماس» مذاکره کند، اما او این پیشنهاد را رد کرد. این روزنامه نوشت که السنوار امیدوار بود که جنگ کنونی باعث جلب حمایت ایران و حزب‌الله لبنان شود و ممکن است به آغاز یک جنگ منطقه‌ای علیه اسرائیل منجر شود.

نگرانی در کرانه باختری

منابع «حماس» تأکید کردند که این جنبش به هیچ وجه نمی‌خواهد به دور شدن یا خروج رهبران خود از غزه رضایت دهد و اجازه ندهد که اسرائیل به اهداف خود برسد. به ویژه در موضوع تعیین تعداد اسیران آزاد شده، یا حتی مراحل عقب‌نشینی که اسرائیل خود تعیین کند، به دفعات پیش آمده که این اسرائیل بوده که از این موارد عقب‌نشینی کرده است.

سنوار همچنین چندین پیام به واسطه‌ها ارسال کرده و در آن‌ها به طور واضح بسیاری از پیشنهادات اسرائیل را رد کرده است. او بر شروطی تأکید می‌کند که تمامی گروه‌های فلسطینی بر آن توافق دارند. این منابع همچنین گفتند که او پیش از هفتم اکتبر 2023، زمانی که «طوفان الاقصی» آغاز شد، فرصت سفر داشت، اما تصمیم گرفت در غزه بماند و رهبری را به عهده بگیرد.

نيروهاى «حماس» و «جهاد اسلامی» گروگان‌ها را در چارچوب معامله‌ای برای تبادل گروگان‌ها با اسرائیل در نوامبر گذشته تحویل می‌دهند (dpa)

دو معامله جدی

منابع گزارش دادند که اسرائیل در طول جنگی که بیش از یک سال به طول انجامیده، تنها در دو مورد جدیت نشان داده است. اولین بار، در نوامبر گذشته بود که معامله‌ای صورت گرفت و در آن ده‌ها اسیر اسرائیلی آزاد شدند. دومین مورد نزدیک‌ترین توافق بود که در پاسخ به پیشنهاد جو بایدن ارائه شده بود، اما نتانیاهو در آخرین لحظات از آن عقب‌نشینی کرد.

منابع همچنین گفتند که نتانیاهو جلوی بازگشت آوارگان و عقب‌نشینی از محوری‌های اصلی را گرفت و همه مذاکرات را مختل کرد. آنها در نهایت اعلام کردند که «حماس» نشان‌دهنده انعطاف‌پذیری زیادی در این مذاکرات بوده است.

تصویری از ویدئویی که توسط ارتش اسرائیل منتشر شده است، رئیس سابق دفتر سیاسی «حماس» یحیی السنوار را در تونلی در غزه نشان می‌دهد (ایکس)

اسناد قطری

روزنامه «یديعوت أحرونوت» به «اسناد قطری» اشاره کرد که در سوم ژوئیه گذشته تهیه شده بود. این اسناد نشان می‌دهند که طرفین تا حد زیادی به یکدیگر نزدیک شده‌اند. همچنین، اسرائیل درخواست کرده بود که حق اعتراض به 100 زندانی فلسطینی را داشته باشد، اما «حماس» خواستار حذف این بند شده بود.

برخی مقامات امنیتی در اسرائیل معتقدند که السنوار بر بسیاری از اعتراضات خود در این مذاکرات غلبه کرده و در نهایت با شرایط موافقت کرده است. اما نتانیاهو در ادامه شروط جدیدی را اعمال کرد و نتیجه آن ناکامی در مذاکرات برای رسیدن به توافق بود.

به گفته منابع، قطر پس از ترور السنوار نقش بیشتری در این مذاکرات ایفا کرده و توانسته بر «حماس» فشار بیشتری وارد کند. در حالی که برخی منابع اسرائیلی در مورد تغییر شرایط «حماس» پس از ترور السنوار شک و تردید دارند.



«حل دو دولتی» چشم انتظار حمایت از اجلاس سران خلیج-اروپا


سفیر اتحادیه اروپا در سعودی، بحرین و عمان، کریستوف فارنو (الشرق الأوسط)
سفیر اتحادیه اروپا در سعودی، بحرین و عمان، کریستوف فارنو (الشرق الأوسط)
TT

«حل دو دولتی» چشم انتظار حمایت از اجلاس سران خلیج-اروپا


سفیر اتحادیه اروپا در سعودی، بحرین و عمان، کریستوف فارنو (الشرق الأوسط)
سفیر اتحادیه اروپا در سعودی، بحرین و عمان، کریستوف فارنو (الشرق الأوسط)

تحولات منطقه، به ویژه جنگ اسرائیل علیه غزه و لبنان، موضوع «حل دو دولتی» را بر سر میز اجلاس سران خلیج-اروپا که در بروکسل برگزار می‌شود، قرار داده است. انتظار می‌رود این اجلاس از «ائتلاف بین‌المللی برای اجرای حل دو دولتی» که پادشاهی عربی سعودی آن را راه‌اندازی کرده، حمایت کند.

کریستوف فارنو، سفیر اتحادیه اروپا در سعودی، بحرین و عمان، تأکید کرد که توافق مشترکی بین کشورهای شورای همکاری خلیج و اتحادیه اروپا در خصوص لزوم رسیدن به آتش‌بس در لبنان وجود دارد.

فارنو در گفت‌وگو با «الشرق الأوسط» پیش‌بینی کرد که در اجلاس خلیج-اروپا، موضعی قوی و یکپارچه بین دو طرف درباره تشکیل دولت فلسطینی مطرح خواهد شد.

وی به رسانه‌ها گفت که اتحادیه اروپا در خصوص آتش‌بس در غزه، آزادی گروگان‌ها و ارسال کمک‌های انسانی موضعی یکپارچه دارد و همچنین بر لزوم رسیدن به «حل دو دولتی» و تأسیس دولت فلسطینی تأکید کرد و افزود که «در این مورد با دوستان عرب و خلیجی خود توافق داریم».

«مسئله زمان»

در خصوص به رسمیت شناختن دولت فلسطینی که چند کشور اروپایی اخیراً اعلام کرده‌اند، فارنو به «الشرق الأوسط» گفت که «توافق اولیه‌ای از کشورهای عضو اتحادیه اروپا در خصوص به رسمیت شناختن دولت فلسطینی وجود دارد» و افزود که به رسمیت شناختن باقی کشورها «مسئله‌ای زمان‌بر است»، زیرا برخی کشورها قبلاً این اقدام را انجام داده و برخی دیگر «در حال بررسی زمان مناسب» برای این کار هستند.

در این زمینه، فارنو به راه‌اندازی «ائتلاف بین‌المللی برای اجرای حل دو دولتی» که وزیر امور خارجه سعودی، فیصل بن فرحان، در 25 سپتامبر اعلام کرده بود، اشاره کرد. وی افزود که این ائتلاف «حمایت اتحادیه اروپا از حل دو دولتی و به رسمیت شناختن دولت فلسطینی» را نشان می‌دهد.

اعلام وزیر سعودی در حین برگزاری نشست عمومی سازمان ملل در نیویورک، با استقبال بین‌المللی مواجه شد. جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی و امنیت اتحادیه، این اقدام را نتیجه تلاش مشترک عربی و اروپایی دانست و در جلسه‌ای که به بررسی وضعیت غزه و آینده حل دو دولتی پرداخته بود، از تلاش‌های سعودی در رهبری و راه‌اندازی این ائتلاف قدردانی کرد.

وزیر امور خارجه نروژ، اسپن بارث ایدی، نیز از افتخار خود برای «ریاست نشست مهم با سعودی و اتحادیه اروپا در سازمان ملل» سخن گفت و افزود که این اعلان و «حل دو دولتی» «تنها راه قابل اعتماد برای صلح در خاورمیانه» است. او تأکید کرد که برای رسیدن به این هدف «به تأسیس یک دولت فلسطینی اکنون نیاز داریم».

تقویت همکاری اقتصادی

در بخش اقتصادی، سفیر اروپایی بر تأکید بر علاقه‌مندی متقابل به تبدیل همکاری‌های طولانی‌مدت بین اتحادیه اروپا و کشورهای شورای همکاری خلیج به همکاری‌های استراتژیک اشاره کرد. در اجلاس وزرای خلیج-اروپا در مسقط، در سال گذشته، برگزاری این اجلاس آینده میان رهبران دو طرف توافق شد. سفیر افزود که رهبران در روز چهارشنبه در بروکسل به مدت نیم روز به بررسی مسائل مختلف خواهند پرداخت و تمایل مشترکی برای تقویت همکاری و شراکت دارند. همچنین آنها به بررسی مسائل اقتصادی، سرمایه‌گذاری و تبادل تجاری خواهند پرداخت که بین دو طرف به 170 میلیارد یورو در خصوص کالاها، بدون احتساب خدمات، رسیده است.

مسائل در دستور کار اجلاس

فارنو به گفت‌وگوهای امنیتی و همکاری بین دو طرف در این زمینه اشاره کرد و تأکید کرد که دو طرف بر روی امنیت و ثبات در منطقه کار می‌کنند و به دنبال راه‌حل‌هایی برای بحران‌های موجود هستند. در این اجلاس که اولین از نوع خود است، رهبران به بررسی تمامی مسائل موجود در منطقه، از جمله غزه، لبنان، سودان و دریای سرخ خواهند پرداخت.

تعهد به مذاکرات تجارت آزاد

فارنو در گفت‌وگو با رسانه‌ها اعلام کرد که اتحادیه اروپا تعهد سیاسی قوی برای رسیدن به توافق درباره توافقنامه تجارت آزاد در این مرحله دارد، به دلیل روابط اقتصادی قوی بین دو طرف. او همچنین به برخی جنبه‌های فنی که باید برطرف شوند اشاره کرد.

در خصوص مسئله ویزا بین دو طرف، فارنو ابراز کرد که اتحادیه اروپا علاقه‌مند به توسعه همکاری بین دو طرف است تا در آینده به هدف معافیت ویزا بین منطقه شنگن و کشورهای خلیج برسند.

اجلاس خلیج-اروپا روز چهارشنبه در پایتخت بلژیک، بروکسل، برگزار خواهد شد. سفیر اتحادیه اروپا در سعودی و بحرین و عمان مشاوره‌هایی را که آن را مثبت توصیف کرده است، روز دوشنبه با طرف سعودی انجام داد و در آن دو طرف آخرین آمادگی‌های اجلاس و اولویت‌های آن را در چارچوب شراکت استراتژیک بررسی کردند.