شاهدان عینی از القصیر به «الشرق الاوسط»‌: وحشت و ستون دود در همه محلات

القصیر از ۲۰۱۳ در کنترل «حزب الله» و اینک پر از آواره لبنانی است

لبنانی‌ها و سوری‌ها روز چهارشنبه از گذرگاه جوسیه وارد القصیر سوریه شدند (AFP)
لبنانی‌ها و سوری‌ها روز چهارشنبه از گذرگاه جوسیه وارد القصیر سوریه شدند (AFP)
TT

شاهدان عینی از القصیر به «الشرق الاوسط»‌: وحشت و ستون دود در همه محلات

لبنانی‌ها و سوری‌ها روز چهارشنبه از گذرگاه جوسیه وارد القصیر سوریه شدند (AFP)
لبنانی‌ها و سوری‌ها روز چهارشنبه از گذرگاه جوسیه وارد القصیر سوریه شدند (AFP)

دود سیاه غلیظ و ستون دود آسمان القصیر را فراگرفت. اسرائیل پنجشنبه «۳۱ اکتبر» این منطقه واقع در جنوب غرب حمص سوریه در مرز با لبنان را هدف سه حمله هوایی قرار داد که عمدتا در منطقه صنعتی در محله شرقی این شهر تمرکز داشتند و بنا به آمار اولیه باعث کشته شدن ۳ نفر و زخمی شدن چندین تن دیگر شدند.
ارتش اسرائیل که معمولا خبر حملات هوایی اش در سوریه را اعلام نمی کند در بیانیه ای که رویترز منتشر کرد گفت که «انبارهای مهمات و مراکز فرماندهی» گروه «حزب الله» لبنان در القصیر را بمباران کرده است.
طبق داده های ارتش اسرائیل، جنگنده های این کشور در چند ماه گذشته حملات هوایی برای منع انتقال اسلحه ایران از راه سوریه به «حزب الله» لبنان انجام دادند که حالا این حملات به شهر القصیر نزدیک مرز بین سوریه و لبنان نیز رسیده است.

خیابان های خالی هنگام حملات هوایی پنجشنبه در القصیر (سانا)

شاهدان عینی به «الشرق الاوسط» گفتند «بمباران های اسرائیل باعث وحشت شدید اهالی به ویژه کودکان شد و ستون بلند دود غلیظ در همه محلات پخش شد». القصیر و روستاهای آن پر از صدها نفر آواره لبنانی است.
اسرائیل تهدید کرد که بعلبک و الهرمل و القاع در لبنان را بمباران می کند و به همین منظور شهر القصیر روزهای سه شنبه و چهارشنبه شاهد بزرگ ترین موج آوارگانی بود که از این مناطق لبنانی به القصیر پناه آوردند. القصیر در نیمه راه منتهی به گذرگاه جوسیه در مرز لبنان و منطقه مرزی حوش السید علی واقع شده است.
منابع بومی در حمص به «الشرق الاوسط» گفتند «صدای انفجارها و ستون دود غلیظ در منطقه صنعتی پس از بمباران اسرائیل دو ساعت طول کشید».

پرچم های «حزب الله» در ماه ژوئن ۲۰۱۳ در شهر القصیر نزدیک مرز لبنان (فرانس پرس)

منطقه صنعتی که مورد حمله هوایی قرار گرفته یکی از محلاتی است که در تصرف «حزب الله» لبنان است. «حزب الله» در سال ۲۰۱۳ کنترل القصیر را در اختیار گرفت و تنها نیروهای «حزب الله» اجازه رفت و آمد به «القصیر» را دارند و حتی نیروهای نظامی رژیم سوریه نیز حق ورود به آن را ندارند.
اهالی القصیر از زمان آغاز حملات هوایی اخیر اسرائیل به تاسیسات «حزب الله» در سوریه نگران بودند که اسرائیل منطقه صنعتی را بزند چرا که این منطقه در محله شرقی قرار دارند و یک منطقه کلیدی در ورودی اصلی القصیر و رابط معابر بین شهری بین شهر حمص و مناطق مرزی است.
خبرگزاری حکومتی سوریه (سانا) گزارش داد «دشمن اسرائیلی پنجشنبه برخی از محلات مسکونی و منطقه صنعتی در شهر القصیر در حومه حمص را هدف حملات هوایی قرار داد». سانا افزود «طبق آمار اولیه چندین نفر در این تجاوز زخمی شد و آسیب مادی به خانه ها و منطقه صنعتی وارد شد». روزنامه سوری «الوطن» به نقل از یک منابع آگاه نوشت آمار اولیه حمله هوایی به شهر القصیر «۵ شهید و زخمی شدن چندین غیر نظامی است».
تلویزیون حکومتی سوریه صحنه هایی از انتقال برخی از مصدومین به بیمارستان الباسل در محله کرم اللوز شهر حمص پخش کرد.

اهالی به پلی نگاه می کنند که پس از حمله هوایی ۲۸ اکتبر اسرائیل نزدیک روستای تل النبی مندو در حومه القصیر آسیب دید (فرانس پرس)

از سوی دیگر سازمان دیده بان حقوق بشر سوریه گزارش داد «جنگنده های اسرائیلی ۳ بار منطقه جسر الدف در جنوب شهر القصیر نزدیک ایستگاه آب را بمباران کردند و انبارهایی در منطقه صنعتی در شهر و نزدیک شهرستان حوش السید علی و منطقه مشاریع القاع در مرز سوریه و لبنان مورد حمله قرار گرفتند. صدای چندین انفجار مهیب در منطقه شنیده و ستون بلند دود غلیظ بر فراز محل مورد حمله دیده شد و همزمان پدافند هوایی رژیم سوریه برای رهگیری موشک های اسرائیلی فعال شدند. «دیده بان حقوق بشر سوریه» خاطر نشان کرد «۳ نفر که هویت آنها مشخص نیست در حمله اسرائیل کشته و ۵ نفر غیر نظامی زخمی شدند».

عکس منتشر شده از بمباران مرکز تجاری شهر القصیر

حمله روز پنجشنبه (۳۱ اکتبر) اسرائیل در القصیر اولین حمله در مناطق مسکونی این شهر است. مناطق مجاور القصیر در معرض حملات هوایی مستمر اسرائیل هستند به ویژه گذرگاه های مرزی قانونی و غیر قانونی و کشتزارها و پل های کوچک رود العاصی. ادامه این حملات باعث شد که گذرگاه جوسیه و مطربا تعطیل و تردد خودرو متوقف شود و بدین ترتیب گرفتاری اهالی این مناطق و نیز آوارگانی که به سوریه می آیند بیشتر شود چرا که آنها مجبورند با پای پیاده و با دستان پر از وسایل و ساک و بچه به دست از چاله های بزرگی که بر اثر حملات هوایی ایجاد شده رد شوند و به سمت شهر القصیر و روستاهای شهر بروند. بخش های گسترده ای از القصیر به دلیل جنگ در سوریه ویران شدند و زلزله مهیب سوریه نیز آنچه که باقی مانده بود را با خاک یکسان کرد.

شهروندان لبنانی و سوریه ای چهارشنبه از گذرگاه مرزی جوسیه وارد سوریه شدند و به القصیر می روند (فرانس پرس)

منابع محلی در حمص گفتند اهالی مناطق مرزی از دست حملات هوایی ادامه دار جانشان به لبشان رسیده و شرایط معیشتی بسیار سختی برای مبادله کالای بین مرز دارند.

عکسی از آثار حمله هوایی ۲۵ اکتبر ۲۰۲۴ گذرگاه مرزی جوسیه بین لبنان و القصیر سوریه در استان حمص (فرانس پرس)

اهالی القصیر قبل از آغاز جنگ اخیر اسرائیل با «حزب الله» نان و سبزیجات و گوشت و لبنیات به لبنان می بردند چون قیمت آن ارزان تر از لبنان است و در مقابل سوخت (گاز خانگی و بنزین و گازوئیل و کالاهای کمیاب در سوریه مثل شیر بچه) از لبنان به سوریه منتقل می کردند چرا که این اقلام در لبنان ارزان تر از سوریه هستند.
منابع گفتند اهالی مناطق مرزی به این مبادلات بین مرزی به چشم «قاچاق» نگاه نمی کنند بلکه معتقدند که این معاملات ابزاری است تا بتوانند از پس وضع اقتصادی فلاکت بار در سوریه و لبنان برآیند. گرفتاری و فقر و بدبختی مردم مناطق مرزی سوریه که زیر آتش بمباران و محدودیت ایست های بازرسی نظامی و امنیتی در مناطقشان هستند افزایش یافته است.



«بزرگ‌ترین شبکه حماس در کرانه باختری طی یک دهه»... شاباک چه چیزی پیدا کرد؟


فلسطینی‌ها در ژانویه گذشته در کرانه باختری پرچم‌های حماس را در جشن آزادی اسرای فلسطینی از زندان‌های اسرائیل برافراشته‌اند (رویترز)
فلسطینی‌ها در ژانویه گذشته در کرانه باختری پرچم‌های حماس را در جشن آزادی اسرای فلسطینی از زندان‌های اسرائیل برافراشته‌اند (رویترز)
TT

«بزرگ‌ترین شبکه حماس در کرانه باختری طی یک دهه»... شاباک چه چیزی پیدا کرد؟


فلسطینی‌ها در ژانویه گذشته در کرانه باختری پرچم‌های حماس را در جشن آزادی اسرای فلسطینی از زندان‌های اسرائیل برافراشته‌اند (رویترز)
فلسطینی‌ها در ژانویه گذشته در کرانه باختری پرچم‌های حماس را در جشن آزادی اسرای فلسطینی از زندان‌های اسرائیل برافراشته‌اند (رویترز)

سرویس امنیت داخلی اسرائیل، «شاباک»، اعلام کرد که یکی از بزرگ‌ترین زیرساخت‌های جنبش «حماس» در شهر الخلیل واقع در جنوب کرانه باختری را کشف و خنثی کرده است. این شبکه، بنا بر اعلام شاباک، یکی از «بزرگ‌ترین شبکه‌هایی است که در یک دهه گذشته کشف شده‌اند».

شاباک گفت که طی عملیات بزرگی که سه ماه به طول انجامید، «بیش از ۶۰ عضو حماس» را که برنامه‌ریزی برای اجرای حملات در آینده نزدیک داشتند، بازداشت کرده است. در جریان این عملیات، افرادی که در حملات قبلی مشارکت داشته یا کمک کرده بودند نیز بازداشت شده‌اند.

در بیانیه‌ای که رسانه‌های اسرائیلی با توجه بسیار آن را پوشش دادند، آمده است که «در طول سه ماه گذشته، فعالیت‌های روزانه گسترده‌ای از سوی شاباک، با همکاری ارتش و پلیس، اجرا شد که طی آن، زیرساختی گسترده، پیچیده و عظیم متعلق به حماس در شهر الخلیل کشف شد؛ شبکه‌ای که برای اجرای حملات مختلف در آینده نزدیک آماده‌سازی شده بود».

عکسی که توسط شاباک منتشر شده و آن را تسلیحات کشف‌شده از سلول حماس در کرانه باختری توصیف کرده‌اند

طبق تحقیقات شاباک، «در چارچوب فعالیت‌های این شبکه زیرساختی، که از دست‌کم ۱۰ سلول تشکیل شده بود، مسئولان ارشد حماس — اغلب از جمله اسیران سابق در زندان‌های اسرائیل — اقدام به جذب، مسلح‌سازی و آموزش عناصر جدید در منطقه، با هدف اجرای حملات تیراندازی و کارگذاری بمب‌های دست‌ساز علیه اهداف اسرائیلی کرده‌اند».

رسانه‌های عبری‌زبان گزارش دادند که اتهامات واردشده به افراد بازداشت‌شده شامل «تمرین تیراندازی، جمع‌آوری اطلاعات درباره اهداف اسرائیلی، ساخت مواد منفجره، سرهم‌بندی بمب‌ها و برنامه‌ریزی برای حملات در داخل کرانه باختری و اسرائیل» است.

در مجموع، ۶۰ نفر بازداشت شده‌اند که بنا بر ادعای شاباک، اطلاعات اطلاعاتی گسترده‌ای ارائه داده‌اند؛ اطلاعاتی که به کشف ۲۲ نوع سلاح مختلف، ۱۱ نارنجک دستی، مواد انفجاری و مقادیر زیادی مهمات منجر شده است. همچنین یک مخفیگاه زیرزمینی کشف شده که برای پناه‌دادن به افراد تحت تعقیب و ذخیره‌سازی سلاح‌ها استفاده می‌شده است.

بزرگ‌ترین پرونده در یک دهه

تحقیقات نشان داد که برخی از بازداشت‌شدگان، در حملاتی شرکت داشته‌اند که در سال‌های گذشته رخ داده، از جمله یکی از افراد که در عملیات تیراندازی ۳۱ اوت ۲۰۱۰ در تقاطع بنی نعیم در الخلیل شرکت داشت؛ حمله‌ای که به کشته‌شدن ۴ اسرائیلی انجامید.

عکس یک مخفیگاه زیرزمینی در الخلیل که شاباک آن را به حماس نسبت داده و گفته برای فعالیت‌های مسلحانه استفاده می‌شده است (شاباک)

یکی از مقام‌های ارشد شاباک گفت: «این بزرگ‌ترین و گسترده‌ترین پرونده‌ای است که طی دهه گذشته در کرانه باختری توسط شاباک خنثی شده است». او افزود: «اکثر اعضای این شبکه، قبلاً در زندان‌های اسرائیل محبوس بوده‌اند و تجربه‌ بالایی در مواجهه با بازجویی دارند». او تأکید کرد که «کشف این شبکه، ناکامی بزرگی برای حماس در اجرای مجموعه‌ای از حملات خطرناک در اسرائیل به شمار می‌رود».

رسانه‌های اسرائیلی نیز گزارش دادند که در روزهای آینده، کیفرخواست‌هایی جدی علیه متهمان صادر خواهد شد؛ از جمله اتهاماتی نظیر «رهبری یک سازمان تروریستی، تصدی سمت‌های اجرایی یا رهبری، تلاش برای قتل عمد و اقدامات منجر به قتل عمد».

تلاش برای برافراشتن مجدد در کرانه باختری

این نخستین‌ بار نیست که سلول‌هایی در کرانه باختری که وابسته به حماس هستند کشف می‌شود، اما این رویداد توجه را به تلاش‌های حماس برای بازسازی حضور خود در کرانه باختری جلب کرده است — تلاشی که پس از حدود دو سال جنگ اسرائیل با هدف از میان‌بردن حماس در نوار غزه شدت گرفته است.

حماس همواره در کرانه باختری حضور داشته و دوره‌های مختلفی از حضور پررنگ و کم‌رنگ را تجربه کرده، اما به گفته ناظران، هرگز شرایط پیچیده‌تری از وضعیت فعلی را — که پس از حمله ۷ اکتبر ۲۰۲۳ آغاز شد — تجربه نکرده است.

تظاهرات فلسطینی‌ها در الخلیل در ژوئیه ۲۰۲۴ در اعتراض به ترور اسماعیل هنیه، رهبر حماس (AFP)

منبعی در حماس در کرانه باختری به روزنامه «الشرق الاوسط» گفت: «کل جنبش در وضعیت پیچیده، دشوار و بی‌سابقه‌ای قرار دارد». وی افزود: «پیگرد مداوم اسرائیلی‌ها علیه رهبران، امکانات و پایگاه‌های حماس از زمان ۷ اکتبر، در غزه، کرانه و حتی خارج، آسیب زیادی به ما زده است».

این منبع ادامه داد: «شرایط امنیتی در کرانه باختری همیشه پیچیده‌تر از نوار غزه بوده، اما اکنون حتی پیچیده‌تر شده است. پیگرد امنیتی دائم، نظارت بر منابع مالی، و کاهش شدید توانایی حماس در تأمین منابع و حرکت، به بحران‌های ترکیبی و عمیق منجر شده است».

با این حال، منبع یادشده ابراز اطمینان کرد که این بحران نیز خواهد گذشت و افزود: «بازداشت‌ها، تعقیب‌ها و ترورها از بدو پیدایش حماس ادامه داشته، اما هرگز موفق به نابودی آن نشده‌اند. این یک جنگ قدیمی و همیشگی است».

حماس چگونه در کرانه باختری آغاز شد؟

حضور حماس در کرانه باختری از زمان تأسیس آن در سال ۱۹۸۷ آغاز شد. ابتدا تمرکز فعالیت آن بر جذب فلسطینیان از طریق مساجد بود و سپس به اجرای عملیات‌های تیراندازی و تلاش برای ربایش نظامیان روی آورد.

حماس با اجرای عملیات‌های انفجاری در داخل اسرائیل، در کرانه باختری شناخته‌تر شد و این اقدامات با آغاز انتفاضه دوم در سال ۲۰۰۰ شدت یافت. سپس در انتخابات ۲۰۰۶ مشارکت کرد و رهبرانی از کرانه باختری را برای شرکت در انتخابات قانون‌گذاری معرفی کرد که منجر به پیروزی بر فتح شد و جایگاه سیاسی حماس را تقویت کرد.

می‌توان گفت که پیش از شکاف داخلی فلسطین در سال ۲۰۰۷، فعالیت‌های حماس در کرانه باختری رسمی، علنی و گسترده بود، اما پس از آن، هر نوع فعالیتی برای حماس ممنوع اعلام شد. تشکیلات خودگردان فلسطینی اعضای حماس را بازداشت، منابع مالی آن را تعقیب و سلاح‌هایش را مصادره کرد و مؤسسات وابسته به آن را بست؛ اقدامی که به تضعیف حضور این جنبش در کرانه باختری انجامید.

منبعی امنیتی در فلسطین گفت: «دستور کار حماس همواره عامل بی‌ثباتی در کرانه بوده و این همان چیزی است که تشکیلات خودگردان با آن مقابله کرده، نه با خود جنبش».

پیش و پس از ۷ اکتبر، استفاده حماس از سلاح در کرانه باختری کاملاً ممنوع بود. این موضوع بارها به برخوردهایی با تشکیلات خودگردان منجر شد. با این حال، پس از ۷ اکتبر، برخی سلول‌های حماس حملاتی را علیه اهداف اسرائیلی در کرانه انجام دادند، اما این حملات در حد انتظارات رهبران حماس نبود.

فلسطینی‌ها در ژانویه گذشته پرچم‌های حماس، فلسطین و حزب‌الله را در کرانه باختری برافراشته‌اند (رویترز)

یک منبع آگاه فلسطینی در کرانه باختری گفت که رهبری حماس در نوار غزه «روی حضوری بزرگ‌تر در کرانه باختری حساب کرده بود، حضوری که بتواند توازن را بر هم بزند».

رهبران سیاسی و نظامی حماس از همان لحظات آغازین حمله ۷ اکتبر، بارها از کرانه باختری خواستند وارد عرصه نبرد شود، اما چنین چیزی رخ نداد.

احتمال ورود کرانه به خط درگیری، یکی از نگرانی‌های دائمی اسرائیل در طول جنگ بود. شاباک بارها هشدار داده بود که انتفاضه‌ای سوم ممکن است شکل بگیرد و سلول‌های خفته حماس فعال شوند.

شاباک اعلام کرده که در سال ۲۰۲۴ موفق به خنثی‌سازی ۱۰۴۰ «عملیات تروریستی بزرگ» در کرانه باختری شده است، از جمله ۶۸۹ مورد تیراندازی، ۳۲۶ مورد انفجار، ۱۳ مورد چاقوکشی، ۹ مورد زیر گرفتن با خودرو، ۲ عملیات انتحاری و یک مورد آدم‌ربایی.