شاهدان عینی از القصیر به «الشرق الاوسط»‌: وحشت و ستون دود در همه محلات

القصیر از ۲۰۱۳ در کنترل «حزب الله» و اینک پر از آواره لبنانی است

لبنانی‌ها و سوری‌ها روز چهارشنبه از گذرگاه جوسیه وارد القصیر سوریه شدند (AFP)
لبنانی‌ها و سوری‌ها روز چهارشنبه از گذرگاه جوسیه وارد القصیر سوریه شدند (AFP)
TT

شاهدان عینی از القصیر به «الشرق الاوسط»‌: وحشت و ستون دود در همه محلات

لبنانی‌ها و سوری‌ها روز چهارشنبه از گذرگاه جوسیه وارد القصیر سوریه شدند (AFP)
لبنانی‌ها و سوری‌ها روز چهارشنبه از گذرگاه جوسیه وارد القصیر سوریه شدند (AFP)

دود سیاه غلیظ و ستون دود آسمان القصیر را فراگرفت. اسرائیل پنجشنبه «۳۱ اکتبر» این منطقه واقع در جنوب غرب حمص سوریه در مرز با لبنان را هدف سه حمله هوایی قرار داد که عمدتا در منطقه صنعتی در محله شرقی این شهر تمرکز داشتند و بنا به آمار اولیه باعث کشته شدن ۳ نفر و زخمی شدن چندین تن دیگر شدند.
ارتش اسرائیل که معمولا خبر حملات هوایی اش در سوریه را اعلام نمی کند در بیانیه ای که رویترز منتشر کرد گفت که «انبارهای مهمات و مراکز فرماندهی» گروه «حزب الله» لبنان در القصیر را بمباران کرده است.
طبق داده های ارتش اسرائیل، جنگنده های این کشور در چند ماه گذشته حملات هوایی برای منع انتقال اسلحه ایران از راه سوریه به «حزب الله» لبنان انجام دادند که حالا این حملات به شهر القصیر نزدیک مرز بین سوریه و لبنان نیز رسیده است.

خیابان های خالی هنگام حملات هوایی پنجشنبه در القصیر (سانا)

شاهدان عینی به «الشرق الاوسط» گفتند «بمباران های اسرائیل باعث وحشت شدید اهالی به ویژه کودکان شد و ستون بلند دود غلیظ در همه محلات پخش شد». القصیر و روستاهای آن پر از صدها نفر آواره لبنانی است.
اسرائیل تهدید کرد که بعلبک و الهرمل و القاع در لبنان را بمباران می کند و به همین منظور شهر القصیر روزهای سه شنبه و چهارشنبه شاهد بزرگ ترین موج آوارگانی بود که از این مناطق لبنانی به القصیر پناه آوردند. القصیر در نیمه راه منتهی به گذرگاه جوسیه در مرز لبنان و منطقه مرزی حوش السید علی واقع شده است.
منابع بومی در حمص به «الشرق الاوسط» گفتند «صدای انفجارها و ستون دود غلیظ در منطقه صنعتی پس از بمباران اسرائیل دو ساعت طول کشید».

پرچم های «حزب الله» در ماه ژوئن ۲۰۱۳ در شهر القصیر نزدیک مرز لبنان (فرانس پرس)

منطقه صنعتی که مورد حمله هوایی قرار گرفته یکی از محلاتی است که در تصرف «حزب الله» لبنان است. «حزب الله» در سال ۲۰۱۳ کنترل القصیر را در اختیار گرفت و تنها نیروهای «حزب الله» اجازه رفت و آمد به «القصیر» را دارند و حتی نیروهای نظامی رژیم سوریه نیز حق ورود به آن را ندارند.
اهالی القصیر از زمان آغاز حملات هوایی اخیر اسرائیل به تاسیسات «حزب الله» در سوریه نگران بودند که اسرائیل منطقه صنعتی را بزند چرا که این منطقه در محله شرقی قرار دارند و یک منطقه کلیدی در ورودی اصلی القصیر و رابط معابر بین شهری بین شهر حمص و مناطق مرزی است.
خبرگزاری حکومتی سوریه (سانا) گزارش داد «دشمن اسرائیلی پنجشنبه برخی از محلات مسکونی و منطقه صنعتی در شهر القصیر در حومه حمص را هدف حملات هوایی قرار داد». سانا افزود «طبق آمار اولیه چندین نفر در این تجاوز زخمی شد و آسیب مادی به خانه ها و منطقه صنعتی وارد شد». روزنامه سوری «الوطن» به نقل از یک منابع آگاه نوشت آمار اولیه حمله هوایی به شهر القصیر «۵ شهید و زخمی شدن چندین غیر نظامی است».
تلویزیون حکومتی سوریه صحنه هایی از انتقال برخی از مصدومین به بیمارستان الباسل در محله کرم اللوز شهر حمص پخش کرد.

اهالی به پلی نگاه می کنند که پس از حمله هوایی ۲۸ اکتبر اسرائیل نزدیک روستای تل النبی مندو در حومه القصیر آسیب دید (فرانس پرس)

از سوی دیگر سازمان دیده بان حقوق بشر سوریه گزارش داد «جنگنده های اسرائیلی ۳ بار منطقه جسر الدف در جنوب شهر القصیر نزدیک ایستگاه آب را بمباران کردند و انبارهایی در منطقه صنعتی در شهر و نزدیک شهرستان حوش السید علی و منطقه مشاریع القاع در مرز سوریه و لبنان مورد حمله قرار گرفتند. صدای چندین انفجار مهیب در منطقه شنیده و ستون بلند دود غلیظ بر فراز محل مورد حمله دیده شد و همزمان پدافند هوایی رژیم سوریه برای رهگیری موشک های اسرائیلی فعال شدند. «دیده بان حقوق بشر سوریه» خاطر نشان کرد «۳ نفر که هویت آنها مشخص نیست در حمله اسرائیل کشته و ۵ نفر غیر نظامی زخمی شدند».

عکس منتشر شده از بمباران مرکز تجاری شهر القصیر

حمله روز پنجشنبه (۳۱ اکتبر) اسرائیل در القصیر اولین حمله در مناطق مسکونی این شهر است. مناطق مجاور القصیر در معرض حملات هوایی مستمر اسرائیل هستند به ویژه گذرگاه های مرزی قانونی و غیر قانونی و کشتزارها و پل های کوچک رود العاصی. ادامه این حملات باعث شد که گذرگاه جوسیه و مطربا تعطیل و تردد خودرو متوقف شود و بدین ترتیب گرفتاری اهالی این مناطق و نیز آوارگانی که به سوریه می آیند بیشتر شود چرا که آنها مجبورند با پای پیاده و با دستان پر از وسایل و ساک و بچه به دست از چاله های بزرگی که بر اثر حملات هوایی ایجاد شده رد شوند و به سمت شهر القصیر و روستاهای شهر بروند. بخش های گسترده ای از القصیر به دلیل جنگ در سوریه ویران شدند و زلزله مهیب سوریه نیز آنچه که باقی مانده بود را با خاک یکسان کرد.

شهروندان لبنانی و سوریه ای چهارشنبه از گذرگاه مرزی جوسیه وارد سوریه شدند و به القصیر می روند (فرانس پرس)

منابع محلی در حمص گفتند اهالی مناطق مرزی از دست حملات هوایی ادامه دار جانشان به لبشان رسیده و شرایط معیشتی بسیار سختی برای مبادله کالای بین مرز دارند.

عکسی از آثار حمله هوایی ۲۵ اکتبر ۲۰۲۴ گذرگاه مرزی جوسیه بین لبنان و القصیر سوریه در استان حمص (فرانس پرس)

اهالی القصیر قبل از آغاز جنگ اخیر اسرائیل با «حزب الله» نان و سبزیجات و گوشت و لبنیات به لبنان می بردند چون قیمت آن ارزان تر از لبنان است و در مقابل سوخت (گاز خانگی و بنزین و گازوئیل و کالاهای کمیاب در سوریه مثل شیر بچه) از لبنان به سوریه منتقل می کردند چرا که این اقلام در لبنان ارزان تر از سوریه هستند.
منابع گفتند اهالی مناطق مرزی به این مبادلات بین مرزی به چشم «قاچاق» نگاه نمی کنند بلکه معتقدند که این معاملات ابزاری است تا بتوانند از پس وضع اقتصادی فلاکت بار در سوریه و لبنان برآیند. گرفتاری و فقر و بدبختی مردم مناطق مرزی سوریه که زیر آتش بمباران و محدودیت ایست های بازرسی نظامی و امنیتی در مناطقشان هستند افزایش یافته است.



جشن مشترک فلسطینیان «الیرموک» و سوری‌ها پس از «سرنگونی دیکتاتوری»

بازگشت امنیت و آرامش به محله تضامن و اردوگاه یرموک پس از سقوط نظام (فرانس پرس)
بازگشت امنیت و آرامش به محله تضامن و اردوگاه یرموک پس از سقوط نظام (فرانس پرس)
TT

جشن مشترک فلسطینیان «الیرموک» و سوری‌ها پس از «سرنگونی دیکتاتوری»

بازگشت امنیت و آرامش به محله تضامن و اردوگاه یرموک پس از سقوط نظام (فرانس پرس)
بازگشت امنیت و آرامش به محله تضامن و اردوگاه یرموک پس از سقوط نظام (فرانس پرس)

پناهندگان فلسطینی که در شادی سوری‌ها از سقوط «دیکتاتوری» شریک بودند، امیدی نداشتند که اردوگاه «یرموک» در نزدیکی دمشق بار دیگر به نماد «حق بازگشت» و «پایتخت آوارگان فلسطینی» تبدیل شود. نظام برکنار شده بشار اسد این نماد را محو کرده بود. اما پیروزی انقلاب سوریه و سرنگونی او، این نماد و ویژگی را به اردوگاه بازگرداند.

در حالی که اشک شادی بازگشت آوارگان با جشن پیروزی در «محله تضامن» در داخل اردوگاه آمیخته بود، در شمال این منطقه، هواداران نظام برکنار شده به خیابان‌ها آمدند و بازگشت زندگی عادی به این منطقه را جشن گرفتند. آن‌ها احساس اطمینان کردند؛ چراکه گروه‌های مسلح مخالف تلاش کردند آسیبی به آن‌ها نرسانند.

آرامش و تبریک

در روز پنجم سقوط حکومت اسد، روزنامه «الشرق الأوسط» از بیشتر مناطق اردوگاه که در هفت کیلومتری جنوب دمشق قرار دارد، بازدید کرد.

ایست بازرسی برکه در ورودی محله تضامن و دف الشوک که به «ایست وحشت» معروف بود (الشرق الأوسط)

در ورودی شمالی اردوگاه، تغییر به‌وضوح دیده می‌شود. نخستین چیزی که توجه را جلب می‌کند، نوشته «مخیم الیرموک» (اردوگاه یرموک) روی قوس سیمانی ابتدای خیابان یرموک است. پیش از این فقط «خیابان یرموک» نوشته شده بود. این عبارت بین پرچم انقلاب سوریه و فلسطین نوشته شده است.

حواجز خوف (ایست‌های بازرسی وحشت) که توسط نظام در ورودی خیابان‌های اصلی یرموک، فلسطین و خیابان ۳۰ ایجاد شده بود، از بین رفته‌اند. نیروها، تصاویر و پرچم‌های نظام هم ناپدید شده‌اند و تردد عابران و خودروها افزایش یافته است.

خیابان الجلاء در شمال محله تضامن و بازگشت زندگی عادی (الشرق الأوسط)

در طول این بازدید، مشخص شد که گروه‌های فلسطینی هم‌پیمان با نظام اسد که علیه مردم سوریه جنگیدند، دفاتر خود را بسته و ناپدید شده‌اند. منابع محلی به «الشرق الأوسط» گفتند که این گروه‌ها از شب سقوط نظام فرار کرده‌اند.

این منابع تاکید کردند که وضعیت کنونی «خیلی بهتر» از دوران «حکومت دیکتاتور» است. آن‌ها از حکومت جدید خواستند خدمات اساسی اردوگاه را سریعاً بازسازی کند و آن را دوباره به منطقه‌ای پررونق تبدیل کند.

خیابان نسرین در شمال محله تضامن و بازگشت زندگی عادی (الشرق الأوسط)

با توجه به حضور محدود نیروهای مسلح مخالف در خیابان‌های اردوگاه، منابع محلی می‌گویند اولویت کنونی «برقراری امنیت و آرامش در اردوگاه برای جلوگیری از هرگونه سوءاستفاده» است.

ابتکارات مردمی

در حالی که در خیابان فلسطین تردد عابران و خودروها زیاد بود، جشن سقوط نظام اسد ادامه داشت. این جشن با روش‌های مختلفی از جمله تبریک به خانواده‌های بازگشته برگزار می‌شد.

در خیابان فلسطین، جوانانی سوار بر موتورسیکلت با پرچم انقلاب دیده می‌شدند. همزمان خودروهای وابسته به گروه‌های مخالف در خیابان گشت می‌زدند و مبارزان از پنجره خودروها علامت پیروزی نشان می‌دادند.

فرمانده‌ای از مخالفان در مقابل خانه‌اش در محله تضامن نشسته و پرچم انقلاب بر بالکن برافراشته شده است (الشرق الأوسط)

در انتهای خیابان فلسطین، گروهی از مردم محلی به‌طور خودجوش در حال برداشتن موانع خاکی از ورودی کوچه‌ها بودند. یکی از آن‌ها به «الشرق الأوسط» گفت: «ما کوچه‌های اردوگاه را باز می‌کنیم. از دولت جدید می‌خواهیم ماشین‌هایش را وارد کند. اوضاع خیلی بهتر شده و ما دست یاری به سوی آن‌ها دراز می‌کنیم.»

حملات سیستماتیک

مهند شحاده، دبیرکل اتحادیه کارگران فلسطین در سوریه، به «الشرق الأوسط» گفت: اردوگاه‌های فلسطینی از جمله «یرموک» در حملات هوایی نظام اسد و متحدانش در سال ۲۰۱۸ به‌طور سیستماتیک تخریب شد. این حملات در جریان عملیات نظامی ده روزه انجام شد که به سیطره نظام بر اردوگاه منجر شد.

او توضیح داد که پس از این حمله، نظام چندین تصمیم برای بازگشت مردم به خانه‌هایشان صادر کرد، اما به دلیل موانع امنیتی و نبود خدمات اساسی، تعداد کمی از مردم بازگشتند.

پرچم انقلاب بر بام خانه‌ای در محله تضامن اردوگاه یرموک (الشرق الأوسط)

شحاده افزود: نظام اسد که همیشه ادعای حمایت از فلسطینی‌ها را داشت، پس از سیطره، عنوان «اردوگاه» را حذف کرد و آن را به «منطقه» تبدیل کرد. این اقدام به معنای از بین بردن نماد «حق بازگشت» و «پایتخت آوارگان فلسطینی» بود.

بازگشت نمادین

شحاده گفت: پس از سقوط نظام، با رهبران گروه‌های مخالف تماس گرفتیم و درخواست بازگشت هویت تاریخی اردوگاه را دادیم. این درخواست پذیرفته شد و در عمل اجرا شد.

او گفت از روز اول سقوط نظام، خانواده‌ها به خانه‌هایشان باز می‌گردند و تعداد آن‌ها روزانه ده‌ها خانواده برآورد می‌شود.

تاریخ اردوگاه

اردوگاه یرموک در سال ۱۹۵۷ تأسیس شد. با گسترش دمشق، بخشی از ترکیب جغرافیایی و جمعیتی آن شد. این اردوگاه بزرگ‌ترین تجمع فلسطینیان در سوریه، لبنان و اردن بود و نماد «حق بازگشت» و «پایتخت آوارگان فلسطینی» به شمار می‌رفت.

پیش از جنگ، این اردوگاه بیش از ۵۰۰ هزار نفر جمعیت داشت که ۱۶۰ هزار نفر از آن‌ها فلسطینی بودند. اکثر آن‌ها با گروه‌های مخالف همکاری کردند و هزاران نفر توسط نظام کشته، زندانی و آواره شدند.

شادی گسترده

در محله «تضامن»، شادی زیادی برای سقوط نظام وجود داشت. خبرنگار «الشرق الأوسط» شاهد بازگشت خانواده‌های زیادی به خانه‌هایشان بود. برخی از خانواده‌ها در حالی که از شادی گریه می‌کردند، سجده می‌کردند و زنان زغارید می‌کشیدند.

یکی از فرماندهان مخالفان که در محله حضور داشت، گفت: «ما ثابت کردیم که تروریست نیستیم. آن‌ها ما را شکنجه کردند، اما ما مانند آن‌ها رفتار نخواهیم کرد.»

در جنوب محله که در کنترل مخالفان بود، شادی‌ها گسترده‌تر بود و خانواده‌های بیشتری بازمی‌گشتند.