پس از تضعیف متحدان ایران؛ مذاکره مستقیم با «اهرم لبنان»

وزیر پیشین لبنان: نیت ایران آشکار شد  


عباس عراقچی وزیر خارجه ایران در دیدار اخیر خود با نبیه بری رئیس پارلمان لبنان (فرانس پرس)
عباس عراقچی وزیر خارجه ایران در دیدار اخیر خود با نبیه بری رئیس پارلمان لبنان (فرانس پرس)
TT

پس از تضعیف متحدان ایران؛ مذاکره مستقیم با «اهرم لبنان»


عباس عراقچی وزیر خارجه ایران در دیدار اخیر خود با نبیه بری رئیس پارلمان لبنان (فرانس پرس)
عباس عراقچی وزیر خارجه ایران در دیدار اخیر خود با نبیه بری رئیس پارلمان لبنان (فرانس پرس)

مقامات ایرانی اخیرا در حال دادن پیام به لبنان و کشورهای ذیربط هستند که پرونده لبنان در قبضه ایران است. برای مثال علی خامنه ای رهبر ایران گفت «تداوم مجاهت ها در لبنان و غزه قطعا پیروزی جبهه مقاومت را به دنبال خواهد داشت».
چندین نفر از مقامات ایران پیش از سخنان خامنه ای درباره لبنان اظهار نظر کردند که البته نجیب میقاتی نخست وزیر لبنان مستقیما به این اظهارنظرهای ایرانی پاسخ داد. ضمنا اظهارات محمد باقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی مبنی بر اینکه ایران آماده مذاکره درباره قطعنامه ۱۷۰۱ است نیز واکنش لبنانی ها را برانگیخت و سفیر ایران به وزارت خارجه لبنان احضار شد. قالیباف پس از این اظهارات گفت «اتکای اصلی مردم لبنان رهبر و مسئولان و مردم ایران است».

عباس عراقچی وزیر خارجه ایران نیز در این راستا گفت «نماینده ویژه من در بیروت مستقر است و با همه طرفین در بیروت دیدارهای روزمره دارد».

اظهارات مقامات ایرانی درباره لبنان به ویژه پس از ترور حسن نصر الله دبیر کل «حزب الله» و شماری از فرماندهان این گروه در حالی مطرح می شود که نبیه بری رئیس پارلمان لبنان و «برادر بزرگ» از سوی نعیم قاسم دبیر کل جدید «حزب الله» مسئول مذاکره شده است. «حزب الله» از زمان اجرای تصمیم خود برای گشودن جبهه جنگ با اسرائیل به نشان حمایت و همبستگی با غزه پرونده مذاکره درباره آتش بس را در اختیار گرفت. پس از اینکه نقل قول از نبیه بری درباره آمادگی «حزب الله» برای تفکیک بین جبهه لبنان و غزه منتشر شد عراقچی سه هفته پیش به لبنان بازگشت و کلا این پرونده را در جا بست و دوباره بر پیوند بین جبهه جنگ در لبنان با غزه تاکید کرد.
منابع دفتر نخست وزیری لبنان از اظهارنظر درباره موضع ایران و مناقشه در این باره خودداری می کنند و می گویند «مواضع میقاتی در این مرحله کافی است».
رشید درباس وزیر پیشین لبنان در گفتگو با «الشرق الاوسط» معتقد است که «اظهارات مقامات تهران نیت ها را آشکار کرد». او افزود «مقامات ایرانی قبلا همین حرف ها را در عمل پیاده می کردند ولی آن را علنی نمی کردند. با این حال همه می دانستند چه خبر است. ایرانی ها حالا علنا نیات خود را آشکار کردند چرا که دیگر نمی توانند به دلایل امنیتی مستقیما با متحدانشان در لبنان (حزب الله) گفتگو کنند و مجبور شده اند با مقامات لبنانی رایزنی کنند».
درباس با ستایش از موضع گیری میقاتی گفت «اظهارات میقاتی مورد حمایت لبنانی ها است». او افزود «ایران با توجه به واقعیت روی زمین از ورقه لبنان در مذاکراتش با غرب استفاده خواهد کرد».

این وزیر پیشین در ادامه یادآور شد «باید واقع بین بود. غربی ها اینک در ظاهر دارند از طریق نبیه بری رئیس پارلمان با حکومت لبنان گفتگو می کنند اما مذاکرات واقعی با کسی است که پشت «حزب الله» است و می تواند به «حزب الله» فشار بیاورد و آن ایران است».

محمد باقر قالیباف رئیس پارلمان ایران (وسط) پس از بازدید از محل وقوع حمله هوایی اسرائیل در محله البسطه در بیروت (فرانس پرس)

از سوی دیگر عماد سلامه استاد علوم سیاسی دانشگاه آمریکایی لبنان گفت «اظهارات ایران درباره لبنان به خاطر این است که ایران می خواهد موضعش در مذاکرات را تقویت کند. ایران پیشتر برای این کار به میانجی های محلی متکی بود. ایران می خواهد هر چه نفوذ و اهرم فشار برای گفتگو در منطقه دارد به کار بگیرد تا توان خود برای ارایه راهکار در مسائل حساس همچون توافق مبادله اسیران اسرائیلی در غزه و تامین ثبات و امنیت در مرزهای جنوبی لبنان و نیز در باب المندب یمن را نشان دهد».
سلامه خاطر نشان کرد «ایران در ازای آن از غربی ها می خواهد تضمین بگیرد تا منافع راهبردی اش به خطر نیفتند. ایران در وضعیت کنونی از طریق گروه های نیابتی و میانجی مثل (حزب الله) و (جنبش امل) در لبنان گفتگو نمی کنند بلکه اینک همه تخم مرغ هایش را در یک سبد گذاشته و روی میز گذاشته و نرمش نشان می دهد و آماده پذیرش راهکارهایی است که پایش را به جنگ تمام عیار نکشد. ایران از همه راه ها برای عدم درگیر شدن در جنگ تمام عیار تلاش می کند».
به گزارش ایرنا مسعود پزشکیان رئیس جمهور ایران گفت اگر اسرائیل آتش بس را بپذیرد ممکن است در نوع و شدت پاسخ ایران اثر بگذارد.
مواضع ایران درباره لبنان از نظر بخش وسیعی از جامعه لبنان مردود است. ولید جنبلاط رئیس حزب «ترقی خواه سوسیالیست» گفت «زمان آن رسیده که جمهوری اسلامی بفهمد لبنان حکومت دارد».
از سوی دیگر حزب «کتائب» نیز با اشاره به اظهارنظرهای اخیر مقامات ایرانی گفت که این مواضع نیت ایران برای هیمنه بر لبنان و به دست گرفتن مراکز تصمیم گیری در کشور را آشکار می کند.

«حزب کتائب» بیشتر در بیانیه ای از «اظهارات تحریک آمیز پیاپی مقامات ایران در سفر به لبنان و به نیابت از لبنانی ها» انتقاد کرد و گفت مقامات ایران «به موضع رسمی دولت لبنان که از سوی نخست وزیر بیان شد توجه ندارند. نخست وزیر به صراحت این رفتارهای بر خلاف اصول را مردود اعلام کرد و گفت که اظهارات مقامات ایرانی نیت سلطه گری و تصرف لبنان و کنترل مستقیم مراکز تصمیم ساز را رو می کند و ما با آنها بر همین مبنا برخورد می کنیم».



انتقادهای گسترده در عراق از اظهارات «احساسی» سخنگوی دولت

باسم العوادی، سخنگوی دولت عراق(واع)
باسم العوادی، سخنگوی دولت عراق(واع)
TT

انتقادهای گسترده در عراق از اظهارات «احساسی» سخنگوی دولت

باسم العوادی، سخنگوی دولت عراق(واع)
باسم العوادی، سخنگوی دولت عراق(واع)

اظهاراتی که از سوی باسم العوادی، سخنگوی دولت عراق، مطرح شد و از سوی بسیاری «احساسی» و «غیر حرفه‌ای» توصیف شده‌اند، موجی از انتقادها را در پی داشت؛ به‌ویژه آن‌که تنها چند ساعت پس از پایان اجلاس سران عرب در بغداد و صدور بیانیه پایانی بیان شدند.

این اظهارات، حتی باعث شگفتی و ناراحتی برخی از نزدیکان دولت و دوستان شخصی العوادی شد؛ فردی که به گفته منابع آگاه، همواره به آرامش و خونسردی شهرت داشته است.
یکی از منابع نزدیک به دولت در گفت‌وگو با «الشرق الأوسط» اظهار کرد: «نمی‌دانم چه اتفاقی افتاد که باعث شد آقای العوادی چنین واکنشی نشان دهد؛ او معمولاً فردی آرام و منطقی است.»

خشم و واکنش تند

العوادی در گفت‌وگویی تلویزیونی و با لحنی تند و خشمگین اظهار داشت: «یکی از دستاوردهای این اجلاس آن است که به دیگران بگوییم: به ما احترام بگذارید، ما قوی هستیم. اگر کسی نگران بازگشت رهبری عربی عراق است، باید بداند که ما چنین قصدی نداریم.»
او با این سخنان به نوعی به دوران صدام حسین و پیامدهای جنگ‌افروزانه‌ی آن دوره اشاره کرد.

منبع مذکور افزود: «به نظر می‌رسد فشارهای مربوط به میزبانی اجلاس و انتقادهایی که از سطح مشارکت هیئت‌های عربی مطرح شد، بر برخی از مسئولان دولت تأثیر گذاشته است.»

وی در عین حال گفت که مشخص نیست آیا نخست‌وزیر محمد شیاع السودانی قصد دارد به دلیل این اظهارات، العوادی را از سمت خود برکنار کند یا خیر.

نخست‌وزیر السودانی در پایان اجلاس ضمن قدردانی از مشارکت کشورهای عربی گفت: «به نمایندگی از دولت و ملت عراق، از برادران عربی که در دو اجلاس سیاسی و توسعه‌ای بغداد شرکت کردند، تشکر می‌کنم. امیدواریم نتایج این نشست‌ها در تحقق آرمان‌های ملت‌های عربی مؤثر باشد.»

او افزود: «بغداد همواره عرصه‌ای برای همکاری مشترک عربی، مظهر قدرت و جایگاهی اثرگذار در روند تصمیم‌سازی عربی خواهد بود. ابتکارات و مصوباتی که از این اجلاس‌ها حاصل شد، پاسخی درخور به چالش‌های منطقه‌ای است. مردم عراق با آغوشی باز پذیرای هر تلاش واقعی برای آینده‌ای بهتر، ثبات و توسعه هستند.»

درخواست برای اصلاح یا عذرخواهی

در واکنش به سخنان العوادی، عماد عبداللطیف سالم، استاد اقتصاد در دانشگاه بغداد، در یادداشتی نوشت: «امیدوارم آقای باسم العوادی، سخنگوی محترم دولت، این سخنان را اصلاح کرده یا از آن عذرخواهی کند.»

به نظر می‌رسد موضوع سطح پایین نمایندگی برخی کشورها در اجلاس بغداد، ناراحتی‌هایی را در میان مقامات عراقی، از جمله سخنگوی دولت، ایجاد کرده است؛ با وجود آنکه مسئولان بارها از موفقیت نشست و توازن در سطح مشارکت دفاع کرده‌اند.

العوادی در مصاحبه‌ای دیگر که روز شنبه انجام شد، اظهار داشت: «تعامل سیاسی عراق با کشورهای عربی و سیاست خارجی ما، بر پایه درس‌هایی که از این اجلاس و سطح مشارکت کشورهای عربی گرفتیم، شکل خواهد گرفت. ما همچنان به رویکرد مثبت خود نسبت به برادران عرب پایبندیم، اما این اجلاس برای ما تجربه‌ای آموزنده بود.»

او افزود: «تعامل ما با کشورهای عربی ادامه خواهد داشت، اما این اجلاس، نقطه عطفی مهم برای دستگاه دیپلماسی عراق بود و بی‌تردید سیاست خارجی کشور بر مبنای نتایج و درس‌های آن بازنگری خواهد شد.»