نبرد حلب، سوریه را غافلگیر کرد؛ تغییر معادلات داخلی و منطقه‌ای 

پیشروی سریع گروه‌های مسلح به سوی این شهر استراتژیک... حملات هوایی روسیه بر ادلب و درخواست ترکیه برای توقف آن

نبرد حلب، سوریه را غافلگیر کرد؛ تغییر معادلات داخلی و منطقه‌ای 
TT

نبرد حلب، سوریه را غافلگیر کرد؛ تغییر معادلات داخلی و منطقه‌ای 

نبرد حلب، سوریه را غافلگیر کرد؛ تغییر معادلات داخلی و منطقه‌ای 

گروه‌های مسلح، از جمله «هیئت تحریر الشام» و گروه‌هایی که از سوی ترکیه حمایت می‌شوند، روز گذشته بخش‌هایی از غرب شهر حلب در شمال سوریه را تصرف کردند.
این گروه‌ها، پس از حملاتی که از دو روز پیش علیه نیروهای دولتی آغاز شده بود، پیشروی گسترده و سریعی داشتند. این حملات یکی از شدیدترین درگیری‌های چند سال اخیر بوده است.

این نبردها که نیروهای دولتی سوریه و متحدانش، روسیه و ایران، را غافلگیر کرد، آرامش برقرارشده در شمال غرب سوریه را که از سال 2020 بر اساس توافق آتش‌بس روسیه و ترکیه برقرار شده بود، برهم زد.

رامی عبدالرحمن، مدیر «دیده‌بان حقوق بشر سوریه»، به خبرگزاری فرانسه گفت: «این گروه‌ها وارد مناطق جنوبی‌غربی و غربی شهر حلب شده‌اند.» دو شاهد عینی از حلب نیز به خبرگزاری فرانسه گفتند که افراد مسلح را در مناطق خود دیده‌اند. این اتفاق باعث ایجاد وحشت در شهر شده است.

پیشروی این گروه‌ها ممکن است با مناطقی که تحت کنترل گروه‌های وابسته به ایران و حزب‌الله هستند، برخورد کند.

شب گذشته، با پیشروی گروه‌های مسلح، «دیده‌بان حقوق بشر سوریه» گزارش داد که یک کاروان نظامی شامل 40 خودروی متعلق به «لشکر الباقر»، وابسته به ایران، از دیرالزور به سمت حلب حرکت کرده است.

عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران، در تماس تلفنی با همتای سوری خود، بسام الصباغ، بر «حمایت مداوم ایران از دولت، ملت و ارتش سوریه در مبارزه با تروریسم» تأکید کرد.

طبق آمار دیده‌بان حقوق بشر، این درگیری‌ها تاکنون جان 255 نفر را گرفته است. بیشتر قربانیان از نیروهای طرفین جنگ بوده‌اند، اما 24 نفر از کشته‌شدگان، غیرنظامیانی بوده‌اند که بیشترشان بر اثر حملات هوایی روسیه جان باخته‌اند.

تا روز جمعه، گروه‌های مسلح بیش از 50 روستا و شهرک در شمال سوریه را تصرف کرده‌اند. این پیشروی بزرگ‌ترین دستاورد آن‌ها در چند سال اخیر است.

یک منبع امنیتی سوری به خبرگزاری فرانسه گفت که نیروهای تقویتی ارتش سوریه به دومین شهر بزرگ این کشور، حلب، اعزام شده‌اند.

پیش از گزارش دیده‌بان حقوق بشر درباره ورود گروه‌های مسلح به حلب، این منبع از «درگیری‌های شدید در غرب حلب» خبر داده بود و افزود: «نیروهای کمکی رسیده‌اند، اما برای حفظ روند عملیات، جزئیات بیشتری اعلام نمی‌شود. می‌توانیم بگوییم حلب کاملاً امن است و هیچ تهدیدی متوجه آن نخواهد بود.»

هم‌زمان با این درگیری‌ها، جنگنده‌های روسی و سوری بیش از 23 حمله هوایی به ادلب و روستاهای اطراف آن انجام دادند.

دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، اعلام کرد که روسیه این حملات را نقض حاکمیت سوریه دانسته و خواستار بازگشت سریع نظم از سوی دولت سوریه است.

ترکیه خواستار توقف حملات به ادلب و اطراف آن شد. ادلب پایگاه اصلی گروه‌های مسلح سوری در شمال غرب این کشور است.

وزارت خارجه ترکیه در پلتفرم «ایکس» نوشت: «ما خواهان توقف این حملات هستیم. درگیری‌های اخیر باعث افزایش تنش‌های ناخواسته در مناطق مرزی شده است.»

سرمد، یکی از ساکنان 51 ساله حلب، به خبرگزاری فرانسه گفت: «صدای موشک‌ها، توپخانه و گاهی هواپیماها را به طور مداوم می‌شنویم. آخرین بار چنین نبردهایی را 5 سال پیش شنیده بودیم.»

او که کارمند یک شرکت ارتباطاتی است، افزود: «نگران تکرار سناریوهای جنگ و آوارگی دوباره هستیم. از این وضعیت خسته شده‌ایم و فکر می‌کردیم تمام شده است، اما به نظر می‌رسد دوباره شروع شده است.»

عباس عراقچی تحولات اخیر سوریه را «توطئه‌ای آمریکایی-صهیونیستی» خواند که هدف آن برهم زدن امنیت و ثبات منطقه است.

نیک هراس، تحلیلگر مؤسسه «نیو لاینز»، معتقد است که ترکیه بر این باور است که «دولت بشار اسد به دلیل عدم اطمینان از آینده حضور ایران در سوریه در وضعیت سختی قرار دارد.»

رامی عبدالرحمن نیز گفت ارتش سوریه برای این حمله آماده نبود و با وجود حمایت هوایی روسیه، ضربات سختی دریافت کرده است. او پرسید: «آیا ارتش روی حزب‌الله که درگیر اوضاع لبنان است، حساب کرده بود؟»

یک مقام سازمان ملل روز جمعه اعلام کرد که در سه روز گذشته 27 غیرنظامی، از جمله 8 کودک، در درگیری‌های شمال غرب سوریه جان خود را از دست داده‌اند. این درگیری‌ها یکی از شدیدترین موج‌های خشونت بین نیروهای دولتی و مخالفان در سال‌های اخیر بوده است.



لبنان با نگاهی خوش‌بینانه به مواضع ترامپ از ریاض می‌نگرد

ولی‌عهد سعودی، شاهزاده محمد بن سلمان در حال بدرقه رئیس‌جمهور ترامپ (واس)
ولی‌عهد سعودی، شاهزاده محمد بن سلمان در حال بدرقه رئیس‌جمهور ترامپ (واس)
TT

لبنان با نگاهی خوش‌بینانه به مواضع ترامپ از ریاض می‌نگرد

ولی‌عهد سعودی، شاهزاده محمد بن سلمان در حال بدرقه رئیس‌جمهور ترامپ (واس)
ولی‌عهد سعودی، شاهزاده محمد بن سلمان در حال بدرقه رئیس‌جمهور ترامپ (واس)

مقامات لبنانی با خوش‌بینی به اظهارات رئیس‌جمهوری آمریکا، دونالد ترامپ، که از خاک پادشاهی سعودی بیان شد، به‌ویژه در مورد اعلام آمادگی کشورش برای «کمک به لبنان در ساختن آینده‌ای بهتر با همسایگانش»، همچنین تصمیم به رفع تحریم‌های اقتصادی از سوریه، که آن را تصمیمی دانستند که به‌صورت کلی بر وضعیت لبنان، و به‌ویژه در موضوع بازگشت آوارگان سوری، تأثیر مثبت خواهد داشت، واکنش نشان دادند.
ترامپ در جریان سفر تاریخی خود به پادشاهی سعودی، بخشی از سخنانش را به پرونده لبنان اختصاص داد؛ موضوعی که نشان‌دهنده توجه به این پرونده و ارسال پیام‌هایی برای لبنانی‌ها تلقی شد. مقامات لبنانی آگاه‌اند که برای دریافت کمک‌های عربی و بین‌المللی، شرایطی وجود دارد که در صدر آن، انحصار سلاح در دست دولت و همچنین اجرای اصلاحات متعدد است که دولت لبنان اجرای آن‌ها را آغاز کرده است.

لبنان چه باید بکند؟

دکتر محی‌الدین شحیمی، استاد حقوق و سیاست خارجی در پاریس، معتقد است: «منطقه پس از سفر ترامپ وارد عصری نوین شده و از این پس شاهد تحولات بسیاری خواهیم بود. نخستین آن، هدیه آمریکایی به شاهزاده محمد بن سلمان، یعنی رفع تحریم‌ها از سوریه است که نشانه آغاز مرحله‌ای جدید مبتنی بر حمایت، تشویق، حفاظت و بازسازی سوریه نوین است.» او در گفت‌وگو با روزنامه «الشرق الأوسط» تأکید کرد که «لبنان باید این تحولات ژئوپولیتیکی را به‌خوبی درک کند و با سرعت لازم با آن همسو و همراه شود تا مبادا از این روند جا بماند و به حاشیه رانده شود. این همراهی از طریق اجرای شفاف قطعنامه‌های بین‌المللی و اتخاذ تمام تدابیر و اصلاحات لازم برای حرکت به سوی حاکمیت قانون، نهادسازی، انحصار سلاح و تحقق حاکمیت لبنان ممکن خواهد شد تا اعتماد جامعه جهانی بازیابی شود.»

مواضع استثنایی

در جریان نشست شورای همکاری خلیج – آمریکا در روز چهارشنبه، ولی‌عهد سعودی، شاهزاده محمد بن سلمان، بر حمایت از ثبات لبنان تأکید کرد و گفت: «ضروری است که سلاح تنها در دست دولت لبنان باشد و باید از تلاش‌های مربوط به تثبیت اوضاع در این کشور حمایت کرد.»
از سوی دیگر، ترامپ نیز تأکید کرد: «لبنان فرصت دارد تا دولتی واقعی و مستقل بسازد، به‌دور از سلطه حزب‌الله، در صورتی که تلاش‌های رئیس‌جمهور و نخست‌وزیر لبنان به ثمر بنشیند.»
ترامپ پیش‌تر نیز در نشست سرمایه‌گذاری سعودی – آمریکایی در روز سه‌شنبه گفته بود: «لبنان قربانی سلطه حزب‌الله و دخالت‌های ایران بوده است. حزب‌الله کشور لبنان را غارت کرده، برای مردمش بدبختی به بار آورده و آرمان‌های بیروت را نابود کرده است.»
او افزود: «تروریسم در غزه و لبنان جان بسیاری را گرفته و ملت‌های این مناطق را اسیر آشوب و ویرانی کرده است.» ترامپ تأکید کرد که کشورش «آماده است به لبنان برای ساختن آینده‌ای بهتر با همسایگانش کمک کند.» او همچنین افزود: «شنیده‌ام که دولت جدید لبنان دولتی حرفه‌ای است و به‌شکل جدی برای منافع ملت خود تلاش می‌کند. ما از هرگونه تلاش اصلاحی که از دل حاکمیت و استقلال لبنان برخیزد، استقبال می‌کنیم.»

واکنش‌های لبنانی

نواف سلام، نخست‌وزیر لبنان، از تصمیم رئیس‌جمهوری آمریکا مبنی بر رفع تحریم‌ها از سوریه استقبال کرد و آن را تصمیمی دانست که «بازتاب‌های مثبتی برای لبنان و کل منطقه خواهد داشت.» او از پادشاهی سعودی نیز به‌خاطر ابتکار و تلاش‌هایش در این زمینه قدردانی کرد.
یوسف رَجی، وزیر امور خارجه لبنان، نیز از تصمیم ترامپ برای رفع تحریم‌های آمریکا علیه سوریه استقبال کرد و آن را حاصل «مساعی خیرخواهانه ولی‌عهد سعودی شاهزاده محمد بن سلمان» دانست. او در مورد «تأثیر مثبت این تصمیم بر لبنان و منطقه، به‌ویژه در روند بازگشت آوارگان سوری به وطنشان» سخن گفت.
همچنین، ولید جنبلاط، رهبر دروزی لبنان، از ترامپ به‌خاطر لغو تحریم‌های سوریه تشکر کرد و آن را «دستاوردی بزرگ دانست که تأثیر قابل توجهی بر ما خواهد داشت».
نخست‌وزیر پیشین لبنان، نجیب میقاتی نیز از ولی‌عهد شاهزاده محمد بن سلمان، به‌خاطر «تلاش‌هایش برای محافظت از منطقه و جلوگیری از طرح‌هایی که هدفشان تجزیه و تفرقه در کشورهای منطقه است» قدردانی کرد.
او در بیانیه‌ای گفت: «نشست بین ولی‌عهد و رئیس‌جمهوری آمریکا، دونالد ترامپ، و نتایجی که به همراه داشت، نقطه‌عطفی در تاریخ منطقه به‌شمار می‌رود.» وی افزود: «در مورد لبنان، ما اطمینان داریم که تلاش‌های ولی‌عهد منجر به فراهم شدن حمایت واقعی از لبنان خواهد شد که به بهبود، بازسازی و تأمین ثبات پایدار آن کمک می‌کند.»
همچنین، فؤاد السنیوره، نخست‌وزیر پیشین لبنان، از تصمیم آمریکا استقبال کرد و گفت: «این تصمیم، به‌همراه دیدار تاریخی میان رئیس‌جمهوری ترامپ و رئیس‌جمهوری سوریه با حمایت شاهزاده محمد بن سلمان، نقش بزرگی در کاهش آثار تحریم‌ها بر اقتصاد لبنان خواهد داشت؛ زیرا اقتصاد لبنان به اقتصاد سوریه گره خورده و سوریه تنها گذرگاه زمینی لبنان به کشورهای مشرق عربی و اروپا است.» او همچنین افزود: «این تحولات به تقویت تلاش‌ها برای تسریع در روند بازگشت پناهندگان سوری مقیم لبنان به شهرها و روستاهایشان در سوریه کمک خواهد کرد.»