نبرد حلب، سوریه را غافلگیر کرد؛ تغییر معادلات داخلی و منطقه‌ای 

پیشروی سریع گروه‌های مسلح به سوی این شهر استراتژیک... حملات هوایی روسیه بر ادلب و درخواست ترکیه برای توقف آن

نبرد حلب، سوریه را غافلگیر کرد؛ تغییر معادلات داخلی و منطقه‌ای 
TT

نبرد حلب، سوریه را غافلگیر کرد؛ تغییر معادلات داخلی و منطقه‌ای 

نبرد حلب، سوریه را غافلگیر کرد؛ تغییر معادلات داخلی و منطقه‌ای 

گروه‌های مسلح، از جمله «هیئت تحریر الشام» و گروه‌هایی که از سوی ترکیه حمایت می‌شوند، روز گذشته بخش‌هایی از غرب شهر حلب در شمال سوریه را تصرف کردند.
این گروه‌ها، پس از حملاتی که از دو روز پیش علیه نیروهای دولتی آغاز شده بود، پیشروی گسترده و سریعی داشتند. این حملات یکی از شدیدترین درگیری‌های چند سال اخیر بوده است.

این نبردها که نیروهای دولتی سوریه و متحدانش، روسیه و ایران، را غافلگیر کرد، آرامش برقرارشده در شمال غرب سوریه را که از سال 2020 بر اساس توافق آتش‌بس روسیه و ترکیه برقرار شده بود، برهم زد.

رامی عبدالرحمن، مدیر «دیده‌بان حقوق بشر سوریه»، به خبرگزاری فرانسه گفت: «این گروه‌ها وارد مناطق جنوبی‌غربی و غربی شهر حلب شده‌اند.» دو شاهد عینی از حلب نیز به خبرگزاری فرانسه گفتند که افراد مسلح را در مناطق خود دیده‌اند. این اتفاق باعث ایجاد وحشت در شهر شده است.

پیشروی این گروه‌ها ممکن است با مناطقی که تحت کنترل گروه‌های وابسته به ایران و حزب‌الله هستند، برخورد کند.

شب گذشته، با پیشروی گروه‌های مسلح، «دیده‌بان حقوق بشر سوریه» گزارش داد که یک کاروان نظامی شامل 40 خودروی متعلق به «لشکر الباقر»، وابسته به ایران، از دیرالزور به سمت حلب حرکت کرده است.

عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران، در تماس تلفنی با همتای سوری خود، بسام الصباغ، بر «حمایت مداوم ایران از دولت، ملت و ارتش سوریه در مبارزه با تروریسم» تأکید کرد.

طبق آمار دیده‌بان حقوق بشر، این درگیری‌ها تاکنون جان 255 نفر را گرفته است. بیشتر قربانیان از نیروهای طرفین جنگ بوده‌اند، اما 24 نفر از کشته‌شدگان، غیرنظامیانی بوده‌اند که بیشترشان بر اثر حملات هوایی روسیه جان باخته‌اند.

تا روز جمعه، گروه‌های مسلح بیش از 50 روستا و شهرک در شمال سوریه را تصرف کرده‌اند. این پیشروی بزرگ‌ترین دستاورد آن‌ها در چند سال اخیر است.

یک منبع امنیتی سوری به خبرگزاری فرانسه گفت که نیروهای تقویتی ارتش سوریه به دومین شهر بزرگ این کشور، حلب، اعزام شده‌اند.

پیش از گزارش دیده‌بان حقوق بشر درباره ورود گروه‌های مسلح به حلب، این منبع از «درگیری‌های شدید در غرب حلب» خبر داده بود و افزود: «نیروهای کمکی رسیده‌اند، اما برای حفظ روند عملیات، جزئیات بیشتری اعلام نمی‌شود. می‌توانیم بگوییم حلب کاملاً امن است و هیچ تهدیدی متوجه آن نخواهد بود.»

هم‌زمان با این درگیری‌ها، جنگنده‌های روسی و سوری بیش از 23 حمله هوایی به ادلب و روستاهای اطراف آن انجام دادند.

دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، اعلام کرد که روسیه این حملات را نقض حاکمیت سوریه دانسته و خواستار بازگشت سریع نظم از سوی دولت سوریه است.

ترکیه خواستار توقف حملات به ادلب و اطراف آن شد. ادلب پایگاه اصلی گروه‌های مسلح سوری در شمال غرب این کشور است.

وزارت خارجه ترکیه در پلتفرم «ایکس» نوشت: «ما خواهان توقف این حملات هستیم. درگیری‌های اخیر باعث افزایش تنش‌های ناخواسته در مناطق مرزی شده است.»

سرمد، یکی از ساکنان 51 ساله حلب، به خبرگزاری فرانسه گفت: «صدای موشک‌ها، توپخانه و گاهی هواپیماها را به طور مداوم می‌شنویم. آخرین بار چنین نبردهایی را 5 سال پیش شنیده بودیم.»

او که کارمند یک شرکت ارتباطاتی است، افزود: «نگران تکرار سناریوهای جنگ و آوارگی دوباره هستیم. از این وضعیت خسته شده‌ایم و فکر می‌کردیم تمام شده است، اما به نظر می‌رسد دوباره شروع شده است.»

عباس عراقچی تحولات اخیر سوریه را «توطئه‌ای آمریکایی-صهیونیستی» خواند که هدف آن برهم زدن امنیت و ثبات منطقه است.

نیک هراس، تحلیلگر مؤسسه «نیو لاینز»، معتقد است که ترکیه بر این باور است که «دولت بشار اسد به دلیل عدم اطمینان از آینده حضور ایران در سوریه در وضعیت سختی قرار دارد.»

رامی عبدالرحمن نیز گفت ارتش سوریه برای این حمله آماده نبود و با وجود حمایت هوایی روسیه، ضربات سختی دریافت کرده است. او پرسید: «آیا ارتش روی حزب‌الله که درگیر اوضاع لبنان است، حساب کرده بود؟»

یک مقام سازمان ملل روز جمعه اعلام کرد که در سه روز گذشته 27 غیرنظامی، از جمله 8 کودک، در درگیری‌های شمال غرب سوریه جان خود را از دست داده‌اند. این درگیری‌ها یکی از شدیدترین موج‌های خشونت بین نیروهای دولتی و مخالفان در سال‌های اخیر بوده است.



غزهٔ غرق در باران، دو ماه از آتش‌بس شکننده را پشت سر می‌گذارد

مادری فلسطینی، دیروز در بیمارستان ناصر در خان‌یونس، پس از مرگ دختر شیرخوارش بر اثر سرما بر او شیون می‌کند (رويترز)
مادری فلسطینی، دیروز در بیمارستان ناصر در خان‌یونس، پس از مرگ دختر شیرخوارش بر اثر سرما بر او شیون می‌کند (رويترز)
TT

غزهٔ غرق در باران، دو ماه از آتش‌بس شکننده را پشت سر می‌گذارد

مادری فلسطینی، دیروز در بیمارستان ناصر در خان‌یونس، پس از مرگ دختر شیرخوارش بر اثر سرما بر او شیون می‌کند (رويترز)
مادری فلسطینی، دیروز در بیمارستان ناصر در خان‌یونس، پس از مرگ دختر شیرخوارش بر اثر سرما بر او شیون می‌کند (رويترز)

روز گذشته، نوار غزه وارد ماه سوم آتش‌بس شکننده‌ای شد که برای توقف درگیری میان اسرائیل و «حماس» از اکتبر گذشته آغاز شده بود. ساکنان آسیب‌دیده غزه دو ماهی را پشت سر گذاشته‌اند که با نقض‌های مکرر اسرائیل و رنج ناشی از کمبود کمک‌ها همراه بوده است.
هوای بد و موج باران‌های سنگینی که بر این منطقه می‌بارد، بار دیگر نیاز به تسریع ورود مواد لازم برای مقابله با شرایط سخت جوی را افزایش داده است؛ شرایطی که به مرگ یک نوزاد بر اثر سرما انجامید.
آژانس امداد و کار سازمان ملل برای آوارگان فلسطینی «آنروا» توضیح داد که رنجِ فزایندهٔ ناشی از باران‌ها «با ورود بدون مانع کمک‌های بشردوستانه، از جمله تدارکات پزشکی و وسایل مناسب سرپناه، قابل پیشگیری است».
در همین حال، ایتمار بن گویر، وزیر امنیت ملی دست‌راستی افراطی اسرائیل، روز گذشته تهدید کرد که قبر رهبر تاریخی، عزالدین قسام، را که در داخل سرزمین‌های تحت کنترل اسرائیل قرار دارد و شاخهٔ نظامی «حماس» نام او را بر خود دارد، از میان برخواهد داشت.
بن‌گفیر ویدئویی منتشر کرد که در آن در کنار نیروهای امنیتی و یک جرثقیل دیده می‌شود که در حال برچیدن چادری بودند که برای نماز خواندن در کنار قبر قسام ــ که زادهٔ سوریه است ــ برپا شده بود.
«حماس» تأکید کرد که اقدام وزیر امنیت «تجاوزی بی‌سابقه به حرمت‌ها و نقض مقدسات» است.


عراق از تصمیمِ طبقه‌بندی «حوثی‌ها» و «حزب‌الله» لبنان به‌عنوان دو گروه تروریستی عقب‌نشینی کرد

حامیان «حزب‌الله» لبنان پرچم‌های این حزب را در بیروت در دست دارند (رویترز)
حامیان «حزب‌الله» لبنان پرچم‌های این حزب را در بیروت در دست دارند (رویترز)
TT

عراق از تصمیمِ طبقه‌بندی «حوثی‌ها» و «حزب‌الله» لبنان به‌عنوان دو گروه تروریستی عقب‌نشینی کرد

حامیان «حزب‌الله» لبنان پرچم‌های این حزب را در بیروت در دست دارند (رویترز)
حامیان «حزب‌الله» لبنان پرچم‌های این حزب را در بیروت در دست دارند (رویترز)

عراق پس از آن‌که روزنامهٔ رسمی این کشور فهرستی را منتشر کرد که در آن «حوثی‌های» یمن و «حزب‌الله» لبنان در شمار گروه‌های تروریستی گنجانده شده بودند، از این طبقه‌بندی عقب‌نشینی کرد.
یک کمیتهٔ دولتی عراقی اعلام کرد فهرستی که منتشر شده، نسخهٔ ویرایش‌نشدهٔ گروه‌های تروریستی بوده و این کمیته در حال اصلاح خطا است. کمیته افزود که فهرست مورد نظر، تنها مربوط به نهادها و افرادی بوده که با دو گروه «القاعده» و «داعش» مرتبط‌اند.
و پیش از این عقب‌نشینی، ساعاتی پیش عراق «حوثی‌ها» و «حزب‌الله» لبنان را روز پنج‌شنبه در فهرست تروریسم قرار داده بود.
روزنامهٔ رسمی اعلام کرده بود که یک کمیتهٔ دولتی تصمیم گرفته است اموال اشخاص و نهادهای مرتبط با «حوثی‌ها» و «حزب‌الله» را مسدود کند.
عراق همچنین بیش از ۱۰۰ نهاد و شخصیت را در سراسر جهان در فهرست تروریسم قرار داده است.
این کمیتهٔ دولتی اشاره کرد که برخی از افرادی که در فهرست تروریسم قرار گرفته‌اند، طبق قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد تحت تحریم هستند.

روزنامهٔ رسمی همچنین اعلام کرد که «به‌روزرسانی فهرست تروریسم بر اساس تصمیمات رسمی صادرشده از سوی کمیتهٔ مسدودسازی اموال انجام می‌شود؛ تصمیماتی که به تعیین نهادها و افرادی مربوط است که مشمول اقدامات مقابله با تروریسم و تأمین مالی آن هستند».
این تصمیم یک روز پس از آن صادر شد که مایکل ریغاس، معاون وزیر خارجهٔ آمریکا، از کسانی که آنها را «شریکان عراقی» توصیف کرد، خواست تا «میلیشیاهای ایرانی را مهار کنند و مانع تهدید آنها علیه عراقی‌ها و آمریکایی‌ها شوند».
حسین مؤنس، رئیس جنبش «حقوق» وابسته به «کتائب حزب‌الله»، روز پنج‌شنبه در واکنش به این تصمیم به دولت عراق حمله کرد و آن را «متزلزل، وابسته و بی‌کرامت» توصیف کرد.

و به‌احتمال زیاد این اقدام با استقبال واشنگتن روبه‌رو خواهد شد؛ واشنگتنی که در پی کاهش نفوذ ایران در عراق و دیگر کشورهای خاورمیانه است؛ کشورهایی که در آنها متحدانی برای تهران وجود دارد.
ایران، که عراق را همسایه و هم‌پیمان خود می‌داند، این کشور را عنصری حیاتی برای تداوم مقاومت اقتصادش در برابر تحریم‌ها تلقی می‌کند. اما بغداد، که شریک هر دو طرفِ ایالات متحده و ایران است، نگران آن است که در تیررس سیاست فشار دولت رئیس‌جمهوری آمریکا، دونالد ترامپ، علیه تهران قرار گیرد.
ایران از طریق گروه‌های مسلح شیعهٔ قدرتمند و احزاب سیاسیِ مورد حمایت خود در بغداد، از نفوذی گستردهٔ نظامی، سیاسی و اقتصادی در عراق برخوردار است. اما افزایش فشارهای آمریکا طی سال گذشته در زمانی روی می‌دهد که ایران به‌دلیل حملات اسرائیل علیه «حزب‌الله» لبنان و «جنبش مقاومت اسلامی فلسطین» (حماس)، که متحدان تهران به‌شمار می‌روند، تضعیف شده است.


فشار آمریکا، سردرگمی «چارچوب هماهنگی» عراق را افزایش داد

رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، و نخست‌وزیر عراق، محمد شیاع السودانی، در عکس یادگاری حاشیه اجلاس شرم‌الشیخ، ۱۳ اکتبر ۲۰۲۵ (رسانه دولتی)
رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، و نخست‌وزیر عراق، محمد شیاع السودانی، در عکس یادگاری حاشیه اجلاس شرم‌الشیخ، ۱۳ اکتبر ۲۰۲۵ (رسانه دولتی)
TT

فشار آمریکا، سردرگمی «چارچوب هماهنگی» عراق را افزایش داد

رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، و نخست‌وزیر عراق، محمد شیاع السودانی، در عکس یادگاری حاشیه اجلاس شرم‌الشیخ، ۱۳ اکتبر ۲۰۲۵ (رسانه دولتی)
رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، و نخست‌وزیر عراق، محمد شیاع السودانی، در عکس یادگاری حاشیه اجلاس شرم‌الشیخ، ۱۳ اکتبر ۲۰۲۵ (رسانه دولتی)

منابع عراقی می‌گویند مرجعیت دینی در نجف در هیچ اقدامی برای تعیین نهایی نامزد نخست‌وزیری نقش ندارد، در حالی که «چارچوب هماهنگی» به دلیل آنچه فشارهای مستمر آمریکا خوانده شده، در برنامه‌های خود درباره آینده روابط بغداد و واشنگتن دچار سردرگمی شده است.

پس از برگزاری چند جلسه برای انتخاب نامزد پست اجرایی، آخرین جلسه روز دوشنبه برگزار شد. در این نشست، «چارچوب هماهنگی» نتایج دو کمیته خود را بررسی کرد: یکی برای دیدار با نامزدها و دیگری برای بررسی مکانیزم انتخاب نامزد نهایی توسط رهبران چارچوب، اما میان طرف‌های این چارچوب توافقی حاصل نشد.

رسانه‌های نزدیک به «چارچوب هماهنگی» گزارش دادند که دلیل مراجعه به مرجعیت علی‌ سیستانی در نجف، ناتوانی رهبران این چارچوب در انتخاب نامزد مشخص به دلیل اختلافات عمیق سیاسی میان آنها بوده است.

رهبران «چارچوب هماهنگی» پس از اعلام خود به‌عنوان بزرگ‌ترین فراکسیون پارلمان عراق (واع)

موضع نجف

گزارش‌ها حاکی است مرجعیت دینی نجف از دخالت در انتخاب نامزد خودداری کرده است، اما تحلیلگران می‌گویند درخواست نظر از مرجعیت، بازتاب ناتوانی نیروهای برنده انتخابات در تصمیم‌گیری میان نامزدهای غیررسمی است.

رسانه‌های محلی ده‌ها نامزد را فاش کرده‌اند و از نوسانات شدید در فهرست نامزدهای پیشنهادی خبر می‌دهند؛ گاهی فهرست کوتاه شامل پنج نفر و گاهی شامل ده‌ها شخصیت شیعی است.

عباس راضی، دبیرکل چارچوب هماهنگی، پیش‌تر گفته بود که «نامزدها محدود به شخصیت‌های رهبری هستند» و ائتلاف از افراد مشخصی خواسته تا برای این پست اعلام آمادگی کنند.

طالب محمد کریم، پژوهشگر مسائل سیاسی، به «الشرق الأوسط» گفت: «وضعیت پیچیده و بی‌سابقه است و نیازمند رویکرد جدیدی برای تسریع در تشکیل دولت آینده است؛ معیار اصلی حفظ منافع مالی و سیاسی عراق است، نه منافع جناحی».

او افزود: «لازم است تفاهم‌های آرام با آمریکا و پایتخت‌های منطقه‌ای برقرار شود تا دولت آینده متعهد شود از خاک عراق برای مناقشات دیگران استفاده نکند و با طرحی عملی، سلاح‌ها کنترل و منافع مشترک حفظ شود».

ائتلاف «عمران و توسعه» بیشترین کرسی‌ها را در مقایسه با احزاب «چارچوب هماهنگی» کسب کرده است (ایکس)

ترامپ و السودانی

اختلاف درباره نامزد مورد نظر «چارچوب هماهنگی» پس از اظهارات جنجالی دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور پیشین آمریکا، افزایش یافت. او گفته بود: «عراق پس از حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران، کشور دوست آمریکا شد» و فاش کرد که نخست‌وزیر عراق، محمد شیاع السودانی، برای دریافت جایزه صلح نوبل به او رأی داده است.

این اظهارات در محافل شیعی بغداد بحث‌برانگیز شد، به ویژه که بسیاری ترامپ را رئیس آمریکایی می‌دانند که دستور ترور قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران، را در ژانویه ۲۰۲۲ صادر کرد.

السودانی در پلتفرم «ایکس» چهارشنبه نوشت: «همیشه سعی کرده‌ام روابطی بسازم که به کشور خدمت کند. از همان ابتدا دریافتم که دوستی، نه خصومت، ثبات و پیشرفت کشور را تضمین می‌کند».

انتظار سافایا

در این وضعیت پیچیده، رهبران چارچوب هماهنگی منتظر رسیدن نماینده ویژه رئیس‌جمهور آمریکا، ماراک سافایا، به عراق هستند. او پیام‌های هشداردهنده‌ای به برخی نیروهای چارچوب هماهنگی داده است، به ویژه کسانی که هنوز جناح‌های مسلح دارند و تحت تحریم‌های آمریکا هستند.

پیش‌تر، تام باراک، نماینده آمریکا در لبنان و سوریه، به طور کوتاه به بغداد سفر کرده بود و طبق منابع مطلع، پیام‌های مهمی درباره مسائل داخلی و منطقه‌ای منتقل کرد.

منابع به «الشرق الأوسط» گفتند که سه موضوع اصلی توسط باراک با السودانی مطرح شده است: اقدامات آمریکا برای خلع سلاح حزب‌الله، اهمیت کنترل مرزهای عراق و سوریه و جلوگیری از ورود شخصیت‌های وابسته به گروه‌های مسلح به دولت آینده عراق.

در همین راستا، مذاکراتی نیز میان فؤاد حسین، معاون نخست‌وزیر و وزیر خارجه عراق، با مایکل ریگاس، معاون وزیر خارجه آمریکا، انجام شد. سفارت آمریکا در بغداد با انتشار دوباره بیانیه مشترک وزارت خارجه عراق، تأکید کرد که «آمریکا به صراحت بر خلع سلاح میلیشیاهای تحت حمایت ایران که به حاکمیت عراق ضربه می‌زنند، تهدیدی برای آمریکایی‌ها و عراقی‌ها هستند و منابع عراق را به نفع ایران می‌برند، ادامه خواهد داد».