سقوط اسد؛ جلو افتادن انتخاب رئیس جمهور لبنان 

رویداد تحول ساز که سر جبهه «مقاومت» را به باد داد؛ «حزب الله» از گزینه هایش دست می کشد؟



 
شادمانی عده ای از شهروندان لبنانی و سوری در بیروت پس از سقوط نظام بشار اسد در سوریه (فرانس پرس)
  شادمانی عده ای از شهروندان لبنانی و سوری در بیروت پس از سقوط نظام بشار اسد در سوریه (فرانس پرس)
TT

سقوط اسد؛ جلو افتادن انتخاب رئیس جمهور لبنان 



 
شادمانی عده ای از شهروندان لبنانی و سوری در بیروت پس از سقوط نظام بشار اسد در سوریه (فرانس پرس)
  شادمانی عده ای از شهروندان لبنانی و سوری در بیروت پس از سقوط نظام بشار اسد در سوریه (فرانس پرس)

لبنان پس از انتقال مسالمت آمیز قدرت در سوریه به دنبال سقوط نظام پرزیدنت بشار اسد با یک دوران سیاسی جدید مواجه است. جلسه پارلمان لبنان روز ۹ ژانویه به منظور انتخاب رئیس جمهور و بازگشت نظم به نهادهای دولتی و روابط بین لبنان و سوریه برگزار می شود. نمایندگان در این جلسه باید بر سر انتخاب رئیس جمهوری به توافق برسد که هیچ کس نسبت به او حساس نباشد و از معیارهای کمیته پنجگانه برخوردار باشد. کمیته پنجگانه متشکل از سفرای مصر و قطر و سعودی و فرانسه و آمریکا است که مساله انتخاب رئیس جمهور لبنان را پیگیری می کنند. اگر چنین رئیس جمهوری انتخاب نشود لبنان از گردونه توجه بین المللی خارج خواهد شد به خصوص اینکه هر کسی را نمی شود انتخاب کرد چرا که در اینصورت همه بحران های کنونی بازتولید خواهند شد.
منابع سیاسی برجسته لبنانی معتقدند انتقال مسالمت آمیز قدرت در سوریه منطقه را در نقطه عطف قرار داده و یک رویداد تحول ساز است که لبنان را نیز در بر خواهد گرفت و پیامدهایش در لبنان نیز اثر گذار خواهند بود. از این رو نیروهای سیاسی در پارلمان باید از همین الان دست به کار شده و رئیس جمهوری انتخاب کنند که از پس چالش های پیش رو بربیاید و چه بسا لبنان باید پس از این در محاسبات خود بازنگری کند تا بتواند به نظام جهانی نوین بپیوندد.
منابع سیاسی از فراکسیون های پارلمان می خواهند تا از این رویداد تحول ساز و تحولات آتی در منطقه عبرت گرفته و با رفتار مسئولانه یک گفتمان سیاسی ایجاد کنند که بتواند پا به پای پس لرزه های منطقه پس از سقوط نظام سوریه و خروج جبهه مقاومت به رهبری ایران از معادله سیاسی جلو برود.
این منابع به «الشرق الاوسط» گفتند همه نیروها به ویژه «حزب الله» باید به سرعت با تحولات پرشتاب در منطقه همگام شوند چرا که گروه های سیاسی در لبنان از همین حالا می دانند که جامعه جهانی تمایل به دخالت در نام نامزدهای ریاست جمهوری ندارد اما در مقابل از هر کسی حمایت نمی کند. جامعه جهانی ترجیح می دهد تا در ابتدا ببیند که آیا رئیس جمهور از آزمون همکاری با یک دولت کارآمد به منظور بیرون کشیدن لبنان از بحران ها موفق عمل می کند یا خیر و بعد در مورد رئیس جمهور داوری خواهد کرد. میزان پایبندی رئیس جمهور به مفاد قطعنامه ۱۷۰۱ برای جامعه جهانی اهمیت دارد چرا که لبنان با این قطعنامه زیر نظر بین المللی است و نمی تواند از مسئولیت هایش شانه خالی کند. قطعنامه ‍۱۷۰۱ دریچه الزام آور لبنان برای تصحیح مناسبات خود با کشورهای عربی و خارجی پس از اختلال در روند این روابط و انزوای لبنان است.
به گفته این منابع «وتوهای «پینگ پنگی» فراکسیون های پارلمانی در جلسات پیشین برای انتخاب رئیس جمهور به این معناست که توافق بر سر رئیس جهور به این راحتی نخواهد بود. بنابراین سوال این است که جلسه انتخاب رئیس جمهور چه خواهد شد؟ آیا این جلسه بنا به درخواست اکثر فراکسیون های پارلمان عقب خواهد افتاد؟ رئیس پارلمان بر سر تشکیل جلسه اصرار دارد اما او ممکن است که با درخواست فراکسیون ها موافقت کند تا زمان بیشتری برای توافق بر سر یک رئیس «همه پسند» و مورد قبول بین المللی باشد.
این منابع خاطر نشان کردند «سوال این است که «حزب الله» چه کار خواهد کرد؟ آیا «حزب الله» پس از سقوط حکومت اسد باز بر سر گزینه های سیاسی اش اصرار دارد؟ نبیه بری رئیس پارلمان کجای این ماجرا ایستاده است؟ آیا موانعی بر سر راه «حزب الله» هستند و نمی گذارند که این گروه به خصوص پس از سقوط اسد در محاسباتش بازنگری کند؟ سقوط نظام اسد به این معناست که محور مقاومت دیگر جایی در معادله سیاسی منطقه ندارد. اگر «حزب الله» این مساله را مبنا قرار دهد پس باید با اراده و خواست خودش به سمت داخل لبنان بچرخد و دستش را به سوی گروه های متخاصم دراز کند البته به شرطی که این گروه ها معامله به مثل کنند. به هر حال درک و دراز کردن دست دوستی به «حزب الله» به جای تضعیف و «محاکمه کردن» این گروه به دلیل مواضعش ضروری است چرا که «حزب الله» ضمن اعتراف به نادرست بودن گزینه های سابقش مثل حمایت نظامی از غزه تا جنگ در کنار بشار اسد می خواهد از این پس گزینه هایش را لبنانیزه کند».
منابع تاکید می کنند که «حزب الله» در لایه های مختلف تاوان سختی داد که اگر گزینه های سیاسی درستی انتخاب می کرد و درگیر کشمکش های جاری در منطقه نمی شد چنین بلایی سرش نمی آمد چرا که «حزب الله» لبنان را گرفتار جنگ های منطقه کرد و با یک تصمیم نسنجیده وارد جنگ با اسرائیل به منظور حمایت از غزه شد و پیش بینی «حزب الله» از پاسخ اسرائیل درست از آب درنیامد و سرانجام مجبور شد پشت نبیه بری بایستد و اعتراف کرد که قطعنامه ۱۷۰۱ باید زیر نظر یک کمیته نظارت بین المللی به رهبری آمریکا اجرا شود.

حسن نصر الله دبیر کل سابق «حزب الله» و بشار اسد رئیس جمهور سوریه در سال ۲۰۰۰ (فرانس پرس)

این منابع می گویند که حالا وقت خنک شدن دل ها از حزب الله از نظر سیاسی نیست بلکه باید این گروه را سمت طرح حاکمیت ملی کشید و در این راستا باید روی نبیه بری حساب کرد چرا که رئیس پارلمان لبنان شخصیت مناسب برای این کار است و او با گروه ها و نیروهای سیاسی مختلف ارتباط دارد تا بدین ترتیب بتوان به نتیجه مطلوب در عمل نه فقط در حد حرف یعنی توافق بر سر اسم رئیس جمهور رسید.
این منابع گفتند که نتایج جلسه نجیب میقاتی نخست وزیر کنونی و فواد سنیوره و تمام سلام دو رئیس جمهور پیشین لبنان با حضور شیخ عبد اللطیف دریان مفتی لبنان خوب بوده است. اینک باید از فضای خفقان گذر و با پیامدهای سقوط نظام اسد بر لبنان مقابله کرد.
این منابع خاطر نشان کردند دیدار بین سه روسای جمهوری لبنان در مقر مفتی لبنان یک امر ضروری بود که می تواند تندروها از هر گروه و نیروی سیاسی را مهار کند و در حفظ ثبات و ایجاد بستر سیاسی برای محافظت از فضای آرامش داخلی سهیم باشد و لبنان را از پیامدهای سقوط اسد دور نگه دارد و جلوی کسانی را بگیرد که می خواهند با تقویت موضع خود پس از تحولات سوریه به لبنان بیایند و یک ساختار قدرت مشابه در لبنان تولید کنند.
این منابع می گویند «همه چیز بستگی به همکاری بین سه رئیس جمهور فعلی و پیشین لبنان با نبیه بری و ولید جنبلاط رئیس سابق حزب «سوسیالیست ترقی خواه» و نیروهای اپوزیسیون برای همکاری با «حزب الله» دارد البته به شرطی که همه این گروه ها در مورد لزوم بازگشت ثبات به لبنان توافق کنند که باید از جنوب لبنان آغاز شود. البته «حزب الله» می تواند در مواضع خود بازنگری کند که کجا اشتباه کرده و کجا درست رفته تا به مرحله ورود به توافق سیاسی برسد. «حزب الله» در این مرحله باید گزینه های لبنانی انتخاب کند و برای گذار به مرحله جدید آماده شود. مرحله ای که با دوران پیشین تفاوت دارد. «حزب الله» در دوران پیشین در راس محور مقاومت در منطقه بود. سقوط بشار اسد ضربه کاری به ایران نیز بود. اگر ایران دست از دخالت در کشورهای همسایه برندارد زمین گیر می شود چه اینکه همین مداخله جویی ها باعث انزوای ایران در منطقه و جهان شدند».
این منابع بر این باورند که گذار لبنان به دوران جدید باید با انتخاب رئیس جمهور همراه باشد که قاعدتا باید طبق معیارهای کمیته پنجگانه انجام گیرد و مورد قبول اکثر مسیحیان و دو گروه شیعی باشد و برای هیچ گروهی حساسیت زا نباشد. در این میان سوال مهم این است که آیا خبرهای پشت درهای بسته درباره اینکه جوزف عون فرمانده ارتش برای تصدی پست ریاست جمهوری مورد توافق احتمالی قرار گرفته درست است یا خیر؟ فرمانده ارتش لبنان چهره ای است که مورد قبول همه خواه اپوزیسیون و خواه جریان «حزب الله» است چرا که همه بر سر نقش این نهاد نظامی برای حفظ صلح داخلی توافق دارند. نبیه بری پیشتر گفته بود که اگر بخواهیم جوزف عون فرمانده ارتش را انتخاب کنیم قانون اساسی باید تعدیل شود. «حزب الله» از زبان محمود قماطی معاون رئیس شورای سیاسی این گروه گفت «حزب الله» جوزف عون را وتو نکرده است. بنابراین آیا همه گروه های سیاسی لبنان بر خلاف شایعات بر سر انتخاب جوزف عون به عنوان رئیس جمهور به توافق می رسند؟



اسرائیل بی خیال گروگان ها اهرم قدرت «حماس» شد؟  

اسرائیل بی خیال گروگان ها اهرم قدرت «حماس» شد؟  
TT

اسرائیل بی خیال گروگان ها اهرم قدرت «حماس» شد؟  

اسرائیل بی خیال گروگان ها اهرم قدرت «حماس» شد؟  

«حماس» از گروگان هایی که در حمله ۷ اکتبر ۲۰۲۳ از اسرائیل ربود به عنوان اهرم اصلی که قدرت چانه زنی این گروه را افزایش داد استفاده کرد. «حماس» با استفاده از بحث گروگان ها در مذاکرات با اسرائیل در موضع برابر قرار گرفت و به همین دلیل آتش بس برقرار شد. اما آیا اسرائیل بامداد سه شنبه (۱۸ مارس) با از سرگیری جنگی کوبنده تر از قبل بی خیال گروگان ها شد؟
کارشناسانی که «الشرق الاوسط» با آنها گفتگو کرد معتقدند که گروگان های باقی مانده در غزه به دلیل اینکه نظامی هستند یک اهرم فشار بزرگ بر دولت اسرائیل به شمار می روند.
برخی منابع «حماس» می گویند که بقیه گروگان ها نظامی هستند و برخی سرباز و بعضی دیگر نظامیان درجه دارند که از مراکز نظامی گوناگون در غلاف غزه در حمله ۷ اکتبر به اسارت گرفته شدند. «حماس» و تعدادی از گروه های مسلح فلسطینی که اسرائیلی ها را به اسارت گرفتند پیشتر اعلام کردند که برخی از گروگان های آزاد شده سرباز و از اعضای دستگاه های امنیتی اسرائیل بودند اما اسرائیل این اطلاعات را تکذیب کرد.
طبق آمار اعلام شده «حماس» ۷ اکتبر ۲۰۲۳ حدود ۲۵۰ نفر را از اسرائیل را ربود که از این مجموع بنا به آمار دولت اسرائیل دستکم ۳۴ نفر کشته شده اند. البته گمان می رود عدد واقعی کشته شدگان بیشتر باشد.
آمار و گزارش های اسرائیل می گویند که ۱۰۹ نفر از گروگان ها طی جنگ آزاد شدند و به اینها باید ۸ نفر دیگر را اضافه کرد که ارتش اسرائیل آزاد کرد. جسد ۳۷ نفر از گروگان ها نیز پیدا شده و ۳ گروگان فرار کردند اما بر اثر حملات هوایی اسرائیل کشته شدند.
«حماس» تا نیمه ژانویه که آتش بس شد حدود ۹۴ گروگان داشت که طبق برخی گزارش ها ۶۰ نفر آنها تا آن زمان زنده بودند و بقیه در حملات اسرائیل کشته شدند.

شیری بیباس به همراه دو کودکش ربوده و به غزه منتقل شدند (آسوشیتد پرس)

مرحله اول توافق آتش بس اول مارس پایان یافت. حدود یک هزار نفر از اسرای فلسطینی در زندان های اسرائیل در مرحله اول در ازای ۳۳ نفر از گروگان های «حماس» آزاد شدند که ۲۵ نفرشان زنده و بقیه مرده بودند.
یک منبع آگاه به «الشرق الاوسط» گفت «حماس» هنوز حدود ۶۱ گروگان دارد که دستکم ۳۵ نفر آنها زنده هستند.
سوال اینجا این است حالا که اسرائیل بامداد سه شنبه جنگ را از سرگرفت تکلیف این گروگان ها چه خواهد شد. خانواده های گروگان ها می گویند دولت آنها را به حال خود رها کرد.

قوی ترین اهرم فشار

این منبع آگاه خاطر نشان کرد «گروگان ها قوی ترین اهرم فشار (حماس) در رویارویی با ماشین جنگ اسرائیل هستند. (حماس) همه مفاد توافق آتش بس و ورود به مرحله دوم را کاملا اجرا کرد. در مرحله دوم می بایست گروگان های زنده و مرده بیشتری آزاد شوند و در ازای آن اسرائیل از غزه خارج شود و آتش بس پایدار برقرار گردد».
اسرائیل چوب لای چرخ مرحله دوم توافق آتش بس گذاشت و حاضر به خروج از غزه نشد و بهانه اش این بود که هیچ تضمینی نیست «حماس» پس از عقب نشینی اسرائیل از غزه بقیه گروگان ها را تحویل دهد و باید همه گروگان ها یک دفعه آزاد شوند. «حماس» قبول نکرد و گفت تضمینی برای خروج اسرائیل از غزه و برقراری آتش بس سراسری و پایدار و رسیدن به راه حل عادلانه برای مساله فلسطین وجود ندارد.

به دنبال ازسرگیری بمباران غزه روز سه شنبه عده ای از زنان فلسطینی پشت وانتی نشسته اند تا از مناطقی که ارتش اسرائیل سه شنبه دستور تخلیه آنها را داد خارج شوند (رویترز)

استیون ویتکاف فرستاده آمریکا در خاورمیانه پیشنهاد داد که «حماس» ۱۱ نفر از گروگان های زنده و برخی از گروگان های مرده را در یک روز تحویل دهد. البته این پیشنهاد بعدا تعدیل شد و ویتکاف گفت که «حماس» ۵ نفر از گروگان های زنده و بعضی از گروگان های مرده را در ده روز تحویل بدهد و در ازای آن ۵۰ روز آتش بس تمدید شود و سپس بقیه گروگان ها آزاد شوند و آتش بس برای ۵۰ روز دیگر دوباره تمدید گردد.
«حماس» در پاسخ به پیشنهاد ویتکاف گفت که حاضر است در ازای آزادی شماری از اسرای فلسطینی و تمدید دوره آتش بس و ورود کمک و گفتگو درباره خروج اسرائیل و رسیدن به آتش بس پایدار یکی از گروگان های زنده اسرائیلی آمریکایی و حدود ۴ نفر از گروگان های مرده آمریکایی را آزاد کند.

آیا اسرائیل از «مهم ترین» گروگان ها دست کشید؟

سمیر فرج کارشناس مصری مسائل استراتژیک بر این باور است که گروگان هایی که هنوز دست «حماس» هستند خواه مرده و خواه زنده «بزرگ ترین اهرم فشارند».
او در گفتگو با «الشرق الاوسط» افزود «بزرگ ترین فشار و سرزنش به بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل از جانب خانواده گروگان هاست و بنابراین اسرائیل توجه زیادی برای بازگرداندن گروگان ها دارد».
سمیر راغب کارشناس مصری مسائل استراتژیک با سمیر فرج هم نظر است. او در گفتگو با «الشرق الاوسط» معتقد است که ««حماس» به نظر می رسد گروگان های اندکی دارد اما طبق اطلاعات در دسترس شماری از فرماندهان نظامی اسرائیل از جمله گروگان های باقی مانده هستند».
بسیاری از خانواده گروگان ها با از سرگیری حملات گسترده و کوبنده اسرائیل از بامداد سه شنبه در غزه می خواهند بدانند تکلیف این گروگان ها چه خواهد شد. آنها می گویند دولت نتانیاهو گروگان ها را تنها گذاشت.
به گزارش روزنامه تایمز اسرائیل «انجمن خانواده گروگان ها و مفقود الاثرها» در بیانیه ای گفتند دولت اسرائیل «ترجیح داده گروگان ها را قربانی کند».
این بیانیه افزود «بیم و دغدغه اصلی خانواده ها و گروگان ها و مردم اسرائیل به واقعیت تبدیل شد. ما وحشت زده و عصبانی و بیمناک هستیم که مبادا روند برگرداندن عزیزانمان عمدا خراب شود».
یک منبع مسئول جنبش «حماس» گفت یکی از اسرای اسرائیلی در نوار غزه بامداد سه شنبه کشته و دو تن دیگر زخمی شدند. خبرگزاری «معا» فلسطین به نقل از این منبع گزارش داد که این گروگان ها به دلیل حملات هوایی اسرائیل در نوار غزه کشته و زخمی شدند.
از سوی دیگر «حماس» گفت نخست وزیر اسرائیل می خواهد جنگ در غزه را «حلقه نجات خود» برای نجات از مشکلات سیاسی داخلی اش قرار دهد حتی اگر در این راه گروگان ها «قربانی» شوند.
وزارت بهداشت غزه اعلام کرد دستکم ۴۰۰ نفر در نوار غزه روز سه شنبه بر اثر حملات اسرائیل جان باختند که شمار زیادی از کودکان در میان قربانیان وجود دارند.