الشرق الأوسط از اسرار تحرکات روسیه قبل از سقوط اسد پرده برداشت

مسکو پیشنهاد خروج امن به بشار اسد داد تا از مقاومت در برابر مخالفان خودداری کند

 تصویری پاره‌شده از بشار اسد در یکی از مراکز امنیتی دمشق (خبرگزاری فرانسه)
تصویری پاره‌شده از بشار اسد در یکی از مراکز امنیتی دمشق (خبرگزاری فرانسه)
TT

الشرق الأوسط از اسرار تحرکات روسیه قبل از سقوط اسد پرده برداشت

 تصویری پاره‌شده از بشار اسد در یکی از مراکز امنیتی دمشق (خبرگزاری فرانسه)
تصویری پاره‌شده از بشار اسد در یکی از مراکز امنیتی دمشق (خبرگزاری فرانسه)

"بشار اسد باید تصمیمی سریع برای آغاز گفت‌وگو با مخالفان می‌گرفت و از راه‌اندازی عملیات نظامی پیشگیری می‌کرد." این توصیه روسیه به دولت سوریه بود.

مسکو از زمان، حجم و اهداف حمله مخالفان اطلاع دقیق داشت. وقتی حمله آغاز شد، تصمیم به پیشنهاد خروج امن برای جلوگیری از جنگ داخلی گرفته شد. این تصمیم برای جلوگیری از پیامدهای فاجعه‌بار اتخاذ شد.

رامی الشاعر، مشاور نزدیک روسیه، گفت: "روسیه ۴۸ ساعت پیش از آغاز حمله، از چند محور، به دولت سوریه هشدار داد که نیروهای مخالفان به‌زودی به سمت حلب و شهرهای دیگر پیشروی خواهند کرد."

تلاش برای توقف جنگ

روسیه از طریق کانال‌های ویژه، با ترکیه و ایران تماس گرفت تا از وقوع جنگ جلوگیری کند. اما مخالفان تصمیم نهایی خود را گرفته بودند.

الشاعر گفت: "اطلاعات نشان می‌داد که ۸۰ درصد مردم سوریه از حملات حمایت می‌کنند." این حمایت مردمی و نارضایتی ارتش سوریه از وضعیت معیشتی، روسیه را به اتخاذ تصمیمات سخت واداشت.

زن سوری در میدان امویان دمشق، با علامت پیروزی و دسته گل، پیروزی مخالفان و سرنگونی بشار اسد را جشن می‌گیرد (عکس: أ.ف.پ)

روسیه به اسد هشدار داد که کشور در آستانه فاجعه‌ای بزرگ است و باید فوراً برای گفت‌وگو اقدام کند. اما اسد واکنش سریعی نشان نداد.

پیشروی مخالفان و خروج امن
مخالفان به حلب رسیدند و ارتش سوریه عقب‌نشینی کرد. موسکو از اسد خواست که به ارتش دستور عقب‌نشینی دهد تا از جنگ گسترده جلوگیری شود. این تصمیم با هماهنگی ایران و ترکیه گرفته شد.

ایران نیز با این طرح موافقت کرد زیرا معتقد بود که دفاع از سوریه ممکن نیست و درگیری منجر به قتل‌عام خواهد شد.

پیشنهاد کناره‌گیری به اسد

در آستانه سقوط دمشق، نشست آستانه در دوحه برگزار شد. روسیه به اسد و خانواده‌اش ضمانت خروج امن داد و از او خواست بی‌درنگ از قدرت کناره‌گیری کند.

نیروهای مسلح مخالفان در شهر حلب در حال پیشروی هستند (عکس: إ.پ.أ)

الشاعر گفت: "پس از پیشنهاد، اسد طی چند ساعت دستور توقف مقاومت را داد."

پایان بحران

روسیه با هماهنگی آستانه توانست از سقوط سوریه در جنگ داخلی جلوگیری کند. این دومین باری بود که مسکو از وقوع فاجعه در سوریه جلوگیری کرد.

عکسی از بشار اسد، همسرش اسماء و فرزندانشان حافظ، کریم و زین در کنار مسجد اموی حلب در سال ۲۰۲۲ منتشر شده در صفحه رسمی ریاست‌جمهوری سوریه در فیسبوک (عکس: أ.ف.پ)

الشاعر تأکید کرد که روسیه با دادن پناهندگی به اسد، در پی جلوگیری از خون‌ریزی بود و این تصمیم به‌معنی حمایت دائم از او نیست.

به گفته وی، اسد و خانواده‌اش با پروازی مستقیم به مسکو منتقل شدند. این اقدام به‌دلیل ضرورت جلوگیری از درگیری و نابودی سوریه انجام شد.



اسرائیل بی خیال گروگان ها اهرم قدرت «حماس» شد؟  

اسرائیل بی خیال گروگان ها اهرم قدرت «حماس» شد؟  
TT

اسرائیل بی خیال گروگان ها اهرم قدرت «حماس» شد؟  

اسرائیل بی خیال گروگان ها اهرم قدرت «حماس» شد؟  

«حماس» از گروگان هایی که در حمله ۷ اکتبر ۲۰۲۳ از اسرائیل ربود به عنوان اهرم اصلی که قدرت چانه زنی این گروه را افزایش داد استفاده کرد. «حماس» با استفاده از بحث گروگان ها در مذاکرات با اسرائیل در موضع برابر قرار گرفت و به همین دلیل آتش بس برقرار شد. اما آیا اسرائیل بامداد سه شنبه (۱۸ مارس) با از سرگیری جنگی کوبنده تر از قبل بی خیال گروگان ها شد؟
کارشناسانی که «الشرق الاوسط» با آنها گفتگو کرد معتقدند که گروگان های باقی مانده در غزه به دلیل اینکه نظامی هستند یک اهرم فشار بزرگ بر دولت اسرائیل به شمار می روند.
برخی منابع «حماس» می گویند که بقیه گروگان ها نظامی هستند و برخی سرباز و بعضی دیگر نظامیان درجه دارند که از مراکز نظامی گوناگون در غلاف غزه در حمله ۷ اکتبر به اسارت گرفته شدند. «حماس» و تعدادی از گروه های مسلح فلسطینی که اسرائیلی ها را به اسارت گرفتند پیشتر اعلام کردند که برخی از گروگان های آزاد شده سرباز و از اعضای دستگاه های امنیتی اسرائیل بودند اما اسرائیل این اطلاعات را تکذیب کرد.
طبق آمار اعلام شده «حماس» ۷ اکتبر ۲۰۲۳ حدود ۲۵۰ نفر را از اسرائیل را ربود که از این مجموع بنا به آمار دولت اسرائیل دستکم ۳۴ نفر کشته شده اند. البته گمان می رود عدد واقعی کشته شدگان بیشتر باشد.
آمار و گزارش های اسرائیل می گویند که ۱۰۹ نفر از گروگان ها طی جنگ آزاد شدند و به اینها باید ۸ نفر دیگر را اضافه کرد که ارتش اسرائیل آزاد کرد. جسد ۳۷ نفر از گروگان ها نیز پیدا شده و ۳ گروگان فرار کردند اما بر اثر حملات هوایی اسرائیل کشته شدند.
«حماس» تا نیمه ژانویه که آتش بس شد حدود ۹۴ گروگان داشت که طبق برخی گزارش ها ۶۰ نفر آنها تا آن زمان زنده بودند و بقیه در حملات اسرائیل کشته شدند.

شیری بیباس به همراه دو کودکش ربوده و به غزه منتقل شدند (آسوشیتد پرس)

مرحله اول توافق آتش بس اول مارس پایان یافت. حدود یک هزار نفر از اسرای فلسطینی در زندان های اسرائیل در مرحله اول در ازای ۳۳ نفر از گروگان های «حماس» آزاد شدند که ۲۵ نفرشان زنده و بقیه مرده بودند.
یک منبع آگاه به «الشرق الاوسط» گفت «حماس» هنوز حدود ۶۱ گروگان دارد که دستکم ۳۵ نفر آنها زنده هستند.
سوال اینجا این است حالا که اسرائیل بامداد سه شنبه جنگ را از سرگرفت تکلیف این گروگان ها چه خواهد شد. خانواده های گروگان ها می گویند دولت آنها را به حال خود رها کرد.

قوی ترین اهرم فشار

این منبع آگاه خاطر نشان کرد «گروگان ها قوی ترین اهرم فشار (حماس) در رویارویی با ماشین جنگ اسرائیل هستند. (حماس) همه مفاد توافق آتش بس و ورود به مرحله دوم را کاملا اجرا کرد. در مرحله دوم می بایست گروگان های زنده و مرده بیشتری آزاد شوند و در ازای آن اسرائیل از غزه خارج شود و آتش بس پایدار برقرار گردد».
اسرائیل چوب لای چرخ مرحله دوم توافق آتش بس گذاشت و حاضر به خروج از غزه نشد و بهانه اش این بود که هیچ تضمینی نیست «حماس» پس از عقب نشینی اسرائیل از غزه بقیه گروگان ها را تحویل دهد و باید همه گروگان ها یک دفعه آزاد شوند. «حماس» قبول نکرد و گفت تضمینی برای خروج اسرائیل از غزه و برقراری آتش بس سراسری و پایدار و رسیدن به راه حل عادلانه برای مساله فلسطین وجود ندارد.

به دنبال ازسرگیری بمباران غزه روز سه شنبه عده ای از زنان فلسطینی پشت وانتی نشسته اند تا از مناطقی که ارتش اسرائیل سه شنبه دستور تخلیه آنها را داد خارج شوند (رویترز)

استیون ویتکاف فرستاده آمریکا در خاورمیانه پیشنهاد داد که «حماس» ۱۱ نفر از گروگان های زنده و برخی از گروگان های مرده را در یک روز تحویل دهد. البته این پیشنهاد بعدا تعدیل شد و ویتکاف گفت که «حماس» ۵ نفر از گروگان های زنده و بعضی از گروگان های مرده را در ده روز تحویل بدهد و در ازای آن ۵۰ روز آتش بس تمدید شود و سپس بقیه گروگان ها آزاد شوند و آتش بس برای ۵۰ روز دیگر دوباره تمدید گردد.
«حماس» در پاسخ به پیشنهاد ویتکاف گفت که حاضر است در ازای آزادی شماری از اسرای فلسطینی و تمدید دوره آتش بس و ورود کمک و گفتگو درباره خروج اسرائیل و رسیدن به آتش بس پایدار یکی از گروگان های زنده اسرائیلی آمریکایی و حدود ۴ نفر از گروگان های مرده آمریکایی را آزاد کند.

آیا اسرائیل از «مهم ترین» گروگان ها دست کشید؟

سمیر فرج کارشناس مصری مسائل استراتژیک بر این باور است که گروگان هایی که هنوز دست «حماس» هستند خواه مرده و خواه زنده «بزرگ ترین اهرم فشارند».
او در گفتگو با «الشرق الاوسط» افزود «بزرگ ترین فشار و سرزنش به بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل از جانب خانواده گروگان هاست و بنابراین اسرائیل توجه زیادی برای بازگرداندن گروگان ها دارد».
سمیر راغب کارشناس مصری مسائل استراتژیک با سمیر فرج هم نظر است. او در گفتگو با «الشرق الاوسط» معتقد است که ««حماس» به نظر می رسد گروگان های اندکی دارد اما طبق اطلاعات در دسترس شماری از فرماندهان نظامی اسرائیل از جمله گروگان های باقی مانده هستند».
بسیاری از خانواده گروگان ها با از سرگیری حملات گسترده و کوبنده اسرائیل از بامداد سه شنبه در غزه می خواهند بدانند تکلیف این گروگان ها چه خواهد شد. آنها می گویند دولت نتانیاهو گروگان ها را تنها گذاشت.
به گزارش روزنامه تایمز اسرائیل «انجمن خانواده گروگان ها و مفقود الاثرها» در بیانیه ای گفتند دولت اسرائیل «ترجیح داده گروگان ها را قربانی کند».
این بیانیه افزود «بیم و دغدغه اصلی خانواده ها و گروگان ها و مردم اسرائیل به واقعیت تبدیل شد. ما وحشت زده و عصبانی و بیمناک هستیم که مبادا روند برگرداندن عزیزانمان عمدا خراب شود».
یک منبع مسئول جنبش «حماس» گفت یکی از اسرای اسرائیلی در نوار غزه بامداد سه شنبه کشته و دو تن دیگر زخمی شدند. خبرگزاری «معا» فلسطین به نقل از این منبع گزارش داد که این گروگان ها به دلیل حملات هوایی اسرائیل در نوار غزه کشته و زخمی شدند.
از سوی دیگر «حماس» گفت نخست وزیر اسرائیل می خواهد جنگ در غزه را «حلقه نجات خود» برای نجات از مشکلات سیاسی داخلی اش قرار دهد حتی اگر در این راه گروگان ها «قربانی» شوند.
وزارت بهداشت غزه اعلام کرد دستکم ۴۰۰ نفر در نوار غزه روز سه شنبه بر اثر حملات اسرائیل جان باختند که شمار زیادی از کودکان در میان قربانیان وجود دارند.