الشرق الأوسط از اسرار تحرکات روسیه قبل از سقوط اسد پرده برداشت

مسکو پیشنهاد خروج امن به بشار اسد داد تا از مقاومت در برابر مخالفان خودداری کند

 تصویری پاره‌شده از بشار اسد در یکی از مراکز امنیتی دمشق (خبرگزاری فرانسه)
تصویری پاره‌شده از بشار اسد در یکی از مراکز امنیتی دمشق (خبرگزاری فرانسه)
TT

الشرق الأوسط از اسرار تحرکات روسیه قبل از سقوط اسد پرده برداشت

 تصویری پاره‌شده از بشار اسد در یکی از مراکز امنیتی دمشق (خبرگزاری فرانسه)
تصویری پاره‌شده از بشار اسد در یکی از مراکز امنیتی دمشق (خبرگزاری فرانسه)

"بشار اسد باید تصمیمی سریع برای آغاز گفت‌وگو با مخالفان می‌گرفت و از راه‌اندازی عملیات نظامی پیشگیری می‌کرد." این توصیه روسیه به دولت سوریه بود.

مسکو از زمان، حجم و اهداف حمله مخالفان اطلاع دقیق داشت. وقتی حمله آغاز شد، تصمیم به پیشنهاد خروج امن برای جلوگیری از جنگ داخلی گرفته شد. این تصمیم برای جلوگیری از پیامدهای فاجعه‌بار اتخاذ شد.

رامی الشاعر، مشاور نزدیک روسیه، گفت: "روسیه ۴۸ ساعت پیش از آغاز حمله، از چند محور، به دولت سوریه هشدار داد که نیروهای مخالفان به‌زودی به سمت حلب و شهرهای دیگر پیشروی خواهند کرد."

تلاش برای توقف جنگ

روسیه از طریق کانال‌های ویژه، با ترکیه و ایران تماس گرفت تا از وقوع جنگ جلوگیری کند. اما مخالفان تصمیم نهایی خود را گرفته بودند.

الشاعر گفت: "اطلاعات نشان می‌داد که ۸۰ درصد مردم سوریه از حملات حمایت می‌کنند." این حمایت مردمی و نارضایتی ارتش سوریه از وضعیت معیشتی، روسیه را به اتخاذ تصمیمات سخت واداشت.

زن سوری در میدان امویان دمشق، با علامت پیروزی و دسته گل، پیروزی مخالفان و سرنگونی بشار اسد را جشن می‌گیرد (عکس: أ.ف.پ)

روسیه به اسد هشدار داد که کشور در آستانه فاجعه‌ای بزرگ است و باید فوراً برای گفت‌وگو اقدام کند. اما اسد واکنش سریعی نشان نداد.

پیشروی مخالفان و خروج امن
مخالفان به حلب رسیدند و ارتش سوریه عقب‌نشینی کرد. موسکو از اسد خواست که به ارتش دستور عقب‌نشینی دهد تا از جنگ گسترده جلوگیری شود. این تصمیم با هماهنگی ایران و ترکیه گرفته شد.

ایران نیز با این طرح موافقت کرد زیرا معتقد بود که دفاع از سوریه ممکن نیست و درگیری منجر به قتل‌عام خواهد شد.

پیشنهاد کناره‌گیری به اسد

در آستانه سقوط دمشق، نشست آستانه در دوحه برگزار شد. روسیه به اسد و خانواده‌اش ضمانت خروج امن داد و از او خواست بی‌درنگ از قدرت کناره‌گیری کند.

نیروهای مسلح مخالفان در شهر حلب در حال پیشروی هستند (عکس: إ.پ.أ)

الشاعر گفت: "پس از پیشنهاد، اسد طی چند ساعت دستور توقف مقاومت را داد."

پایان بحران

روسیه با هماهنگی آستانه توانست از سقوط سوریه در جنگ داخلی جلوگیری کند. این دومین باری بود که مسکو از وقوع فاجعه در سوریه جلوگیری کرد.

عکسی از بشار اسد، همسرش اسماء و فرزندانشان حافظ، کریم و زین در کنار مسجد اموی حلب در سال ۲۰۲۲ منتشر شده در صفحه رسمی ریاست‌جمهوری سوریه در فیسبوک (عکس: أ.ف.پ)

الشاعر تأکید کرد که روسیه با دادن پناهندگی به اسد، در پی جلوگیری از خون‌ریزی بود و این تصمیم به‌معنی حمایت دائم از او نیست.

به گفته وی، اسد و خانواده‌اش با پروازی مستقیم به مسکو منتقل شدند. این اقدام به‌دلیل ضرورت جلوگیری از درگیری و نابودی سوریه انجام شد.



نگرانی ساکنان صنعاء از درگیری طولانی بین واشنگتن و حوثی‌ها 

الدخان يتصاعد بعد غارة جوية أمريكية على مواقع الجماعة الحوثية في صنعاء (أ.ب)
الدخان يتصاعد بعد غارة جوية أمريكية على مواقع الجماعة الحوثية في صنعاء (أ.ب)
TT

نگرانی ساکنان صنعاء از درگیری طولانی بین واشنگتن و حوثی‌ها 

الدخان يتصاعد بعد غارة جوية أمريكية على مواقع الجماعة الحوثية في صنعاء (أ.ب)
الدخان يتصاعد بعد غارة جوية أمريكية على مواقع الجماعة الحوثية في صنعاء (أ.ب)

با وجود اینکه ساکنان پایتخت یمن، صنعاء، که تحت کنترل حوثی‌ها است، در سال‌های گذشته به صحنه‌ها و صداهای بمباران مواضع گروه حوثی عادت کرده‌اند و با ترس از تأثیرات بزرگ آن بر زندگی خود کنار آمده‌اند، اما حملات اخیر آمریکا نگرانی‌های آن‌ها را از یک درگیری طولانی مدت تجدید کرده است. آن‌ها پیش‌بینی می‌کنند که این درگیری بر معیشت آن‌ها، به ویژه با توجه به پیامدهای تحریم‌های اقتصادی تأثیر بگذارد.

صنعاء و شهرها و مناطق دیگر تحت کنترل گروه حوثی، شب گذشته (شنبه) مورد حملات هوایی آمریکا قرار گرفتند. این حملات پس از آن صورت گرفت که رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، اعلام کرد دستور انجام یک عملیات نظامی قاطع و قدرتمند علیه حوثی‌ها در یمن را صادر کرده است.

ساکنان نگران هستند که حملات هوایی جدید بر مواضع گروه حوثی، مقدمه‌ای برای یک جنگ طولانی، به ویژه با ادامه چالش‌های گروه حوثی در برابر غرب و تمایل آن‌ها به تشدید اقدامات نظامی در دریای سرخ، در مقابل سخنان تندتر آمریکا نسبت به دوران دولت بایدن باشد.

یک رسانه‌نگار مقیم صنعاء می‌گوید که قدرت حملات اخیر، احساسات ساکنان را به روزهای آغاز جنگ و کودتای حوثی‌ها بازگردانده است. با این حال، آن‌ها به بمباران‌های مکرر عادت کرده‌اند و معمولاً فقط ساکنان محله‌های نزدیک به مواضع حوثی‌ها و ساختمان‌های تحت کنترل آن‌ها از این حملات می‌ترسند.

اما نگرانی‌ای که در میان ساکنان دوباره زنده شده است، به گفته این رسانه‌نگار، مربوط به تأثیر احتمالی درگیری بین حوثی‌ها و غرب بر وضعیت معیشتی است. او اشاره می‌کند که این بار موضوع به تصمیم دولت آمریکا برای طبقه‌بندی گروه حوثی به عنوان یک سازمان تروریستی خارجی مرتبط است، تصمیمی که انتظار می‌رود پیامدهای سختی بر وضعیت معیشتی و دسترسی به کمک‌های انسانی داشته باشد.

دود غلیظی که تمام شب پس از حملات هوایی آمریکا در صنعاء ادامه داشت (AFP)

سردرگمی حوثی‌ها

سردرگمی گروه حوثی در برابر حملات اخیر آمریکا آشکار بود. محمد عبدالسلام، سخنگوی رسمی گروه حوثی، از اتهامات ترامپ مبنی بر تهدید کشتیرانی بین‌المللی در دریای سرخ و تنگه باب‌المندب ابراز تعجب کرد و ادعا کرد که این اتهامات گمراه‌کننده‌اند. او گفت که ممنوعیت دریایی اعلام‌شده توسط حوثی‌ها تنها در حمایت از غزه بوده است.

عبدالسلام ادعا کرد که این ممنوعیت فقط شامل کشتی‌های اسرائیلی می‌شود تا فشار برای ورود کمک‌های انسانی به مردم غزه افزایش یابد. او گفت که این اقدام پس از یک مهلت ۴ روزه و بر اساس توافق آتش‌بس در غزه انجام شده است و افزود که کشتیرانی بین‌المللی در دریای سرخ امن باقی می‌ماند، مگر اینکه حملات آمریکایی باعث بازگشت نظامی‌گری به این منطقه شود.

واکنش رهبران حوثی به اعلام ترامپ و حملات هوایی با تمسخر گسترده‌ای مواجه شد، در حالی که حملات آمریکا با محکومیت و خشم روبرو شد. بسیاری از کاربران شبکه‌های اجتماعی معتقدند که این حملات به نوعی مشارکت با حوثی‌ها در آزار یمنی‌ها و نقض حقوق آن‌ها است.

از جمله تأسیساتی که هدف این حملات اعلام شد، یک کارخانه ساخت و مونتاژ سلاح و مواد منفجره در شهر رداع در استان بیضاء بود که در فاصله ۲۶۸ کیلومتری جنوب شرقی صنعاء قرار دارد.

ساختمانی در استان صعده، پایگاه حوثی‌ها، که در اثر حمله هوایی آمریکا آسیب دیده است (رويترز)

هشدارها و مالیات‌های اجباری

در شبکه‌های اجتماعی، ویدئوهایی از دوربین‌های مداربسته در دفاتر شرکت‌های تجاری و همچنین فیلم‌هایی از خیابان‌ها منتشر شده است که تأثیر لرزش‌های ناشی از حملات آمریکا و میزان خرابی‌های ایجادشده را نشان می‌دهد.

فعالان حوثی از مردم خواسته‌اند که از گفت‌وگو و تبادل اطلاعات درباره اهداف احتمالی حملات هوایی از طریق تلفن‌های همراه خودداری کنند، زیرا به ادعای آن‌ها، این تلفن‌ها در معرض جاسوسی آمریکا هستند.

این فعالان همچنین هشدارهای قبلی «سازمان امنیت و اطلاعات» حوثی‌ها را بازنشر کرده‌اند که در آن از مردم خواسته شده بود از انتشار اطلاعاتی که ارتش آمریکا درباره هدف‌گیری مقرهای رهبران حوثی ارائه می‌دهد، خودداری کنند، زیرا این اطلاعات می‌تواند به آمریکا کمک کند تا مکالمات و پیام‌های مربوط به محل اقامت و تحرکات این رهبران را رصد کرده و اهداف بیشتری را شناسایی کند.

در میان این درخواست‌ها، گروه حوثی از این حملات برای راه‌اندازی یک کمپین جدید برای جمع‌آوری مالیات و عوارض تحت عنوان «حمایت از نیروهای دریایی» استفاده کرده است.

با وجود تمسخر بسیاری از کاربران تلفن همراه در مناطق تحت کنترل حوثی‌ها نسبت به پیامک‌هایی که پس از شروع حملات دریافت کرده‌اند و از آن‌ها خواسته شده برای مقابله با غرب و اسرائیل کمک مالی کنند، آن‌ها از شروع یک کمپین جمع‌آوری کمک‌های اجباری از مردم در شرایط سخت معیشتی نگران هستند.

یکی از مالکان نمایشگاه خودرو در صنعاء پیش‌بینی کرد که این کمپین به زودی آغاز خواهد شد، همان‌طور که معمول است، و در آن از تجار و فروشندگان خواسته می‌شود تا پول‌هایی را برای حمایت از حوثی‌ها در مقابله با حملات آمریکا پرداخت کنند. او همچنین از مشکلاتی که تجارتش پس از حملات اخیر آمریکا با آن مواجه خواهد شد، سخن گفت. علاوه بر مالیات‌هایی که بر او و دیگر تجار تحمیل می‌شود، این تشدید وضعیت می‌تواند باعث توقف واردات خودروهای دست‌دوم از خارج شود، در حالی که تنها خریداران این خودروها رهبران حوثی هستند.

گروه حوثی متعهد شده است که به حملات آمریکا پاسخ داده و فعالیت‌های نظامی خود در دریای سرخ را ادامه دهد. یحیی السریع، سخنگوی نظامی حوثی‌ها، صبح دوشنبه اعلام کرد که ناو هواپیمابر «یواس‌اس هری ترومن» و چند کشتی همراه آن برای دومین بار در ۲۴ ساعت گذشته هدف قرار گرفته‌اند.

شدت حملات بی‌سابقه آمریکا باعث شکستن شیشه‌های بسیاری از ساختمان‌ها در خیابان‌های صنعاء شده است.