الشرق الأوسط از اسرار تحرکات روسیه قبل از سقوط اسد پرده برداشت

مسکو پیشنهاد خروج امن به بشار اسد داد تا از مقاومت در برابر مخالفان خودداری کند

 تصویری پاره‌شده از بشار اسد در یکی از مراکز امنیتی دمشق (خبرگزاری فرانسه)
تصویری پاره‌شده از بشار اسد در یکی از مراکز امنیتی دمشق (خبرگزاری فرانسه)
TT

الشرق الأوسط از اسرار تحرکات روسیه قبل از سقوط اسد پرده برداشت

 تصویری پاره‌شده از بشار اسد در یکی از مراکز امنیتی دمشق (خبرگزاری فرانسه)
تصویری پاره‌شده از بشار اسد در یکی از مراکز امنیتی دمشق (خبرگزاری فرانسه)

"بشار اسد باید تصمیمی سریع برای آغاز گفت‌وگو با مخالفان می‌گرفت و از راه‌اندازی عملیات نظامی پیشگیری می‌کرد." این توصیه روسیه به دولت سوریه بود.

مسکو از زمان، حجم و اهداف حمله مخالفان اطلاع دقیق داشت. وقتی حمله آغاز شد، تصمیم به پیشنهاد خروج امن برای جلوگیری از جنگ داخلی گرفته شد. این تصمیم برای جلوگیری از پیامدهای فاجعه‌بار اتخاذ شد.

رامی الشاعر، مشاور نزدیک روسیه، گفت: "روسیه ۴۸ ساعت پیش از آغاز حمله، از چند محور، به دولت سوریه هشدار داد که نیروهای مخالفان به‌زودی به سمت حلب و شهرهای دیگر پیشروی خواهند کرد."

تلاش برای توقف جنگ

روسیه از طریق کانال‌های ویژه، با ترکیه و ایران تماس گرفت تا از وقوع جنگ جلوگیری کند. اما مخالفان تصمیم نهایی خود را گرفته بودند.

الشاعر گفت: "اطلاعات نشان می‌داد که ۸۰ درصد مردم سوریه از حملات حمایت می‌کنند." این حمایت مردمی و نارضایتی ارتش سوریه از وضعیت معیشتی، روسیه را به اتخاذ تصمیمات سخت واداشت.

زن سوری در میدان امویان دمشق، با علامت پیروزی و دسته گل، پیروزی مخالفان و سرنگونی بشار اسد را جشن می‌گیرد (عکس: أ.ف.پ)

روسیه به اسد هشدار داد که کشور در آستانه فاجعه‌ای بزرگ است و باید فوراً برای گفت‌وگو اقدام کند. اما اسد واکنش سریعی نشان نداد.

پیشروی مخالفان و خروج امن
مخالفان به حلب رسیدند و ارتش سوریه عقب‌نشینی کرد. موسکو از اسد خواست که به ارتش دستور عقب‌نشینی دهد تا از جنگ گسترده جلوگیری شود. این تصمیم با هماهنگی ایران و ترکیه گرفته شد.

ایران نیز با این طرح موافقت کرد زیرا معتقد بود که دفاع از سوریه ممکن نیست و درگیری منجر به قتل‌عام خواهد شد.

پیشنهاد کناره‌گیری به اسد

در آستانه سقوط دمشق، نشست آستانه در دوحه برگزار شد. روسیه به اسد و خانواده‌اش ضمانت خروج امن داد و از او خواست بی‌درنگ از قدرت کناره‌گیری کند.

نیروهای مسلح مخالفان در شهر حلب در حال پیشروی هستند (عکس: إ.پ.أ)

الشاعر گفت: "پس از پیشنهاد، اسد طی چند ساعت دستور توقف مقاومت را داد."

پایان بحران

روسیه با هماهنگی آستانه توانست از سقوط سوریه در جنگ داخلی جلوگیری کند. این دومین باری بود که مسکو از وقوع فاجعه در سوریه جلوگیری کرد.

عکسی از بشار اسد، همسرش اسماء و فرزندانشان حافظ، کریم و زین در کنار مسجد اموی حلب در سال ۲۰۲۲ منتشر شده در صفحه رسمی ریاست‌جمهوری سوریه در فیسبوک (عکس: أ.ف.پ)

الشاعر تأکید کرد که روسیه با دادن پناهندگی به اسد، در پی جلوگیری از خون‌ریزی بود و این تصمیم به‌معنی حمایت دائم از او نیست.

به گفته وی، اسد و خانواده‌اش با پروازی مستقیم به مسکو منتقل شدند. این اقدام به‌دلیل ضرورت جلوگیری از درگیری و نابودی سوریه انجام شد.



رئیس‌جمهور عراق بر همکاری مشترک عربی «برای مقابله با چالش‌ها» تأکید کرد

رئیس جمهوری عراق در گفت‌وگو با خبرنگاران همراه هیئت اتحادیه عرب در «نشست بغداد» (ریاست جمهوری عراق)
رئیس جمهوری عراق در گفت‌وگو با خبرنگاران همراه هیئت اتحادیه عرب در «نشست بغداد» (ریاست جمهوری عراق)
TT

رئیس‌جمهور عراق بر همکاری مشترک عربی «برای مقابله با چالش‌ها» تأکید کرد

رئیس جمهوری عراق در گفت‌وگو با خبرنگاران همراه هیئت اتحادیه عرب در «نشست بغداد» (ریاست جمهوری عراق)
رئیس جمهوری عراق در گفت‌وگو با خبرنگاران همراه هیئت اتحادیه عرب در «نشست بغداد» (ریاست جمهوری عراق)

رئیس جمهوری عراق، عبداللطيف جمال رشید، روز پنجشنبه با تأکید بر تلاش خود برای تقویت نقش عراق در محیط منطقه‌ای، از مذاکرات آمریکا و ایران استقبال کرد.
وی اعلام کرد کشورش آماده است برای موفقیت این مذاکرات کمک کند و بار دیگر حمایت عراق از دولت جدید سوریه را تأکید کرد، ضمن اینکه «مخالفت با مداخلات خارجی در سوریه» را نیز مورد تأکید قرار داد.

در حاشیه میزبانی پایتخت عراق، بغداد، از سی و چهارمین نشست سران عرب، رئیس جمهوری عراق با تعدادی از خبرنگاران همراه با هیئت اتحادیه عرب در «نشست بغداد» دیدار کرد. وی در این دیدار گفت: «میزبانی بغداد از کنفرانس سران، ناشی از نقش محوری این شهر و تلاش همیشگی آن برای تثبیت همکاری مشترک جهت مقابله با چالش‌های منطقه و تقویت هماهنگی بین برادران عرب است تا منافع مردم ما حفظ و خواسته‌های آنان برای توسعه، رونق و صلح برآورده شود.»

وی توضیح داد: «کنفرانس سران، مسائل سرنوشت‌ساز مربوط به مردم منطقه را بررسی خواهد کرد و تصمیماتی اتخاذ می‌کند که به تحقق صلح و ثبات کمک می‌کند.»

مذاکرات آمریکا و ایران

در پاسخ به سوالی از سوی «الشرق الاوسط» درباره موضع عراق در قبال مذاکرات آمریکا و ایران، رئیس جمهوری عراق گفت: «کشور ما از مدت‌ها پیش خواستار تشویق گفت‌وگو بین ایران و آمریکا بوده است.» وی تأکید کرد: «از هر گامی در این مسیر استقبال می‌کنیم و آماده‌ایم برای موفقیت آن مشارکت داشته باشیم»، و ابراز امیدواری کرد که مذاکرات جاری بین تهران و واشنگتن به نتیجه برسد.

او افزود: «هر نتیجه مثبت در این راستا به نفع منطقه خواهد بود» و به «روابط تاریخی بین ایران و عراق» اشاره کرد، ضمن اینکه تأکید نمود بغداد با آمریکا «روابط خوبی دارد».

رئیس جمهوری عراق همچنین به «مرزهای طولانی مشترک بین عراق و ایران» اشاره کرد و یادآور شد: «حدود سه میلیون عراقی در دوره حکومت پیشین در ایران زندگی می‌کردند.» وی گفت: «ایران همسایه مهمی است» و در این چارچوب، از بهبود روابط بین پادشاهی عربی سعودی و تهران استقبال کرد.

ایران و آمریکا که از سال ۱۹۸۰ روابط دیپلماتیک خود را قطع کرده‌اند، در ۱۲ آوریل گذشته با میانجیگری عمان، گفت‌وگوهای غیرمستقیمی درباره برنامه هسته‌ای ایران آغاز کردند. دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور پیشین آمریکا، امید خود را برای دستیابی به توافقی درباره برنامه هسته‌ای ایران ابراز کرد که تهران را از یک حمله نظامی احتمالی مصون بدارد.

وضعیت سوریه

در مورد وضعیت سوریه، رئیس جمهوری عراق بار دیگر حمایت کشورش از سوریه را تأکید کرد و گفت: «بغداد پیشتر از نظام ریاست‌جمهوری بشار اسد خواست تا مشکلات را حل کند، اما پاسخ مثبتی دریافت نکرد.» وی افزود: «بغداد از سوریه حمایت می‌کند و خواهان سوریه‌ای بدون مداخلات خارجی است، با در نظر گرفتن نمایندگی تمامی گروه‌ها و جریان‌های سوری.»

او به «وجود گروه‌های تروریستی در مرز عراق و سوریه که خطری برای هر دو کشور محسوب می‌شوند» اشاره کرد و خواستار «همکاری بین‌المللی برای حل این مشکل» شد. وی ابراز امیدواری کرد که «مردم سوریه به آرزوی خود برای داشتن کشوری امن و باثبات دست یابند» و بر «اهمیت احترام به اراده مردم سوریه با تمامی اجزای آن» تأکید کرد.

از زمان سقوط نظام بشار اسد، چندین کشور عربی از دولت جدید سوریه حمایت کرده‌اند. این مسئله با آغاز آماده‌سازی‌ها برای «نشست بغداد»، به ویژه با وجود مخالفت‌های عراقی نسبت به حضور رئیس‌جمهور سوری، احمد الشرع جنجال‌برانگیز شد. این اختلافات با اعلام ریاست‌جمهوری سوریه مبنی بر عدم حضور الشرع در «نشست بغداد» و ریاست وزیر خارجه، اسد الشیبانی، بر هیئت سوری در مذاکرات پایان یافت.

مسئله فلسطین

مسئله فلسطین از موضوعات محوری دستور کار نشست بغداد است. رئیس جمهوری عراق در این زمینه بار دیگر تأکید کرد: «کشورش از مردم فلسطین و حق قانونی آنان برای تعیین سرنوشت و ایجاد دولت مستقل حمایت می‌کند.» وی گفت: «مسئله فلسطین، مسئله محوری عرب‌ها است و تصمیمات زیادی درباره آن وجود دارد»، و افزود: «مهم اکنون چگونگی اجرا و احترام به این تصمیمات است.» وی ابراز امیدواری کرد که «نشست بغداد» به تصمیمات مؤثری منجر شود.

او اشاره کرد که «عراق در چارچوب تلاش‌ها برای توقف جنگ غزه، اقدامات دیپلماتیک انجام داده و به مردم فلسطین کمک و حمایت ارائه کرده است.»

اختلافات عربی

در مورد درگیری‌ها در برخی کشورهای عربی، رئیس جمهوری عراق به «ضرورت پایان دادن به مناقشات در سودان و یمن» اشاره و تأکید کرد بغداد از ثبات این دو کشور و صلح در منطقه حمایت می‌کند. وی گفت: «هیچ‌کس تصور نمی‌کرد جنگ در سودان این مدت طولانی ادامه یابد»، و افزود: «سودان به این وضعیت نه به دلیل مداخلات خارجی، بلکه به دلیل درگیری داخلی بین سودانی‌ها رسیده است.» وی ابراز امیدواری کرد که راه‌حلی سریع برای بحران و پایان جنگ یافته شود و انتخابات آزاد در سودان برگزار شود.

او در این زمینه به «ضرورت حل اختلافات عربی-عربی و تلاش برای توقف جنگ‌ها و مقابله با بحران‌ها» اشاره کرد و گفت: «ما با هرگونه مداخلات خارجی مخالفیم.»

در ماه‌های اخیر، تنش‌هایی در روابط بین امارات و سودان پدید آمد و سودان اعلام کرد روابط دیپلماتیک خود با امارات را قطع می‌کند. اتحادیه عرب و چند کشور عربی تلاش‌هایی برای کاهش تنش‌ها انجام داده‌اند که طبق اظهارات حسام زکی، معاون دبیرکل اتحادیه عرب به «الشرق الاوسط»، تاکنون به موفقیت مورد نظر نرسیده است.

فواد حسین، وزیر خارجه عراق، روز چهارشنبه اعلام کرد: «کشورش در طول ریاست بر نشست، چندین ابتکار را با همکاری اتحادیه عرب و کشورهای عضو برای مقابله با بحران‌های برخی کشورهای عربی ارائه خواهد داد.»

وضعیت داخلی عراق

رئیس جمهوری عراق در حوزه داخلی بر «ثبات امنیتی، اقتصادی و سیاسی که عراق اکنون از آن بهره‌مند است و پیشرفت روابطش با محیط بین‌المللی و منطقه‌ای» تأکید کرد و خواستار «معرفی دستاوردهای عراق در تثبیت نظام دموکراتیک و حمایت از حقوق بشر به جهان» شد. وی گفت: «ما عراق مشکلات نیستیم، بلکه عراق پیشرفت هستیم.»