منبعی در حماس به «الشرق الأوسط»: توافق آتش‌بس در غزه بسیار نزدیک است

شامل آزادی اسرای اسرائیلی، بازگشت زنان و کودکان به شمال غزه، و تحویل گذرگاه رفح به تشکیلات خودگردان.. اما بدون خروج کامل نیروهای اسرائیلی

 تانک‌های اسرائیلی در حال انجام مانور در مرزهای غزه، دوشنبه (رویترز)
 تانک‌های اسرائیلی در حال انجام مانور در مرزهای غزه، دوشنبه (رویترز)
TT

منبعی در حماس به «الشرق الأوسط»: توافق آتش‌بس در غزه بسیار نزدیک است

 تانک‌های اسرائیلی در حال انجام مانور در مرزهای غزه، دوشنبه (رویترز)
 تانک‌های اسرائیلی در حال انجام مانور در مرزهای غزه، دوشنبه (رویترز)

منبعی آگاه در جنبش «حماس» به «الشرق الأوسط» گفت که امضای توافق برای آتش‌بس در نوار غزه تا پایان هفته جاری پیش‌بینی می‌شود، مگر آنکه پیچیدگی‌های جدیدی رخ دهد.

این منبع اظهار داشت: «بیشتر مسائل حل شده‌اند و توافق بسیار نزدیک است.» او توضیح داد که موضوعات مهم به نتیجه رسیده‌اند و تنها برخی جزئیات باقی مانده‌اند که در حال بحث هستند.

بر اساس گفته این منبع، توافق شامل توقف درگیری‌ها در مرحله اول و عقب‌نشینی ارتش اسرائیل از مراکز شهرها است، اما خروج کامل از نوار غزه شامل نمی‌شود. نیروهای اسرائیلی به‌طور جزئی در مناطق نتساریم و فیلادلفیا باقی خواهند ماند. این توافق همچنین بازگشت تمامی زنان و کودکان به شمال غزه را تضمین می‌کند. در مراحل بعدی و به‌صورت تدریجی، مردان نیز طبق مکانیزم توافق‌شده بازخواهند گشت.

او افزود: «تلاش‌های فشرده‌ای در جریان است تا مردان نیز در این مرحله شامل شوند، اما مذاکرات همچنان ادامه دارد.»

زنی فلسطینی در میان خرابه‌های خانه‌اش در اردوگاه النصیرات پس از حمله هوایی اسرائیل که بیش از ۴۰ کشته بر جا گذاشت (EPA)

در مرحله اول که بین ۴۵ تا ۶۰ روز طول می‌کشد، حماس حدود ۳۰ اسیر اسرائیلی، شامل افراد زنده و اجساد، را تحویل خواهد داد. در مقابل، تعداد نامشخصی از اسرای فلسطینی، از جمله ده‌ها نفر که به حبس ابد محکوم شده‌اند، آزاد خواهند شد. همچنین، گذرگاه رفح به تشکیلات خودگردان فلسطینی تحویل داده می‌شود، اما نه به‌طور فوری و تحت نظارت مصر.

منبع حماس تأیید کرد که این جنبش امتیازات بزرگی داده است، از جمله کنار گذاشتن شرط توقف کامل جنگ و خروج نیروهای اسرائیلی از نوار غزه در مرحله اول. با این حال، حماس تضمین‌هایی دریافت کرده که این اهداف در مراحل بعدی توافق محقق خواهند شد.

در مرحله اول، موضوع آزادی اسرای باقی‌مانده نزد حماس و توقف کامل جنگ مورد بحث قرار خواهد گرفت.

روز سه‌شنبه، اسرائیل و حماس اعلام کردند که پیشرفت قابل توجهی در مذاکرات حاصل شده است. وزیر دفاع اسرائیل، یسرائیل کاتس، گفت که توافق «بیش از هر زمان دیگری نزدیک است» زیرا «مواردی که در گذشته مانع بودند، اکنون برطرف شده‌اند.»

حماس نیز در بیانیه‌ای تأکید کرد: با توجه به مذاکرات جدی و مثبت در دوحه با وساطت برادران قطری و مصری، رسیدن به توافق آتش‌بس و تبادل اسرا ممکن است، به شرطی که اشغالگران شروط جدیدی اضافه نکنند.

حماس با شرایط پیچیده‌ای روبه‌رو شده است. این جنبش بسیاری از رهبران سیاسی و نظامی خود را از دست داده و تحولات بزرگی در خاورمیانه رخ داده است. این تغییرات شامل کنار گذاشته شدن حزب‌الله لبنان، سقوط حکومت بشار اسد در سوریه، و تغییرات در ایالات متحده است.

صف کمک‌های غذایی در خان یونس، جنوب نوار غزه، سه‌شنبه (فرانس پرس)

منابع دیگر نزدیک به حماس گفتند که این جنبش تحت فشارهای متعدد مجبور به امتیازدهی شده است. به گفته آنها، هزینه عدم توافق برای حماس بسیار سنگین خواهد بود.

حماس، مانند اسرائیل، می‌خواهد پیش از آغاز به کار رئیس‌جمهور جدید آمریکا، دونالد ترامپ، به توافق برسد. یکی از دیپلمات‌های عرب، به نقل از «تایمز آو اسرائیل»، درباره تغییر موضع حماس گفت: «این جنبش اکنون در ضعیف‌ترین موقعیت خود قرار دارد.» او افزود: «به آنها گفتیم که هرچه بیشتر صبر کنند، شرایط بدتر خواهد شد.»



پنج درخواست ترامپ از الشرع پس از رفع تحریم‌ها

احمد الشرع، رئیس‌جمهور سوریه، با دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، و محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی، در ریاض دیدار کرد (رویترز)
احمد الشرع، رئیس‌جمهور سوریه، با دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، و محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی، در ریاض دیدار کرد (رویترز)
TT

پنج درخواست ترامپ از الشرع پس از رفع تحریم‌ها

احمد الشرع، رئیس‌جمهور سوریه، با دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، و محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی، در ریاض دیدار کرد (رویترز)
احمد الشرع، رئیس‌جمهور سوریه، با دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، و محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی، در ریاض دیدار کرد (رویترز)

دیدار رئیس‌جمهوری آمریکا، دونالد ترامپ، با رئیس‌جمهوری سوریه، احمد الشرع، به دعوت و با میانجی‌گری شاهزاده محمد بن سلمان، ولی‌عهد سعودی و رئیس شورای وزیران، ۳۳ دقیقه به طول انجامید. همچنین رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه، به‌صورت تلفنی به این نشست پیوست.
این نخستین دیدار میان رؤسای جمهوری آمریکا و سوریه طی ۲۵ سال گذشته بود و پس از آن صورت گرفت که ترامپ به‌طور غیرمنتظره‌ای اعلام کرد ایالات متحده تمام تحریم‌ها علیه سوریه را لغو خواهد کرد.
کارولین لیفیت، سخنگوی کاخ سفید، در بیانیه‌ای اعلام کرد که رئیس‌جمهوری ترامپ متعهد شده است که در کنار پادشاهی سعودی برای تشویق به صلح و شکوفایی در سوریه همکاری کند. ولی‌عهد سعودی نیز از تصمیم ترامپ برای رفع تحریم‌ها تمجید کرد و آن را تصمیمی شجاعانه خواند.
لیفیت همچنین گفت ترامپ از اردوغان و ولی‌عهد محمد بن سلمان به‌خاطر دوستی‌شان تشکر کرد و به رئیس‌جمهوری سوریه، احمد الشرع، گفت که «فرصتی بزرگ برای انجام کاری تاریخی در کشورش» دارد و او را تشویق به اقدام بزرگ برای مردم سوریه کرد.
به گفته لیفیت، ترامپ پنج درخواست از الشرع مطرح کرد؛ اول امضای توافق‌نامه ابراهیم برای عادی‌سازی روابط با اسرائیل، دوم مطالبه برای خروج همه جنگجویان خارجی از سوریه، سوم اخراج اعضای گروه‌های مسلح فلسطینی، چهارم همکاری با آمریکا برای جلوگیری از بازگشت داعش، پنجم پذیرفتن مسئولیت بازداشتگاه‌های داعش در شمال شرقی سوریه.
ترامپ در گفت‌وگو با خبرنگاران هنگام پرواز از ریاض به دوحه گفت: «به الشرع گفتم امیدوارم به‌محض آنکه اوضاع تثبیت شود، به توافق ابراهیم بپیوندید؛ او گفت: بله. اما کارهای زیادی در پیش دارند.»
از سوی دیگر، رئیس‌جمهوری سوریه، احمد الشرع، از ترامپ، ولی‌عهد محمد بن سلمان و رئیس‌جمهوری ترکیه اردوغان بابت تلاش‌هایشان برای ترتیب دادن این دیدار تشکر کرد و اذعان داشت که خروج ایرانی‌ها از سوریه فرصت مهمی را فراهم کرده است. او همچنین بر منافع مشترک سوریه و آمریکا در مبارزه با تروریسم و حذف تسلیحات شیمیایی تأکید کرد.
الشرع پایبندی سوریه به توافق جداسازی نیروها با اسرائیل در سال ۱۹۷۴ را مورد تأکید قرار داد و ابراز امیدواری کرد که سوریه به حلقه‌ای کلیدی برای تسهیل تجارت بین شرق و غرب تبدیل شود. او از شرکت‌های آمریکایی دعوت کرد در بخش نفت و گاز سوریه سرمایه‌گذاری کنند.
پیش از دیدار با ترامپ، الشرع چند پیشنهاد برای تقویت روابط با آمریکا ارائه داده بود؛ از جمله ساخت برجی به نام ترامپ در دمشق و همچنین آمادگی برای پیشرفت در رابطه با اسرائیل و دادن دسترسی به ذخایر نفت و گاز سوریه به آمریکا.
بر اساس گزارش‌های رسانه‌ای، جاناتان باس، فعال حامی ترامپ، در ۳۰ آوریل (آوریل) به‌مدت ۴ ساعت با احمد الشرع در دمشق دیدار کرده بود؛ همراه با برخی فعالان سوری و نمایندگانی از کشورهای خلیج. این دیدار بخشی از تلاشی گسترده‌تر برای میانجی‌گری جهت برگزاری دیدار میان الشرع و ترامپ در ریاض، در صبح چهارشنبه بود.
ترامپ به خبرنگاران گفت می‌خواهد با لغو تحریم‌ها «آغازی تازه» به سوریه ببخشد؛ تحریم‌هایی که موجب انزوای سوریه از نظام مالی جهانی شده و روند بازسازی اقتصادی پس از ۱۴ سال جنگ را مختل کرده بود.
دیدار میان ترامپ و الشرع غافلگیرکننده بود؛ هم به‌خاطر برنامه فشرده ترامپ و هم به‌خاطر نبود اجماع در تیم او درباره نحوه تعامل با سوریه.
تحلیل‌گران بر این باورند که ابتکار ترامپ برای رفع تحریم‌ها و دیدار با رئیس‌جمهوری الشرع، با هدف کاهش تنش‌ها با اسرائیل صورت گرفت؛ کشوری که پس از سرنگونی رژیم بشار اسد، حملات هوایی خود به سوریه را به بهانه حمایت از دروزی‌ها و اقلیت‌ها افزایش داده است. خبرگزاری «رویترز» نیز گزارش داده که الشرع مذاکرات غیرمستقیمی با اسرائیل، با میانجی‌گری امارات، برای کاهش تنش‌ها انجام داده است.