پارلمان لبنان ژوزف عون را به عنوان رئیس‌جمهور انتخاب کرد

الرئيس اللبناني المنتخب جوزاف عون يسير بعد انتخابه نحو مبنى البرلمان في بيروت، 9 يناير 2025 (رويترز)
الرئيس اللبناني المنتخب جوزاف عون يسير بعد انتخابه نحو مبنى البرلمان في بيروت، 9 يناير 2025 (رويترز)
TT

پارلمان لبنان ژوزف عون را به عنوان رئیس‌جمهور انتخاب کرد

الرئيس اللبناني المنتخب جوزاف عون يسير بعد انتخابه نحو مبنى البرلمان في بيروت، 9 يناير 2025 (رويترز)
الرئيس اللبناني المنتخب جوزاف عون يسير بعد انتخابه نحو مبنى البرلمان في بيروت، 9 يناير 2025 (رويترز)

پارلمان لبنان امروز (پنجشنبه) ژوزف عون، فرمانده ارتش، را با ۹۹ رأی به عنوان رئیس‌جمهور جدید انتخاب کرد. این انتخاب در دور دوم رأی‌گیری صورت گرفت، چرا که در دور اول آرای لازم برای پیروزی او به دست نیامد.

عون به عنوان چهاردهمین رئیس‌جمهور لبنان و پنجمین فرمانده ارتش در تاریخ این کشور که به مقام ریاست‌جمهوری رسیده است، شناخته می‌شود.

او همچنین چهارمین فرمانده ارتش متوالی است که به این سمت دست می‌یابد.

عون که فردا (جمعه) شصت و یکمین سالگرد تولد خود را جشن می‌گیرد، از حمایت چندین کشور، به ویژه ایالات متحده آمریکا، برخوردار است.

محبوبیت او به عنوان فرمانده ارتش پس از توافق آتش‌بس بین اسرائیل و حزب‌الله پس از یک سال درگیری افزایش یافت.

عون که ۶۰ سال دارد، قرار بود در ژانویه ۲۰۲۴ بازنشسته شود.

او از سال ۲۰۱۷ فرماندهی ارتش را بر عهده داشته است، اما به دلیل بحران‌های سیاسی و امنیتی لبنان در سال‌های اخیر، دو بار دوره خدمت او تمدید شد تا از خلأ قدرت در رهبری نظامی جلوگیری شود.

این جلسه پارلمان پس از یک جنگ ویرانگر که حزب‌الله، یکی از بازیگران اصلی منطقه را تضعیف کرد، و همچنین پس از سقوط حکومت بشار اسد در سوریه همسایه برگزار شد.

فرمانده ارتش، ژنرال جوزف عون ( AFP)

رؤسای جمهور پیشین لبنان

بشاره الخوری (وکیل): اولین رئیس‌جمهور لبنان پس از استقلال بود که از ۲۱ سپتامبر ۱۹۴۳ تا ۱۸ سپتامبر ۱۹۵۲ در این سمت خدمت کرد. او در سال ۱۹۴۸ قانون اساسی را اصلاح کرد و برای یک دوره دوم انتخاب شد، اما به دلیل فشارهای مردمی و اتهامات فساد، در ۱۸ سپتامبر ۱۹۵۲ استعفا داد.

کمیل شمعون (وکیل): از ۲۳ سپتامبر ۱۹۵۲ تا ۲۲ سپتامبر ۱۹۵۸

رئیس‌جمهور بود. او به دلیل پیوستن به «پیمان بغداد» محبوبیت خود را از دست داد و دوره ریاست‌جمهوری او با انقلاب ۱۹۵۸ به پایان رسید.

ژنرال فؤاد شهاب (افسر): اولین فرمانده ارتش لبنان در اوت ۱۹۴۵ بود و پس از شمعون به ریاست‌جمهوری رسید. او اولین نظامی بود که به این مقام دست یافت و نقش مهمی در ساخت نهادهای دولتی داشت. دوره ریاست او از ۲۳ سپتامبر ۱۹۵۸ تا ۲۲ سپتامبر ۱۹۶۴ بود.

شارل حلو (وکیل و نویسنده): چهارمین رئیس‌جمهور لبنان بود و پیش از ریاست‌جمهوری، سفیر لبنان در واتیکان (۱۹۴۶–۱۹۴۹) بود.

سلیمان فرنجیه: از سال ۱۹۷۰ تا ۲۲ سپتامبر ۱۹۷۶ رئیس‌جمهور بود. او پیش از این وزیر در دولت‌های صائب سلام، عبدالله یافی و رشید کرامی بود.

الیاس سرکیس (وکیل و قاضی): از سال ۱۹۷۶ تا ۱۹۸۲ رئیس‌جمهور بود. او تلاش کرد تا ارتش را متحد کند، اما نتوانست جنگ داخلی را متوقف کند.

بشیر جمیل: فرمانده نظامی حزب کتائب و بنیان‌گذار حزب نیروهای لبنانی بود که در ۲۱ اوت ۱۹۸۲ به ریاست‌جمهوری انتخاب شد، اما در ۱۴ سپتامبر همان سال ترور شد.

امین جمیل (وکیل): از سپتامبر ۱۹۸۲ تا ۲۲ سپتامبر ۱۹۸۸ رئیس‌جمهور بود. او نتوانست جنگ را متوقف کند و دوره ریاست او با تحویل قدرت به ژنرال میشل عون پایان یافت.

رنه معوض پس از توافق طائف در سال ۱۹۸۹ انتخاب شد (عکس متداول)

رنه معوض (وکیل): پس از توافق طائف در سال ۱۹۸۹ به ریاست‌جمهوری انتخاب شد، اما در ۲۲ نوامبر همان سال ترور شد.

الیاس الهراوی (تاجر و کشاورز): از ۱۹۸۹ تا ۱۹۹۸ رئیس‌جمهور بود و دوره ریاست او تحت فشار سوریه تمدید شد.

امیل لحود (افسر): از ۲۴ اکتبر ۱۹۹۸ تا ۲۳ نوامبر ۲۰۰۷ رئیس‌جمهور بود. دوره ریاست او نیز تحت فشار سوریه تمدید شد.

میشل سلیمان: فرمانده سابق ارتش بود که در مه ۲۰۰۸ در نشست مصالحه در دوحه به ریاست‌جمهوری انتخاب شد.

میشل عون: فرمانده سابق ارتش بود که در سال ۲۰۱۳ پس از یک دوره طولانی خلأ ریاست‌جمهوری انتخاب شد. دوره ریاست او با اختلافات سیاسی شدید و بحران اقتصادی بی‌سابقه همراه بود.



چگونه عراق از «تهدیدی وجودی خطرناک‌تر از داعش» نجات یافت؟

مشایخ عراقی در تظاهراتی در حمایت از ایران، سه‌شنبه در مسیر منتهی به منطقه سبز که سفارت عراق در بغداد در آن واقع شده است (AP)
مشایخ عراقی در تظاهراتی در حمایت از ایران، سه‌شنبه در مسیر منتهی به منطقه سبز که سفارت عراق در بغداد در آن واقع شده است (AP)
TT

چگونه عراق از «تهدیدی وجودی خطرناک‌تر از داعش» نجات یافت؟

مشایخ عراقی در تظاهراتی در حمایت از ایران، سه‌شنبه در مسیر منتهی به منطقه سبز که سفارت عراق در بغداد در آن واقع شده است (AP)
مشایخ عراقی در تظاهراتی در حمایت از ایران، سه‌شنبه در مسیر منتهی به منطقه سبز که سفارت عراق در بغداد در آن واقع شده است (AP)

منابع دیپلماتیک در بغداد به روزنامه «الشرق الاوسط» گفتند مقام‌های عراقی نگران کشیده شدن کشور به جنگ میان ایران و اسرائیل بودند و آن را «تهدیدی وجودی برای عراق» توصیف کردند که خطرناک‌تر از تهدید داعش بود؛ همان گروهی که زمانی یک‌سوم خاک کشور را اشغال کرده بود.

این منابع توضیح دادند:
«داعش یک پدیده بیگانه بود که در نهایت باید از بدن عراق به‌ویژه با توجه به حمایت منطقه‌ای و بین‌المللی از بغداد برای مقابله با آن طرد می‌شد. اما جنگ ایران و اسرائیل، وحدت عراق را تهدید می‌کرد.»

شرح تهدید وجودی از نگاه منابع دیپلماتیک:

همزمان با آغاز جنگ، بغداد پیام‌هایی از اسرائیل از طریق جمهوری آذربایجان و کانال‌های دیگر دریافت کرد. در این پیام‌ها آمده بود که اسرائیل در صورت حمله‌ای از خاک عراق، پاسخ‌هایی «سخت و دردناک» خواهد داد. اسرائیل مسئولیت هرگونه حمله از خاک عراق را متوجه دولت عراق دانسته بود.

آمریکا نیز از زبان توصیه‌آمیز قبلی عبور کرد و مستقیماً نسبت به عواقب وخیم حملات احتمالی گروه‌های وابسته به ایران هشدار داد.

مقام‌های عراقی نگران «سناریوی فاجعه» بودند. سناریویی که در آن، گروه‌های عراقی به اسرائیل حمله می‌کردند و اسرائیل نیز با موجی از ترورهای هدفمند مشابه آنچه علیه فرماندهان حزب‌الله لبنان و ژنرال‌ها و دانشمندان ایرانی در آغاز جنگ انجام داد، پاسخ می‌داد.

به گفته این منابع، اگر اسرائیل حملات دردناکی علیه این گروه‌ها انجام می‌داد، خشم در میان شیعیان عراق شعله‌ور می‌شد. این وضعیت ممکن بود مرجعیت شیعه را وادار به اتخاذ موضعی جدی کند و در نتیجه، بحران به شکل تقابل مستقیم شیعیان با اسرائیل درمی‌آمد.

این سناریو باعث شد نگرانی‌هایی شکل گیرد مبنی بر اینکه سایر گروه‌های عراقی، شیعیان را مسئول کشاندن کشور به جنگی بدانند که می‌شد از آن دوری کرد. در چنین شرایطی، احتمال بروز شکاف دوباره میان شیعیان و سنی‌ها و تهدید دوباره برای وحدت عراق وجود داشت.

خطر دیگر، موضع احتمالی کردها بود. این احتمال وجود داشت که کردها اعلام کنند دولت مرکزی فقط نماینده یک گروه است، کشور از جنگ‌ها خسته شده و اقلیم دیگر نمی‌خواهد خود را با بغداد درگیر کند؛ چراکه نزدیکی به بغداد، اقلیم را وارد جنگ‌هایی می‌کند که نمی‌خواهد در آن‌ها شرکت داشته باشد.

نقش دولت السودانی

دولت محمد شیاع السودانی با ترکیبی از قاطعیت و تدبیر عمل کرد. به گروه‌ها هشدار داد که تحمل هیچ تلاشی برای کشاندن کشور به جنگی که وحدتش را تهدید می‌کند، ندارد. همزمان، کانال‌های ارتباطی با قدرت‌های منطقه‌ای و بین‌المللی، به‌ویژه آمریکا، را باز نگه داشت.

موضع ایران و موازنه داخلی
دولت عراق از موضع تهران هم بهره برد. ایران نه‌تنها از گروه‌ها نخواست وارد جنگ شوند، بلکه آن‌ها را به خویشتنداری تشویق کرد. برخی معتقدند تهران نمی‌خواست پس از از دست دادن سوریه، روابطش با عراق را نیز قربانی کند.

عامل مهم دیگر، درک گروه‌ها از بزرگی جنگ بود. آن‌ها می‌دانستند این نبرد از توانشان فراتر است؛ به‌ویژه با توجه به شرایط حزب‌الله در لبنان و نفوذ اطلاعاتی اسرائیل درون ایران. اسرائیل نشان داده بود که اطلاعات دقیقی از گروه‌های دشمن دارد و با برتری تکنولوژیک خود، می‌تواند به اهدافش برسد.

سه حمله ناکام

با وجود فشارها، به گفته منابع دیپلماتیک، گروه‌های بی‌انضباط تلاش کردند سه حمله را طراحی و اجرا کنند؛ اما نیروهای امنیتی عراق توانستند پیش از اجرا آن‌ها را خنثی کنند.

منابع همچنین گفتند که ایران زخمی عمیق برداشت؛ چراکه اسرائیل جنگ را به خاک ایران کشاند و آمریکا را به هدف گرفتن تأسیسات هسته‌ای آن ترغیب کرد. به‌گفته این منابع، اگر ایران در پرونده هسته‌ای امتیاز ندهد، احتمال دور تازه‌ای از درگیری وجود دارد.