پارلمان لبنان ژوزف عون را به عنوان رئیس‌جمهور انتخاب کرد

الرئيس اللبناني المنتخب جوزاف عون يسير بعد انتخابه نحو مبنى البرلمان في بيروت، 9 يناير 2025 (رويترز)
الرئيس اللبناني المنتخب جوزاف عون يسير بعد انتخابه نحو مبنى البرلمان في بيروت، 9 يناير 2025 (رويترز)
TT

پارلمان لبنان ژوزف عون را به عنوان رئیس‌جمهور انتخاب کرد

الرئيس اللبناني المنتخب جوزاف عون يسير بعد انتخابه نحو مبنى البرلمان في بيروت، 9 يناير 2025 (رويترز)
الرئيس اللبناني المنتخب جوزاف عون يسير بعد انتخابه نحو مبنى البرلمان في بيروت، 9 يناير 2025 (رويترز)

پارلمان لبنان امروز (پنجشنبه) ژوزف عون، فرمانده ارتش، را با ۹۹ رأی به عنوان رئیس‌جمهور جدید انتخاب کرد. این انتخاب در دور دوم رأی‌گیری صورت گرفت، چرا که در دور اول آرای لازم برای پیروزی او به دست نیامد.

عون به عنوان چهاردهمین رئیس‌جمهور لبنان و پنجمین فرمانده ارتش در تاریخ این کشور که به مقام ریاست‌جمهوری رسیده است، شناخته می‌شود.

او همچنین چهارمین فرمانده ارتش متوالی است که به این سمت دست می‌یابد.

عون که فردا (جمعه) شصت و یکمین سالگرد تولد خود را جشن می‌گیرد، از حمایت چندین کشور، به ویژه ایالات متحده آمریکا، برخوردار است.

محبوبیت او به عنوان فرمانده ارتش پس از توافق آتش‌بس بین اسرائیل و حزب‌الله پس از یک سال درگیری افزایش یافت.

عون که ۶۰ سال دارد، قرار بود در ژانویه ۲۰۲۴ بازنشسته شود.

او از سال ۲۰۱۷ فرماندهی ارتش را بر عهده داشته است، اما به دلیل بحران‌های سیاسی و امنیتی لبنان در سال‌های اخیر، دو بار دوره خدمت او تمدید شد تا از خلأ قدرت در رهبری نظامی جلوگیری شود.

این جلسه پارلمان پس از یک جنگ ویرانگر که حزب‌الله، یکی از بازیگران اصلی منطقه را تضعیف کرد، و همچنین پس از سقوط حکومت بشار اسد در سوریه همسایه برگزار شد.

فرمانده ارتش، ژنرال جوزف عون ( AFP)

رؤسای جمهور پیشین لبنان

بشاره الخوری (وکیل): اولین رئیس‌جمهور لبنان پس از استقلال بود که از ۲۱ سپتامبر ۱۹۴۳ تا ۱۸ سپتامبر ۱۹۵۲ در این سمت خدمت کرد. او در سال ۱۹۴۸ قانون اساسی را اصلاح کرد و برای یک دوره دوم انتخاب شد، اما به دلیل فشارهای مردمی و اتهامات فساد، در ۱۸ سپتامبر ۱۹۵۲ استعفا داد.

کمیل شمعون (وکیل): از ۲۳ سپتامبر ۱۹۵۲ تا ۲۲ سپتامبر ۱۹۵۸

رئیس‌جمهور بود. او به دلیل پیوستن به «پیمان بغداد» محبوبیت خود را از دست داد و دوره ریاست‌جمهوری او با انقلاب ۱۹۵۸ به پایان رسید.

ژنرال فؤاد شهاب (افسر): اولین فرمانده ارتش لبنان در اوت ۱۹۴۵ بود و پس از شمعون به ریاست‌جمهوری رسید. او اولین نظامی بود که به این مقام دست یافت و نقش مهمی در ساخت نهادهای دولتی داشت. دوره ریاست او از ۲۳ سپتامبر ۱۹۵۸ تا ۲۲ سپتامبر ۱۹۶۴ بود.

شارل حلو (وکیل و نویسنده): چهارمین رئیس‌جمهور لبنان بود و پیش از ریاست‌جمهوری، سفیر لبنان در واتیکان (۱۹۴۶–۱۹۴۹) بود.

سلیمان فرنجیه: از سال ۱۹۷۰ تا ۲۲ سپتامبر ۱۹۷۶ رئیس‌جمهور بود. او پیش از این وزیر در دولت‌های صائب سلام، عبدالله یافی و رشید کرامی بود.

الیاس سرکیس (وکیل و قاضی): از سال ۱۹۷۶ تا ۱۹۸۲ رئیس‌جمهور بود. او تلاش کرد تا ارتش را متحد کند، اما نتوانست جنگ داخلی را متوقف کند.

بشیر جمیل: فرمانده نظامی حزب کتائب و بنیان‌گذار حزب نیروهای لبنانی بود که در ۲۱ اوت ۱۹۸۲ به ریاست‌جمهوری انتخاب شد، اما در ۱۴ سپتامبر همان سال ترور شد.

امین جمیل (وکیل): از سپتامبر ۱۹۸۲ تا ۲۲ سپتامبر ۱۹۸۸ رئیس‌جمهور بود. او نتوانست جنگ را متوقف کند و دوره ریاست او با تحویل قدرت به ژنرال میشل عون پایان یافت.

رنه معوض پس از توافق طائف در سال ۱۹۸۹ انتخاب شد (عکس متداول)

رنه معوض (وکیل): پس از توافق طائف در سال ۱۹۸۹ به ریاست‌جمهوری انتخاب شد، اما در ۲۲ نوامبر همان سال ترور شد.

الیاس الهراوی (تاجر و کشاورز): از ۱۹۸۹ تا ۱۹۹۸ رئیس‌جمهور بود و دوره ریاست او تحت فشار سوریه تمدید شد.

امیل لحود (افسر): از ۲۴ اکتبر ۱۹۹۸ تا ۲۳ نوامبر ۲۰۰۷ رئیس‌جمهور بود. دوره ریاست او نیز تحت فشار سوریه تمدید شد.

میشل سلیمان: فرمانده سابق ارتش بود که در مه ۲۰۰۸ در نشست مصالحه در دوحه به ریاست‌جمهوری انتخاب شد.

میشل عون: فرمانده سابق ارتش بود که در سال ۲۰۱۳ پس از یک دوره طولانی خلأ ریاست‌جمهوری انتخاب شد. دوره ریاست او با اختلافات سیاسی شدید و بحران اقتصادی بی‌سابقه همراه بود.



چرا عباس لحن سخنانش را علیه «حماس» تندتر کرد؟


عباس در آغاز نشست شورای مرکزی فلسطین در رام‌الله به شدت به «حماس» حمله کرد( EPA)
عباس در آغاز نشست شورای مرکزی فلسطین در رام‌الله به شدت به «حماس» حمله کرد( EPA)
TT

چرا عباس لحن سخنانش را علیه «حماس» تندتر کرد؟


عباس در آغاز نشست شورای مرکزی فلسطین در رام‌الله به شدت به «حماس» حمله کرد( EPA)
عباس در آغاز نشست شورای مرکزی فلسطین در رام‌الله به شدت به «حماس» حمله کرد( EPA)

تنها سوالی که پس از شنیدن سخنرانی محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین، در میان فلسطینی‌ها و به‌ویژه ساکنان نوار غزه شکل گرفت این بود: چرا «ابومازن» لحنش را علیه «حماس» تا این حد تند کرد؟

عباس در سخنرانی خود در آغاز سی‌ودومین دوره شورای مرکزی فلسطین در رام‌الله گفت که «حماس» باعث «نکبت» فلسطینی‌ها شده است. او با به‌کار بردن الفاظی همراه با ناسزا از این گروه خواست که گروگان‌های اسرائیلی را آزاد کند، سلاح‌هایش را تحویل دهد و به یک حزب سیاسی تبدیل شود.

در این نشست، جبهه خلق برای آزادی فلسطین، جنبش ابتکار ملی فلسطین، «حماس»، «جهاد اسلامی» و برخی گروه‌های دیگر غایب بودند. این در حالی است که هدف اصلی این نشست، به تصویر کشیدن وحدت ملی اعلام شده بود. با این حال، تمرکز اصلی این دوره بر ایجاد پستی جدید به نام معاون رئیس سازمان آزادی‌بخش فلسطین است و خبری از تصمیم‌گیری‌های مهم در مورد جنگ اسرائیل علیه غزه نیست.

در گذشته نیز عباس انتقادات تندی به «حماس» وارد کرده بود، به‌ویژه پس از آنکه این گروه در سال ۲۰۰۷ کنترل غزه را در دست گرفت. اما این نخستین‌بار است که او با چنین لحن تندی سخن گفته است.

آنچه بسیاری از ناظران را شگفت‌زده کرد، زبان تند و بی‌سابقه‌ای بود که عباس به کار برد؛ برخی این لحن را «غیرضروری» و «خشن» توصیف کردند، در حالی که برخی دیگر آن را بیانگر نظر بخش زیادی از مردم، به‌ویژه ساکنان خسته و جنگ‌زده غزه در دهه گذشته دانستند.

همیشه سخنان رهبران «فتح» و «حماس» در عرصه عمومی و شبکه‌های اجتماعی بازتاب زیادی دارد و گاهی اوقات واکنش‌های روشنفکران و دنبال‌کنندگان مسائل فلسطین از کشورهای عربی یا دیگر مناطق را نیز در پی دارد.

خون در حال جوشیدن

منیر الجاغوب، رئیس کمیته رسانه‌ای در کمیسیون بسیج و سازماندهی جنبش «فتح»، در حساب فیس‌بوک خود نوشت: «تندی سخنان رئیس‌جمهور محمود عباس ناشی از حرارت خون فلسطینی جاری است.»

بیشتر نظرات نسبت به این پست حمایت‌آمیز بودند، هرچند برخی نیز دفاع از این سخنان را نقد کردند و حتی برخی از شرکت‌کنندگان در بخش نظرات به شخص عباس حمله کردند.

فلسطینی‌ها بارها شاهد زبان تند و انتقادات متقابل میان «فتح» و «حماس» بوده‌اند، اما این نخستین‌بار است که در سخنرانی رئیس‌جمهور فلسطین ناسزا و اصطلاحاتی به‌کار رفته که پیش‌تر شنیده نمی‌شد.

در مقابل، برخی نویسندگان و تحلیلگران بر این باورند که چنین سخنانی، صرف‌نظر از اختلافات سیاسی میان «فتح» و «حماس»، به همه فلسطینی‌ها توهین‌آمیز است.

ضیاء حسن، تحلیلگر سیاسی، گفت که رئیس‌جمهور عباس باید در برخورد با وضعیت کنونی فلسطین «با درایت بیشتری» عمل می‌کرد و انتظار می‌رفت سخنانش «متعادل‌تر» باشد. او تأکید کرد: «این سخنرانی توهین‌آمیز و خشن بود.»

سقوط گفتار سیاسی

بسیاری از ناظران پنهان نمی‌کنند که یکی از دلایل این نوع گفتار، احساس بی‌توجهی کامل از سوی دولت آمریکا و برخی نهادهای بین‌المللی نسبت به رهبری تشکیلات خودگردان است. در همین حال، «حماس» جلساتی را با برخی مقامات دولت ترامپ و دیگر مسئولان بین‌المللی برگزار کرده است تا راه‌حل‌هایی برای وضعیت غزه پیدا کند.

مصطفی ابراهیم، تحلیلگر سیاسی، به روزنامه الشرق الاوسط گفت: سخنان عباس «غافلگیرکننده و کاملاً نابجا بود»، به‌ویژه این‌که در طول جنگ غزه، تشکیلات خودگردان هیچ دخالت مؤثری نداشت و موضع آن کاملاً منفی بود. این امر هم طرفداران و هم مخالفان او را عصبانی کرده، مخصوصاً وقتی که اظهاراتش «حماس» را با اشغالگر یکی دانست.

ابراهیم افزود: «این نوع انتقادات، به‌ویژه با به‌کار بردن ناسزا، مناسب نبود. رئیس‌جمهور باید خواستار آزادی اسیران فلسطینی و اشاره به رنج آن‌ها در زندان‌های اسرائیل می‌شد، نه فقط در مورد گروگان‌های اسرائیلی صحبت کند.»

او گفت: «آنچه عباس گفت نابجا بود و نباید به این شکل بیان می‌شد. این‌ها انتقاد نبودند، بلکه توهین به کل ملت فلسطین بود.»

واکنش «حماس»

در حالی‌که «حماس» هنوز واکنش رسمی به سخنان عباس نشان نداده، باسم نعیم، عضو دفتر سیاسی این جنبش، حمله شدیدی به رئیس تشکیلات خودگردان کرد و نشست شورای مرکزی را «نشستی فاقد مشروعیت» توصیف کرد.

او در گفتگو با شبکه تلویزیونی «الاقصی» وابسته به «حماس» گفت: این سخنان عباس بهانه را از دست اسرائیل گرفته که دست به یهودی‌سازی، شهرک‌سازی و الحاق زمین‌ها در کرانه باختری و قدس می‌زند، خانه‌ها را ویران می‌کند، هزاران نفر را بازداشت می‌کند و در پی حذف کامل حضور فلسطینی‌ها است.