پارلمان لبنان ژوزف عون را به عنوان رئیس‌جمهور انتخاب کرد

الرئيس اللبناني المنتخب جوزاف عون يسير بعد انتخابه نحو مبنى البرلمان في بيروت، 9 يناير 2025 (رويترز)
الرئيس اللبناني المنتخب جوزاف عون يسير بعد انتخابه نحو مبنى البرلمان في بيروت، 9 يناير 2025 (رويترز)
TT

پارلمان لبنان ژوزف عون را به عنوان رئیس‌جمهور انتخاب کرد

الرئيس اللبناني المنتخب جوزاف عون يسير بعد انتخابه نحو مبنى البرلمان في بيروت، 9 يناير 2025 (رويترز)
الرئيس اللبناني المنتخب جوزاف عون يسير بعد انتخابه نحو مبنى البرلمان في بيروت، 9 يناير 2025 (رويترز)

پارلمان لبنان امروز (پنجشنبه) ژوزف عون، فرمانده ارتش، را با ۹۹ رأی به عنوان رئیس‌جمهور جدید انتخاب کرد. این انتخاب در دور دوم رأی‌گیری صورت گرفت، چرا که در دور اول آرای لازم برای پیروزی او به دست نیامد.

عون به عنوان چهاردهمین رئیس‌جمهور لبنان و پنجمین فرمانده ارتش در تاریخ این کشور که به مقام ریاست‌جمهوری رسیده است، شناخته می‌شود.

او همچنین چهارمین فرمانده ارتش متوالی است که به این سمت دست می‌یابد.

عون که فردا (جمعه) شصت و یکمین سالگرد تولد خود را جشن می‌گیرد، از حمایت چندین کشور، به ویژه ایالات متحده آمریکا، برخوردار است.

محبوبیت او به عنوان فرمانده ارتش پس از توافق آتش‌بس بین اسرائیل و حزب‌الله پس از یک سال درگیری افزایش یافت.

عون که ۶۰ سال دارد، قرار بود در ژانویه ۲۰۲۴ بازنشسته شود.

او از سال ۲۰۱۷ فرماندهی ارتش را بر عهده داشته است، اما به دلیل بحران‌های سیاسی و امنیتی لبنان در سال‌های اخیر، دو بار دوره خدمت او تمدید شد تا از خلأ قدرت در رهبری نظامی جلوگیری شود.

این جلسه پارلمان پس از یک جنگ ویرانگر که حزب‌الله، یکی از بازیگران اصلی منطقه را تضعیف کرد، و همچنین پس از سقوط حکومت بشار اسد در سوریه همسایه برگزار شد.

فرمانده ارتش، ژنرال جوزف عون ( AFP)

رؤسای جمهور پیشین لبنان

بشاره الخوری (وکیل): اولین رئیس‌جمهور لبنان پس از استقلال بود که از ۲۱ سپتامبر ۱۹۴۳ تا ۱۸ سپتامبر ۱۹۵۲ در این سمت خدمت کرد. او در سال ۱۹۴۸ قانون اساسی را اصلاح کرد و برای یک دوره دوم انتخاب شد، اما به دلیل فشارهای مردمی و اتهامات فساد، در ۱۸ سپتامبر ۱۹۵۲ استعفا داد.

کمیل شمعون (وکیل): از ۲۳ سپتامبر ۱۹۵۲ تا ۲۲ سپتامبر ۱۹۵۸

رئیس‌جمهور بود. او به دلیل پیوستن به «پیمان بغداد» محبوبیت خود را از دست داد و دوره ریاست‌جمهوری او با انقلاب ۱۹۵۸ به پایان رسید.

ژنرال فؤاد شهاب (افسر): اولین فرمانده ارتش لبنان در اوت ۱۹۴۵ بود و پس از شمعون به ریاست‌جمهوری رسید. او اولین نظامی بود که به این مقام دست یافت و نقش مهمی در ساخت نهادهای دولتی داشت. دوره ریاست او از ۲۳ سپتامبر ۱۹۵۸ تا ۲۲ سپتامبر ۱۹۶۴ بود.

شارل حلو (وکیل و نویسنده): چهارمین رئیس‌جمهور لبنان بود و پیش از ریاست‌جمهوری، سفیر لبنان در واتیکان (۱۹۴۶–۱۹۴۹) بود.

سلیمان فرنجیه: از سال ۱۹۷۰ تا ۲۲ سپتامبر ۱۹۷۶ رئیس‌جمهور بود. او پیش از این وزیر در دولت‌های صائب سلام، عبدالله یافی و رشید کرامی بود.

الیاس سرکیس (وکیل و قاضی): از سال ۱۹۷۶ تا ۱۹۸۲ رئیس‌جمهور بود. او تلاش کرد تا ارتش را متحد کند، اما نتوانست جنگ داخلی را متوقف کند.

بشیر جمیل: فرمانده نظامی حزب کتائب و بنیان‌گذار حزب نیروهای لبنانی بود که در ۲۱ اوت ۱۹۸۲ به ریاست‌جمهوری انتخاب شد، اما در ۱۴ سپتامبر همان سال ترور شد.

امین جمیل (وکیل): از سپتامبر ۱۹۸۲ تا ۲۲ سپتامبر ۱۹۸۸ رئیس‌جمهور بود. او نتوانست جنگ را متوقف کند و دوره ریاست او با تحویل قدرت به ژنرال میشل عون پایان یافت.

رنه معوض پس از توافق طائف در سال ۱۹۸۹ انتخاب شد (عکس متداول)

رنه معوض (وکیل): پس از توافق طائف در سال ۱۹۸۹ به ریاست‌جمهوری انتخاب شد، اما در ۲۲ نوامبر همان سال ترور شد.

الیاس الهراوی (تاجر و کشاورز): از ۱۹۸۹ تا ۱۹۹۸ رئیس‌جمهور بود و دوره ریاست او تحت فشار سوریه تمدید شد.

امیل لحود (افسر): از ۲۴ اکتبر ۱۹۹۸ تا ۲۳ نوامبر ۲۰۰۷ رئیس‌جمهور بود. دوره ریاست او نیز تحت فشار سوریه تمدید شد.

میشل سلیمان: فرمانده سابق ارتش بود که در مه ۲۰۰۸ در نشست مصالحه در دوحه به ریاست‌جمهوری انتخاب شد.

میشل عون: فرمانده سابق ارتش بود که در سال ۲۰۱۳ پس از یک دوره طولانی خلأ ریاست‌جمهوری انتخاب شد. دوره ریاست او با اختلافات سیاسی شدید و بحران اقتصادی بی‌سابقه همراه بود.



سقوط اسد؛ جلو افتادن انتخاب رئیس جمهور لبنان 



 
شادمانی عده ای از شهروندان لبنانی و سوری در بیروت پس از سقوط نظام بشار اسد در سوریه (فرانس پرس)
  شادمانی عده ای از شهروندان لبنانی و سوری در بیروت پس از سقوط نظام بشار اسد در سوریه (فرانس پرس)
TT

سقوط اسد؛ جلو افتادن انتخاب رئیس جمهور لبنان 



 
شادمانی عده ای از شهروندان لبنانی و سوری در بیروت پس از سقوط نظام بشار اسد در سوریه (فرانس پرس)
  شادمانی عده ای از شهروندان لبنانی و سوری در بیروت پس از سقوط نظام بشار اسد در سوریه (فرانس پرس)

لبنان پس از انتقال مسالمت آمیز قدرت در سوریه به دنبال سقوط نظام پرزیدنت بشار اسد با یک دوران سیاسی جدید مواجه است. جلسه پارلمان لبنان روز ۹ ژانویه به منظور انتخاب رئیس جمهور و بازگشت نظم به نهادهای دولتی و روابط بین لبنان و سوریه برگزار می شود. نمایندگان در این جلسه باید بر سر انتخاب رئیس جمهوری به توافق برسد که هیچ کس نسبت به او حساس نباشد و از معیارهای کمیته پنجگانه برخوردار باشد. کمیته پنجگانه متشکل از سفرای مصر و قطر و سعودی و فرانسه و آمریکا است که مساله انتخاب رئیس جمهور لبنان را پیگیری می کنند. اگر چنین رئیس جمهوری انتخاب نشود لبنان از گردونه توجه بین المللی خارج خواهد شد به خصوص اینکه هر کسی را نمی شود انتخاب کرد چرا که در اینصورت همه بحران های کنونی بازتولید خواهند شد.
منابع سیاسی برجسته لبنانی معتقدند انتقال مسالمت آمیز قدرت در سوریه منطقه را در نقطه عطف قرار داده و یک رویداد تحول ساز است که لبنان را نیز در بر خواهد گرفت و پیامدهایش در لبنان نیز اثر گذار خواهند بود. از این رو نیروهای سیاسی در پارلمان باید از همین الان دست به کار شده و رئیس جمهوری انتخاب کنند که از پس چالش های پیش رو بربیاید و چه بسا لبنان باید پس از این در محاسبات خود بازنگری کند تا بتواند به نظام جهانی نوین بپیوندد.
منابع سیاسی از فراکسیون های پارلمان می خواهند تا از این رویداد تحول ساز و تحولات آتی در منطقه عبرت گرفته و با رفتار مسئولانه یک گفتمان سیاسی ایجاد کنند که بتواند پا به پای پس لرزه های منطقه پس از سقوط نظام سوریه و خروج جبهه مقاومت به رهبری ایران از معادله سیاسی جلو برود.
این منابع به «الشرق الاوسط» گفتند همه نیروها به ویژه «حزب الله» باید به سرعت با تحولات پرشتاب در منطقه همگام شوند چرا که گروه های سیاسی در لبنان از همین حالا می دانند که جامعه جهانی تمایل به دخالت در نام نامزدهای ریاست جمهوری ندارد اما در مقابل از هر کسی حمایت نمی کند. جامعه جهانی ترجیح می دهد تا در ابتدا ببیند که آیا رئیس جمهور از آزمون همکاری با یک دولت کارآمد به منظور بیرون کشیدن لبنان از بحران ها موفق عمل می کند یا خیر و بعد در مورد رئیس جمهور داوری خواهد کرد. میزان پایبندی رئیس جمهور به مفاد قطعنامه ۱۷۰۱ برای جامعه جهانی اهمیت دارد چرا که لبنان با این قطعنامه زیر نظر بین المللی است و نمی تواند از مسئولیت هایش شانه خالی کند. قطعنامه ‍۱۷۰۱ دریچه الزام آور لبنان برای تصحیح مناسبات خود با کشورهای عربی و خارجی پس از اختلال در روند این روابط و انزوای لبنان است.
به گفته این منابع «وتوهای «پینگ پنگی» فراکسیون های پارلمانی در جلسات پیشین برای انتخاب رئیس جمهور به این معناست که توافق بر سر رئیس جهور به این راحتی نخواهد بود. بنابراین سوال این است که جلسه انتخاب رئیس جمهور چه خواهد شد؟ آیا این جلسه بنا به درخواست اکثر فراکسیون های پارلمان عقب خواهد افتاد؟ رئیس پارلمان بر سر تشکیل جلسه اصرار دارد اما او ممکن است که با درخواست فراکسیون ها موافقت کند تا زمان بیشتری برای توافق بر سر یک رئیس «همه پسند» و مورد قبول بین المللی باشد.
این منابع خاطر نشان کردند «سوال این است که «حزب الله» چه کار خواهد کرد؟ آیا «حزب الله» پس از سقوط حکومت اسد باز بر سر گزینه های سیاسی اش اصرار دارد؟ نبیه بری رئیس پارلمان کجای این ماجرا ایستاده است؟ آیا موانعی بر سر راه «حزب الله» هستند و نمی گذارند که این گروه به خصوص پس از سقوط اسد در محاسباتش بازنگری کند؟ سقوط نظام اسد به این معناست که محور مقاومت دیگر جایی در معادله سیاسی منطقه ندارد. اگر «حزب الله» این مساله را مبنا قرار دهد پس باید با اراده و خواست خودش به سمت داخل لبنان بچرخد و دستش را به سوی گروه های متخاصم دراز کند البته به شرطی که این گروه ها معامله به مثل کنند. به هر حال درک و دراز کردن دست دوستی به «حزب الله» به جای تضعیف و «محاکمه کردن» این گروه به دلیل مواضعش ضروری است چرا که «حزب الله» ضمن اعتراف به نادرست بودن گزینه های سابقش مثل حمایت نظامی از غزه تا جنگ در کنار بشار اسد می خواهد از این پس گزینه هایش را لبنانیزه کند».
منابع تاکید می کنند که «حزب الله» در لایه های مختلف تاوان سختی داد که اگر گزینه های سیاسی درستی انتخاب می کرد و درگیر کشمکش های جاری در منطقه نمی شد چنین بلایی سرش نمی آمد چرا که «حزب الله» لبنان را گرفتار جنگ های منطقه کرد و با یک تصمیم نسنجیده وارد جنگ با اسرائیل به منظور حمایت از غزه شد و پیش بینی «حزب الله» از پاسخ اسرائیل درست از آب درنیامد و سرانجام مجبور شد پشت نبیه بری بایستد و اعتراف کرد که قطعنامه ۱۷۰۱ باید زیر نظر یک کمیته نظارت بین المللی به رهبری آمریکا اجرا شود.

حسن نصر الله دبیر کل سابق «حزب الله» و بشار اسد رئیس جمهور سوریه در سال ۲۰۰۰ (فرانس پرس)

این منابع می گویند که حالا وقت خنک شدن دل ها از حزب الله از نظر سیاسی نیست بلکه باید این گروه را سمت طرح حاکمیت ملی کشید و در این راستا باید روی نبیه بری حساب کرد چرا که رئیس پارلمان لبنان شخصیت مناسب برای این کار است و او با گروه ها و نیروهای سیاسی مختلف ارتباط دارد تا بدین ترتیب بتوان به نتیجه مطلوب در عمل نه فقط در حد حرف یعنی توافق بر سر اسم رئیس جمهور رسید.
این منابع گفتند که نتایج جلسه نجیب میقاتی نخست وزیر کنونی و فواد سنیوره و تمام سلام دو رئیس جمهور پیشین لبنان با حضور شیخ عبد اللطیف دریان مفتی لبنان خوب بوده است. اینک باید از فضای خفقان گذر و با پیامدهای سقوط نظام اسد بر لبنان مقابله کرد.
این منابع خاطر نشان کردند دیدار بین سه روسای جمهوری لبنان در مقر مفتی لبنان یک امر ضروری بود که می تواند تندروها از هر گروه و نیروی سیاسی را مهار کند و در حفظ ثبات و ایجاد بستر سیاسی برای محافظت از فضای آرامش داخلی سهیم باشد و لبنان را از پیامدهای سقوط اسد دور نگه دارد و جلوی کسانی را بگیرد که می خواهند با تقویت موضع خود پس از تحولات سوریه به لبنان بیایند و یک ساختار قدرت مشابه در لبنان تولید کنند.
این منابع می گویند «همه چیز بستگی به همکاری بین سه رئیس جمهور فعلی و پیشین لبنان با نبیه بری و ولید جنبلاط رئیس سابق حزب «سوسیالیست ترقی خواه» و نیروهای اپوزیسیون برای همکاری با «حزب الله» دارد البته به شرطی که همه این گروه ها در مورد لزوم بازگشت ثبات به لبنان توافق کنند که باید از جنوب لبنان آغاز شود. البته «حزب الله» می تواند در مواضع خود بازنگری کند که کجا اشتباه کرده و کجا درست رفته تا به مرحله ورود به توافق سیاسی برسد. «حزب الله» در این مرحله باید گزینه های لبنانی انتخاب کند و برای گذار به مرحله جدید آماده شود. مرحله ای که با دوران پیشین تفاوت دارد. «حزب الله» در دوران پیشین در راس محور مقاومت در منطقه بود. سقوط بشار اسد ضربه کاری به ایران نیز بود. اگر ایران دست از دخالت در کشورهای همسایه برندارد زمین گیر می شود چه اینکه همین مداخله جویی ها باعث انزوای ایران در منطقه و جهان شدند».
این منابع بر این باورند که گذار لبنان به دوران جدید باید با انتخاب رئیس جمهور همراه باشد که قاعدتا باید طبق معیارهای کمیته پنجگانه انجام گیرد و مورد قبول اکثر مسیحیان و دو گروه شیعی باشد و برای هیچ گروهی حساسیت زا نباشد. در این میان سوال مهم این است که آیا خبرهای پشت درهای بسته درباره اینکه جوزف عون فرمانده ارتش برای تصدی پست ریاست جمهوری مورد توافق احتمالی قرار گرفته درست است یا خیر؟ فرمانده ارتش لبنان چهره ای است که مورد قبول همه خواه اپوزیسیون و خواه جریان «حزب الله» است چرا که همه بر سر نقش این نهاد نظامی برای حفظ صلح داخلی توافق دارند. نبیه بری پیشتر گفته بود که اگر بخواهیم جوزف عون فرمانده ارتش را انتخاب کنیم قانون اساسی باید تعدیل شود. «حزب الله» از زبان محمود قماطی معاون رئیس شورای سیاسی این گروه گفت «حزب الله» جوزف عون را وتو نکرده است. بنابراین آیا همه گروه های سیاسی لبنان بر خلاف شایعات بر سر انتخاب جوزف عون به عنوان رئیس جمهور به توافق می رسند؟