ترافیک دیپلماتیک عربی و جهانی برای حمایت از لبنان 

 مکرون جمعه و گوترش شنبه به بیروت می روند 

جوزف عون رئیس جمهور لبنان و نواف سلام مامور تشکیل دولت در کاخ ریاست جمهوری (رویترز)
جوزف عون رئیس جمهور لبنان و نواف سلام مامور تشکیل دولت در کاخ ریاست جمهوری (رویترز)
TT

ترافیک دیپلماتیک عربی و جهانی برای حمایت از لبنان 

جوزف عون رئیس جمهور لبنان و نواف سلام مامور تشکیل دولت در کاخ ریاست جمهوری (رویترز)
جوزف عون رئیس جمهور لبنان و نواف سلام مامور تشکیل دولت در کاخ ریاست جمهوری (رویترز)

دو تحول انتخاب جوزف عون به عنوان رئیس جمهور و تعیین نواف سلام برای تشکیل دولت در لبنان مورد توجه بی سابقه کشورهای عربی و جهان قرار گرفتند و ترافیک دیپلماتیک در بیروت از روز جمعه (۱۷ ژانویه) با سفر امانوئل مکرون رئیس جمهور فرانسه به بیروت برای تبریک به پرزیدنت جوزف عون و نیز نواف سلام مامور تشکیل دولت آغاز می شود.
خوزه مانوئل آلبارس وزیر خارجه اسپانیا روز چهارشنبه (۱۵ ژانویه) با مقامات لبنان دیدار کرد. لارس لوکه راسموسن وزیر خارجه دانمارک نیز با مسئولان لبنان گفتگو کرد و بناست که آنتونیو گوترش دبیر کل سازمان ملل شنبه (۱۸ ژانویه) وارد بیروت شود. پس از این دیدارها سفر مقامات عرب و خارجی دیگر به لبنان از هفته آتی آغاز می شود.
آنطوان شدید سفیر پیشین لبنان در واشنگتن گفت «لبنان از اهمیت فراوان برای منطقه و جهان برخوردار بوده و تحولات جاری در لبنان بخشی از تحولات منطقه است».
او در ادامه گفتگو با «الشرق الاوسط» افزود «لبنان صرفا در شرایط کنونی مورد توجه جهانی نبوده بلکه در جریان جنگ اخیر اسرائیل نیز اهمیت داشت و آمریکا و سعودی و فرانسه بازیگران کلیدی برای رسیدن به توافق آتش بس بودند».
سفیر پیشین لبنان در آمریکا خاطر نشان کرد «ثبات در لبنان و دادن نظم به موسسات مساله بسیار مهمی در راستای برقراری ثبات در منطقه است که این اهمیت با انتخاب رئیس جمهور و آغاز تشکیل دولت تجلی پیدا کرد».

عون و سلام ضامن آغاز روند دولت
رئیس جمهور و مامور تشکیل دولت دو ضامن اصلی برای آغاز روند کار دولت و حکومت و عدم بازگشت به عقب هستند. آنطوان شدید یادآور شد «دید و بازدیدهای رهبران کشورهای جهان و عرب به لبنان با سفر رئیس جمهور فرانسه آغاز می شود که این بیانگر حمایت مطلق فرانسه از حکومت لبنان و رئیس جمهوری و دولت و ارتش و نهادهای دولتی این کشور است». او اظهار کرد «فصل نوینی از حمایت بین المللی بی سابقه از حکومت و دولت لبنان آغاز شده و نباید لبنان این حمایت را از دست دهد. معتقدم که اظهارات پرزیدنت عون در جلساتی که با هیئت های خارجی داشتند و حمایت های پرشتاب عربی و بین المللی برای ارایه کمک و سهیم شدن در بازسازی و کشورسازی نشان می دهد که پرزیدنت عون از این واقعیت اطمینان داشت که کشورهای دوست در مرحله آینده به کمک لبنان می شتابند».
از سوی دیگر رشید درباس وزیر پیشین گفت «حمایت و توجه بین المللی به لبنان نشان می دهد که لبنان از گردونه آشوب و ناامنی خارج شده است و این کشور دیگر دغدغه امنیتی برای منطقه نخواهد بود».
او در گفتگو با «الشرق الاوسط» خاطر نشان کرد «برداشتی که از سفر رئیس جمهور فرانسه و سفرهای پیاپی رهبران و سران عرب و جهان به بیروت دارم این است که به محض انتخاب رئیس جمهور و تشکیل کابینه اعتماد جهان به لبنانی ها احیا شد».
درباس معتقد است که این گشایش مقدمه ای برای کمک به لبنان در برقراری امنیت و توسعه و کاهش کشمکش ها و خروج از نیستی و آشوب خواهد بود».
او گفت «سفر پرزیدنت مکرون و دیگر چهره ها و رهبران جهان به بیروت گواه این است که آنها می خواهند به لبنانی ها برای ساخت کشور و نهادهای دولت کمک کنند و در بیرون کشیدن لبنان از آفاتی که داشت سهیم باشند».

اگرچه عده ای می گویند سفر رهبران جهان دخالت در مسائل داخلی لبنان است اما درباس معتقد است که «برخی از لبنانی ها به خصوص دوگانه شیعی هنوز تحولات منطقه و دگرگونی در موازنه قوا را به درستی تجزیه و تحلیل نکرده اند و اصرار دارند به همان گفتمان حماسی و به دور از تدبیر ادامه دهند».
او یادآور شد «دو گانه شیعی زمانی حق داشتند تا تمام قد در روند انتخاب رئیس جمهور و مامور تشکیل دولت شرکت کنند اما آنها دست رد به سینه همه پیشنهادها زدند و فرصت سوزی کردند تا وقتی که گزینه ها از خارج بر آنها تحمیل شد».
رشید درباس اظهار کرد «امیدوارم مرحله فرصت سوزی در لبنان و نقض قوانین به بهانه حفظ حاکمیت به پایان برسد. همین بهانه ها و ادعای آزاد سازی فلسطین و اسرائیل از خانه عنکبوت سست تر است باعث شد تا ما با همه دوستان و برادران خود دشمن شویم».

تحریم شیعیان اطمینان بخش نیست
در آستانه سفر مقامات بین المللی و عربی به لبنان دو فراکسیون شیعی (امل و حزب الله) در رایزنی های تشکیل کابینه شرکت نکردند. توفیق هندی تحلیلگر سیاسی معتقد است که «گزینه دو گانه شیعی برای شرکت نکردن در گفتگوها و رایزنی های غیر الزامی برای تشکیل دولت اطمینان بخش و طبق اراده و خواست مردم لبنان و کشورهای دوست لبنان نیست».
او افزود «جای تاسف دارد که این دو گانه شیعی جلسات رایزنی غیر الزامی را تحریم کردند اما آنها در عین حال می گویند که می خواهند در کابینه حضور داشته باشند».
توفیق هندی معتقد است «سخنرانی پرزیدنت جوزف عون در مراسم ادای سوگند در حد و اندازه آرزوهای مردم لبنان و بارقه امیدی برای کشورهای جهان بود. مضامین سخنرانی نواف سلام مامور تشکیل دولت نیز مشابه اظهارات پرزیدنت عون بود و سیاست های کلان برای پروژه دولت سازی را ترسیم کرد».



توافق آتش بس در غزه دوام می آورد؟


عده ای دور آوار ساختمان هایی که در حملات هوایی اسرائیل در جبالیا در شمال نوار غزه خراب شدند جمع شده اند (فرانس پرس)
عده ای دور آوار ساختمان هایی که در حملات هوایی اسرائیل در جبالیا در شمال نوار غزه خراب شدند جمع شده اند (فرانس پرس)
TT

توافق آتش بس در غزه دوام می آورد؟


عده ای دور آوار ساختمان هایی که در حملات هوایی اسرائیل در جبالیا در شمال نوار غزه خراب شدند جمع شده اند (فرانس پرس)
عده ای دور آوار ساختمان هایی که در حملات هوایی اسرائیل در جبالیا در شمال نوار غزه خراب شدند جمع شده اند (فرانس پرس)

اسرائیل و «حماس» یکدیگر را به مانع تراشی برای به انجام رساندن توافق آتش بس در نوار غزه متهم کردند و در این میان طرف های میانجی و برخی از کشورهای عربی خواستار اجرای همه بنود «معامله» شدند.
کارشناسانی که «الشرق الاوسط» با آنها گفتگو کرده می گویند اتهام زنی متقابل قبل از آغاز اجرای توافق (یکشنبه ۱۹ ژانویه) این سوال را مطرح می کند که آیا «این توافق تا مرحله دوم و سوم دوام خواهد آورد»؟
کارشناسان پیش بینی می کنند که بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل به رغم «اقدامات و اظهارات تحریک آمیز» مجبور خواهد شد مرحله اول ۴۲ روزه در این توافق را اجرا کند چرا که او در معرض فشارهای خارجی از سوی دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا و اعتراضات داخلی برای تکمیل توافق قرار دارد.
برقراری آتش بس در غزه بیش از یک سال است که با دست اندازهای گوناگونی روبرو بود اما همزمان با نزدیک شدن به روز تحلیف ترامپ ۲۰ ژانویه تلاش های سه کشور میانجی مصر و قطر و آمریکا به نتیجه رسید و یک توافق سه مرحله ای به امضا رسید که از روز یکشنبه (۱۹ ژانویه) اجرا خواهد شد. در بیانیه مشترک طرف های میانجی آمده که ۳۳ گروگان در نوار غزه در ازای هزار زندانی فلسطینی در زندان های اسرائیل آزاد خواهند شد.

مردی در شهر غزه جسد یک نوزاد را بغل کرده که در حمله های هوایی اسرائیل جان باخت (فرانس پرس)

نتانیاهو روز پنجشنبه (۱۶ ژانویه) در بیانیه ای گفت که «حماس» «بخش هایی از توافق را نقض کرده است». در مقابل عزت الرشق یکی از رهبران «حماس» ضمن تکذیب اظهارات نتانیاهو گفت «حماس» تمام مفاد توافق را رعایت کرده است. رسانه های فلسطینی گفتند «حملات هوایی اسرائیل در بیش از یک نقطه در نوار غزه باعث جان باختن صد نفر شد».
البته ساعاتی پس از اعلام توافق «آتش بس» نه تنها بمباران در غزه ادامه پیدا کرد بلکه فشارهای داخلی در اسرائیل نیز ادامه داشتند. به گزارش شبکه آمریکایی «الحره» بتسالل اسموتریچ وزیر دارایی راست افراطی در اسرائیل تهدید کرد اگر جلسه رای گیری به این توافق در کابینه تشکیل شود به آن رای منفی می دهد.
روزنامه «معاریو» اسرائیل پنجشنبه (۱۶ ژانویه) به نقل از برخی منابع تاکید کرد «نتانیاهو نمی تواند زیر توافق مبادله» اسرا برند. در این میان نخست وزیر اسرائیل در بیانیه ای گفت در حال تلاش برای رفع «جزئیات اخیر» در این توافق هستیم. او به جزئیات بیشتری در این باره اشاره نکرد.
سرلشکر سمیر فرج کارشناس مسائل استراتژیک و نظامی گفت واکنش اسرائیل از زمان اعلام توافق نشان می دهد که نتانیاهو می خواهد «در این لحظات آخر با فشار تا حد امکان هر امتیازی شده کسب کند اما نتانیاهو نمی تواند از این توافق عقب نشینی کند به خصوص اینکه ترامپ و دولت فعلی آمریکا دو ضامن اجرای این توافق هستند». او افزود «احتمالا نقض محدود توافق و لاف زنی ها تا روز یکشنبه ادامه پیدا می کنند اما «حماس» به مفاد توافق پایبند خواهد بود و به این اظهارات اسرائیلی توجه نخواهد کرد».
دکتر عبد المهدی مطاوع تحلیلگر سیاسی فلسطینی معتقد است «این توافق دستکم در مرحله اول دوام خواهد آورد و نتانیاهو در مرحله اول زیر توافق نخواهد زد چرا که او می خواهد فشارهای داخلی را کم و ترامپ را راضی کند».
او افزود «نتانیاهو در مرحله های دوم و سوم که مدت زمانی مشخصی ندارند بدعهدی خواهد کرد و این دو مرحله را احتمالا طول خواهد داد چرا که مراحل دوم و سوم توافق اولویت ترامپ نیستند و ترامپ به وعده اصلی اش یعنی اصل رسیدن به توافق عمل کرد».

ستون دود پس از یکی از حملات هوایی پیشین اسرائیل در غزه (رویترز)

وزارت خارجه مصر که یکی از میانجی های این توافق بود پنجشنبه (۱۶ ژانویه) درباره ادامه حملات هوایی و تبادل اتهام بین طرفین بر لزوم پایبندی دو طرف توافق به همه مفاد و برنامه زمانی اجرایی تاکید کرد.
وزارت خارجه سعودی و شیخ عبد الله بن زاید آل نهیان وزیر خارجه امارات و ایمن الصفدی همتای اردنی اش در بیانیه های جداگانه بر «لزوم پایبندی به مفاد توافق» تاکید کردند.
سرلشکر فرج گفت «مصر و کشورهای عربی بر لزوم اجرای مفاد توافق تاکید می کنند و تلاش ها برای اجرای کامل آن ادامه خواهد داشت».
مطاوع افزود «خواست کشورهای عربی بر لزوم اجرای همه بنود توافق ممکن است «اهرم فشاری بر نتانیاهو باشد اما مانع نتانیاهو برای نقض مفاد توافق در مرحله های دوم و سوم نخواهد بود». او خاطر نشان کرد «ترامپ تنها کسی است که می تواند جلوی نقض مفاد توافق را بگیرد اما هنوز مشخص نیست که ترامپ در اوایل روی کار آمدنش تا چه حد می تواند جلوی نقض احتمالی مفاد توافق را بگیرد».
فرج افزود پس از پایان مرحله اول توافق چالش بزرگی وجود خواهد داشت چرا که «تعداد گروگان های کشته شده بیشتر از گروگان های زنده است و شاید نتانیاهو به این بهانه بخواهد دست به تحول دراماتیک و نقض گسترده توافق بزند و در این شرایط این توافق ممکن است دوام نیاورد».