ترافیک دیپلماتیک عربی و جهانی برای حمایت از لبنان 

 مکرون جمعه و گوترش شنبه به بیروت می روند 

جوزف عون رئیس جمهور لبنان و نواف سلام مامور تشکیل دولت در کاخ ریاست جمهوری (رویترز)
جوزف عون رئیس جمهور لبنان و نواف سلام مامور تشکیل دولت در کاخ ریاست جمهوری (رویترز)
TT

ترافیک دیپلماتیک عربی و جهانی برای حمایت از لبنان 

جوزف عون رئیس جمهور لبنان و نواف سلام مامور تشکیل دولت در کاخ ریاست جمهوری (رویترز)
جوزف عون رئیس جمهور لبنان و نواف سلام مامور تشکیل دولت در کاخ ریاست جمهوری (رویترز)

دو تحول انتخاب جوزف عون به عنوان رئیس جمهور و تعیین نواف سلام برای تشکیل دولت در لبنان مورد توجه بی سابقه کشورهای عربی و جهان قرار گرفتند و ترافیک دیپلماتیک در بیروت از روز جمعه (۱۷ ژانویه) با سفر امانوئل مکرون رئیس جمهور فرانسه به بیروت برای تبریک به پرزیدنت جوزف عون و نیز نواف سلام مامور تشکیل دولت آغاز می شود.
خوزه مانوئل آلبارس وزیر خارجه اسپانیا روز چهارشنبه (۱۵ ژانویه) با مقامات لبنان دیدار کرد. لارس لوکه راسموسن وزیر خارجه دانمارک نیز با مسئولان لبنان گفتگو کرد و بناست که آنتونیو گوترش دبیر کل سازمان ملل شنبه (۱۸ ژانویه) وارد بیروت شود. پس از این دیدارها سفر مقامات عرب و خارجی دیگر به لبنان از هفته آتی آغاز می شود.
آنطوان شدید سفیر پیشین لبنان در واشنگتن گفت «لبنان از اهمیت فراوان برای منطقه و جهان برخوردار بوده و تحولات جاری در لبنان بخشی از تحولات منطقه است».
او در ادامه گفتگو با «الشرق الاوسط» افزود «لبنان صرفا در شرایط کنونی مورد توجه جهانی نبوده بلکه در جریان جنگ اخیر اسرائیل نیز اهمیت داشت و آمریکا و سعودی و فرانسه بازیگران کلیدی برای رسیدن به توافق آتش بس بودند».
سفیر پیشین لبنان در آمریکا خاطر نشان کرد «ثبات در لبنان و دادن نظم به موسسات مساله بسیار مهمی در راستای برقراری ثبات در منطقه است که این اهمیت با انتخاب رئیس جمهور و آغاز تشکیل دولت تجلی پیدا کرد».

عون و سلام ضامن آغاز روند دولت
رئیس جمهور و مامور تشکیل دولت دو ضامن اصلی برای آغاز روند کار دولت و حکومت و عدم بازگشت به عقب هستند. آنطوان شدید یادآور شد «دید و بازدیدهای رهبران کشورهای جهان و عرب به لبنان با سفر رئیس جمهور فرانسه آغاز می شود که این بیانگر حمایت مطلق فرانسه از حکومت لبنان و رئیس جمهوری و دولت و ارتش و نهادهای دولتی این کشور است». او اظهار کرد «فصل نوینی از حمایت بین المللی بی سابقه از حکومت و دولت لبنان آغاز شده و نباید لبنان این حمایت را از دست دهد. معتقدم که اظهارات پرزیدنت عون در جلساتی که با هیئت های خارجی داشتند و حمایت های پرشتاب عربی و بین المللی برای ارایه کمک و سهیم شدن در بازسازی و کشورسازی نشان می دهد که پرزیدنت عون از این واقعیت اطمینان داشت که کشورهای دوست در مرحله آینده به کمک لبنان می شتابند».
از سوی دیگر رشید درباس وزیر پیشین گفت «حمایت و توجه بین المللی به لبنان نشان می دهد که لبنان از گردونه آشوب و ناامنی خارج شده است و این کشور دیگر دغدغه امنیتی برای منطقه نخواهد بود».
او در گفتگو با «الشرق الاوسط» خاطر نشان کرد «برداشتی که از سفر رئیس جمهور فرانسه و سفرهای پیاپی رهبران و سران عرب و جهان به بیروت دارم این است که به محض انتخاب رئیس جمهور و تشکیل کابینه اعتماد جهان به لبنانی ها احیا شد».
درباس معتقد است که این گشایش مقدمه ای برای کمک به لبنان در برقراری امنیت و توسعه و کاهش کشمکش ها و خروج از نیستی و آشوب خواهد بود».
او گفت «سفر پرزیدنت مکرون و دیگر چهره ها و رهبران جهان به بیروت گواه این است که آنها می خواهند به لبنانی ها برای ساخت کشور و نهادهای دولت کمک کنند و در بیرون کشیدن لبنان از آفاتی که داشت سهیم باشند».

اگرچه عده ای می گویند سفر رهبران جهان دخالت در مسائل داخلی لبنان است اما درباس معتقد است که «برخی از لبنانی ها به خصوص دوگانه شیعی هنوز تحولات منطقه و دگرگونی در موازنه قوا را به درستی تجزیه و تحلیل نکرده اند و اصرار دارند به همان گفتمان حماسی و به دور از تدبیر ادامه دهند».
او یادآور شد «دو گانه شیعی زمانی حق داشتند تا تمام قد در روند انتخاب رئیس جمهور و مامور تشکیل دولت شرکت کنند اما آنها دست رد به سینه همه پیشنهادها زدند و فرصت سوزی کردند تا وقتی که گزینه ها از خارج بر آنها تحمیل شد».
رشید درباس اظهار کرد «امیدوارم مرحله فرصت سوزی در لبنان و نقض قوانین به بهانه حفظ حاکمیت به پایان برسد. همین بهانه ها و ادعای آزاد سازی فلسطین و اسرائیل از خانه عنکبوت سست تر است باعث شد تا ما با همه دوستان و برادران خود دشمن شویم».

تحریم شیعیان اطمینان بخش نیست
در آستانه سفر مقامات بین المللی و عربی به لبنان دو فراکسیون شیعی (امل و حزب الله) در رایزنی های تشکیل کابینه شرکت نکردند. توفیق هندی تحلیلگر سیاسی معتقد است که «گزینه دو گانه شیعی برای شرکت نکردن در گفتگوها و رایزنی های غیر الزامی برای تشکیل دولت اطمینان بخش و طبق اراده و خواست مردم لبنان و کشورهای دوست لبنان نیست».
او افزود «جای تاسف دارد که این دو گانه شیعی جلسات رایزنی غیر الزامی را تحریم کردند اما آنها در عین حال می گویند که می خواهند در کابینه حضور داشته باشند».
توفیق هندی معتقد است «سخنرانی پرزیدنت جوزف عون در مراسم ادای سوگند در حد و اندازه آرزوهای مردم لبنان و بارقه امیدی برای کشورهای جهان بود. مضامین سخنرانی نواف سلام مامور تشکیل دولت نیز مشابه اظهارات پرزیدنت عون بود و سیاست های کلان برای پروژه دولت سازی را ترسیم کرد».



جشن مشترک فلسطینیان «الیرموک» و سوری‌ها پس از «سرنگونی دیکتاتوری»

بازگشت امنیت و آرامش به محله تضامن و اردوگاه یرموک پس از سقوط نظام (فرانس پرس)
بازگشت امنیت و آرامش به محله تضامن و اردوگاه یرموک پس از سقوط نظام (فرانس پرس)
TT

جشن مشترک فلسطینیان «الیرموک» و سوری‌ها پس از «سرنگونی دیکتاتوری»

بازگشت امنیت و آرامش به محله تضامن و اردوگاه یرموک پس از سقوط نظام (فرانس پرس)
بازگشت امنیت و آرامش به محله تضامن و اردوگاه یرموک پس از سقوط نظام (فرانس پرس)

پناهندگان فلسطینی که در شادی سوری‌ها از سقوط «دیکتاتوری» شریک بودند، امیدی نداشتند که اردوگاه «یرموک» در نزدیکی دمشق بار دیگر به نماد «حق بازگشت» و «پایتخت آوارگان فلسطینی» تبدیل شود. نظام برکنار شده بشار اسد این نماد را محو کرده بود. اما پیروزی انقلاب سوریه و سرنگونی او، این نماد و ویژگی را به اردوگاه بازگرداند.

در حالی که اشک شادی بازگشت آوارگان با جشن پیروزی در «محله تضامن» در داخل اردوگاه آمیخته بود، در شمال این منطقه، هواداران نظام برکنار شده به خیابان‌ها آمدند و بازگشت زندگی عادی به این منطقه را جشن گرفتند. آن‌ها احساس اطمینان کردند؛ چراکه گروه‌های مسلح مخالف تلاش کردند آسیبی به آن‌ها نرسانند.

آرامش و تبریک

در روز پنجم سقوط حکومت اسد، روزنامه «الشرق الأوسط» از بیشتر مناطق اردوگاه که در هفت کیلومتری جنوب دمشق قرار دارد، بازدید کرد.

ایست بازرسی برکه در ورودی محله تضامن و دف الشوک که به «ایست وحشت» معروف بود (الشرق الأوسط)

در ورودی شمالی اردوگاه، تغییر به‌وضوح دیده می‌شود. نخستین چیزی که توجه را جلب می‌کند، نوشته «مخیم الیرموک» (اردوگاه یرموک) روی قوس سیمانی ابتدای خیابان یرموک است. پیش از این فقط «خیابان یرموک» نوشته شده بود. این عبارت بین پرچم انقلاب سوریه و فلسطین نوشته شده است.

حواجز خوف (ایست‌های بازرسی وحشت) که توسط نظام در ورودی خیابان‌های اصلی یرموک، فلسطین و خیابان ۳۰ ایجاد شده بود، از بین رفته‌اند. نیروها، تصاویر و پرچم‌های نظام هم ناپدید شده‌اند و تردد عابران و خودروها افزایش یافته است.

خیابان الجلاء در شمال محله تضامن و بازگشت زندگی عادی (الشرق الأوسط)

در طول این بازدید، مشخص شد که گروه‌های فلسطینی هم‌پیمان با نظام اسد که علیه مردم سوریه جنگیدند، دفاتر خود را بسته و ناپدید شده‌اند. منابع محلی به «الشرق الأوسط» گفتند که این گروه‌ها از شب سقوط نظام فرار کرده‌اند.

این منابع تاکید کردند که وضعیت کنونی «خیلی بهتر» از دوران «حکومت دیکتاتور» است. آن‌ها از حکومت جدید خواستند خدمات اساسی اردوگاه را سریعاً بازسازی کند و آن را دوباره به منطقه‌ای پررونق تبدیل کند.

خیابان نسرین در شمال محله تضامن و بازگشت زندگی عادی (الشرق الأوسط)

با توجه به حضور محدود نیروهای مسلح مخالف در خیابان‌های اردوگاه، منابع محلی می‌گویند اولویت کنونی «برقراری امنیت و آرامش در اردوگاه برای جلوگیری از هرگونه سوءاستفاده» است.

ابتکارات مردمی

در حالی که در خیابان فلسطین تردد عابران و خودروها زیاد بود، جشن سقوط نظام اسد ادامه داشت. این جشن با روش‌های مختلفی از جمله تبریک به خانواده‌های بازگشته برگزار می‌شد.

در خیابان فلسطین، جوانانی سوار بر موتورسیکلت با پرچم انقلاب دیده می‌شدند. همزمان خودروهای وابسته به گروه‌های مخالف در خیابان گشت می‌زدند و مبارزان از پنجره خودروها علامت پیروزی نشان می‌دادند.

فرمانده‌ای از مخالفان در مقابل خانه‌اش در محله تضامن نشسته و پرچم انقلاب بر بالکن برافراشته شده است (الشرق الأوسط)

در انتهای خیابان فلسطین، گروهی از مردم محلی به‌طور خودجوش در حال برداشتن موانع خاکی از ورودی کوچه‌ها بودند. یکی از آن‌ها به «الشرق الأوسط» گفت: «ما کوچه‌های اردوگاه را باز می‌کنیم. از دولت جدید می‌خواهیم ماشین‌هایش را وارد کند. اوضاع خیلی بهتر شده و ما دست یاری به سوی آن‌ها دراز می‌کنیم.»

حملات سیستماتیک

مهند شحاده، دبیرکل اتحادیه کارگران فلسطین در سوریه، به «الشرق الأوسط» گفت: اردوگاه‌های فلسطینی از جمله «یرموک» در حملات هوایی نظام اسد و متحدانش در سال ۲۰۱۸ به‌طور سیستماتیک تخریب شد. این حملات در جریان عملیات نظامی ده روزه انجام شد که به سیطره نظام بر اردوگاه منجر شد.

او توضیح داد که پس از این حمله، نظام چندین تصمیم برای بازگشت مردم به خانه‌هایشان صادر کرد، اما به دلیل موانع امنیتی و نبود خدمات اساسی، تعداد کمی از مردم بازگشتند.

پرچم انقلاب بر بام خانه‌ای در محله تضامن اردوگاه یرموک (الشرق الأوسط)

شحاده افزود: نظام اسد که همیشه ادعای حمایت از فلسطینی‌ها را داشت، پس از سیطره، عنوان «اردوگاه» را حذف کرد و آن را به «منطقه» تبدیل کرد. این اقدام به معنای از بین بردن نماد «حق بازگشت» و «پایتخت آوارگان فلسطینی» بود.

بازگشت نمادین

شحاده گفت: پس از سقوط نظام، با رهبران گروه‌های مخالف تماس گرفتیم و درخواست بازگشت هویت تاریخی اردوگاه را دادیم. این درخواست پذیرفته شد و در عمل اجرا شد.

او گفت از روز اول سقوط نظام، خانواده‌ها به خانه‌هایشان باز می‌گردند و تعداد آن‌ها روزانه ده‌ها خانواده برآورد می‌شود.

تاریخ اردوگاه

اردوگاه یرموک در سال ۱۹۵۷ تأسیس شد. با گسترش دمشق، بخشی از ترکیب جغرافیایی و جمعیتی آن شد. این اردوگاه بزرگ‌ترین تجمع فلسطینیان در سوریه، لبنان و اردن بود و نماد «حق بازگشت» و «پایتخت آوارگان فلسطینی» به شمار می‌رفت.

پیش از جنگ، این اردوگاه بیش از ۵۰۰ هزار نفر جمعیت داشت که ۱۶۰ هزار نفر از آن‌ها فلسطینی بودند. اکثر آن‌ها با گروه‌های مخالف همکاری کردند و هزاران نفر توسط نظام کشته، زندانی و آواره شدند.

شادی گسترده

در محله «تضامن»، شادی زیادی برای سقوط نظام وجود داشت. خبرنگار «الشرق الأوسط» شاهد بازگشت خانواده‌های زیادی به خانه‌هایشان بود. برخی از خانواده‌ها در حالی که از شادی گریه می‌کردند، سجده می‌کردند و زنان زغارید می‌کشیدند.

یکی از فرماندهان مخالفان که در محله حضور داشت، گفت: «ما ثابت کردیم که تروریست نیستیم. آن‌ها ما را شکنجه کردند، اما ما مانند آن‌ها رفتار نخواهیم کرد.»

در جنوب محله که در کنترل مخالفان بود، شادی‌ها گسترده‌تر بود و خانواده‌های بیشتری بازمی‌گشتند.