پایبندی گسترده جهانی به راهکار دو دولتی پس از اعلام طرح ترامپ برای غزه

گفتگوی تلفنی محمد بن سلمان و عبد الله دوم درباره تحولات منطقه

کودک فلسطینی  از میان ویرانه‌های ساختمان‌های ویران‌شده در رفح، جنوب غزه عبور می‌کند (رویترز)
کودک فلسطینی از میان ویرانه‌های ساختمان‌های ویران‌شده در رفح، جنوب غزه عبور می‌کند (رویترز)
TT

پایبندی گسترده جهانی به راهکار دو دولتی پس از اعلام طرح ترامپ برای غزه

کودک فلسطینی  از میان ویرانه‌های ساختمان‌های ویران‌شده در رفح، جنوب غزه عبور می‌کند (رویترز)
کودک فلسطینی از میان ویرانه‌های ساختمان‌های ویران‌شده در رفح، جنوب غزه عبور می‌کند (رویترز)

کشورهای عربی و جهان و در صدر آنها سعودی پس از پیشنهاد دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا برای غزه پایبندی خود را به «راهکار دو دولتی» به عنوان پایه و اساس حل منازعه فلسطین و اسرائیل اعلام کردند. پرزیدنت دونالد ترامپ در اظهاراتی گفت که آمریکا کنترل و مالکیت غزه را به دست خواهد گرفت و ساکنان غزه در کشورهای دیگر اسکان داده می شوند تا آمریکا بتواند در غزه پروژه های توریستی اجرا کند.

در این راستا، شاهزاده محمد بن سلمان ولیعهد و نخست وزیر سعودی و عبد الله دوم پادشاه اردن در گفتگوی تلفنی درباره تحولات منطقه رایزنی و در خصوص آخرین تحولات و تلاش های برای برقراری امنیت و ثبات در منطقه تبادل نظر کردند.
پادشاه اردن از مواضع ثابت سعودی در حمایت از حقوق ملت فلسطین استقبال کرد.
وزارت خارجه سعودی در بیانیه ای گفت که سعودی بدون تشکیل کشور فلسطین روابطی با اسرائیل نخواهد داشت. این بیانیه افزود «این موضع گیری قطعی و غیر قابل مذاکره و ثابت و خارج از هر گونه معامله و مذاکره» است.
بیانیه سعودی خاطر نشان کرد «موضع سعودی درباره تشکیل دولت فلسطین ثابت و محکم و تغییر ناپذیر است. شاهزاده محمد بن سلمان نیز به طور واضح و آشکار و بدون هیچ گونه ابهامی موضع سعودی را اعلام کرد و گفت که سعودی از تلاش بی وقفه برای تشکیل کشور مستقل فلسطین به پایتختی قدس شرقی دست نخواهد برداشت و سعودی بدون تشکیل کشور فلسطین با اسرائیل رابطه دیپلماتیک نخواهد داشت».
این بیانیه با تاکید مجدد بر موضع سابق سعودی اضافه کرد «سعودی قاطعانه با نقض حقوق مشروع ملت فلسطین چه از طریق سیاست های شهرک سازی اسرائیل و چه الحاق اراضی فلسطینی و چه تلاش برای کوچ مردم فلسطین از سرزمین خود مخالف است. جامعه جهانی امروز باید به نقش خود در کاهش مشکلات و گرفتاری و درد و رنج انسانی ملت فلسطین عمل کند. ملت فلسطین در سرزمین خود باقی خواهد ماند».
سعودی در پایان گفت «تاکید می کنیم که این موضع ثابت و قطعی و غیر قابل مذاکره و خارج از هر گونه معامله است. صلح پایدار و عادلانه برقرار نخواهد شد مگر اینکه ملت فلسطین طبق قطعنامه های بین المللی به حقوق مشروع خود دست پیدا کند و این موضوع بارها هم به دولت پیشین آمریکا و هم به دولت کنونی گوشزد شده است».

آنتونیو گوترش دبیر کل سازمان ملل چهارشنبه (۵ فوریه) درباره «پاکسازی نژادی» در غزه هشدار داد.
آنتونیو گوترش دبیر کل سازمان ملل شامگاه چهارشنبه در سخنرانی خود در کمیته اعمال حقوق مسلم مردم فلسطین خواستار «ایجاد راهکارهایی برای جلوگیری از بدتر کردن این مشکل» شد.
گوترش افزود «وفادار ماندن به بستر قوانین بین المللی حیاتی است. اجتناب از هر گونه پاکسازی نژادی ضروری است».
او با اشاره به مساله فلسطین خاطر نشان کرد «ما باید مجددا از راه حل دو دولتی: اسرائیل و فلسطین حمایت کنیم».

استفان دوجاریک سخنگوی دبیر کل سازمان ملل در پاسخ به سوالی درباره طرح رئیس جمهور آمریکا برای غزه گفت «هر گونه کوچ اجباری اهالی و ساکنان می تواند پاکسازی نژادی باشد».
فولکر تورک کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل گفت اخراج اجباری ساکنان از اراضی اشغالی اکیدا ممنوع است.
تورک در بیانیه ای افزود «حق تعیین سرنوشت یک اصل اساسی در حقوق بین الملل است و باید از سوی همه کشورها رعایت شود. دیوان کیفری بین المللی نیز به تازگی بر روی آن تاکید کرده است. هر گونه انتقال اجباری یا اخراج مردم از سرزمین اشغال شده کاملا ممنوع است».
اتحادیه عرب ضمن محکوم کردن طرح ترامپ گفت این ایده «بر خلاف قوانین بین المللی و نسخه بی ثباتی است».
اتحادیه عرب در بیانیه خود افزود «مطمئنا دولت آمریکا و رئیس جمهور این کشور به دنبال برقراری صلح عادلانه در منطقه هستند اما طرح اعلام شده از سوی پرزیدنت ترامپ سناریوی کوچ اجباری فلسطینیان را ترویج می کند و این سناریو از سوی جهان عرب و جامعه جهانی غیر قابل قبول و بر خلاف حقوق بین الملل است».
این بیانیه اضافه کرد «این طرح به مثابه نسخه ای برای بی ثباتی است و به تحقق راه حل دو دولت کمک نمی کند. راهکار دو دولتی تنها راه برقراری صلح و امنیت برای فلسطینیان و اسرائیل و کل منطقه است».
اتحادیه عرب دوباره خواستار اجرای حل دو دولتی شد و تاکید کرد «کرانه باختری و نوار غزه اشغالی روی هم رفته دولت مستقل فلسطین را تشکیل می دهند».
بدر عبد العاطی وزیر خارجه مصر چهارشنبه (۵ فوریه) در دیدار با محمد مصطفی نخست وزیر و وزیر خارجه فلسطین در قاهره بر حمایت کامل قاهره از دولت فلسطین تاکید کرد و بار دیگر خواهان «راهکار سیاسی پایدار برای مساله فلسطین» شد.
عبد العاطی بر «حمایت مصر از حقوق مشروع و تغییر ناپذیر ملت فلسطین» و «لزوم تلاش برای رسیدن به راهکار سیاسی پایدار و عادلانه برای مساله فلسطین بر مبنای تشکیل کشور مستقل فلسطین در مرز ۴ ژوئن ۱۹۶۷ به پایتختی قدس شرقی و پایان تکرار چرخه های خشونت برای همیشه» تاکید کرد.
عبد العاطی به تلاش مصر برای تضمین برقراری آتش بس پایدار در غزه و اجرای کامل مفاد توافق و پایان سه مرحله آن اشاره کرد.
وزارت خارجه امارات در بیانیه ای بر پایبندی به حمایت از صلح و ثبات در منطقه و موضع «تاریخی و تغییر ناپذیر» خود در حمایت از حقوق فلسطینیان تاکید کرد و گفت باید راهکار سیاسی جدی برای منازعه بین اسرائیل و فلسطین و تشکیل کشور مستقل فلسطین ایجاد شود.
این بیانیه افزود «دولت امارات قاطعانه مخالف خدشه دار کردن حقوق تغییر ناپذیر ملت فلسطین و تلاش ها برای کوچ اجباری فلسطینیان است».
هاکان فیدان وزیر خارجه ترکیه اظهارات دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا در مورد تصرف غزه از سوی آمریکا را «غیر قابل قبول» خواند و افزود هر گونه برنامه ای که فلسطینیان را «خارج معادله» قرار دهد باعث افزایش کشمکش خواهد شد.
فیدان در گفتگو با خبرگزاری «آناتولی» افزود اگر کشتار فلسطینیان متوقف و شرایطشان بهتر شود ترکیه در اقدامات خود ضد اسرائیل مثل قطع مبادلات تجاری و احضار سفیر بازنگری خواهد کرد.
وزارت خارجه فرانسه در بیانیه ای اعلام کرد پاریس «به کارزار خود برای اجرای راهکار دو دولتی ادامه خواهد داد چرا که این تنها راه حلی است که باعث برقراری صلح و امنیت بلند مدت برای اسرائیل و فلسطین می شود». این بیانیه افزود «در فردای غزه هیچ کشور ثالثی نباید غزه را تصرف کند».
خوزه مانوئل آلبارس وزیر خارجه اسپانیا با رد پیشنهاد ترامپ درباره اسکان اهالی غزه در مناطق دیگر و تصرف غزه گفت «غزه بخشی از کشور فلسطین در آینده است. اسپانیا از تشکیل کشور مستقل فلسطین حمایت می کند. این کشور باید با دولت اسرائیل همزیستی مسالمت آمیز داشته باشد به طوری که رونق و امنیت اسرائیل حفظ شود».
دیوید لمی وزیر خارجه بریتانیا چهارشنبه در سفر خود به کی یف پایتخت اوکراین تاکید کرد «فلسطینیان باید در سرزمین های خود در غزه و کرانه باختری زندگی کنند و به رونق وشکوفایی در سرزمینشان دست پیدا کنند».
آنالنا بربوک وزیر خارجه آلمان گفت «نوار غزه متعلق به فلسطینیان است و اخراج فلسطینیان از غزه غیر قابل قبول و خلاف حقوق بین الملل است».
کرملین روسیه گفت مسکو «بر این باور است که راهکار دو دولتی تنها راه حل منازعات در خاورمیانه است».



گسترده‌ترین عملیات تخلیه اسرائیل در غزه طی ماه‌های اخیر؛ ترامپ به دنبال آتش‌بس است


فلسطینی‌ای در حال فریاد هنگام تشییع اعضای خانواده‌اش که در حمله هوایی اسرائیل در خان‌یونس کشته شدند، در روز یکشنبه (رویترز)
فلسطینی‌ای در حال فریاد هنگام تشییع اعضای خانواده‌اش که در حمله هوایی اسرائیل در خان‌یونس کشته شدند، در روز یکشنبه (رویترز)
TT

گسترده‌ترین عملیات تخلیه اسرائیل در غزه طی ماه‌های اخیر؛ ترامپ به دنبال آتش‌بس است


فلسطینی‌ای در حال فریاد هنگام تشییع اعضای خانواده‌اش که در حمله هوایی اسرائیل در خان‌یونس کشته شدند، در روز یکشنبه (رویترز)
فلسطینی‌ای در حال فریاد هنگام تشییع اعضای خانواده‌اش که در حمله هوایی اسرائیل در خان‌یونس کشته شدند، در روز یکشنبه (رویترز)

در حالی که وضعیت جنگی در نوار غزه همچنان ادامه دارد، ارتش اسرائیل روز یکشنبه دستور به بزرگ‌ترین عملیات تخلیه طی ماه‌های اخیر داد. این تخلیه مناطق وسیعی از شهر غزه و شمال آن، به‌ویژه محله‌های الزيتون، الصبرة، التفاح و الدرج را در بر می‌گیرد. ارتش از ساکنان خواسته فوراً به منطقه المواصی در جنوب منتقل شوند.

این دستور با استفاده از شبکه‌های اجتماعی و پخش اعلامیه از طریق پهپادها اعلام شد و شامل گسترش تخلیه مناطق پیشین مانند جبالیا البلد، الزرقاء و أبو إسكندر نیز می‌شود. منابع محلی گفته‌اند بسیاری از مردم نمی‌دانند کجا باید بروند، زیرا مناطق غربی غزه نیز از آوارگان پر شده است.

فلسطینی مجروح در حمله هوایی، در بیمارستان ناصر در خان‌یونس واقع در جنوب غزه، با پیکر برادرش که در همان حمله کشته شد، وداع می‌کند (رویترز)

ارتش اسرائیل اعلام کرده قصد دارد وارد عمق شهر غزه و حتی غرب آن شود. اگرچه منطقه المواصی به‌عنوان منطقه انسانی اعلام شده، اما در آنجا هم ارتش اسرائیل حاضر است و گه‌گاه تیراندازی یا بمباران‌هایی صورت می‌گیرد.

احتمال توافق جزئی

با وجود ادامه خشونت‌ها، تلاش‌ها برای آتش‌بس ادامه دارد. دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، در پیامی خواستار تلاش برای دستیابی به توافق آتش‌بس شد. منابع فلسطینی به «الشرق الأوسط» گفته‌اند که احتمال رسیدن به توافقی جزئی در چارچوب طرح پیشنهادی فرستاده آمریکایی، استیو ویتکوف، وجود دارد.

فلسطینی‌ای در کنار پیکر کودکان کشته‌شده در حمله هوایی اسرائیل به خانه‌ای در شهر غزه پیش از مراسم تشییع در روز یکشنبه (رویترز)

این منابع افزودند مقاومت فلسطینی خواستار ضمانت اجرای کامل دوره ۶۰ روزه آتش‌بس بدون نقض آن توسط اسرائیل، و توزیع آزادسازی گروگان‌ها طی روزهای آتش‌بس هستند. همچنین تأکید شده که پروتکل‌های انسانی توافق پیشین در ژانویه ۲۰۲۵ باید رعایت شود؛ موضوعی که اسرائیل در آن زمان به‌طور کامل پایبند نبود.

بن‌بست در مذاکرات و لجبازی اسرائیل

منابع نزدیک به حماس می‌گویند: «رسیدن به توافق ممکن است اگر اسرائیل به خواسته‌های منطقی پاسخ مثبت دهد». به گفته آن‌ها، حماس پیشنهادات متعددی داده، اما هر بار بنیامین نتانیاهو آن را رد کرده و مسیر مذاکرات را مختل کرده است.

منابع تأکید کردند که «حماس» مایل به دستیابی به توافق برای توقف کشتار و محاصره در غزه است، اما نمی‌پذیرد تحت عنوان توافقی «تسلیم‌شده» عمل کند. آن‌ها همچنین از دولت ترامپ خواستند فشار بیشتری بر اسرائیل وارد کند.

پیش‌بینی شده که در صورت پیشرفت گفت‌وگوها، طی روزهای آینده دور جدیدی از مذاکرات در دوحه یا قاهره با حضور هیأت‌های حماس، اسرائیل، میانجی‌ها و نماینده آمریکا برگزار شود.

ترور ابوعمر السوری

در تحولی مرتبط، ارتش اسرائیل جمعه‌شب موفق به ترور «حکم العیسی» معروف به «أبو عمر السوری»، یکی از فرماندهان ارشد «کتائب القسام» شد. وی از نزدیکان محمد الضیف، فرمانده شهید القسام، بود. اسرائیل همچنین چندین فرمانده دیگر از حماس، جهاد اسلامی و گروه‌های مقاومت دیگر را هدف قرار داده است.

با کاهش درگیری مستقیم بین ایران و اسرائیل، تمرکز ارتش اسرائیل بار دیگر بر نوار غزه افزایش یافته و حملات زمینی، هوایی و عملیات‌های هدفمند شدت گرفته‌اند.