پایبندی گسترده جهانی به راهکار دو دولتی پس از اعلام طرح ترامپ برای غزه

گفتگوی تلفنی محمد بن سلمان و عبد الله دوم درباره تحولات منطقه

کودک فلسطینی  از میان ویرانه‌های ساختمان‌های ویران‌شده در رفح، جنوب غزه عبور می‌کند (رویترز)
کودک فلسطینی از میان ویرانه‌های ساختمان‌های ویران‌شده در رفح، جنوب غزه عبور می‌کند (رویترز)
TT

پایبندی گسترده جهانی به راهکار دو دولتی پس از اعلام طرح ترامپ برای غزه

کودک فلسطینی  از میان ویرانه‌های ساختمان‌های ویران‌شده در رفح، جنوب غزه عبور می‌کند (رویترز)
کودک فلسطینی از میان ویرانه‌های ساختمان‌های ویران‌شده در رفح، جنوب غزه عبور می‌کند (رویترز)

کشورهای عربی و جهان و در صدر آنها سعودی پس از پیشنهاد دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا برای غزه پایبندی خود را به «راهکار دو دولتی» به عنوان پایه و اساس حل منازعه فلسطین و اسرائیل اعلام کردند. پرزیدنت دونالد ترامپ در اظهاراتی گفت که آمریکا کنترل و مالکیت غزه را به دست خواهد گرفت و ساکنان غزه در کشورهای دیگر اسکان داده می شوند تا آمریکا بتواند در غزه پروژه های توریستی اجرا کند.

در این راستا، شاهزاده محمد بن سلمان ولیعهد و نخست وزیر سعودی و عبد الله دوم پادشاه اردن در گفتگوی تلفنی درباره تحولات منطقه رایزنی و در خصوص آخرین تحولات و تلاش های برای برقراری امنیت و ثبات در منطقه تبادل نظر کردند.
پادشاه اردن از مواضع ثابت سعودی در حمایت از حقوق ملت فلسطین استقبال کرد.
وزارت خارجه سعودی در بیانیه ای گفت که سعودی بدون تشکیل کشور فلسطین روابطی با اسرائیل نخواهد داشت. این بیانیه افزود «این موضع گیری قطعی و غیر قابل مذاکره و ثابت و خارج از هر گونه معامله و مذاکره» است.
بیانیه سعودی خاطر نشان کرد «موضع سعودی درباره تشکیل دولت فلسطین ثابت و محکم و تغییر ناپذیر است. شاهزاده محمد بن سلمان نیز به طور واضح و آشکار و بدون هیچ گونه ابهامی موضع سعودی را اعلام کرد و گفت که سعودی از تلاش بی وقفه برای تشکیل کشور مستقل فلسطین به پایتختی قدس شرقی دست نخواهد برداشت و سعودی بدون تشکیل کشور فلسطین با اسرائیل رابطه دیپلماتیک نخواهد داشت».
این بیانیه با تاکید مجدد بر موضع سابق سعودی اضافه کرد «سعودی قاطعانه با نقض حقوق مشروع ملت فلسطین چه از طریق سیاست های شهرک سازی اسرائیل و چه الحاق اراضی فلسطینی و چه تلاش برای کوچ مردم فلسطین از سرزمین خود مخالف است. جامعه جهانی امروز باید به نقش خود در کاهش مشکلات و گرفتاری و درد و رنج انسانی ملت فلسطین عمل کند. ملت فلسطین در سرزمین خود باقی خواهد ماند».
سعودی در پایان گفت «تاکید می کنیم که این موضع ثابت و قطعی و غیر قابل مذاکره و خارج از هر گونه معامله است. صلح پایدار و عادلانه برقرار نخواهد شد مگر اینکه ملت فلسطین طبق قطعنامه های بین المللی به حقوق مشروع خود دست پیدا کند و این موضوع بارها هم به دولت پیشین آمریکا و هم به دولت کنونی گوشزد شده است».

آنتونیو گوترش دبیر کل سازمان ملل چهارشنبه (۵ فوریه) درباره «پاکسازی نژادی» در غزه هشدار داد.
آنتونیو گوترش دبیر کل سازمان ملل شامگاه چهارشنبه در سخنرانی خود در کمیته اعمال حقوق مسلم مردم فلسطین خواستار «ایجاد راهکارهایی برای جلوگیری از بدتر کردن این مشکل» شد.
گوترش افزود «وفادار ماندن به بستر قوانین بین المللی حیاتی است. اجتناب از هر گونه پاکسازی نژادی ضروری است».
او با اشاره به مساله فلسطین خاطر نشان کرد «ما باید مجددا از راه حل دو دولتی: اسرائیل و فلسطین حمایت کنیم».

استفان دوجاریک سخنگوی دبیر کل سازمان ملل در پاسخ به سوالی درباره طرح رئیس جمهور آمریکا برای غزه گفت «هر گونه کوچ اجباری اهالی و ساکنان می تواند پاکسازی نژادی باشد».
فولکر تورک کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل گفت اخراج اجباری ساکنان از اراضی اشغالی اکیدا ممنوع است.
تورک در بیانیه ای افزود «حق تعیین سرنوشت یک اصل اساسی در حقوق بین الملل است و باید از سوی همه کشورها رعایت شود. دیوان کیفری بین المللی نیز به تازگی بر روی آن تاکید کرده است. هر گونه انتقال اجباری یا اخراج مردم از سرزمین اشغال شده کاملا ممنوع است».
اتحادیه عرب ضمن محکوم کردن طرح ترامپ گفت این ایده «بر خلاف قوانین بین المللی و نسخه بی ثباتی است».
اتحادیه عرب در بیانیه خود افزود «مطمئنا دولت آمریکا و رئیس جمهور این کشور به دنبال برقراری صلح عادلانه در منطقه هستند اما طرح اعلام شده از سوی پرزیدنت ترامپ سناریوی کوچ اجباری فلسطینیان را ترویج می کند و این سناریو از سوی جهان عرب و جامعه جهانی غیر قابل قبول و بر خلاف حقوق بین الملل است».
این بیانیه اضافه کرد «این طرح به مثابه نسخه ای برای بی ثباتی است و به تحقق راه حل دو دولت کمک نمی کند. راهکار دو دولتی تنها راه برقراری صلح و امنیت برای فلسطینیان و اسرائیل و کل منطقه است».
اتحادیه عرب دوباره خواستار اجرای حل دو دولتی شد و تاکید کرد «کرانه باختری و نوار غزه اشغالی روی هم رفته دولت مستقل فلسطین را تشکیل می دهند».
بدر عبد العاطی وزیر خارجه مصر چهارشنبه (۵ فوریه) در دیدار با محمد مصطفی نخست وزیر و وزیر خارجه فلسطین در قاهره بر حمایت کامل قاهره از دولت فلسطین تاکید کرد و بار دیگر خواهان «راهکار سیاسی پایدار برای مساله فلسطین» شد.
عبد العاطی بر «حمایت مصر از حقوق مشروع و تغییر ناپذیر ملت فلسطین» و «لزوم تلاش برای رسیدن به راهکار سیاسی پایدار و عادلانه برای مساله فلسطین بر مبنای تشکیل کشور مستقل فلسطین در مرز ۴ ژوئن ۱۹۶۷ به پایتختی قدس شرقی و پایان تکرار چرخه های خشونت برای همیشه» تاکید کرد.
عبد العاطی به تلاش مصر برای تضمین برقراری آتش بس پایدار در غزه و اجرای کامل مفاد توافق و پایان سه مرحله آن اشاره کرد.
وزارت خارجه امارات در بیانیه ای بر پایبندی به حمایت از صلح و ثبات در منطقه و موضع «تاریخی و تغییر ناپذیر» خود در حمایت از حقوق فلسطینیان تاکید کرد و گفت باید راهکار سیاسی جدی برای منازعه بین اسرائیل و فلسطین و تشکیل کشور مستقل فلسطین ایجاد شود.
این بیانیه افزود «دولت امارات قاطعانه مخالف خدشه دار کردن حقوق تغییر ناپذیر ملت فلسطین و تلاش ها برای کوچ اجباری فلسطینیان است».
هاکان فیدان وزیر خارجه ترکیه اظهارات دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا در مورد تصرف غزه از سوی آمریکا را «غیر قابل قبول» خواند و افزود هر گونه برنامه ای که فلسطینیان را «خارج معادله» قرار دهد باعث افزایش کشمکش خواهد شد.
فیدان در گفتگو با خبرگزاری «آناتولی» افزود اگر کشتار فلسطینیان متوقف و شرایطشان بهتر شود ترکیه در اقدامات خود ضد اسرائیل مثل قطع مبادلات تجاری و احضار سفیر بازنگری خواهد کرد.
وزارت خارجه فرانسه در بیانیه ای اعلام کرد پاریس «به کارزار خود برای اجرای راهکار دو دولتی ادامه خواهد داد چرا که این تنها راه حلی است که باعث برقراری صلح و امنیت بلند مدت برای اسرائیل و فلسطین می شود». این بیانیه افزود «در فردای غزه هیچ کشور ثالثی نباید غزه را تصرف کند».
خوزه مانوئل آلبارس وزیر خارجه اسپانیا با رد پیشنهاد ترامپ درباره اسکان اهالی غزه در مناطق دیگر و تصرف غزه گفت «غزه بخشی از کشور فلسطین در آینده است. اسپانیا از تشکیل کشور مستقل فلسطین حمایت می کند. این کشور باید با دولت اسرائیل همزیستی مسالمت آمیز داشته باشد به طوری که رونق و امنیت اسرائیل حفظ شود».
دیوید لمی وزیر خارجه بریتانیا چهارشنبه در سفر خود به کی یف پایتخت اوکراین تاکید کرد «فلسطینیان باید در سرزمین های خود در غزه و کرانه باختری زندگی کنند و به رونق وشکوفایی در سرزمینشان دست پیدا کنند».
آنالنا بربوک وزیر خارجه آلمان گفت «نوار غزه متعلق به فلسطینیان است و اخراج فلسطینیان از غزه غیر قابل قبول و خلاف حقوق بین الملل است».
کرملین روسیه گفت مسکو «بر این باور است که راهکار دو دولتی تنها راه حل منازعات در خاورمیانه است».



ترامپ حوثی‌ها را به واقعیت بازگرداند؛ تهدید حوثی به انتقام 


تجمع مردم در صعده، یمن، در محلی که هدف حمله آمریکا قرار گرفت (رويترز)
تجمع مردم در صعده، یمن، در محلی که هدف حمله آمریکا قرار گرفت (رويترز)
TT

ترامپ حوثی‌ها را به واقعیت بازگرداند؛ تهدید حوثی به انتقام 


تجمع مردم در صعده، یمن، در محلی که هدف حمله آمریکا قرار گرفت (رويترز)
تجمع مردم در صعده، یمن، در محلی که هدف حمله آمریکا قرار گرفت (رويترز)

«ترامپ حوثی‌ها را به واقعیت بازگرداند»... در یک عصر سرد لندنی، در مقابل یک کافه در غرب پایتخت بریتانیا، یک جوان یمنی به تلفنش خیره شده است. این در حالی است که شب قبل، ارتش آمریکا یک عملیات نظامی را با دستور مستقیم رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، آغاز کرد و به چندین منطقه از جمله صنعا حمله کرد. این حملات که از شب شنبه آغاز شد و تا طلوع فجر ادامه داشت، حداقل ۳۱ کشته بر جای گذاشت. رسانه‌های حوثی این آمار را اعلام کرده‌اند و همچنین از تهدید گروه حوثی به انتقام خبر داده‌اند.

روز یکشنبه، کاخ سفید اعلام کرد که چندین فرمانده «اصلی» حوثی در این حملات کشته شده‌اند. اما گروه حوثی تا لحظه تنظیم این گزارش، هیچ واکنشی نشان نداده و کشته یا زخمی شدن فرماندهان خود را تأیید نکرده است.

در اولین واکنش رسمی، دولت یمن گروه حوثی را متهم کرد که یمنی‌ها را درگیر یک جنگ «بی‌معنا» کرده است. مصطفی نعمان، معاون وزیر خارجه یمن، به روزنامه «الشرق الاوسط» گفت: «حوثی‌ها در این توهم زندگی می‌کردند که می‌توانند با کل جهان درگیر شوند. آنها مصیبت‌های زیادی برای کشور ما و مردم بی‌گناه به بار آورده‌اند.»

صادق الوصابی، پژوهشگر مرکز مطالعات یمن در واشنگتن، می‌گوید: «حوثی‌ها دروغ گفتند و فقط خودشان آن را باور کردند. آنها در حباب قدرت واهی زندگی می‌کردند و فکر می‌کردند می‌توانند با کل جهان مقابله کنند. این نه به دلیل عدم درک دولت قبلی آمریکا از ماهیت حوثی‌ها، بلکه به دلیل تمایل به تعامل با آنها بود. ترامپ آمد و با حوثی‌ها به زبانی که خوب می‌فهمند، یعنی زبان قدرت، صحبت کرد.»

رئیس‌جمهور غافلگیرکننده

از حدود ساعت ۵:۴۵ بعدازظهر شنبه به وقت گرینویچ، اخبار فوری، ویدیوها، اظهارات و شایعات روی صفحه تلویزیون‌ها و تلفن‌های همراه ظاهر شدند. به‌طور همزمان، به‌روزرسانی‌ها و بیانیه‌ها در شبکه‌های اجتماعی منتشر شدند.

سناریوی مورد انتظار این بود که سخنگوی نظامی حوثی‌ها، یحیی سریع، بیانیه‌ای درباره حمله به یک کشتی تجاری با ادعای حمایت از اسرائیل منتشر کند. اما ترامپ، طبق عادتش، سناریوهای از پیش تعیین‌شده را دوست ندارد و ترجیح می‌دهد غافلگیر کند. او شکل نبرد، شروع آن و زمان اجرایش را خودش تعیین کرد. او شروع‌کننده بود تا استراتژی دولت خود در پرونده یمن را آشکار کند و چارچوب گسترده‌تری برای دیدگاه واشنگتن درباره راه‌حل یمن ترسیم کند.

ترامپ در پیامی به حوثی‌ها و ایران گفت: «به همه تروریست‌های حوثی... وقت شما تمام شده است. حملات شما باید از امروز متوقف شود. اگر این کار را نکنید، جهنمی را خواهید دید که هرگز مانندش را ندیده‌اید.»

واکنش‌های احتمالی حوثی‌ها

ماجد المذحجی، رئیس مرکز مطالعات صنعا، معتقد است که این حملات هزینه‌های حوثی‌ها را افزایش می‌دهد و آنها را بین دو انتخاب قرار می‌دهد: یا تسلیم شدن و کاهش تنش با واکنش ضعیف به حملات آمریکا، یا تشدید درگیری‌ها در دریای سرخ.

المذحجی می‌گوید: «این حملات نشان‌دهنده تغییر قابل توجهی در حضور آمریکا در یمن است. این خشونت فزاینده که با طبقه‌بندی حوثی‌ها به عنوان یک سازمان تروریستی خارجی (FTO) آغاز شد، اکنون با این موج از حملات همراه شده است که هدفش وارد کردن آسیب واقعی به بدنه جنبش حوثی است، نه فقط مهار آن.»

مصطفی نعمان به تلاش‌های دولت یمن برای صلح اشاره می‌کند و می‌گوید: «حوثی‌ها همه این تلاش‌ها را نادیده گرفتند و در برابر تلاش‌های سعودی برای پایان دادن به جنگ مقاومت کردند.»

انگیزه‌ها و پیام‌ها

توازن قوا در منطقه به سرعت در حال تغییر است. نیروهایی مانند حزب‌الله و سپاه قدس دیگر انعطاف‌پذیری و قدرت سابق را ندارند. علاوه بر این، ایران با حملات اسرائیل و فشارهای اقتصادی شدید آمریکا مواجه است و در موقعیت ضعیف‌تری برای بازگشت به مذاکرات هسته‌ای قرار دارد.

الیزابت کندل، استاد دانشگاه کمبریج، سه انگیزه اصلی برای حمله آمریکا مطرح می‌کند: حفاظت از کشتیرانی بین‌المللی، پیش‌دستی در برابر هر اقدام احتمالی حوثی‌ها و افزایش فشار بر ایران.

سناریوهای احتمالی

برخی کارشناسان معتقدند که حوثی‌ها ممکن است به حملات خود علیه کشتی‌ها در دریای سرخ ادامه دهند. مارک کیمت، معاون سابق وزیر خارجه آمریکا، می‌گوید: «من انتظار دارم حوثی‌ها به حملات آمریکا با حملات بیشتری به کشتی‌ها پاسخ دهند.»

هانا پورتر، پژوهشگر مؤسسه ARK، معتقد است که شکست حوثی‌ها از طریق نیروی نظامی دشوار است: «اگر حملات هوایی کافی بود، حوثی‌ها سال‌ها پیش شکست می‌خوردند. حوثی‌ها ثابت کرده‌اند که می‌توانند فشارهای زیادی را تحمل کنند.»

حملات اخیر آمریکا به حوثی‌ها نشان‌دهنده تغییر رویکرد واشنگتن در قبال یمن است. این حملات نه تنها برای تنبیه حوثی‌ها، بلکه برای ارسال پیام به ایران طراحی شده‌اند. با این حال، موفقیت این استراتژی به توانایی آمریکا در ضربه زدن به رهبران ارشد حوثی‌ها بستگی دارد. بدون این، این حملات ممکن است تنها به طولانی‌تر شدن جنگ در یمن منجر شود.