سفر روبیو به خاورمیانه برای تبلیغ طرح‌های ترامپ  

 AFP
AFP
TT

سفر روبیو به خاورمیانه برای تبلیغ طرح‌های ترامپ  

 AFP
AFP

در اولین سفر خود به منطقه خاورمیانه، مارکو روبیو، وزیر امور خارجه آمریکا، به تبلیغ برنامه‌های رئیس‌جمهور دونالد ترامپ و پیشنهاد او برای انتقال فلسطینی‌ها از غزه و ساخت مجتمع‌های توریستی مشابه ریویرای فرانسه خواهد پرداخت.

بر اساس اظهارات مقامات وزارت امور خارجه آمریکا، روبیو از ۱۳ تا ۱۸ فوریه پس از شرکت در کنفرانس امنیتی مونیخ در آلمان، به کشورهای اسرائیل، امارات متحده عربی و پادشاهی عربی سعودی سفر خواهد کرد.

روبیو تلاش می‌کند تا خشم و مخالفت گسترده عرب‌ها را پس از پیشنهاد ترامپ برای انتقال ساکنان غزه به مصر و اردن و تحویل گرفتن این منطقه از اسرائیل و اعمال کنترل آمریکا بر آن، که ترامپ آن را "مالکیت بلندمدت" با هدف بازسازی نامیده است، کاهش دهد. مقامات وزارت خارجه آمریکا اشاره کردند که روبیو قبلاً گفت‌وگوهایی با رهبران منطقه درباره آینده غزه آغاز کرده و این گفت‌وگوها را در طول سفر خود به خاورمیانه ادامه خواهد داد.

انتقال موقت یا دائمی؟

وزیر امور خارجه و دیگر مقامات کاخ سفید تلاش کرده‌اند تا از اظهارات ترامپ دفاع کنند، به ویژه در برابر انتقاداتی که این پیشنهاد را به معنای انتقال دائمی و تخلیه ساکنان غزه می‌دانند. روبیو در جریان سفر خود به جمهوری دومینیکن تأکید کرد که این انتقال موقت است و گفت: «غزه در حال حاضر به دلیل خطرات ناشی از مهمات منفجر نشده، غیرقابل سکونت است و مردم مجبور خواهند شد در جای دیگری زندگی کنند تا فرآیند بازسازی منطقه انجام شود.»

روبیو پیشنهاد ترامپ را "پیشنهادی بسیار سخاوتمندانه برای کمک به پاکسازی خرابی‌ها در غزه پس از ۱۵ ماه درگیری بین اسرائیل و حماس" توصیف کرد.

در جریان سفر خود به جمهوری دومینیکن، روبیو گفت که ترامپ همچنین به دنبال جلب حمایت برای بازسازی غزه از کشورهایی است که توانایی اقتصادی و فناوری لازم برای حمایت از این منطقه را دارند. او گفت: «من معتقدم رئیس‌جمهور ترامپ پیشنهاد کرده است که به آنجا برود و بخشی از راه‌حل باشد. اگر هر کشور دیگری مایل به پیشقدم شدن و انجام این کار باشد، این عالی خواهد بود.»

روبیو در پستی در پلتفرم "X" نوشت: «غزه باید از حماس پاک شود و همان‌طور که رئیس‌جمهور ترامپ گفته است، ایالات متحده آماده است تا غزه را رهبری کند و دوباره آن را زیبا سازد. هدف ما دستیابی به صلح پایدار در منطقه برای همه مردم است.»

او از برنامه ترامپ به عنوان یک ابتکار عمل بشردوستانه دفاع کرد و اشاره کرد که دولت‌های قبلی آمریکا نتوانسته‌اند ایده‌های غیرمتعارف برای مقابله با مناقشه اسرائیل و فلسطین ارائه دهند.

پیشنهاد سخاوتمندانه

علیرغم مخالفت‌های قانون‌گذاران کنگره و رد پیشنهاد از سوی کشورهای عربی و متحدان اروپایی، وزیر امور خارجه آمریکا انتقال فلسطینی‌ها را یک دیدگاه واقع‌بینانه از وضعیت فعلی برای بازسازی این منطقه ویران شده توصیف کرد. او گفت: «بسیاری از کشورهای جهان دوست دارند نگرانی خود را درباره غزه و مردم فلسطین ابراز کنند، اما تعداد کمی در گذشته حاضر به انجام کاری ملموس در این زمینه بوده‌اند... اگر هر کشوری مایل به پیشقدم شدن و انجام این کار باشد، این عالی خواهد بود، اما هیچ‌کس عجله‌ای برای انجام آن ندارد و این باید اتفاق بیفتد.»

کارولین لویت، سخنگوی کاخ سفید، از "بشردوستانه" بودن ایده انتقال ۱.۸ میلیون فلسطینی از غزه به خارج از این منطقه "به طور موقت" برای امکان بازسازی دفاع کرد. او تصاویری از ویرانی‌ها نشان داد و گفت که این منطقه "غیرقابل سکونت است و ناعادلانه است که پیشنهاد کنیم مردم در چنین شرایط اسف‌باری زندگی کنند."

اظهارات مقامات دولت آمریکا سوالاتی را درباره پیشنهادات جدید ترامپ که با دهه‌ها سیاست آمریکا در تضاد است، برانگیخته است. سیاست‌های قبلی آمریکا خواستار حل دو دولت و ایجاد یک دولت فلسطینی بودند، بدون آن‌که انتقال بیشتر فلسطینی‌ها از غزه یا کرانه باختری را تحمیل کنند. حتی اسرائیل نیز ایده انتقال را مطرح نکرده است، بلکه با مقامات دولت قبلی بایدن برای تدوین یک برنامه "روز بعد" برای بازسازی و شکل حکومت در غزه گفت‌وگو کرده و خطوط کلی یک حکومت مشترک با مشارکت تشکیلات خودگردان فلسطین تحت نظارت سازمان ملل متحد را ترسیم کرده است تا اطمینان حاصل شود که حماس دوباره کنترل این منطقه را به دست نخواهد گرفت.



همه پرسی در کرکوک مثل بمب در بغداد ترکید


 
السودانی و بارزانی در بغداد دیدار کردند (دفتر نخست وزیری اقلیم کردستان)
  السودانی و بارزانی در بغداد دیدار کردند (دفتر نخست وزیری اقلیم کردستان)
TT

همه پرسی در کرکوک مثل بمب در بغداد ترکید


 
السودانی و بارزانی در بغداد دیدار کردند (دفتر نخست وزیری اقلیم کردستان)
  السودانی و بارزانی در بغداد دیدار کردند (دفتر نخست وزیری اقلیم کردستان)

نچیروان بارزانی رئیس اقلیم کردستان در سفر اخیر خود به بغداد با مقامات سیاسی از جمله عبد اللطیف رشید رئیس جمهور و محمد شیاع السودانی نخست وزیر و محمود المشهدانی رئیس پارلمان دیدار کرد. در این میان خواسته یا پیشنهاد مسرور بارزانی نخست وزیر اقلیم کردستان درباره برگزاری همه پرسی در کرکوک مثل بمب در بغداد ترکید. کرکوک منطقه مورد اختلاف بین کردها و دولت مرکزی است. این خواسته از حساسیت بسیاری برخوردار است.
طبق «ماده ۱۴۰» قانون اساسی عراق مصوب ۲۰۰۵ استان کرکوک که دارای تنوع اتنیکی (عرب ها و کردها و ترکمن ها) و تنوع دینی (مسلمان و مسیحی) و تنوع مذهبی (سنی ها و شیعیان) است در کنار مناطق در دیاله و نینوا به عنوان مناطق «مورد اختلاف» قلمداد می شوند.
در «ماده ۱۴۰» قانون اساسی عراق مدت زمانی مشخص یعنی تا سال ۲۰۰۷ برای اجرای راهکار این اختلاف در مورد مناطق یاد شده تعیین شده است. اما این اتفاق نیفتاد و طرف های ذیربط در این برهه زمانی تعیین شده به توافق نرسیدند. دادگاه فدرال عراق در این مورد رای نهایی داد و گفت «ماده ۱۴۰» به رغم پایان مهلت تعیین شده همچنان اعتبار دارد و قانونی است.
این ماده سه مرحله برای این راهکار در نظر گرفته که شامل سرشماری نفوس و برگزاری همه پرسی برای تعیین تکلیف کرکوک می شود که آیا کرکوک به عنوان بخشی از دولت فدرال در عراق باقی بماند یا به اقلیم کردستان ملحق شود.
دولت اقلیم کردستان در بیانیه ای گفت «طبق ماده ۱۴۰ قانون اساسی فدرال عراق مصوب سال ۲۰۰۵ حکومت فدرال در عراق باید در کرکوک و دیگر مناطق مورد اختلاف بین بغداد و اقلیم کردستان همه پرسی برگزار کند. حکومت فدرال باید تا ۳۱ دسامبر ۲۰۰۷ همه پرسی برگزار می کرد اما همه دولت هایی که در بغداد روی کار آمدند خواه قبل از ۲۰۰۷ و خواه در دو دهه اخیر موفق به برگزاری این همه پرسی نشدند. به نظر می رسد که حکومت بغداد اینک دارد خود را آماده می کند تا به طور یکجانبه نفت و گاز را در مناطقی تصاحب کند که مردم کردستان به طور قانونی و طبق ماده ۱۴۰ درخواست الحاق آنها به کردستان را دارند».
بیانیه دولت اقلیم کردستان که یکشنبه (۱۲ ژانویه) منتشر شد خاطر نشان کرد «حکومت اقلیم کردستان همواره آماده گفتگو بود اما حکومت فدرال از مسئولیت های قانونی خود همواره طفره رفته و به طور یکجانبه و بدون مشورت با حکومت اقلیم کردستان می خواهد قراردادهای نفت و گاز با شرکت ها ببندد. این اقدام بر خلاف مفاد قانون اساسی و دو ماده ۱۴۰ و ۱۱۲ است. حکومت اقلیم کردستان حق دفاع از حقوق قانونی خود را در تمام موسسات بین المللی دارد تا قوانین معمول در اقلیم اجرا شود و حقوق قانونی اقلیم از جمله حقوق مردم در کرکوک ضایع نشود».
نیچروان بارزانی رئیس اقلیم کردستان شامگاه یکشنبه (۱۱ ژانویه) در نشستی با حضور مقامات حکومت بغداد شرکت کرد. البته سفر نیچروان بارزانی از چندی پیش و به دلیل بحران دستمزدها و منابع مالی مشترک بین حکومت فدرال و حکومت اقلیم کردستان جنجالی شد. بیانیه ای که پس از این دیدار و نشست صادر شد برخی نقاط مثبت را در برگرفت که از جمله آن «سند توافق سیاسی» است. دولت کنونی به ریاست محمد شیاع السودانی بر مبنای همین توافق شکل گرفت. سند دیگر سند توافق سیاسی مورد نظر کردها و عرب های سنی است چرا که آنها ائتلاف حاکم یعنی چارچوب هماهنگی شیعیان را به نادیده گرفتن وعده ها و تعهداتشان متهم می کنند.
اربیل و بغداد دست به اتهام زنی متقابل در مورد بحران دستمزدها و منابع مالی زدند اما با این حال نچیروان بارزانی به منظور گفتگو در مورد اختلافاتی که به مرحله بحرانی در چند سال اخیر رسیدند به بغداد سفر کرد.
دولت اقلیم کردستان شاکی بود که دولت بغداد به تعهداتش پایبند نیست و رفتار منصفانه ای در مورد اقلیم کردستان ندارد. طیف سامی وزیر دارایی حکومت بغداد گفت که بغداد سال گذشته همه حقوق کارکنان اقلیم را پرداخت کرده و بغداد مسئول نیست که چرا این پرداخت ها به دست کارکنان نرسیده است. طیف سامی افزود «دلیل کسری بودجه سال ۲۰۲۴ این بود که حکومت مرکزی حقوق کارکنان اقلیم را پرداخت کرد اما اقلیم کردستان به تعهدات خود برای پرداخت منابع مالی مرتبط با گمرک و عوارض و درآمد نفت پایبند نبوده است».