سفر روبیو به خاورمیانه برای تبلیغ طرح‌های ترامپ  

 AFP
AFP
TT

سفر روبیو به خاورمیانه برای تبلیغ طرح‌های ترامپ  

 AFP
AFP

در اولین سفر خود به منطقه خاورمیانه، مارکو روبیو، وزیر امور خارجه آمریکا، به تبلیغ برنامه‌های رئیس‌جمهور دونالد ترامپ و پیشنهاد او برای انتقال فلسطینی‌ها از غزه و ساخت مجتمع‌های توریستی مشابه ریویرای فرانسه خواهد پرداخت.

بر اساس اظهارات مقامات وزارت امور خارجه آمریکا، روبیو از ۱۳ تا ۱۸ فوریه پس از شرکت در کنفرانس امنیتی مونیخ در آلمان، به کشورهای اسرائیل، امارات متحده عربی و پادشاهی عربی سعودی سفر خواهد کرد.

روبیو تلاش می‌کند تا خشم و مخالفت گسترده عرب‌ها را پس از پیشنهاد ترامپ برای انتقال ساکنان غزه به مصر و اردن و تحویل گرفتن این منطقه از اسرائیل و اعمال کنترل آمریکا بر آن، که ترامپ آن را "مالکیت بلندمدت" با هدف بازسازی نامیده است، کاهش دهد. مقامات وزارت خارجه آمریکا اشاره کردند که روبیو قبلاً گفت‌وگوهایی با رهبران منطقه درباره آینده غزه آغاز کرده و این گفت‌وگوها را در طول سفر خود به خاورمیانه ادامه خواهد داد.

انتقال موقت یا دائمی؟

وزیر امور خارجه و دیگر مقامات کاخ سفید تلاش کرده‌اند تا از اظهارات ترامپ دفاع کنند، به ویژه در برابر انتقاداتی که این پیشنهاد را به معنای انتقال دائمی و تخلیه ساکنان غزه می‌دانند. روبیو در جریان سفر خود به جمهوری دومینیکن تأکید کرد که این انتقال موقت است و گفت: «غزه در حال حاضر به دلیل خطرات ناشی از مهمات منفجر نشده، غیرقابل سکونت است و مردم مجبور خواهند شد در جای دیگری زندگی کنند تا فرآیند بازسازی منطقه انجام شود.»

روبیو پیشنهاد ترامپ را "پیشنهادی بسیار سخاوتمندانه برای کمک به پاکسازی خرابی‌ها در غزه پس از ۱۵ ماه درگیری بین اسرائیل و حماس" توصیف کرد.

در جریان سفر خود به جمهوری دومینیکن، روبیو گفت که ترامپ همچنین به دنبال جلب حمایت برای بازسازی غزه از کشورهایی است که توانایی اقتصادی و فناوری لازم برای حمایت از این منطقه را دارند. او گفت: «من معتقدم رئیس‌جمهور ترامپ پیشنهاد کرده است که به آنجا برود و بخشی از راه‌حل باشد. اگر هر کشور دیگری مایل به پیشقدم شدن و انجام این کار باشد، این عالی خواهد بود.»

روبیو در پستی در پلتفرم "X" نوشت: «غزه باید از حماس پاک شود و همان‌طور که رئیس‌جمهور ترامپ گفته است، ایالات متحده آماده است تا غزه را رهبری کند و دوباره آن را زیبا سازد. هدف ما دستیابی به صلح پایدار در منطقه برای همه مردم است.»

او از برنامه ترامپ به عنوان یک ابتکار عمل بشردوستانه دفاع کرد و اشاره کرد که دولت‌های قبلی آمریکا نتوانسته‌اند ایده‌های غیرمتعارف برای مقابله با مناقشه اسرائیل و فلسطین ارائه دهند.

پیشنهاد سخاوتمندانه

علیرغم مخالفت‌های قانون‌گذاران کنگره و رد پیشنهاد از سوی کشورهای عربی و متحدان اروپایی، وزیر امور خارجه آمریکا انتقال فلسطینی‌ها را یک دیدگاه واقع‌بینانه از وضعیت فعلی برای بازسازی این منطقه ویران شده توصیف کرد. او گفت: «بسیاری از کشورهای جهان دوست دارند نگرانی خود را درباره غزه و مردم فلسطین ابراز کنند، اما تعداد کمی در گذشته حاضر به انجام کاری ملموس در این زمینه بوده‌اند... اگر هر کشوری مایل به پیشقدم شدن و انجام این کار باشد، این عالی خواهد بود، اما هیچ‌کس عجله‌ای برای انجام آن ندارد و این باید اتفاق بیفتد.»

کارولین لویت، سخنگوی کاخ سفید، از "بشردوستانه" بودن ایده انتقال ۱.۸ میلیون فلسطینی از غزه به خارج از این منطقه "به طور موقت" برای امکان بازسازی دفاع کرد. او تصاویری از ویرانی‌ها نشان داد و گفت که این منطقه "غیرقابل سکونت است و ناعادلانه است که پیشنهاد کنیم مردم در چنین شرایط اسف‌باری زندگی کنند."

اظهارات مقامات دولت آمریکا سوالاتی را درباره پیشنهادات جدید ترامپ که با دهه‌ها سیاست آمریکا در تضاد است، برانگیخته است. سیاست‌های قبلی آمریکا خواستار حل دو دولت و ایجاد یک دولت فلسطینی بودند، بدون آن‌که انتقال بیشتر فلسطینی‌ها از غزه یا کرانه باختری را تحمیل کنند. حتی اسرائیل نیز ایده انتقال را مطرح نکرده است، بلکه با مقامات دولت قبلی بایدن برای تدوین یک برنامه "روز بعد" برای بازسازی و شکل حکومت در غزه گفت‌وگو کرده و خطوط کلی یک حکومت مشترک با مشارکت تشکیلات خودگردان فلسطین تحت نظارت سازمان ملل متحد را ترسیم کرده است تا اطمینان حاصل شود که حماس دوباره کنترل این منطقه را به دست نخواهد گرفت.



توافق آتش بس در غزه دوام می آورد؟


عده ای دور آوار ساختمان هایی که در حملات هوایی اسرائیل در جبالیا در شمال نوار غزه خراب شدند جمع شده اند (فرانس پرس)
عده ای دور آوار ساختمان هایی که در حملات هوایی اسرائیل در جبالیا در شمال نوار غزه خراب شدند جمع شده اند (فرانس پرس)
TT

توافق آتش بس در غزه دوام می آورد؟


عده ای دور آوار ساختمان هایی که در حملات هوایی اسرائیل در جبالیا در شمال نوار غزه خراب شدند جمع شده اند (فرانس پرس)
عده ای دور آوار ساختمان هایی که در حملات هوایی اسرائیل در جبالیا در شمال نوار غزه خراب شدند جمع شده اند (فرانس پرس)

اسرائیل و «حماس» یکدیگر را به مانع تراشی برای به انجام رساندن توافق آتش بس در نوار غزه متهم کردند و در این میان طرف های میانجی و برخی از کشورهای عربی خواستار اجرای همه بنود «معامله» شدند.
کارشناسانی که «الشرق الاوسط» با آنها گفتگو کرده می گویند اتهام زنی متقابل قبل از آغاز اجرای توافق (یکشنبه ۱۹ ژانویه) این سوال را مطرح می کند که آیا «این توافق تا مرحله دوم و سوم دوام خواهد آورد»؟
کارشناسان پیش بینی می کنند که بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل به رغم «اقدامات و اظهارات تحریک آمیز» مجبور خواهد شد مرحله اول ۴۲ روزه در این توافق را اجرا کند چرا که او در معرض فشارهای خارجی از سوی دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا و اعتراضات داخلی برای تکمیل توافق قرار دارد.
برقراری آتش بس در غزه بیش از یک سال است که با دست اندازهای گوناگونی روبرو بود اما همزمان با نزدیک شدن به روز تحلیف ترامپ ۲۰ ژانویه تلاش های سه کشور میانجی مصر و قطر و آمریکا به نتیجه رسید و یک توافق سه مرحله ای به امضا رسید که از روز یکشنبه (۱۹ ژانویه) اجرا خواهد شد. در بیانیه مشترک طرف های میانجی آمده که ۳۳ گروگان در نوار غزه در ازای هزار زندانی فلسطینی در زندان های اسرائیل آزاد خواهند شد.

مردی در شهر غزه جسد یک نوزاد را بغل کرده که در حمله های هوایی اسرائیل جان باخت (فرانس پرس)

نتانیاهو روز پنجشنبه (۱۶ ژانویه) در بیانیه ای گفت که «حماس» «بخش هایی از توافق را نقض کرده است». در مقابل عزت الرشق یکی از رهبران «حماس» ضمن تکذیب اظهارات نتانیاهو گفت «حماس» تمام مفاد توافق را رعایت کرده است. رسانه های فلسطینی گفتند «حملات هوایی اسرائیل در بیش از یک نقطه در نوار غزه باعث جان باختن صد نفر شد».
البته ساعاتی پس از اعلام توافق «آتش بس» نه تنها بمباران در غزه ادامه پیدا کرد بلکه فشارهای داخلی در اسرائیل نیز ادامه داشتند. به گزارش شبکه آمریکایی «الحره» بتسالل اسموتریچ وزیر دارایی راست افراطی در اسرائیل تهدید کرد اگر جلسه رای گیری به این توافق در کابینه تشکیل شود به آن رای منفی می دهد.
روزنامه «معاریو» اسرائیل پنجشنبه (۱۶ ژانویه) به نقل از برخی منابع تاکید کرد «نتانیاهو نمی تواند زیر توافق مبادله» اسرا برند. در این میان نخست وزیر اسرائیل در بیانیه ای گفت در حال تلاش برای رفع «جزئیات اخیر» در این توافق هستیم. او به جزئیات بیشتری در این باره اشاره نکرد.
سرلشکر سمیر فرج کارشناس مسائل استراتژیک و نظامی گفت واکنش اسرائیل از زمان اعلام توافق نشان می دهد که نتانیاهو می خواهد «در این لحظات آخر با فشار تا حد امکان هر امتیازی شده کسب کند اما نتانیاهو نمی تواند از این توافق عقب نشینی کند به خصوص اینکه ترامپ و دولت فعلی آمریکا دو ضامن اجرای این توافق هستند». او افزود «احتمالا نقض محدود توافق و لاف زنی ها تا روز یکشنبه ادامه پیدا می کنند اما «حماس» به مفاد توافق پایبند خواهد بود و به این اظهارات اسرائیلی توجه نخواهد کرد».
دکتر عبد المهدی مطاوع تحلیلگر سیاسی فلسطینی معتقد است «این توافق دستکم در مرحله اول دوام خواهد آورد و نتانیاهو در مرحله اول زیر توافق نخواهد زد چرا که او می خواهد فشارهای داخلی را کم و ترامپ را راضی کند».
او افزود «نتانیاهو در مرحله های دوم و سوم که مدت زمانی مشخصی ندارند بدعهدی خواهد کرد و این دو مرحله را احتمالا طول خواهد داد چرا که مراحل دوم و سوم توافق اولویت ترامپ نیستند و ترامپ به وعده اصلی اش یعنی اصل رسیدن به توافق عمل کرد».

ستون دود پس از یکی از حملات هوایی پیشین اسرائیل در غزه (رویترز)

وزارت خارجه مصر که یکی از میانجی های این توافق بود پنجشنبه (۱۶ ژانویه) درباره ادامه حملات هوایی و تبادل اتهام بین طرفین بر لزوم پایبندی دو طرف توافق به همه مفاد و برنامه زمانی اجرایی تاکید کرد.
وزارت خارجه سعودی و شیخ عبد الله بن زاید آل نهیان وزیر خارجه امارات و ایمن الصفدی همتای اردنی اش در بیانیه های جداگانه بر «لزوم پایبندی به مفاد توافق» تاکید کردند.
سرلشکر فرج گفت «مصر و کشورهای عربی بر لزوم اجرای مفاد توافق تاکید می کنند و تلاش ها برای اجرای کامل آن ادامه خواهد داشت».
مطاوع افزود «خواست کشورهای عربی بر لزوم اجرای همه بنود توافق ممکن است «اهرم فشاری بر نتانیاهو باشد اما مانع نتانیاهو برای نقض مفاد توافق در مرحله های دوم و سوم نخواهد بود». او خاطر نشان کرد «ترامپ تنها کسی است که می تواند جلوی نقض مفاد توافق را بگیرد اما هنوز مشخص نیست که ترامپ در اوایل روی کار آمدنش تا چه حد می تواند جلوی نقض احتمالی مفاد توافق را بگیرد».
فرج افزود پس از پایان مرحله اول توافق چالش بزرگی وجود خواهد داشت چرا که «تعداد گروگان های کشته شده بیشتر از گروگان های زنده است و شاید نتانیاهو به این بهانه بخواهد دست به تحول دراماتیک و نقض گسترده توافق بزند و در این شرایط این توافق ممکن است دوام نیاورد».