نصرالله و صفی‌الدین یکشنبه تشییع می‌شوند؛ بسیج عمومی در لبنان برای حفظ امنیت و نظم

بخشی از آماده‌سازی‌ها در شهرک ورزشی بیروت، جایی که تصویر بزرگی از نصرالله و صفی‌الدین نصب شده است (AFP)
بخشی از آماده‌سازی‌ها در شهرک ورزشی بیروت، جایی که تصویر بزرگی از نصرالله و صفی‌الدین نصب شده است (AFP)
TT

نصرالله و صفی‌الدین یکشنبه تشییع می‌شوند؛ بسیج عمومی در لبنان برای حفظ امنیت و نظم

بخشی از آماده‌سازی‌ها در شهرک ورزشی بیروت، جایی که تصویر بزرگی از نصرالله و صفی‌الدین نصب شده است (AFP)
بخشی از آماده‌سازی‌ها در شهرک ورزشی بیروت، جایی که تصویر بزرگی از نصرالله و صفی‌الدین نصب شده است (AFP)

«حزب الله» لبنان در حال آماده‌سازی برای تشییع دو دبیرکل سابق خود، حسن نصرالله و هاشم صفی‌الدین، در روز یکشنبه است. این مراسم که از زمان اجرای توافق آتش‌بس در ۲۷ نوامبر برنامه‌ریزی شده، فرصتی برای تأکید مجدد بر قدرت مردمی این حزب پس از ضربات پی‌در‌پی ناشی از جنگ اخیر با اسرائیل است.

تلاش‌های «حزب الله» برای تبدیل این مراسم به یک همه‌پرسی مردمی در داخل لبنان محدود نمی‌شود. برخی معتقدند این اقدام بخشی از تلاش‌های ایران برای بازسازی نقش‌آفرینی خود پس از ضربات سنگینی است که به متحدانش در سوریه و لبنان وارد شده است. معمر الإریانی، وزیر اطلاعات، فرهنگ و گردشگری یمن، در بیانیه‌ای اعلام کرد: «خروج رهبران شبه‌نظامیان حوثی وابسته به ایران از صنعا به بیروت برای شرکت در مراسم تشییع، تنها یک حرکت عادی نیست.»

در کنار آماده‌سازی‌های لجستیکی و امنیتی که «حزب الله» انجام می‌دهد، نیروهای امنیتی لبنان نیز آماده‌باش کامل دارند و دستورات لازم برای حفظ امنیت و نظم صادر شده است. روز جمعه، جلسه‌ای امنیتی با حضور رئیس‌جمهور، جوزف عون، برگزار شد. همچنین وزیر کشور، سرتیپ احمد الحجار، جلسه‌ای با شورای امنیت داخلی مرکزی برگزار کرد و تأکید کرد که هدف از این اقدامات، تأمین امنیت مراسم و شرکت‌کنندگان و همچنین تسهیل ترافیک است تا این رویداد بدون تأثیر منفی بر امنیت مردم برگزار شود.

مراسم تشییع روز یکشنبه از ساعت ۱۳ در شهرک ورزشی کمیل شمعون در جنوب بیروت آغاز می‌شود. این شهرک ورزشی توسط «حزب الله» بازسازی شده و گنجایش بیش از ۵۰ هزار نفر را دارد. حزب اعلام کرده است که مراسم تشییع، که شامل سخنرانی دبیرکل حزب، نعیم قاسم، خواهد بود، یک ساعت و نیم طول می‌کشد و سپس شرکت‌کنندگان به سمت محل دفن نصرالله در قطعه‌زمینی بین دو جاده منتهی به فرودگاه حرکت خواهند کرد.

جوانانی که پرچم‌های «حزب الله» را حمل می‌کنند و به سمت بیروت پیاده‌روی می‌کنند تا در مراسم تشییع یکشنبه شرکت کنند (رویترز)

پس از آنکه نعیم قاسم، دبیرکل «حزب الله»، از هوادارانش خواست تا «با مشارکت گسترده» در مراسم شرکت کنند و گفت: «ما می‌خواهیم این تشییع را به نشانه‌ای از حمایت و تأیید خط و مشی خود تبدیل کنیم و با سربلندی بایستیم»، محمد مهدی، پسر نصرالله، نیز با صدور بیانیه‌ای شرعی از مردم خواست در مراسم شرکت کنند. علی دغموش، رئیس شورای اجرایی حزب، نیز روز شنبه از مردم خواست تا به‌طور گسترده‌ای شرکت کنند و گفت: «این روز، روز وفاداری به شهدا، ادامه راه آن‌ها و تأکید بر مقاومت است.»

همه چشم‌ها به سطح مشارکت در مراسم تشییع، هم از داخل لبنان و هم از خارج، دوخته شده است. گزارش‌ها حاکی از حضور گسترده هیئت‌هایی از ایران، یمن، عراق و ترکیه است.

هیئت عالی مراسم تشییع هفته گذشته اعلام کرد که «حدود ۷۹ کشور از سراسر جهان، هم به‌صورت مردمی و هم رسمی، در این مراسم شرکت خواهند کرد.»

در لبنان، بیشتر گروه‌های سیاسی موضع خود را درباره مشارکت یا عدم مشارکت اعلام نکرده‌اند، اما گزارش‌ها حاکی از آن است که نبیه بری، رئیس مجلس لبنان، شخصاً شرکت خواهد کرد و احتمالاً به نمایندگی از رئیس‌جمهور، جوزف عون، نیز حضور خواهد داشت.

از تهران نیز اعلام شد که محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس ایران، و عباس عراقچی، وزیر امور خارجه، در این مراسم شرکت خواهند کرد.



چگونه عراق از «تهدیدی وجودی خطرناک‌تر از داعش» نجات یافت؟

مشایخ عراقی در تظاهراتی در حمایت از ایران، سه‌شنبه در مسیر منتهی به منطقه سبز که سفارت عراق در بغداد در آن واقع شده است (AP)
مشایخ عراقی در تظاهراتی در حمایت از ایران، سه‌شنبه در مسیر منتهی به منطقه سبز که سفارت عراق در بغداد در آن واقع شده است (AP)
TT

چگونه عراق از «تهدیدی وجودی خطرناک‌تر از داعش» نجات یافت؟

مشایخ عراقی در تظاهراتی در حمایت از ایران، سه‌شنبه در مسیر منتهی به منطقه سبز که سفارت عراق در بغداد در آن واقع شده است (AP)
مشایخ عراقی در تظاهراتی در حمایت از ایران، سه‌شنبه در مسیر منتهی به منطقه سبز که سفارت عراق در بغداد در آن واقع شده است (AP)

منابع دیپلماتیک در بغداد به روزنامه «الشرق الاوسط» گفتند مقام‌های عراقی نگران کشیده شدن کشور به جنگ میان ایران و اسرائیل بودند و آن را «تهدیدی وجودی برای عراق» توصیف کردند که خطرناک‌تر از تهدید داعش بود؛ همان گروهی که زمانی یک‌سوم خاک کشور را اشغال کرده بود.

این منابع توضیح دادند:
«داعش یک پدیده بیگانه بود که در نهایت باید از بدن عراق به‌ویژه با توجه به حمایت منطقه‌ای و بین‌المللی از بغداد برای مقابله با آن طرد می‌شد. اما جنگ ایران و اسرائیل، وحدت عراق را تهدید می‌کرد.»

شرح تهدید وجودی از نگاه منابع دیپلماتیک:

همزمان با آغاز جنگ، بغداد پیام‌هایی از اسرائیل از طریق جمهوری آذربایجان و کانال‌های دیگر دریافت کرد. در این پیام‌ها آمده بود که اسرائیل در صورت حمله‌ای از خاک عراق، پاسخ‌هایی «سخت و دردناک» خواهد داد. اسرائیل مسئولیت هرگونه حمله از خاک عراق را متوجه دولت عراق دانسته بود.

آمریکا نیز از زبان توصیه‌آمیز قبلی عبور کرد و مستقیماً نسبت به عواقب وخیم حملات احتمالی گروه‌های وابسته به ایران هشدار داد.

مقام‌های عراقی نگران «سناریوی فاجعه» بودند. سناریویی که در آن، گروه‌های عراقی به اسرائیل حمله می‌کردند و اسرائیل نیز با موجی از ترورهای هدفمند مشابه آنچه علیه فرماندهان حزب‌الله لبنان و ژنرال‌ها و دانشمندان ایرانی در آغاز جنگ انجام داد، پاسخ می‌داد.

به گفته این منابع، اگر اسرائیل حملات دردناکی علیه این گروه‌ها انجام می‌داد، خشم در میان شیعیان عراق شعله‌ور می‌شد. این وضعیت ممکن بود مرجعیت شیعه را وادار به اتخاذ موضعی جدی کند و در نتیجه، بحران به شکل تقابل مستقیم شیعیان با اسرائیل درمی‌آمد.

این سناریو باعث شد نگرانی‌هایی شکل گیرد مبنی بر اینکه سایر گروه‌های عراقی، شیعیان را مسئول کشاندن کشور به جنگی بدانند که می‌شد از آن دوری کرد. در چنین شرایطی، احتمال بروز شکاف دوباره میان شیعیان و سنی‌ها و تهدید دوباره برای وحدت عراق وجود داشت.

خطر دیگر، موضع احتمالی کردها بود. این احتمال وجود داشت که کردها اعلام کنند دولت مرکزی فقط نماینده یک گروه است، کشور از جنگ‌ها خسته شده و اقلیم دیگر نمی‌خواهد خود را با بغداد درگیر کند؛ چراکه نزدیکی به بغداد، اقلیم را وارد جنگ‌هایی می‌کند که نمی‌خواهد در آن‌ها شرکت داشته باشد.

نقش دولت السودانی

دولت محمد شیاع السودانی با ترکیبی از قاطعیت و تدبیر عمل کرد. به گروه‌ها هشدار داد که تحمل هیچ تلاشی برای کشاندن کشور به جنگی که وحدتش را تهدید می‌کند، ندارد. همزمان، کانال‌های ارتباطی با قدرت‌های منطقه‌ای و بین‌المللی، به‌ویژه آمریکا، را باز نگه داشت.

موضع ایران و موازنه داخلی
دولت عراق از موضع تهران هم بهره برد. ایران نه‌تنها از گروه‌ها نخواست وارد جنگ شوند، بلکه آن‌ها را به خویشتنداری تشویق کرد. برخی معتقدند تهران نمی‌خواست پس از از دست دادن سوریه، روابطش با عراق را نیز قربانی کند.

عامل مهم دیگر، درک گروه‌ها از بزرگی جنگ بود. آن‌ها می‌دانستند این نبرد از توانشان فراتر است؛ به‌ویژه با توجه به شرایط حزب‌الله در لبنان و نفوذ اطلاعاتی اسرائیل درون ایران. اسرائیل نشان داده بود که اطلاعات دقیقی از گروه‌های دشمن دارد و با برتری تکنولوژیک خود، می‌تواند به اهدافش برسد.

سه حمله ناکام

با وجود فشارها، به گفته منابع دیپلماتیک، گروه‌های بی‌انضباط تلاش کردند سه حمله را طراحی و اجرا کنند؛ اما نیروهای امنیتی عراق توانستند پیش از اجرا آن‌ها را خنثی کنند.

منابع همچنین گفتند که ایران زخمی عمیق برداشت؛ چراکه اسرائیل جنگ را به خاک ایران کشاند و آمریکا را به هدف گرفتن تأسیسات هسته‌ای آن ترغیب کرد. به‌گفته این منابع، اگر ایران در پرونده هسته‌ای امتیاز ندهد، احتمال دور تازه‌ای از درگیری وجود دارد.