نصرالله و صفی‌الدین یکشنبه تشییع می‌شوند؛ بسیج عمومی در لبنان برای حفظ امنیت و نظم

بخشی از آماده‌سازی‌ها در شهرک ورزشی بیروت، جایی که تصویر بزرگی از نصرالله و صفی‌الدین نصب شده است (AFP)
بخشی از آماده‌سازی‌ها در شهرک ورزشی بیروت، جایی که تصویر بزرگی از نصرالله و صفی‌الدین نصب شده است (AFP)
TT

نصرالله و صفی‌الدین یکشنبه تشییع می‌شوند؛ بسیج عمومی در لبنان برای حفظ امنیت و نظم

بخشی از آماده‌سازی‌ها در شهرک ورزشی بیروت، جایی که تصویر بزرگی از نصرالله و صفی‌الدین نصب شده است (AFP)
بخشی از آماده‌سازی‌ها در شهرک ورزشی بیروت، جایی که تصویر بزرگی از نصرالله و صفی‌الدین نصب شده است (AFP)

«حزب الله» لبنان در حال آماده‌سازی برای تشییع دو دبیرکل سابق خود، حسن نصرالله و هاشم صفی‌الدین، در روز یکشنبه است. این مراسم که از زمان اجرای توافق آتش‌بس در ۲۷ نوامبر برنامه‌ریزی شده، فرصتی برای تأکید مجدد بر قدرت مردمی این حزب پس از ضربات پی‌در‌پی ناشی از جنگ اخیر با اسرائیل است.

تلاش‌های «حزب الله» برای تبدیل این مراسم به یک همه‌پرسی مردمی در داخل لبنان محدود نمی‌شود. برخی معتقدند این اقدام بخشی از تلاش‌های ایران برای بازسازی نقش‌آفرینی خود پس از ضربات سنگینی است که به متحدانش در سوریه و لبنان وارد شده است. معمر الإریانی، وزیر اطلاعات، فرهنگ و گردشگری یمن، در بیانیه‌ای اعلام کرد: «خروج رهبران شبه‌نظامیان حوثی وابسته به ایران از صنعا به بیروت برای شرکت در مراسم تشییع، تنها یک حرکت عادی نیست.»

در کنار آماده‌سازی‌های لجستیکی و امنیتی که «حزب الله» انجام می‌دهد، نیروهای امنیتی لبنان نیز آماده‌باش کامل دارند و دستورات لازم برای حفظ امنیت و نظم صادر شده است. روز جمعه، جلسه‌ای امنیتی با حضور رئیس‌جمهور، جوزف عون، برگزار شد. همچنین وزیر کشور، سرتیپ احمد الحجار، جلسه‌ای با شورای امنیت داخلی مرکزی برگزار کرد و تأکید کرد که هدف از این اقدامات، تأمین امنیت مراسم و شرکت‌کنندگان و همچنین تسهیل ترافیک است تا این رویداد بدون تأثیر منفی بر امنیت مردم برگزار شود.

مراسم تشییع روز یکشنبه از ساعت ۱۳ در شهرک ورزشی کمیل شمعون در جنوب بیروت آغاز می‌شود. این شهرک ورزشی توسط «حزب الله» بازسازی شده و گنجایش بیش از ۵۰ هزار نفر را دارد. حزب اعلام کرده است که مراسم تشییع، که شامل سخنرانی دبیرکل حزب، نعیم قاسم، خواهد بود، یک ساعت و نیم طول می‌کشد و سپس شرکت‌کنندگان به سمت محل دفن نصرالله در قطعه‌زمینی بین دو جاده منتهی به فرودگاه حرکت خواهند کرد.

جوانانی که پرچم‌های «حزب الله» را حمل می‌کنند و به سمت بیروت پیاده‌روی می‌کنند تا در مراسم تشییع یکشنبه شرکت کنند (رویترز)

پس از آنکه نعیم قاسم، دبیرکل «حزب الله»، از هوادارانش خواست تا «با مشارکت گسترده» در مراسم شرکت کنند و گفت: «ما می‌خواهیم این تشییع را به نشانه‌ای از حمایت و تأیید خط و مشی خود تبدیل کنیم و با سربلندی بایستیم»، محمد مهدی، پسر نصرالله، نیز با صدور بیانیه‌ای شرعی از مردم خواست در مراسم شرکت کنند. علی دغموش، رئیس شورای اجرایی حزب، نیز روز شنبه از مردم خواست تا به‌طور گسترده‌ای شرکت کنند و گفت: «این روز، روز وفاداری به شهدا، ادامه راه آن‌ها و تأکید بر مقاومت است.»

همه چشم‌ها به سطح مشارکت در مراسم تشییع، هم از داخل لبنان و هم از خارج، دوخته شده است. گزارش‌ها حاکی از حضور گسترده هیئت‌هایی از ایران، یمن، عراق و ترکیه است.

هیئت عالی مراسم تشییع هفته گذشته اعلام کرد که «حدود ۷۹ کشور از سراسر جهان، هم به‌صورت مردمی و هم رسمی، در این مراسم شرکت خواهند کرد.»

در لبنان، بیشتر گروه‌های سیاسی موضع خود را درباره مشارکت یا عدم مشارکت اعلام نکرده‌اند، اما گزارش‌ها حاکی از آن است که نبیه بری، رئیس مجلس لبنان، شخصاً شرکت خواهد کرد و احتمالاً به نمایندگی از رئیس‌جمهور، جوزف عون، نیز حضور خواهد داشت.

از تهران نیز اعلام شد که محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس ایران، و عباس عراقچی، وزیر امور خارجه، در این مراسم شرکت خواهند کرد.



چرا عباس لحن سخنانش را علیه «حماس» تندتر کرد؟


عباس در آغاز نشست شورای مرکزی فلسطین در رام‌الله به شدت به «حماس» حمله کرد( EPA)
عباس در آغاز نشست شورای مرکزی فلسطین در رام‌الله به شدت به «حماس» حمله کرد( EPA)
TT

چرا عباس لحن سخنانش را علیه «حماس» تندتر کرد؟


عباس در آغاز نشست شورای مرکزی فلسطین در رام‌الله به شدت به «حماس» حمله کرد( EPA)
عباس در آغاز نشست شورای مرکزی فلسطین در رام‌الله به شدت به «حماس» حمله کرد( EPA)

تنها سوالی که پس از شنیدن سخنرانی محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین، در میان فلسطینی‌ها و به‌ویژه ساکنان نوار غزه شکل گرفت این بود: چرا «ابومازن» لحنش را علیه «حماس» تا این حد تند کرد؟

عباس در سخنرانی خود در آغاز سی‌ودومین دوره شورای مرکزی فلسطین در رام‌الله گفت که «حماس» باعث «نکبت» فلسطینی‌ها شده است. او با به‌کار بردن الفاظی همراه با ناسزا از این گروه خواست که گروگان‌های اسرائیلی را آزاد کند، سلاح‌هایش را تحویل دهد و به یک حزب سیاسی تبدیل شود.

در این نشست، جبهه خلق برای آزادی فلسطین، جنبش ابتکار ملی فلسطین، «حماس»، «جهاد اسلامی» و برخی گروه‌های دیگر غایب بودند. این در حالی است که هدف اصلی این نشست، به تصویر کشیدن وحدت ملی اعلام شده بود. با این حال، تمرکز اصلی این دوره بر ایجاد پستی جدید به نام معاون رئیس سازمان آزادی‌بخش فلسطین است و خبری از تصمیم‌گیری‌های مهم در مورد جنگ اسرائیل علیه غزه نیست.

در گذشته نیز عباس انتقادات تندی به «حماس» وارد کرده بود، به‌ویژه پس از آنکه این گروه در سال ۲۰۰۷ کنترل غزه را در دست گرفت. اما این نخستین‌بار است که او با چنین لحن تندی سخن گفته است.

آنچه بسیاری از ناظران را شگفت‌زده کرد، زبان تند و بی‌سابقه‌ای بود که عباس به کار برد؛ برخی این لحن را «غیرضروری» و «خشن» توصیف کردند، در حالی که برخی دیگر آن را بیانگر نظر بخش زیادی از مردم، به‌ویژه ساکنان خسته و جنگ‌زده غزه در دهه گذشته دانستند.

همیشه سخنان رهبران «فتح» و «حماس» در عرصه عمومی و شبکه‌های اجتماعی بازتاب زیادی دارد و گاهی اوقات واکنش‌های روشنفکران و دنبال‌کنندگان مسائل فلسطین از کشورهای عربی یا دیگر مناطق را نیز در پی دارد.

خون در حال جوشیدن

منیر الجاغوب، رئیس کمیته رسانه‌ای در کمیسیون بسیج و سازماندهی جنبش «فتح»، در حساب فیس‌بوک خود نوشت: «تندی سخنان رئیس‌جمهور محمود عباس ناشی از حرارت خون فلسطینی جاری است.»

بیشتر نظرات نسبت به این پست حمایت‌آمیز بودند، هرچند برخی نیز دفاع از این سخنان را نقد کردند و حتی برخی از شرکت‌کنندگان در بخش نظرات به شخص عباس حمله کردند.

فلسطینی‌ها بارها شاهد زبان تند و انتقادات متقابل میان «فتح» و «حماس» بوده‌اند، اما این نخستین‌بار است که در سخنرانی رئیس‌جمهور فلسطین ناسزا و اصطلاحاتی به‌کار رفته که پیش‌تر شنیده نمی‌شد.

در مقابل، برخی نویسندگان و تحلیلگران بر این باورند که چنین سخنانی، صرف‌نظر از اختلافات سیاسی میان «فتح» و «حماس»، به همه فلسطینی‌ها توهین‌آمیز است.

ضیاء حسن، تحلیلگر سیاسی، گفت که رئیس‌جمهور عباس باید در برخورد با وضعیت کنونی فلسطین «با درایت بیشتری» عمل می‌کرد و انتظار می‌رفت سخنانش «متعادل‌تر» باشد. او تأکید کرد: «این سخنرانی توهین‌آمیز و خشن بود.»

سقوط گفتار سیاسی

بسیاری از ناظران پنهان نمی‌کنند که یکی از دلایل این نوع گفتار، احساس بی‌توجهی کامل از سوی دولت آمریکا و برخی نهادهای بین‌المللی نسبت به رهبری تشکیلات خودگردان است. در همین حال، «حماس» جلساتی را با برخی مقامات دولت ترامپ و دیگر مسئولان بین‌المللی برگزار کرده است تا راه‌حل‌هایی برای وضعیت غزه پیدا کند.

مصطفی ابراهیم، تحلیلگر سیاسی، به روزنامه الشرق الاوسط گفت: سخنان عباس «غافلگیرکننده و کاملاً نابجا بود»، به‌ویژه این‌که در طول جنگ غزه، تشکیلات خودگردان هیچ دخالت مؤثری نداشت و موضع آن کاملاً منفی بود. این امر هم طرفداران و هم مخالفان او را عصبانی کرده، مخصوصاً وقتی که اظهاراتش «حماس» را با اشغالگر یکی دانست.

ابراهیم افزود: «این نوع انتقادات، به‌ویژه با به‌کار بردن ناسزا، مناسب نبود. رئیس‌جمهور باید خواستار آزادی اسیران فلسطینی و اشاره به رنج آن‌ها در زندان‌های اسرائیل می‌شد، نه فقط در مورد گروگان‌های اسرائیلی صحبت کند.»

او گفت: «آنچه عباس گفت نابجا بود و نباید به این شکل بیان می‌شد. این‌ها انتقاد نبودند، بلکه توهین به کل ملت فلسطین بود.»

واکنش «حماس»

در حالی‌که «حماس» هنوز واکنش رسمی به سخنان عباس نشان نداده، باسم نعیم، عضو دفتر سیاسی این جنبش، حمله شدیدی به رئیس تشکیلات خودگردان کرد و نشست شورای مرکزی را «نشستی فاقد مشروعیت» توصیف کرد.

او در گفتگو با شبکه تلویزیونی «الاقصی» وابسته به «حماس» گفت: این سخنان عباس بهانه را از دست اسرائیل گرفته که دست به یهودی‌سازی، شهرک‌سازی و الحاق زمین‌ها در کرانه باختری و قدس می‌زند، خانه‌ها را ویران می‌کند، هزاران نفر را بازداشت می‌کند و در پی حذف کامل حضور فلسطینی‌ها است.