«ترامپ حوثیها را به واقعیت بازگرداند»... در یک عصر سرد لندنی، در مقابل یک کافه در غرب پایتخت بریتانیا، یک جوان یمنی به تلفنش خیره شده است. این در حالی است که شب قبل، ارتش آمریکا یک عملیات نظامی را با دستور مستقیم رئیسجمهور آمریکا، دونالد ترامپ، آغاز کرد و به چندین منطقه از جمله صنعا حمله کرد. این حملات که از شب شنبه آغاز شد و تا طلوع فجر ادامه داشت، حداقل ۳۱ کشته بر جای گذاشت. رسانههای حوثی این آمار را اعلام کردهاند و همچنین از تهدید گروه حوثی به انتقام خبر دادهاند.
روز یکشنبه، کاخ سفید اعلام کرد که چندین فرمانده «اصلی» حوثی در این حملات کشته شدهاند. اما گروه حوثی تا لحظه تنظیم این گزارش، هیچ واکنشی نشان نداده و کشته یا زخمی شدن فرماندهان خود را تأیید نکرده است.
در اولین واکنش رسمی، دولت یمن گروه حوثی را متهم کرد که یمنیها را درگیر یک جنگ «بیمعنا» کرده است. مصطفی نعمان، معاون وزیر خارجه یمن، به روزنامه «الشرق الاوسط» گفت: «حوثیها در این توهم زندگی میکردند که میتوانند با کل جهان درگیر شوند. آنها مصیبتهای زیادی برای کشور ما و مردم بیگناه به بار آوردهاند.»
صادق الوصابی، پژوهشگر مرکز مطالعات یمن در واشنگتن، میگوید: «حوثیها دروغ گفتند و فقط خودشان آن را باور کردند. آنها در حباب قدرت واهی زندگی میکردند و فکر میکردند میتوانند با کل جهان مقابله کنند. این نه به دلیل عدم درک دولت قبلی آمریکا از ماهیت حوثیها، بلکه به دلیل تمایل به تعامل با آنها بود. ترامپ آمد و با حوثیها به زبانی که خوب میفهمند، یعنی زبان قدرت، صحبت کرد.»
رئیسجمهور غافلگیرکننده
از حدود ساعت ۵:۴۵ بعدازظهر شنبه به وقت گرینویچ، اخبار فوری، ویدیوها، اظهارات و شایعات روی صفحه تلویزیونها و تلفنهای همراه ظاهر شدند. بهطور همزمان، بهروزرسانیها و بیانیهها در شبکههای اجتماعی منتشر شدند.
سناریوی مورد انتظار این بود که سخنگوی نظامی حوثیها، یحیی سریع، بیانیهای درباره حمله به یک کشتی تجاری با ادعای حمایت از اسرائیل منتشر کند. اما ترامپ، طبق عادتش، سناریوهای از پیش تعیینشده را دوست ندارد و ترجیح میدهد غافلگیر کند. او شکل نبرد، شروع آن و زمان اجرایش را خودش تعیین کرد. او شروعکننده بود تا استراتژی دولت خود در پرونده یمن را آشکار کند و چارچوب گستردهتری برای دیدگاه واشنگتن درباره راهحل یمن ترسیم کند.
ترامپ در پیامی به حوثیها و ایران گفت: «به همه تروریستهای حوثی... وقت شما تمام شده است. حملات شما باید از امروز متوقف شود. اگر این کار را نکنید، جهنمی را خواهید دید که هرگز مانندش را ندیدهاید.»
واکنشهای احتمالی حوثیها
ماجد المذحجی، رئیس مرکز مطالعات صنعا، معتقد است که این حملات هزینههای حوثیها را افزایش میدهد و آنها را بین دو انتخاب قرار میدهد: یا تسلیم شدن و کاهش تنش با واکنش ضعیف به حملات آمریکا، یا تشدید درگیریها در دریای سرخ.
المذحجی میگوید: «این حملات نشاندهنده تغییر قابل توجهی در حضور آمریکا در یمن است. این خشونت فزاینده که با طبقهبندی حوثیها به عنوان یک سازمان تروریستی خارجی (FTO) آغاز شد، اکنون با این موج از حملات همراه شده است که هدفش وارد کردن آسیب واقعی به بدنه جنبش حوثی است، نه فقط مهار آن.»
مصطفی نعمان به تلاشهای دولت یمن برای صلح اشاره میکند و میگوید: «حوثیها همه این تلاشها را نادیده گرفتند و در برابر تلاشهای سعودی برای پایان دادن به جنگ مقاومت کردند.»
انگیزهها و پیامها
توازن قوا در منطقه به سرعت در حال تغییر است. نیروهایی مانند حزبالله و سپاه قدس دیگر انعطافپذیری و قدرت سابق را ندارند. علاوه بر این، ایران با حملات اسرائیل و فشارهای اقتصادی شدید آمریکا مواجه است و در موقعیت ضعیفتری برای بازگشت به مذاکرات هستهای قرار دارد.
الیزابت کندل، استاد دانشگاه کمبریج، سه انگیزه اصلی برای حمله آمریکا مطرح میکند: حفاظت از کشتیرانی بینالمللی، پیشدستی در برابر هر اقدام احتمالی حوثیها و افزایش فشار بر ایران.
سناریوهای احتمالی
برخی کارشناسان معتقدند که حوثیها ممکن است به حملات خود علیه کشتیها در دریای سرخ ادامه دهند. مارک کیمت، معاون سابق وزیر خارجه آمریکا، میگوید: «من انتظار دارم حوثیها به حملات آمریکا با حملات بیشتری به کشتیها پاسخ دهند.»
هانا پورتر، پژوهشگر مؤسسه ARK، معتقد است که شکست حوثیها از طریق نیروی نظامی دشوار است: «اگر حملات هوایی کافی بود، حوثیها سالها پیش شکست میخوردند. حوثیها ثابت کردهاند که میتوانند فشارهای زیادی را تحمل کنند.»
حملات اخیر آمریکا به حوثیها نشاندهنده تغییر رویکرد واشنگتن در قبال یمن است. این حملات نه تنها برای تنبیه حوثیها، بلکه برای ارسال پیام به ایران طراحی شدهاند. با این حال، موفقیت این استراتژی به توانایی آمریکا در ضربه زدن به رهبران ارشد حوثیها بستگی دارد. بدون این، این حملات ممکن است تنها به طولانیتر شدن جنگ در یمن منجر شود.
