اسرائیل بی خیال گروگان ها اهرم قدرت «حماس» شد؟

«حماس» از گروگان هایی که در حمله ۷ اکتبر ۲۰۲۳ از اسرائیل ربود به عنوان اهرم اصلی که قدرت چانه زنی این گروه را افزایش داد استفاده کرد. «حماس» با استفاده از بحث گروگان ها در مذاکرات با اسرائیل در موضع برابر قرار گرفت و به همین دلیل آتش بس برقرار شد. اما آیا اسرائیل بامداد سه شنبه (۱۸ مارس) با از سرگیری جنگی کوبنده تر از قبل بی خیال گروگان ها شد؟
کارشناسانی که «الشرق الاوسط» با آنها گفتگو کرد معتقدند که گروگان های باقی مانده در غزه به دلیل اینکه نظامی هستند یک اهرم فشار بزرگ بر دولت اسرائیل به شمار می روند.
برخی منابع «حماس» می گویند که بقیه گروگان ها نظامی هستند و برخی سرباز و بعضی دیگر نظامیان درجه دارند که از مراکز نظامی گوناگون در غلاف غزه در حمله ۷ اکتبر به اسارت گرفته شدند. «حماس» و تعدادی از گروه های مسلح فلسطینی که اسرائیلی ها را به اسارت گرفتند پیشتر اعلام کردند که برخی از گروگان های آزاد شده سرباز و از اعضای دستگاه های امنیتی اسرائیل بودند اما اسرائیل این اطلاعات را تکذیب کرد.
طبق آمار اعلام شده «حماس» ۷ اکتبر ۲۰۲۳ حدود ۲۵۰ نفر را از اسرائیل را ربود که از این مجموع بنا به آمار دولت اسرائیل دستکم ۳۴ نفر کشته شده اند. البته گمان می رود عدد واقعی کشته شدگان بیشتر باشد.
آمار و گزارش های اسرائیل می گویند که ۱۰۹ نفر از گروگان ها طی جنگ آزاد شدند و به اینها باید ۸ نفر دیگر را اضافه کرد که ارتش اسرائیل آزاد کرد. جسد ۳۷ نفر از گروگان ها نیز پیدا شده و ۳ گروگان فرار کردند اما بر اثر حملات هوایی اسرائیل کشته شدند.
«حماس» تا نیمه ژانویه که آتش بس شد حدود ۹۴ گروگان داشت که طبق برخی گزارش ها ۶۰ نفر آنها تا آن زمان زنده بودند و بقیه در حملات اسرائیل کشته شدند.

شیری بیباس به همراه دو کودکش ربوده و به غزه منتقل شدند (آسوشیتد پرس)

مرحله اول توافق آتش بس اول مارس پایان یافت. حدود یک هزار نفر از اسرای فلسطینی در زندان های اسرائیل در مرحله اول در ازای ۳۳ نفر از گروگان های «حماس» آزاد شدند که ۲۵ نفرشان زنده و بقیه مرده بودند.
یک منبع آگاه به «الشرق الاوسط» گفت «حماس» هنوز حدود ۶۱ گروگان دارد که دستکم ۳۵ نفر آنها زنده هستند.
سوال اینجا این است حالا که اسرائیل بامداد سه شنبه جنگ را از سرگرفت تکلیف این گروگان ها چه خواهد شد. خانواده های گروگان ها می گویند دولت آنها را به حال خود رها کرد.

قوی ترین اهرم فشار

این منبع آگاه خاطر نشان کرد «گروگان ها قوی ترین اهرم فشار (حماس) در رویارویی با ماشین جنگ اسرائیل هستند. (حماس) همه مفاد توافق آتش بس و ورود به مرحله دوم را کاملا اجرا کرد. در مرحله دوم می بایست گروگان های زنده و مرده بیشتری آزاد شوند و در ازای آن اسرائیل از غزه خارج شود و آتش بس پایدار برقرار گردد».
اسرائیل چوب لای چرخ مرحله دوم توافق آتش بس گذاشت و حاضر به خروج از غزه نشد و بهانه اش این بود که هیچ تضمینی نیست «حماس» پس از عقب نشینی اسرائیل از غزه بقیه گروگان ها را تحویل دهد و باید همه گروگان ها یک دفعه آزاد شوند. «حماس» قبول نکرد و گفت تضمینی برای خروج اسرائیل از غزه و برقراری آتش بس سراسری و پایدار و رسیدن به راه حل عادلانه برای مساله فلسطین وجود ندارد.

به دنبال ازسرگیری بمباران غزه روز سه شنبه عده ای از زنان فلسطینی پشت وانتی نشسته اند تا از مناطقی که ارتش اسرائیل سه شنبه دستور تخلیه آنها را داد خارج شوند (رویترز)

استیون ویتکاف فرستاده آمریکا در خاورمیانه پیشنهاد داد که «حماس» ۱۱ نفر از گروگان های زنده و برخی از گروگان های مرده را در یک روز تحویل دهد. البته این پیشنهاد بعدا تعدیل شد و ویتکاف گفت که «حماس» ۵ نفر از گروگان های زنده و بعضی از گروگان های مرده را در ده روز تحویل بدهد و در ازای آن ۵۰ روز آتش بس تمدید شود و سپس بقیه گروگان ها آزاد شوند و آتش بس برای ۵۰ روز دیگر دوباره تمدید گردد.
«حماس» در پاسخ به پیشنهاد ویتکاف گفت که حاضر است در ازای آزادی شماری از اسرای فلسطینی و تمدید دوره آتش بس و ورود کمک و گفتگو درباره خروج اسرائیل و رسیدن به آتش بس پایدار یکی از گروگان های زنده اسرائیلی آمریکایی و حدود ۴ نفر از گروگان های مرده آمریکایی را آزاد کند.

آیا اسرائیل از «مهم ترین» گروگان ها دست کشید؟

سمیر فرج کارشناس مصری مسائل استراتژیک بر این باور است که گروگان هایی که هنوز دست «حماس» هستند خواه مرده و خواه زنده «بزرگ ترین اهرم فشارند».
او در گفتگو با «الشرق الاوسط» افزود «بزرگ ترین فشار و سرزنش به بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل از جانب خانواده گروگان هاست و بنابراین اسرائیل توجه زیادی برای بازگرداندن گروگان ها دارد».
سمیر راغب کارشناس مصری مسائل استراتژیک با سمیر فرج هم نظر است. او در گفتگو با «الشرق الاوسط» معتقد است که ««حماس» به نظر می رسد گروگان های اندکی دارد اما طبق اطلاعات در دسترس شماری از فرماندهان نظامی اسرائیل از جمله گروگان های باقی مانده هستند».
بسیاری از خانواده گروگان ها با از سرگیری حملات گسترده و کوبنده اسرائیل از بامداد سه شنبه در غزه می خواهند بدانند تکلیف این گروگان ها چه خواهد شد. آنها می گویند دولت نتانیاهو گروگان ها را تنها گذاشت.
به گزارش روزنامه تایمز اسرائیل «انجمن خانواده گروگان ها و مفقود الاثرها» در بیانیه ای گفتند دولت اسرائیل «ترجیح داده گروگان ها را قربانی کند».
این بیانیه افزود «بیم و دغدغه اصلی خانواده ها و گروگان ها و مردم اسرائیل به واقعیت تبدیل شد. ما وحشت زده و عصبانی و بیمناک هستیم که مبادا روند برگرداندن عزیزانمان عمدا خراب شود».
یک منبع مسئول جنبش «حماس» گفت یکی از اسرای اسرائیلی در نوار غزه بامداد سه شنبه کشته و دو تن دیگر زخمی شدند. خبرگزاری «معا» فلسطین به نقل از این منبع گزارش داد که این گروگان ها به دلیل حملات هوایی اسرائیل در نوار غزه کشته و زخمی شدند.
از سوی دیگر «حماس» گفت نخست وزیر اسرائیل می خواهد جنگ در غزه را «حلقه نجات خود» برای نجات از مشکلات سیاسی داخلی اش قرار دهد حتی اگر در این راه گروگان ها «قربانی» شوند.
وزارت بهداشت غزه اعلام کرد دستکم ۴۰۰ نفر در نوار غزه روز سه شنبه بر اثر حملات اسرائیل جان باختند که شمار زیادی از کودکان در میان قربانیان وجود دارند.

یک مقام بلندپایه یمنی اعلام کرد که حملات اخیر آمریکا به مواضع گروه حوثی، بنا به اعتراف رهبر این گروه، عبد الملک الحوثی، «دردناک» بوده است و به کشته شدن شمار زیادی از فرماندهان میانی و اصابت به مکان‌های حساس نظامی انجامیده است.

العمید طارق صالح، معاون رئیس شورای رهبری ریاست‌جمهوری یمن (مقاومت ملی)

براساس گفته‌های العمید طارق صالح، عضو شورای رهبری ریاست‌جمهوری یمن با درجه معاون رئیس، عبد الملک الحوثی هفته گذشته در گفت‌وگوی تصویری با فرماندهان گروه حوثی گفته است که تصمیم توقف حملات به کشتی‌ها در دریای سرخ از سوی ایران صادر شده و او چاره‌ای جز اجرای آن نداشته است.

صالح در دیداری که اخیراً با بزرگان استان «ریمه» برگزار کرد، گفت: «عبد الملک الحوثی درباره توقف حملات آمریکایی‌ها در دریای سرخ صحبت می‌کرد، اما خودش اطلاعی نداشت. به او از ایران اطلاع دادند و گفتند: ما با آمریکایی‌ها توافق کرده‌ایم و شما باید اجرا کنید.»

طارق صالح، فرمانده مقاومت ملی، افزود که ایرانی‌ها از عبد الملک الحوثی خواسته‌اند مداخله نکند و آزادی کامل ناوبری دریایی را تضمین کند، و تأکید کرده‌اند که هیچ جای گفت‌وگویی وجود ندارد؛ چرا که در حال مذاکره با ایالات متحده درباره پرونده هسته‌ای هستند و از او خواسته‌اند آرامش را حفظ کند.

یک انبار تسلیحات در مرکز صنعا که توسط جنگنده‌های آمریکایی هدف قرار گرفت (رسانه‌های محلی)

عضو شورای رهبری در ادامه سخنانش اطلاعاتی را که به‌نظر می‌رسد از منابع اطلاعاتی به دست آمده است، مطرح کرد و فاش کرد که عبد الملک الحوثی به‌دنبال راهی برای نجات خود از حملات آمریکا بوده، که به گفته خودش «دردناک» بوده‌اند.

طارق صالح از قول رهبر حوثی به فرماندهانش نقل کرد: «حملات آمریکا بسیار دردناک بود، به مکان‌های بسیار حساس نظامی رسید، بسیاری از فرماندهان میانی را کشت، و به پناهگاه‌ها، انبارها و اتاق‌های عملیات اصابت کرد؛ مکان‌هایی که تصور نمی‌کردیم بتوانند به آن‌ها برسند.»

جنگنده اف-۱۸ آمریکایی در حال برخاستن از روی ناو هواپیمابر «هری ترومن» (فرانس‌پرس)

طبق گفته‌های رهبر حوثی‌ها: «حملات اسرائیلی‌ها آن‌قدر به ما آسیب نزد که حملات آمریکایی‌ها وارد کرد.»

با وجود درخواست‌های فراوان برای تحویل سلاح، توقف جنگ، بازگشت به زبان عقل و صلح، و اولویت دادن به منافع مردم یمن، العمید طارق صالح تأکید کرد که گروه حوثی یک «پروژه ویرانگر» است و خود را یکی از گردان‌های «سپاه پاسداران ایران» می‌داند.

عضو شورای رهبری پیش‌تر در گفت‌وگویی با روزنامه «الشرق الأوسط» در آوریل گذشته گفته بود که حمایت از نیروهای یمنی در میدان نبرد، راهکاری اساسی برای بازگرداندن توازن است. او تأکید کرد که این حمایت ابزار تشدید درگیری نیست، بلکه ضرورتی ملی برای حفاظت از ملت و حفظ دستاوردهای موجود است.

صالح هرگونه نگاه به مسئله یمن در چارچوب نزاع منطقه‌ای بزرگ‌تر را رد کرد و هشدار داد که کشورش نباید به برگه‌ای در چانه‌زنی بین تهران و واشینگتن تبدیل شود. او گفت: «اگر جهان با یمن همچون برگه‌ای برای معامله ایران برخورد کند، دچار اشتباه خواهد شد.» و تأکید کرد که باقی ماندن یمن به‌عنوان پایگاهی برای سپاه پاسداران، تنها یمن را تهدید نمی‌کند، بلکه منافع منطقه‌ای و بین‌المللی را نیز به خطر می‌اندازد.

طارق صالح در دیدار با فرستاده ویژه سازمان ملل، هانس گروندبرگ، در سال ۲۰۲۱ (ایکس)

عضو شورای رهبری تأکید کرد که بازگشت به ثبات تنها از راه بازسازی نهاد دولت، مخالفت با کودتا، و اجرای قانون اساسی و قانون می‌گذرد. او تصریح کرد که صلح از راه امتیازدهی حاصل نمی‌شود، بلکه از راه موازنه قدرتی به‌دست می‌آید که احترام به نهادها را تحمیل کند و جمهوریت را در برابر گروهی که خود را بالاتر از دولت می‌داند، احیا کند.

در همین زمینه، آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، گفت که مردم یمن «سال‌ها از جنگ و ویرانی رنج برده‌اند و چشم به آینده‌ای پر از صلح دارند.»

تصویری از خسارت‌های ناشی از حمله هوایی آمریکا که یکی از مواضع حوثی‌ها را در صنعا هدف قرار داد (AFP)

گوترش در حساب رسمی خود در پلتفرم «ایکس» افزود: «باید به مسیر خشونت در این کشور پایان داد، در حالی‌که همچنان به دنبال راه‌حل سیاسی مبتنی بر مذاکره به رهبری یمنی‌ها هستیم.»

اسرائیل بی خیال گروگان ها اهرم قدرت «حماس» شد؟

یک منبع: گروگان ها بیش از ۶۰ نفرند و نصف آنها زنده نیستند