منابع به «الشرق الأوسط»: حماس از ترکیه خواسته که طرحش را به ترامپ منتقل کند

هیات حماس با مقامات ترکیه دیدار کرد... و از آن‌ها خواست از «روابط خوبشان» با واشنگتن استفاده کنند

وزیر امور خارجه ترکیه، هاکان فیدان، در جریان دیدار با رهبران گروه «حماس» در روز یکشنبه (وزارت خارجه ترکیه)
وزیر امور خارجه ترکیه، هاکان فیدان، در جریان دیدار با رهبران گروه «حماس» در روز یکشنبه (وزارت خارجه ترکیه)
TT

منابع به «الشرق الأوسط»: حماس از ترکیه خواسته که طرحش را به ترامپ منتقل کند

وزیر امور خارجه ترکیه، هاکان فیدان، در جریان دیدار با رهبران گروه «حماس» در روز یکشنبه (وزارت خارجه ترکیه)
وزیر امور خارجه ترکیه، هاکان فیدان، در جریان دیدار با رهبران گروه «حماس» در روز یکشنبه (وزارت خارجه ترکیه)

دو منبع از جنبش حماس اعلام کردند که این گروه در تلاش است تا طرح جدید خود برای آتش‌بس در نوار غزه را تبلیغ کرده و از ترکیه بخواهد که حمایت خود را برای انتقال این طرح به دولت رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، اعلام کند.

این دو منبع که به صورت جداگانه با «الشرق الأوسط» صحبت کرده‌اند و خواسته‌اند نامشان فاش نشود، گفته‌اند که رهبری حماس معتقد است که «توافق جامع» یا همان «بسته یکپارچه» که این گروه ارائه داده، می‌تواند از طریق مقامات ترکیه‌ای با توجه به «روابط خوب بین آن‌ها» به دولت ترامپ منتقل شود.

بر اساس پیشنهاد حماس، آزادی همه گروگان‌های اسرائیلی در ازای آزادی تعداد توافق‌شده‌ای از زندانیان فلسطینی، توقف جنگ و عقب‌نشینی اسرائیل از تمام مناطق نوار غزه درخواست شده است.

یک هیات از حماس به ریاست محمد درویش، رئیس شورای رهبری، روز یکشنبه با هاكان فیدان، وزیر خارجه ترکیه، دیدار کرد و همچنین جلسه‌ای با رئیس سازمان اطلاعات ترکیه، ابراهیم کالین، برای بررسی راه‌های پایان دادن به جنگ بر اساس دیدگاه حماس، وضعیت داخلی فلسطین و مسائل دیگر برگزار شد.

یکی از منابع توضیح داد که حماس موضع خود برای جلب حمایت ترکیه را بر اساس «اظهارات نماینده آمریکا در امور گروگان‌ها، آدام بوهلر» بنا نهاده است. بوهلر گفته بود که «در صورت تحویل تمام گروگان‌ها توسط حماس، او تضمین می‌کند که جنگ متوقف شود»، اما اسرائیل این ابتکار را رد کرده است، همان‌طور که اظهارات نخست‌وزیر اسرائیل بنیامین نتانیاهو و برخی وزرای کابینه‌اش نیز نشان می‌دهد.

منبع دوم گفت که «هدف از این دیدارها در ترکیه انتقال پیامی به مقامات ترک بود تا از روابط خوبشان با دولت فعلی آمریکا برای انتقال دیدگاه حماس به واشنگتن استفاده کنند».

هر دو منبع تایید کردند که «راه‌های دیگری نیز برای انتقال این پیام به مقامات دولت ترامپ در حال استفاده است، از جمله استفاده از واسطه قطری، تا آمریکا نقش فعال‌تری برای فشار بر اسرائیل جهت پذیرش این پیشنهاد ایفا کند».

اظهارات این منابع نشان می‌دهد که حماس بر روی نقش آمریکا برای رسیدن به توافقی پیش از سفر احتمالی ترامپ به منطقه حساب باز کرده است؛ سفری که ظاهراً ترامپ می‌خواهد در زمانی انجام شود که جنگ در غزه متوقف شده باشد. یکی از منابع گفت: «ترامپ تمایل دارد که به راه‌حل‌هایی، حتی در سطح اولیه، با ایران در مورد برنامه هسته‌ای نیز برسد».

بر اساس منابع حماس، این گروه آماده است که آتش‌بس بلندمدتی به مدت پنج سال را با تضمین‌های منطقه‌ای و بین‌المللی بپذیرد. حماس همچنین خواهان آن است که هرگونه توافق آتش‌بس شامل عقب‌نشینی نیروهای اسرائیلی از غزه و ورود کمک‌های انسانی مطابق با پروتکل‌های مشخص باشد. حماس همچنین با تشکیل کمیته‌ای فلسطینی از افراد مستقل و غیر وابسته به گروه‌ها برای اداره کامل غزه موافقت کرده است، بر اساس پیشنهاد مصر که حمایت عربی، اسلامی و اروپایی نیز دارد.

آخرین تحولات میدانی

به گزارش رسانه‌های محلی، شمار قربانیان حملات هوایی اسرائیل تا شامگاه دوشنبه به ۳۹ کشته و ۶۲ زخمی رسیده که به بیمارستان‌های غزه منتقل شده‌اند.

وزارت بهداشت فلسطین در نوار غزه در گزارش روزانه خود اعلام کرد که از آغاز جنگ اسرائیل علیه غزه در اکتبر ۲۰۲۳، تعداد کشته‌شدگان به ۵۱٬۲۴۰ نفر رسیده است.

در همین حال، دفاع مدنی فلسطین در غزه، روز دوشنبه، ارتش اسرائیل را به «اعدام‌های میدانی» متهم کرد، پس از آنکه در ماه مارس، ۱۵ امدادگر بر اثر تیراندازی کشته شدند. این اتهام در واکنش به گزارشی است که ارتش اسرائیل یک روز پیش از آن در بررسی داخلی خود منتشر کرده بود.

محمد المغیر، مدیر تدارکات پزشکی دفاع مدنی غزه، گفت: «ویدیویی که از طریق یکی از امدادگران گرفته شده، دروغگویی روایت ارتش اشغالگر را اثبات می‌کند و نشان می‌دهد که آن‌ها اعدام میدانی انجام داده‌اند». او همچنین اسرائیل را متهم کرد که در تلاش است «از تصمیمات بین‌المللی فرار کند و از حسابرسی طفره برود».

این حادثه در جنوب غزه و در تاریخ ۲۳ مارس رخ داد، چند روز پس از آنکه اسرائیل دوباره حملات هوایی، زمینی و دریایی‌اش را از سر گرفت. نیروهای اسرائیلی در آن روز به سمت گروه‌های امدادی دفاع مدنی و هلال‌احمر فلسطین در رفح شلیک کردند.

ارتش اسرائیل روز یکشنبه اعلام کرد که بررسی‌های انجام‌شده درباره کشته‌شدن ۱۵ امدادگر در ماه گذشته نشان می‌دهد که «چندین اشتباه حرفه‌ای» رخ داده و تصمیم دارد یکی از فرماندهان را برکنار کند.

این امدادگران در گودالی کم‌عمق دفن شده بودند، جایی که نیروهای سازمان ملل و هلال‌احمر فلسطین بعد از یک هفته اجساد آن‌ها را کشف کردند.

ارتش در بیانیه‌ای اعلام کرد که یک فرمانده نظامی توبیخ می‌شود و وظایف یکی از معاونان فرماندهی، که یک افسر ذخیره بوده و فرماندهی نیروها در میدان را بر عهده داشته، به پایان خواهد رسید، زیرا او گزارشی ناقص و نادرست ارائه داده بود. ارتش همچنین افزود که تحقیق نشان داده «اشتباهات حرفه‌ای متعدد، تخلفات از دستورات، و عدم گزارش کامل» در ماجرا وجود داشته است.

ارتش اسرائیل ادامه داد: «تحقیق نشان داد که تیراندازی در دو حادثه اول، ناشی از برداشت عملیاتی نادرست نیروها از وجود تهدید واقعی از سوی یک نیروی دشمن بود که با آن‌ها درگیر شده بود. اما در حادثه سوم، تیراندازی برخلاف دستورات انجام شد، در حالی که درگیری نظامی رخ می‌داد».

دادستان کل نظامی نیز در حال بررسی پرونده است و ممکن است تصمیم به پیگرد جنایی بگیرد.

ویدیویی که در تلفن یکی از کشته‌شدگان پیدا شده و توسط هلال‌احمر فلسطین منتشر شده، امدادگرانی را نشان می‌دهد که لباس فرم رسمی بر تن داشته‌اند، خودروهای آمبولانس و آتش‌نشانی با علائم مشخص و چراغ‌های روشن در حال خدمت هستند، اما با تیراندازی نظامیان مواجه می‌شوند.

قربانیان شامل ۸ نفر از هلال‌احمر، ۶ نفر از دفاع مدنی و یک نفر از آژانس امداد و کار سازمان ملل برای پناهندگان فلسطینی (آنروا) بودند.

اجساد آن‌ها چند روز پس از حادثه کشف شد و در ماسه‌ها دفن شده بودند. دفتر هماهنگی امور انسانی سازمان ملل متحد (OCHA) آن را «گور دسته‌جمعی» توصیف کرد.



چگونه عراق از «تهدیدی وجودی خطرناک‌تر از داعش» نجات یافت؟

مشایخ عراقی در تظاهراتی در حمایت از ایران، سه‌شنبه در مسیر منتهی به منطقه سبز که سفارت عراق در بغداد در آن واقع شده است (AP)
مشایخ عراقی در تظاهراتی در حمایت از ایران، سه‌شنبه در مسیر منتهی به منطقه سبز که سفارت عراق در بغداد در آن واقع شده است (AP)
TT

چگونه عراق از «تهدیدی وجودی خطرناک‌تر از داعش» نجات یافت؟

مشایخ عراقی در تظاهراتی در حمایت از ایران، سه‌شنبه در مسیر منتهی به منطقه سبز که سفارت عراق در بغداد در آن واقع شده است (AP)
مشایخ عراقی در تظاهراتی در حمایت از ایران، سه‌شنبه در مسیر منتهی به منطقه سبز که سفارت عراق در بغداد در آن واقع شده است (AP)

منابع دیپلماتیک در بغداد به روزنامه «الشرق الاوسط» گفتند مقام‌های عراقی نگران کشیده شدن کشور به جنگ میان ایران و اسرائیل بودند و آن را «تهدیدی وجودی برای عراق» توصیف کردند که خطرناک‌تر از تهدید داعش بود؛ همان گروهی که زمانی یک‌سوم خاک کشور را اشغال کرده بود.

این منابع توضیح دادند:
«داعش یک پدیده بیگانه بود که در نهایت باید از بدن عراق به‌ویژه با توجه به حمایت منطقه‌ای و بین‌المللی از بغداد برای مقابله با آن طرد می‌شد. اما جنگ ایران و اسرائیل، وحدت عراق را تهدید می‌کرد.»

شرح تهدید وجودی از نگاه منابع دیپلماتیک:

همزمان با آغاز جنگ، بغداد پیام‌هایی از اسرائیل از طریق جمهوری آذربایجان و کانال‌های دیگر دریافت کرد. در این پیام‌ها آمده بود که اسرائیل در صورت حمله‌ای از خاک عراق، پاسخ‌هایی «سخت و دردناک» خواهد داد. اسرائیل مسئولیت هرگونه حمله از خاک عراق را متوجه دولت عراق دانسته بود.

آمریکا نیز از زبان توصیه‌آمیز قبلی عبور کرد و مستقیماً نسبت به عواقب وخیم حملات احتمالی گروه‌های وابسته به ایران هشدار داد.

مقام‌های عراقی نگران «سناریوی فاجعه» بودند. سناریویی که در آن، گروه‌های عراقی به اسرائیل حمله می‌کردند و اسرائیل نیز با موجی از ترورهای هدفمند مشابه آنچه علیه فرماندهان حزب‌الله لبنان و ژنرال‌ها و دانشمندان ایرانی در آغاز جنگ انجام داد، پاسخ می‌داد.

به گفته این منابع، اگر اسرائیل حملات دردناکی علیه این گروه‌ها انجام می‌داد، خشم در میان شیعیان عراق شعله‌ور می‌شد. این وضعیت ممکن بود مرجعیت شیعه را وادار به اتخاذ موضعی جدی کند و در نتیجه، بحران به شکل تقابل مستقیم شیعیان با اسرائیل درمی‌آمد.

این سناریو باعث شد نگرانی‌هایی شکل گیرد مبنی بر اینکه سایر گروه‌های عراقی، شیعیان را مسئول کشاندن کشور به جنگی بدانند که می‌شد از آن دوری کرد. در چنین شرایطی، احتمال بروز شکاف دوباره میان شیعیان و سنی‌ها و تهدید دوباره برای وحدت عراق وجود داشت.

خطر دیگر، موضع احتمالی کردها بود. این احتمال وجود داشت که کردها اعلام کنند دولت مرکزی فقط نماینده یک گروه است، کشور از جنگ‌ها خسته شده و اقلیم دیگر نمی‌خواهد خود را با بغداد درگیر کند؛ چراکه نزدیکی به بغداد، اقلیم را وارد جنگ‌هایی می‌کند که نمی‌خواهد در آن‌ها شرکت داشته باشد.

نقش دولت السودانی

دولت محمد شیاع السودانی با ترکیبی از قاطعیت و تدبیر عمل کرد. به گروه‌ها هشدار داد که تحمل هیچ تلاشی برای کشاندن کشور به جنگی که وحدتش را تهدید می‌کند، ندارد. همزمان، کانال‌های ارتباطی با قدرت‌های منطقه‌ای و بین‌المللی، به‌ویژه آمریکا، را باز نگه داشت.

موضع ایران و موازنه داخلی
دولت عراق از موضع تهران هم بهره برد. ایران نه‌تنها از گروه‌ها نخواست وارد جنگ شوند، بلکه آن‌ها را به خویشتنداری تشویق کرد. برخی معتقدند تهران نمی‌خواست پس از از دست دادن سوریه، روابطش با عراق را نیز قربانی کند.

عامل مهم دیگر، درک گروه‌ها از بزرگی جنگ بود. آن‌ها می‌دانستند این نبرد از توانشان فراتر است؛ به‌ویژه با توجه به شرایط حزب‌الله در لبنان و نفوذ اطلاعاتی اسرائیل درون ایران. اسرائیل نشان داده بود که اطلاعات دقیقی از گروه‌های دشمن دارد و با برتری تکنولوژیک خود، می‌تواند به اهدافش برسد.

سه حمله ناکام

با وجود فشارها، به گفته منابع دیپلماتیک، گروه‌های بی‌انضباط تلاش کردند سه حمله را طراحی و اجرا کنند؛ اما نیروهای امنیتی عراق توانستند پیش از اجرا آن‌ها را خنثی کنند.

منابع همچنین گفتند که ایران زخمی عمیق برداشت؛ چراکه اسرائیل جنگ را به خاک ایران کشاند و آمریکا را به هدف گرفتن تأسیسات هسته‌ای آن ترغیب کرد. به‌گفته این منابع، اگر ایران در پرونده هسته‌ای امتیاز ندهد، احتمال دور تازه‌ای از درگیری وجود دارد.