منابع به «الشرق الأوسط»: حماس از ترکیه خواسته که طرحش را به ترامپ منتقل کند

هیات حماس با مقامات ترکیه دیدار کرد... و از آن‌ها خواست از «روابط خوبشان» با واشنگتن استفاده کنند

وزیر امور خارجه ترکیه، هاکان فیدان، در جریان دیدار با رهبران گروه «حماس» در روز یکشنبه (وزارت خارجه ترکیه)
وزیر امور خارجه ترکیه، هاکان فیدان، در جریان دیدار با رهبران گروه «حماس» در روز یکشنبه (وزارت خارجه ترکیه)
TT

منابع به «الشرق الأوسط»: حماس از ترکیه خواسته که طرحش را به ترامپ منتقل کند

وزیر امور خارجه ترکیه، هاکان فیدان، در جریان دیدار با رهبران گروه «حماس» در روز یکشنبه (وزارت خارجه ترکیه)
وزیر امور خارجه ترکیه، هاکان فیدان، در جریان دیدار با رهبران گروه «حماس» در روز یکشنبه (وزارت خارجه ترکیه)

دو منبع از جنبش حماس اعلام کردند که این گروه در تلاش است تا طرح جدید خود برای آتش‌بس در نوار غزه را تبلیغ کرده و از ترکیه بخواهد که حمایت خود را برای انتقال این طرح به دولت رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، اعلام کند.

این دو منبع که به صورت جداگانه با «الشرق الأوسط» صحبت کرده‌اند و خواسته‌اند نامشان فاش نشود، گفته‌اند که رهبری حماس معتقد است که «توافق جامع» یا همان «بسته یکپارچه» که این گروه ارائه داده، می‌تواند از طریق مقامات ترکیه‌ای با توجه به «روابط خوب بین آن‌ها» به دولت ترامپ منتقل شود.

بر اساس پیشنهاد حماس، آزادی همه گروگان‌های اسرائیلی در ازای آزادی تعداد توافق‌شده‌ای از زندانیان فلسطینی، توقف جنگ و عقب‌نشینی اسرائیل از تمام مناطق نوار غزه درخواست شده است.

یک هیات از حماس به ریاست محمد درویش، رئیس شورای رهبری، روز یکشنبه با هاكان فیدان، وزیر خارجه ترکیه، دیدار کرد و همچنین جلسه‌ای با رئیس سازمان اطلاعات ترکیه، ابراهیم کالین، برای بررسی راه‌های پایان دادن به جنگ بر اساس دیدگاه حماس، وضعیت داخلی فلسطین و مسائل دیگر برگزار شد.

یکی از منابع توضیح داد که حماس موضع خود برای جلب حمایت ترکیه را بر اساس «اظهارات نماینده آمریکا در امور گروگان‌ها، آدام بوهلر» بنا نهاده است. بوهلر گفته بود که «در صورت تحویل تمام گروگان‌ها توسط حماس، او تضمین می‌کند که جنگ متوقف شود»، اما اسرائیل این ابتکار را رد کرده است، همان‌طور که اظهارات نخست‌وزیر اسرائیل بنیامین نتانیاهو و برخی وزرای کابینه‌اش نیز نشان می‌دهد.

منبع دوم گفت که «هدف از این دیدارها در ترکیه انتقال پیامی به مقامات ترک بود تا از روابط خوبشان با دولت فعلی آمریکا برای انتقال دیدگاه حماس به واشنگتن استفاده کنند».

هر دو منبع تایید کردند که «راه‌های دیگری نیز برای انتقال این پیام به مقامات دولت ترامپ در حال استفاده است، از جمله استفاده از واسطه قطری، تا آمریکا نقش فعال‌تری برای فشار بر اسرائیل جهت پذیرش این پیشنهاد ایفا کند».

اظهارات این منابع نشان می‌دهد که حماس بر روی نقش آمریکا برای رسیدن به توافقی پیش از سفر احتمالی ترامپ به منطقه حساب باز کرده است؛ سفری که ظاهراً ترامپ می‌خواهد در زمانی انجام شود که جنگ در غزه متوقف شده باشد. یکی از منابع گفت: «ترامپ تمایل دارد که به راه‌حل‌هایی، حتی در سطح اولیه، با ایران در مورد برنامه هسته‌ای نیز برسد».

بر اساس منابع حماس، این گروه آماده است که آتش‌بس بلندمدتی به مدت پنج سال را با تضمین‌های منطقه‌ای و بین‌المللی بپذیرد. حماس همچنین خواهان آن است که هرگونه توافق آتش‌بس شامل عقب‌نشینی نیروهای اسرائیلی از غزه و ورود کمک‌های انسانی مطابق با پروتکل‌های مشخص باشد. حماس همچنین با تشکیل کمیته‌ای فلسطینی از افراد مستقل و غیر وابسته به گروه‌ها برای اداره کامل غزه موافقت کرده است، بر اساس پیشنهاد مصر که حمایت عربی، اسلامی و اروپایی نیز دارد.

آخرین تحولات میدانی

به گزارش رسانه‌های محلی، شمار قربانیان حملات هوایی اسرائیل تا شامگاه دوشنبه به ۳۹ کشته و ۶۲ زخمی رسیده که به بیمارستان‌های غزه منتقل شده‌اند.

وزارت بهداشت فلسطین در نوار غزه در گزارش روزانه خود اعلام کرد که از آغاز جنگ اسرائیل علیه غزه در اکتبر ۲۰۲۳، تعداد کشته‌شدگان به ۵۱٬۲۴۰ نفر رسیده است.

در همین حال، دفاع مدنی فلسطین در غزه، روز دوشنبه، ارتش اسرائیل را به «اعدام‌های میدانی» متهم کرد، پس از آنکه در ماه مارس، ۱۵ امدادگر بر اثر تیراندازی کشته شدند. این اتهام در واکنش به گزارشی است که ارتش اسرائیل یک روز پیش از آن در بررسی داخلی خود منتشر کرده بود.

محمد المغیر، مدیر تدارکات پزشکی دفاع مدنی غزه، گفت: «ویدیویی که از طریق یکی از امدادگران گرفته شده، دروغگویی روایت ارتش اشغالگر را اثبات می‌کند و نشان می‌دهد که آن‌ها اعدام میدانی انجام داده‌اند». او همچنین اسرائیل را متهم کرد که در تلاش است «از تصمیمات بین‌المللی فرار کند و از حسابرسی طفره برود».

این حادثه در جنوب غزه و در تاریخ ۲۳ مارس رخ داد، چند روز پس از آنکه اسرائیل دوباره حملات هوایی، زمینی و دریایی‌اش را از سر گرفت. نیروهای اسرائیلی در آن روز به سمت گروه‌های امدادی دفاع مدنی و هلال‌احمر فلسطین در رفح شلیک کردند.

ارتش اسرائیل روز یکشنبه اعلام کرد که بررسی‌های انجام‌شده درباره کشته‌شدن ۱۵ امدادگر در ماه گذشته نشان می‌دهد که «چندین اشتباه حرفه‌ای» رخ داده و تصمیم دارد یکی از فرماندهان را برکنار کند.

این امدادگران در گودالی کم‌عمق دفن شده بودند، جایی که نیروهای سازمان ملل و هلال‌احمر فلسطین بعد از یک هفته اجساد آن‌ها را کشف کردند.

ارتش در بیانیه‌ای اعلام کرد که یک فرمانده نظامی توبیخ می‌شود و وظایف یکی از معاونان فرماندهی، که یک افسر ذخیره بوده و فرماندهی نیروها در میدان را بر عهده داشته، به پایان خواهد رسید، زیرا او گزارشی ناقص و نادرست ارائه داده بود. ارتش همچنین افزود که تحقیق نشان داده «اشتباهات حرفه‌ای متعدد، تخلفات از دستورات، و عدم گزارش کامل» در ماجرا وجود داشته است.

ارتش اسرائیل ادامه داد: «تحقیق نشان داد که تیراندازی در دو حادثه اول، ناشی از برداشت عملیاتی نادرست نیروها از وجود تهدید واقعی از سوی یک نیروی دشمن بود که با آن‌ها درگیر شده بود. اما در حادثه سوم، تیراندازی برخلاف دستورات انجام شد، در حالی که درگیری نظامی رخ می‌داد».

دادستان کل نظامی نیز در حال بررسی پرونده است و ممکن است تصمیم به پیگرد جنایی بگیرد.

ویدیویی که در تلفن یکی از کشته‌شدگان پیدا شده و توسط هلال‌احمر فلسطین منتشر شده، امدادگرانی را نشان می‌دهد که لباس فرم رسمی بر تن داشته‌اند، خودروهای آمبولانس و آتش‌نشانی با علائم مشخص و چراغ‌های روشن در حال خدمت هستند، اما با تیراندازی نظامیان مواجه می‌شوند.

قربانیان شامل ۸ نفر از هلال‌احمر، ۶ نفر از دفاع مدنی و یک نفر از آژانس امداد و کار سازمان ملل برای پناهندگان فلسطینی (آنروا) بودند.

اجساد آن‌ها چند روز پس از حادثه کشف شد و در ماسه‌ها دفن شده بودند. دفتر هماهنگی امور انسانی سازمان ملل متحد (OCHA) آن را «گور دسته‌جمعی» توصیف کرد.



«بزرگ‌ترین شبکه حماس در کرانه باختری طی یک دهه»... شاباک چه چیزی پیدا کرد؟


فلسطینی‌ها در ژانویه گذشته در کرانه باختری پرچم‌های حماس را در جشن آزادی اسرای فلسطینی از زندان‌های اسرائیل برافراشته‌اند (رویترز)
فلسطینی‌ها در ژانویه گذشته در کرانه باختری پرچم‌های حماس را در جشن آزادی اسرای فلسطینی از زندان‌های اسرائیل برافراشته‌اند (رویترز)
TT

«بزرگ‌ترین شبکه حماس در کرانه باختری طی یک دهه»... شاباک چه چیزی پیدا کرد؟


فلسطینی‌ها در ژانویه گذشته در کرانه باختری پرچم‌های حماس را در جشن آزادی اسرای فلسطینی از زندان‌های اسرائیل برافراشته‌اند (رویترز)
فلسطینی‌ها در ژانویه گذشته در کرانه باختری پرچم‌های حماس را در جشن آزادی اسرای فلسطینی از زندان‌های اسرائیل برافراشته‌اند (رویترز)

سرویس امنیت داخلی اسرائیل، «شاباک»، اعلام کرد که یکی از بزرگ‌ترین زیرساخت‌های جنبش «حماس» در شهر الخلیل واقع در جنوب کرانه باختری را کشف و خنثی کرده است. این شبکه، بنا بر اعلام شاباک، یکی از «بزرگ‌ترین شبکه‌هایی است که در یک دهه گذشته کشف شده‌اند».

شاباک گفت که طی عملیات بزرگی که سه ماه به طول انجامید، «بیش از ۶۰ عضو حماس» را که برنامه‌ریزی برای اجرای حملات در آینده نزدیک داشتند، بازداشت کرده است. در جریان این عملیات، افرادی که در حملات قبلی مشارکت داشته یا کمک کرده بودند نیز بازداشت شده‌اند.

در بیانیه‌ای که رسانه‌های اسرائیلی با توجه بسیار آن را پوشش دادند، آمده است که «در طول سه ماه گذشته، فعالیت‌های روزانه گسترده‌ای از سوی شاباک، با همکاری ارتش و پلیس، اجرا شد که طی آن، زیرساختی گسترده، پیچیده و عظیم متعلق به حماس در شهر الخلیل کشف شد؛ شبکه‌ای که برای اجرای حملات مختلف در آینده نزدیک آماده‌سازی شده بود».

عکسی که توسط شاباک منتشر شده و آن را تسلیحات کشف‌شده از سلول حماس در کرانه باختری توصیف کرده‌اند

طبق تحقیقات شاباک، «در چارچوب فعالیت‌های این شبکه زیرساختی، که از دست‌کم ۱۰ سلول تشکیل شده بود، مسئولان ارشد حماس — اغلب از جمله اسیران سابق در زندان‌های اسرائیل — اقدام به جذب، مسلح‌سازی و آموزش عناصر جدید در منطقه، با هدف اجرای حملات تیراندازی و کارگذاری بمب‌های دست‌ساز علیه اهداف اسرائیلی کرده‌اند».

رسانه‌های عبری‌زبان گزارش دادند که اتهامات واردشده به افراد بازداشت‌شده شامل «تمرین تیراندازی، جمع‌آوری اطلاعات درباره اهداف اسرائیلی، ساخت مواد منفجره، سرهم‌بندی بمب‌ها و برنامه‌ریزی برای حملات در داخل کرانه باختری و اسرائیل» است.

در مجموع، ۶۰ نفر بازداشت شده‌اند که بنا بر ادعای شاباک، اطلاعات اطلاعاتی گسترده‌ای ارائه داده‌اند؛ اطلاعاتی که به کشف ۲۲ نوع سلاح مختلف، ۱۱ نارنجک دستی، مواد انفجاری و مقادیر زیادی مهمات منجر شده است. همچنین یک مخفیگاه زیرزمینی کشف شده که برای پناه‌دادن به افراد تحت تعقیب و ذخیره‌سازی سلاح‌ها استفاده می‌شده است.

بزرگ‌ترین پرونده در یک دهه

تحقیقات نشان داد که برخی از بازداشت‌شدگان، در حملاتی شرکت داشته‌اند که در سال‌های گذشته رخ داده، از جمله یکی از افراد که در عملیات تیراندازی ۳۱ اوت ۲۰۱۰ در تقاطع بنی نعیم در الخلیل شرکت داشت؛ حمله‌ای که به کشته‌شدن ۴ اسرائیلی انجامید.

عکس یک مخفیگاه زیرزمینی در الخلیل که شاباک آن را به حماس نسبت داده و گفته برای فعالیت‌های مسلحانه استفاده می‌شده است (شاباک)

یکی از مقام‌های ارشد شاباک گفت: «این بزرگ‌ترین و گسترده‌ترین پرونده‌ای است که طی دهه گذشته در کرانه باختری توسط شاباک خنثی شده است». او افزود: «اکثر اعضای این شبکه، قبلاً در زندان‌های اسرائیل محبوس بوده‌اند و تجربه‌ بالایی در مواجهه با بازجویی دارند». او تأکید کرد که «کشف این شبکه، ناکامی بزرگی برای حماس در اجرای مجموعه‌ای از حملات خطرناک در اسرائیل به شمار می‌رود».

رسانه‌های اسرائیلی نیز گزارش دادند که در روزهای آینده، کیفرخواست‌هایی جدی علیه متهمان صادر خواهد شد؛ از جمله اتهاماتی نظیر «رهبری یک سازمان تروریستی، تصدی سمت‌های اجرایی یا رهبری، تلاش برای قتل عمد و اقدامات منجر به قتل عمد».

تلاش برای برافراشتن مجدد در کرانه باختری

این نخستین‌ بار نیست که سلول‌هایی در کرانه باختری که وابسته به حماس هستند کشف می‌شود، اما این رویداد توجه را به تلاش‌های حماس برای بازسازی حضور خود در کرانه باختری جلب کرده است — تلاشی که پس از حدود دو سال جنگ اسرائیل با هدف از میان‌بردن حماس در نوار غزه شدت گرفته است.

حماس همواره در کرانه باختری حضور داشته و دوره‌های مختلفی از حضور پررنگ و کم‌رنگ را تجربه کرده، اما به گفته ناظران، هرگز شرایط پیچیده‌تری از وضعیت فعلی را — که پس از حمله ۷ اکتبر ۲۰۲۳ آغاز شد — تجربه نکرده است.

تظاهرات فلسطینی‌ها در الخلیل در ژوئیه ۲۰۲۴ در اعتراض به ترور اسماعیل هنیه، رهبر حماس (AFP)

منبعی در حماس در کرانه باختری به روزنامه «الشرق الاوسط» گفت: «کل جنبش در وضعیت پیچیده، دشوار و بی‌سابقه‌ای قرار دارد». وی افزود: «پیگرد مداوم اسرائیلی‌ها علیه رهبران، امکانات و پایگاه‌های حماس از زمان ۷ اکتبر، در غزه، کرانه و حتی خارج، آسیب زیادی به ما زده است».

این منبع ادامه داد: «شرایط امنیتی در کرانه باختری همیشه پیچیده‌تر از نوار غزه بوده، اما اکنون حتی پیچیده‌تر شده است. پیگرد امنیتی دائم، نظارت بر منابع مالی، و کاهش شدید توانایی حماس در تأمین منابع و حرکت، به بحران‌های ترکیبی و عمیق منجر شده است».

با این حال، منبع یادشده ابراز اطمینان کرد که این بحران نیز خواهد گذشت و افزود: «بازداشت‌ها، تعقیب‌ها و ترورها از بدو پیدایش حماس ادامه داشته، اما هرگز موفق به نابودی آن نشده‌اند. این یک جنگ قدیمی و همیشگی است».

حماس چگونه در کرانه باختری آغاز شد؟

حضور حماس در کرانه باختری از زمان تأسیس آن در سال ۱۹۸۷ آغاز شد. ابتدا تمرکز فعالیت آن بر جذب فلسطینیان از طریق مساجد بود و سپس به اجرای عملیات‌های تیراندازی و تلاش برای ربایش نظامیان روی آورد.

حماس با اجرای عملیات‌های انفجاری در داخل اسرائیل، در کرانه باختری شناخته‌تر شد و این اقدامات با آغاز انتفاضه دوم در سال ۲۰۰۰ شدت یافت. سپس در انتخابات ۲۰۰۶ مشارکت کرد و رهبرانی از کرانه باختری را برای شرکت در انتخابات قانون‌گذاری معرفی کرد که منجر به پیروزی بر فتح شد و جایگاه سیاسی حماس را تقویت کرد.

می‌توان گفت که پیش از شکاف داخلی فلسطین در سال ۲۰۰۷، فعالیت‌های حماس در کرانه باختری رسمی، علنی و گسترده بود، اما پس از آن، هر نوع فعالیتی برای حماس ممنوع اعلام شد. تشکیلات خودگردان فلسطینی اعضای حماس را بازداشت، منابع مالی آن را تعقیب و سلاح‌هایش را مصادره کرد و مؤسسات وابسته به آن را بست؛ اقدامی که به تضعیف حضور این جنبش در کرانه باختری انجامید.

منبعی امنیتی در فلسطین گفت: «دستور کار حماس همواره عامل بی‌ثباتی در کرانه بوده و این همان چیزی است که تشکیلات خودگردان با آن مقابله کرده، نه با خود جنبش».

پیش و پس از ۷ اکتبر، استفاده حماس از سلاح در کرانه باختری کاملاً ممنوع بود. این موضوع بارها به برخوردهایی با تشکیلات خودگردان منجر شد. با این حال، پس از ۷ اکتبر، برخی سلول‌های حماس حملاتی را علیه اهداف اسرائیلی در کرانه انجام دادند، اما این حملات در حد انتظارات رهبران حماس نبود.

فلسطینی‌ها در ژانویه گذشته پرچم‌های حماس، فلسطین و حزب‌الله را در کرانه باختری برافراشته‌اند (رویترز)

یک منبع آگاه فلسطینی در کرانه باختری گفت که رهبری حماس در نوار غزه «روی حضوری بزرگ‌تر در کرانه باختری حساب کرده بود، حضوری که بتواند توازن را بر هم بزند».

رهبران سیاسی و نظامی حماس از همان لحظات آغازین حمله ۷ اکتبر، بارها از کرانه باختری خواستند وارد عرصه نبرد شود، اما چنین چیزی رخ نداد.

احتمال ورود کرانه به خط درگیری، یکی از نگرانی‌های دائمی اسرائیل در طول جنگ بود. شاباک بارها هشدار داده بود که انتفاضه‌ای سوم ممکن است شکل بگیرد و سلول‌های خفته حماس فعال شوند.

شاباک اعلام کرده که در سال ۲۰۲۴ موفق به خنثی‌سازی ۱۰۴۰ «عملیات تروریستی بزرگ» در کرانه باختری شده است، از جمله ۶۸۹ مورد تیراندازی، ۳۲۶ مورد انفجار، ۱۳ مورد چاقوکشی، ۹ مورد زیر گرفتن با خودرو، ۲ عملیات انتحاری و یک مورد آدم‌ربایی.