چهارشنبه؛ ریاض میزبان نشست سران خلیج‌ و آمریکا با حضور ترامپ

تصویری از نشست سران خلیج‌ و آمریکا در ریاض در سال ۲۰۱۷، در جریان سفر

رئیس‌جمهور ترامپ به سعودی در دوره اول ریاست‌جمهوری او (رویترز)  
رئیس‌جمهور ترامپ به سعودی در دوره اول ریاست‌جمهوری او (رویترز)  
TT

چهارشنبه؛ ریاض میزبان نشست سران خلیج‌ و آمریکا با حضور ترامپ

رئیس‌جمهور ترامپ به سعودی در دوره اول ریاست‌جمهوری او (رویترز)  
رئیس‌جمهور ترامپ به سعودی در دوره اول ریاست‌جمهوری او (رویترز)  

پایتخت پادشاهی عربی سعودی شاهد برگزاری نشست سران خلیج‌ و آمریکا خواهد بود که در چارچوب اولین سفر تاریخی رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، به خارج از کشور و بازدید از سعودی، قطر و امارات انجام می‌شود.

بر اساس گزارش وب‌سایت «آکسیوس» که به نقل از یک مقام آمریکایی و مقامات عربی منتشر شده، پادشاهی سعودی روز چهارشنبه میزبان نشستی خواهد بود که رئیس‌جمهور آمریکا و همتایانش از رهبران کشورهای شورای همکاری خلیج‌ را گرد هم می‌آورد. این اولین سفر رسمی خارجی رئیس‌جمهور آمریکا، نشان‌دهنده اهمیت روزافزونی است که دولت او به همکاری بین ایالات متحده و کشورهای خلیج‌ می‌دهد. این نشست فرصتی برای ترامپ خواهد بود تا دیدگاه خود را درباره نقش آمریکا در خاورمیانه و تعیین منافع کشورش در منطقه ارائه دهد.

این نشست پنجمین دور از گفت‌وگوهای بین ایالات متحده و کشورهای شورای همکاری خلیج‌ خواهد بود، پس از چهار دور قبلی که اولین آن در مه ۲۰۱۵ در کمپ دیوید، دومین در آوریل ۲۰۱۶، سومین در مه ۲۰۱۷ در ریاض با حضور ترامپ در دوره اول ریاست‌جمهوری‌اش، و چهارمین در ژوئیه ۲۰۲۲ با مشارکت کشورهای عربی از جمله مصر، اردن و عراق برگزار شد.

امیر کویت، شیخ مشعل الصباح، دعوتنامه میزبان نشست خلیج‌ - آمریکا را دریافت می‌کند (خبرگزاری کویت)

ملک سلمان بن عبدالعزیز، خادم حرمینشریفین، روز یکشنبه از رهبران کشورهای خلیج‌ برای حضور در این نشست دعوت کرد.

امیر کویت، شیخ مشعل الجابر الصباح، نامه‌ای مکتوب از ملک سلمان دریافت کرد که شامل دعوت به نشست بود. این نامه توسط سفیر سعودی در کویت، سلطان بن سعد بن خالد، تسلیم شد. همچنین سلطان عمان، هیثم بن طارق، نامه‌ای خطی از ملک سلمان دریافت کرد که مربوط به دعوت به نشست خلیج‌ - آمریکا بود و توسط وزیر خارجه عمان در دیدار با سفیر سعودی در این کشور تحویل گرفت.

همچنین پادشاه بحرین، حمد آل خلیفه، نامه‌ای خطی از ملک سلمان دریافت کرد که توسط سفیر این کشور در بحرین، نایف السدیری، تسلیم شد.

پادشاه بحرین دعوت‌نامه ملک سلمان را برای حضور در نشست دریافت می‌کند (بنا)

پادشاه بحرین از ملک سلمان تشکر و قدردانی و به روابط عمیق و تاریخی بین دو کشور اشاره کرد. او همچنین از تلاش‌های خیرخواهانه ملک سلمان در تحکیم روابط بحرین و سعودی و نقش پیشروی سعودی در توسعه همکاری‌های مشترک خلیج‌ و تقویت امنیت و ثبات در منطقه تقدیر کرد.

وزیر خارجه عمان در دیدار با سفیر سعودی در این کشور (خبرگزاری عمان)

مقام وزارت خارجه آمریکا در گفت‌وگو با «الشرق الأوسط» تأکید کرد که سفر ترامپ «به وضوح نشان‌دهنده اهمیت و نقش محوری سعودی در منطقه است، چرا که آمریکا ریاض را شریکی کلیدی در تلاش‌ها برای تقویت امنیت و ثبات منطقه‌ای می‌داند.» ساموئل وربورگ، سخنگوی منطقه‌ای وزارت خارجه آمریکا، افزود که واشنگتن بار دیگر تعهد خود را به همکاری با شرکای منطقه‌ای برای «یافتن راه‌حل‌های سیاسی و دیپلماتیک پایدار برای بحران‌ها، حمایت از تلاش‌های آتش‌بس در غزه، دستیابی به توقف دائمی درگیری‌ها و مقابله با فعالیت‌های تهدیدکننده آزادی کشتیرانی در دریای سرخ» تأکید می‌کند.



چگونه عراق از «تهدیدی وجودی خطرناک‌تر از داعش» نجات یافت؟

مشایخ عراقی در تظاهراتی در حمایت از ایران، سه‌شنبه در مسیر منتهی به منطقه سبز که سفارت عراق در بغداد در آن واقع شده است (AP)
مشایخ عراقی در تظاهراتی در حمایت از ایران، سه‌شنبه در مسیر منتهی به منطقه سبز که سفارت عراق در بغداد در آن واقع شده است (AP)
TT

چگونه عراق از «تهدیدی وجودی خطرناک‌تر از داعش» نجات یافت؟

مشایخ عراقی در تظاهراتی در حمایت از ایران، سه‌شنبه در مسیر منتهی به منطقه سبز که سفارت عراق در بغداد در آن واقع شده است (AP)
مشایخ عراقی در تظاهراتی در حمایت از ایران، سه‌شنبه در مسیر منتهی به منطقه سبز که سفارت عراق در بغداد در آن واقع شده است (AP)

منابع دیپلماتیک در بغداد به روزنامه «الشرق الاوسط» گفتند مقام‌های عراقی نگران کشیده شدن کشور به جنگ میان ایران و اسرائیل بودند و آن را «تهدیدی وجودی برای عراق» توصیف کردند که خطرناک‌تر از تهدید داعش بود؛ همان گروهی که زمانی یک‌سوم خاک کشور را اشغال کرده بود.

این منابع توضیح دادند:
«داعش یک پدیده بیگانه بود که در نهایت باید از بدن عراق به‌ویژه با توجه به حمایت منطقه‌ای و بین‌المللی از بغداد برای مقابله با آن طرد می‌شد. اما جنگ ایران و اسرائیل، وحدت عراق را تهدید می‌کرد.»

شرح تهدید وجودی از نگاه منابع دیپلماتیک:

همزمان با آغاز جنگ، بغداد پیام‌هایی از اسرائیل از طریق جمهوری آذربایجان و کانال‌های دیگر دریافت کرد. در این پیام‌ها آمده بود که اسرائیل در صورت حمله‌ای از خاک عراق، پاسخ‌هایی «سخت و دردناک» خواهد داد. اسرائیل مسئولیت هرگونه حمله از خاک عراق را متوجه دولت عراق دانسته بود.

آمریکا نیز از زبان توصیه‌آمیز قبلی عبور کرد و مستقیماً نسبت به عواقب وخیم حملات احتمالی گروه‌های وابسته به ایران هشدار داد.

مقام‌های عراقی نگران «سناریوی فاجعه» بودند. سناریویی که در آن، گروه‌های عراقی به اسرائیل حمله می‌کردند و اسرائیل نیز با موجی از ترورهای هدفمند مشابه آنچه علیه فرماندهان حزب‌الله لبنان و ژنرال‌ها و دانشمندان ایرانی در آغاز جنگ انجام داد، پاسخ می‌داد.

به گفته این منابع، اگر اسرائیل حملات دردناکی علیه این گروه‌ها انجام می‌داد، خشم در میان شیعیان عراق شعله‌ور می‌شد. این وضعیت ممکن بود مرجعیت شیعه را وادار به اتخاذ موضعی جدی کند و در نتیجه، بحران به شکل تقابل مستقیم شیعیان با اسرائیل درمی‌آمد.

این سناریو باعث شد نگرانی‌هایی شکل گیرد مبنی بر اینکه سایر گروه‌های عراقی، شیعیان را مسئول کشاندن کشور به جنگی بدانند که می‌شد از آن دوری کرد. در چنین شرایطی، احتمال بروز شکاف دوباره میان شیعیان و سنی‌ها و تهدید دوباره برای وحدت عراق وجود داشت.

خطر دیگر، موضع احتمالی کردها بود. این احتمال وجود داشت که کردها اعلام کنند دولت مرکزی فقط نماینده یک گروه است، کشور از جنگ‌ها خسته شده و اقلیم دیگر نمی‌خواهد خود را با بغداد درگیر کند؛ چراکه نزدیکی به بغداد، اقلیم را وارد جنگ‌هایی می‌کند که نمی‌خواهد در آن‌ها شرکت داشته باشد.

نقش دولت السودانی

دولت محمد شیاع السودانی با ترکیبی از قاطعیت و تدبیر عمل کرد. به گروه‌ها هشدار داد که تحمل هیچ تلاشی برای کشاندن کشور به جنگی که وحدتش را تهدید می‌کند، ندارد. همزمان، کانال‌های ارتباطی با قدرت‌های منطقه‌ای و بین‌المللی، به‌ویژه آمریکا، را باز نگه داشت.

موضع ایران و موازنه داخلی
دولت عراق از موضع تهران هم بهره برد. ایران نه‌تنها از گروه‌ها نخواست وارد جنگ شوند، بلکه آن‌ها را به خویشتنداری تشویق کرد. برخی معتقدند تهران نمی‌خواست پس از از دست دادن سوریه، روابطش با عراق را نیز قربانی کند.

عامل مهم دیگر، درک گروه‌ها از بزرگی جنگ بود. آن‌ها می‌دانستند این نبرد از توانشان فراتر است؛ به‌ویژه با توجه به شرایط حزب‌الله در لبنان و نفوذ اطلاعاتی اسرائیل درون ایران. اسرائیل نشان داده بود که اطلاعات دقیقی از گروه‌های دشمن دارد و با برتری تکنولوژیک خود، می‌تواند به اهدافش برسد.

سه حمله ناکام

با وجود فشارها، به گفته منابع دیپلماتیک، گروه‌های بی‌انضباط تلاش کردند سه حمله را طراحی و اجرا کنند؛ اما نیروهای امنیتی عراق توانستند پیش از اجرا آن‌ها را خنثی کنند.

منابع همچنین گفتند که ایران زخمی عمیق برداشت؛ چراکه اسرائیل جنگ را به خاک ایران کشاند و آمریکا را به هدف گرفتن تأسیسات هسته‌ای آن ترغیب کرد. به‌گفته این منابع، اگر ایران در پرونده هسته‌ای امتیاز ندهد، احتمال دور تازه‌ای از درگیری وجود دارد.