مقامات لبنانی با خوشبینی به اظهارات رئیسجمهوری آمریکا، دونالد ترامپ، که از خاک پادشاهی سعودی بیان شد، بهویژه در مورد اعلام آمادگی کشورش برای «کمک به لبنان در ساختن آیندهای بهتر با همسایگانش»، همچنین تصمیم به رفع تحریمهای اقتصادی از سوریه، که آن را تصمیمی دانستند که بهصورت کلی بر وضعیت لبنان، و بهویژه در موضوع بازگشت آوارگان سوری، تأثیر مثبت خواهد داشت، واکنش نشان دادند.
ترامپ در جریان سفر تاریخی خود به پادشاهی سعودی، بخشی از سخنانش را به پرونده لبنان اختصاص داد؛ موضوعی که نشاندهنده توجه به این پرونده و ارسال پیامهایی برای لبنانیها تلقی شد. مقامات لبنانی آگاهاند که برای دریافت کمکهای عربی و بینالمللی، شرایطی وجود دارد که در صدر آن، انحصار سلاح در دست دولت و همچنین اجرای اصلاحات متعدد است که دولت لبنان اجرای آنها را آغاز کرده است.
لبنان چه باید بکند؟
دکتر محیالدین شحیمی، استاد حقوق و سیاست خارجی در پاریس، معتقد است: «منطقه پس از سفر ترامپ وارد عصری نوین شده و از این پس شاهد تحولات بسیاری خواهیم بود. نخستین آن، هدیه آمریکایی به شاهزاده محمد بن سلمان، یعنی رفع تحریمها از سوریه است که نشانه آغاز مرحلهای جدید مبتنی بر حمایت، تشویق، حفاظت و بازسازی سوریه نوین است.» او در گفتوگو با روزنامه «الشرق الأوسط» تأکید کرد که «لبنان باید این تحولات ژئوپولیتیکی را بهخوبی درک کند و با سرعت لازم با آن همسو و همراه شود تا مبادا از این روند جا بماند و به حاشیه رانده شود. این همراهی از طریق اجرای شفاف قطعنامههای بینالمللی و اتخاذ تمام تدابیر و اصلاحات لازم برای حرکت به سوی حاکمیت قانون، نهادسازی، انحصار سلاح و تحقق حاکمیت لبنان ممکن خواهد شد تا اعتماد جامعه جهانی بازیابی شود.»
مواضع استثنایی
در جریان نشست شورای همکاری خلیج – آمریکا در روز چهارشنبه، ولیعهد سعودی، شاهزاده محمد بن سلمان، بر حمایت از ثبات لبنان تأکید کرد و گفت: «ضروری است که سلاح تنها در دست دولت لبنان باشد و باید از تلاشهای مربوط به تثبیت اوضاع در این کشور حمایت کرد.»
از سوی دیگر، ترامپ نیز تأکید کرد: «لبنان فرصت دارد تا دولتی واقعی و مستقل بسازد، بهدور از سلطه حزبالله، در صورتی که تلاشهای رئیسجمهور و نخستوزیر لبنان به ثمر بنشیند.»
ترامپ پیشتر نیز در نشست سرمایهگذاری سعودی – آمریکایی در روز سهشنبه گفته بود: «لبنان قربانی سلطه حزبالله و دخالتهای ایران بوده است. حزبالله کشور لبنان را غارت کرده، برای مردمش بدبختی به بار آورده و آرمانهای بیروت را نابود کرده است.»
او افزود: «تروریسم در غزه و لبنان جان بسیاری را گرفته و ملتهای این مناطق را اسیر آشوب و ویرانی کرده است.» ترامپ تأکید کرد که کشورش «آماده است به لبنان برای ساختن آیندهای بهتر با همسایگانش کمک کند.» او همچنین افزود: «شنیدهام که دولت جدید لبنان دولتی حرفهای است و بهشکل جدی برای منافع ملت خود تلاش میکند. ما از هرگونه تلاش اصلاحی که از دل حاکمیت و استقلال لبنان برخیزد، استقبال میکنیم.»
واکنشهای لبنانی
نواف سلام، نخستوزیر لبنان، از تصمیم رئیسجمهوری آمریکا مبنی بر رفع تحریمها از سوریه استقبال کرد و آن را تصمیمی دانست که «بازتابهای مثبتی برای لبنان و کل منطقه خواهد داشت.» او از پادشاهی سعودی نیز بهخاطر ابتکار و تلاشهایش در این زمینه قدردانی کرد.
یوسف رَجی، وزیر امور خارجه لبنان، نیز از تصمیم ترامپ برای رفع تحریمهای آمریکا علیه سوریه استقبال کرد و آن را حاصل «مساعی خیرخواهانه ولیعهد سعودی شاهزاده محمد بن سلمان» دانست. او در مورد «تأثیر مثبت این تصمیم بر لبنان و منطقه، بهویژه در روند بازگشت آوارگان سوری به وطنشان» سخن گفت.
همچنین، ولید جنبلاط، رهبر دروزی لبنان، از ترامپ بهخاطر لغو تحریمهای سوریه تشکر کرد و آن را «دستاوردی بزرگ دانست که تأثیر قابل توجهی بر ما خواهد داشت».
نخستوزیر پیشین لبنان، نجیب میقاتی نیز از ولیعهد شاهزاده محمد بن سلمان، بهخاطر «تلاشهایش برای محافظت از منطقه و جلوگیری از طرحهایی که هدفشان تجزیه و تفرقه در کشورهای منطقه است» قدردانی کرد.
او در بیانیهای گفت: «نشست بین ولیعهد و رئیسجمهوری آمریکا، دونالد ترامپ، و نتایجی که به همراه داشت، نقطهعطفی در تاریخ منطقه بهشمار میرود.» وی افزود: «در مورد لبنان، ما اطمینان داریم که تلاشهای ولیعهد منجر به فراهم شدن حمایت واقعی از لبنان خواهد شد که به بهبود، بازسازی و تأمین ثبات پایدار آن کمک میکند.»
همچنین، فؤاد السنیوره، نخستوزیر پیشین لبنان، از تصمیم آمریکا استقبال کرد و گفت: «این تصمیم، بههمراه دیدار تاریخی میان رئیسجمهوری ترامپ و رئیسجمهوری سوریه با حمایت شاهزاده محمد بن سلمان، نقش بزرگی در کاهش آثار تحریمها بر اقتصاد لبنان خواهد داشت؛ زیرا اقتصاد لبنان به اقتصاد سوریه گره خورده و سوریه تنها گذرگاه زمینی لبنان به کشورهای مشرق عربی و اروپا است.» او همچنین افزود: «این تحولات به تقویت تلاشها برای تسریع در روند بازگشت پناهندگان سوری مقیم لبنان به شهرها و روستاهایشان در سوریه کمک خواهد کرد.»
