دولت مغرب امروز تأکید کرد که مطالبات اجتماعی را درک میکند و آماده است تا با آنها به شکلی مثبت و مسئولانه تعامل کند؛ اشارهای به اعتراضات جوانان که از چهار روز پیش در خیابانهای مغرب جریان دارد و هدف آن درخواست برای انجام اصلاحات و پایاندادن به فساد است.
نخستوزیری مغرب در بیانیهای که خبرگزاری «رویترز» منتشر کرد، اعلام کرد: «پس از بررسی تحولات مختلف مرتبط با بیانهای جوانان در فضاهای الکترونیکی و عمومی، بر حسن شنیدن و درک مطالبات اجتماعی تأکید میکند و آمادگی خود را برای تعامل مثبت و مسئولانه با آنها از طریق گفتوگو و بحث در درون نهادها و فضاهای عمومی و یافتن راهحلهای واقعی و قابل اجرا برای پیروزی در مسائل کشور و شهروندان ابراز میدارد».
دولت در بیانیه امروز خود افزود: «رویکرد مبتنی بر گفتوگو و بحث تنها راهحل برای رسیدگی به مشکلات مختلفی است که کشور ما با آن روبهرو است».
حضور امنیتی گسترده شامگاه دیروز (دوشنبه) برای سومین روز پیاپی، اعتراضاتی را که جوانان در چندین شهر به راه انداخته بودند و هدف آن فشار برای بهبود دو نظام سلامت عمومی و آموزش بود، ناکام گذاشت.
گروهی جوان ناشناس با نام «نسل زد ۲۱۲» اعتراضات را از طریق اینترنت سازماندهی کرد و از جمله از پلتفرمهایی مانند «تیکتاک»، «اینستاگرام» و برنامه بازی «دیسکورد» بهره برد.
این گروه که بهتازگی در سایت «دیسکورد» ظاهر شد، پیشتر جوانان را به تظاهرات در چندین شهر در روزهای شنبه و یکشنبه فراخوانده و خواستار «اصلاح نظام آموزش و خدمات سلامت عمومی» شده بود و بار دیگر روز دوشنبه نیز دعوت به اعتراض کرد.
بر اساس گزارش «انجمن مغربی حقوق بشر»، دهها نفر روز شنبه بازداشت شدند و سپس آزاد گشتند. این گروه خود را «فضایی برای بحث» درباره «مسائلی که همه شهروندان را دربر میگیرد مانند سلامت، آموزش و مبارزه با فساد» توصیف میکند و بر رد «خشونت»، همچنین «دوستداشتن وطن و پادشاه» تأکید دارد.
مقامهای امنیتی دیروز (دوشنبه) دهها نفر را برای مدت کوتاه بازداشت کردند، هنگامی که این گروه جوانان را از سازماندهی اعتراض در شهرهایی همچون رباط، دارالبیضاء، آگادیر، طنجه و وجده منع کرد.
در رباط، یک شاهد عینی به «رویترز» اظهار کرد که مأموران پلیس با لباس غیررسمی جوانان معترض را هنگام تلاش برای سردادن شعار یا گفتوگو با رسانهها بازداشت میکردند.
مقامها همچنین نجاة انور، رئیس «انجمن حمایت از کودک» را هنگام گفتوگو با رسانهها بازداشت کردند، اما پس از دو ساعت او را آزاد ساختند.
انور به «رویترز» گفت: «من اینجا آمده بودم تا درباره ادعاهای بازداشت نوجوانان تحقیق کنم، اما خودم بازداشت شدم».
گروهی از معترضان در مرکز شهر رباط توانستند برای مدتی کوتاه شعار «آزادی، کرامت، عدالت اجتماعی» سر دهند؛ شعاری که پژواک اعتراضات سال ۲۰۱۱ بود که به اصلاح قانون اساسی منجر شد و اختیارات بیشتری را از پادشاه به دولت منتخب منتقل کرد.
به گزارش خبرنگار «خبرگزاری فرانسه»، مقامهای امنیتی دهها جوانی را که در روز سوم اعتراضات این جنبش ناشناس در مرکز پایتخت تجمع کرده بودند، تعقیب کردند و بسیاری از آنان را بازداشت کردند.
حکیم سیكوك، رئیس شاخه رباط «انجمن مغربی حقوق بشر»، در گفتوگو با «خبرگزاری فرانسه» اظهار کرد: «بیش از ۶۰ مورد بازداشت در رباط ثبت کردیم». او بدون ارائه دادههای دقیق افزود که در شهرهای دارالبیضاء، آگادیر، مکناس و وجده نیز بازداشتهایی صورت گرفت.
برخی از معترضان در مرکز پایتخت با نیروهای امنیتی درگیر شدند، پیش از آنکه دوباره شعارهایی مانند «مردم خواهان سلامت و آموزش هستند»، «مردم خواهان براندازی فساد هستند»، و «کنارهگیری (عزیز) اخنوش»، نخستوزیر مغرب، سر دهند. گروهی دیگر نیز فریاد زدند: «ورزشگاهها اینجاست؛ اما بیمارستانها کجاست؟».
در حالیکه «خبرگزاری فرانسه» نتوانست دادههای رسمی از مقامهای دولتی به دست آورد، سیكوك گفت: «بازداشتشدگان دیروز آزاد شدند، بهجز حدود ۱۵ تا ۲۰ نفر در رباط که امروز (سهشنبه) در برابر دادستانی کل حاضر خواهند شد».
«ابراهیم» ۲۵ ساله، پیش از فرار و در حالیکه پلیس تلاش میکرد مانع پیوستن مردم به اعتراض شود، گفت: «ما یک نظام سلامت بهتر و پاسخگویی میخواهیم».
یکشنبهشب در دارالبیضاء، معترضان برای مدتی کوتاه یک بزرگراه اصلی را بستند. در آگادیر نیز ویدئوهای منتشرشده در شبکههای اجتماعی نشان داد که پلیس دانشجویان را در نزدیکی محوطه دانشگاه متفرق میکرد.
موج اخیر خشم جوانان از اعتراضات پیشین در آگادیر به دلیل وخامت شرایط بیمارستانها آغاز شد که بهسرعت به شهرهای دیگر گسترش یافت. معترضان به ناکافی بودن مراقبتها، کمبود نیروهای انسانی و فقدان منابع پزشکی اعتراض کردند.
بر اساس دادههای آژانس ملی آمار، نرخ بیکاری در مغرب ۱۲٫۸ درصد است و این میزان در میان جوانان به ۳۵٫۸ درصد و در میان فارغالتحصیلان به ۱۹ درصد میرسد.
جوانان و زنان بیشترین آسیب را از شکافهای اجتماعی و بیکاری و نابرابری در سطح آموزش و سلامت میان بخشهای عمومی و خصوصی در مغرب میبینند؛ جایی که این نابرابریها یک معضل اساسی بهشمار میرود.