چرا ارتش اسرائیل «وضعیت اضطراری» در مرز با لبنان را لغو نکرده است؟

لاشه خودرویی که ۲۶ اکتوبر در شهرک حاروف در جنوب لبنان مورد حمله پهپادی اسرائیل قرار گرفت (آژانس عکس اروپا)
لاشه خودرویی که ۲۶ اکتوبر در شهرک حاروف در جنوب لبنان مورد حمله پهپادی اسرائیل قرار گرفت (آژانس عکس اروپا)
TT

چرا ارتش اسرائیل «وضعیت اضطراری» در مرز با لبنان را لغو نکرده است؟

لاشه خودرویی که ۲۶ اکتوبر در شهرک حاروف در جنوب لبنان مورد حمله پهپادی اسرائیل قرار گرفت (آژانس عکس اروپا)
لاشه خودرویی که ۲۶ اکتوبر در شهرک حاروف در جنوب لبنان مورد حمله پهپادی اسرائیل قرار گرفت (آژانس عکس اروپا)

فرماندهی ارتش اسرائیل روز دوشنبه (۲۷ اکتبر) با لغو وضعیت اضطراری جنگی در مرز جنوبی با نوار غزه گفت که وضعیت اضطراری در مرز شمالی با لبنان تغییر نخواهد کرد.

اسرائیل حملات هوایی و ترورهای روزانه در لبنان را افزایش داده و به همین دلیل این سوال مطرح می شود که نیت و قصد سران سیاسی و فرماندهان نظامی اسرائیل چیست و‌ آیا اینها نشانه های آمادگی نظامی برای تشدید دوباره تنش نظامی با «حزب الله» لبنان هستند؟

اورتگاس و پلاسخارت

تلاش های بین المللی در راستای جلوگیری از آغاز دوباره جنگ جاری است به عنوان مثال مورگان اورتگاس معاون فرستاده رئیس جمهور آمریکا به لبنان به این کشور سفر کرد و او و یسرائیل کاتس وزیر دفاع اسرائیل یکشنبه (۲۶ اکتبر) از فرماندهی شمالی و مرز با لبنان بازدید کردند و اورتگاس در جریان «بازسازی زیرساختارهای نظامی «حزب الله» در منطقه مرزی» قرار گرفت.

قائد القيادة الشمالية رافي ميل يطلع وزير الدفاع الإسرائيلي يسرائيل كاتس والموفدة الأميركية مورغان أورتاغوس على الوضع على الحدود اللبنانية (إعلام إسرائيلي)رافی میلو فرمانده منطقه شمالی درباره وضع در مرز لبنان با یسرائیل کاتس وزیر دفاع اسرائیل و مورگان اورتگاس فرستاده رئیس جمهور آمریکا صحبت می کند (رسانه های اسرائیلی)

جنین هنیس پلاسخارت هماهنگ کننده ویژه سازمان ملل در لبنان دوشنبه (۲۷ اکتبر) به تل آویو سفر کرد و این سفر بخشی از رایزنی های دوره ای پلاسخارت درباره اجرای قطعنامه ۱۷۰۱ شورای امنیت است که در سال ۲۰۰۶ تصویب شد.

بزرگ ترین تمرین نظامی

وبسایت خبری اسرائیلی «والا» گزارش داد که ارتش اسرائیل از زمان آغاز آتش بس حدود ۳۳۰ نفر از نیروهای «حزب الله» را در چندین رشته حمله هوایی و عملیات میدانی کشت که ده نفرشان در ده روز اخیر کشته شدند. در همین راستا بزرگ ترین تمرین نظامی تیپ ۹۱ ارتش اسرائیل شامل سناریوهای دفاعی و حمله دریایی و هوایی و زمینی به پایان رسید که از آغاز جنگ بی سابقه بوده است. اسرائیل می کوشد تا سطح آمادگی خود را برای نبردی که «نبرد قطعی» می خواند افزایش دهد. هدف چنین نبردی «ضربه در عمق خاک لبنان و فلج کردن توانایی استراتژیک (حزب الله) است».

برآوردهای امنیتی

سرویس های امنیتی اسرائیل برآورد می کنند که «حزب الله» به عنوان «سازمان نظامی حرفه ای و تحت حمایت ایران» همچنان در حال بررسی نبرد اخیر و عبرت آموزی است.

یک گشت «یونیفل» در جنوب لبنان (آژانس عکس اروپا)

برخی مسئولان امنیتی می گویند «(حزب الله) ضربه های بدی خورده اما دستاورد هم داشته و در نظر دارد موفقیت هایش را توسعه داده و از آنها در نبرد بعدی استفاده کند».
دستگاه امنیتی برآورد می کنند که «حزب الله» در پی تحمیل معادله های جدید و استفاده از ابزارهای متفاوت با رویارویی های پیشین است و به همین دلیل ارتش اسرائیل با یک چالش اطلاعاتی بزرگ روبرو است که «باید جلوی یک حمله ناگهانی شبیه حمله ۷ اکتبر ۲۰۲۳» را بگیرد.

اسرائیل تا کجا پیش می رود

به همین دلیل است که اسرائیل سقف خواسته هایش را بالا برد و گفت که بخش جنوبی رود لیتانی باید خالی از هر گونه حضور نظامی لبنانی و نه فقط نیروهای «حزب الله» باشد. اسرائیل افزود مخالف ادامه استقرار نیروهای «یونیفل» در این منطقه است و بر حق تل آویو برای اجرای عملیات نظامی یکجانبه در صورت لزوم تاکید کرد.
منابع گفتند که یک هیئت لبنانی و مقامات آمریکایی در واشنگتن یک جلسه غیر علنی و بی نتیجه داشتند چون طرف آمریکایی خواسته های اسرائیل را به طرف لبنانی ابلاغ کرده و بیروت آن را نقض حاکمیت و قطعنامه ۱۷۰۱ شورای امنیت خواند.
ارتش اسرائیل در برآوردی که رسانه های اسرائیلی منتشر کردند گفته که «حزب الله» در حال استقرار مجدد و آمادگی برای رویارویی بعدی است و از سیاست «مهار حساب شده» در ازای حملات اسرائیل استقاده می کند و در این راستا «نیروهای تاکتیکی خود در مرز را قربانی تقویت توانمندی هایش در عمق لبنان» می کند.

میدان نبرد آینده

ارتش اسرائیل به بهانه «اجرای» توافق آتش بس همچنان در حال حمله به سایت های گوناگون در مناطق لبنانی است. اسرائیل و لبنان در ماه نوامبر با میانجی گری آمریکا و فرانسه به توافق آتش بس رسیدند. ارتش اسرائیل مدعی است که هدف حملات کنونی اش «جلوگیری از بازسازی توانمندی نظامی (حزب الله) و ناکام گذاشتن آمادگی این حزب برای جنگ بعدی و نقش آفرینی در تشکیل میدان نبرد آینده است».
اسرائیل برآورد می کند که «حزب الله» سایت های اصلی خود را به عمق خاک لبنان به خصوص منطقه البقاع منتقل کرده و به همین دلیل «ارتش اسرائیل در هر رویارویی آینده مجبور به حمله زمینی و هوایی گسترده در لبنان می شود و از نفربرهای زرهی و تانک بیشتر استفاده خواهد کرد پشتیبانی آتش از زمین و هوا را افزایش می دهد و سامانه های حفاظت از نیروهای زمینی و توان لجستیکی را بیش از آنچه تا کنون در سوریه و حتی در غزه بوده تقویت می کند».

جنگ مغزها

«والا» افزود «ارتش اسرائیل برآورد می کند که «حزب الله» در حال افزایش قابلیت های واحد ۱۲۷ این گروه است. این واحد که مسئول حملات پهپادی به مواضع در اسرائیل است در جنگ اخیر نشان داد که می تواند تیم های کوچک و پراکنده در مناطق فراوانی در لبنان برای پرتاب موفق پهپاد به عمق اسرائیل تشکیل دهد. به همین دلیل تل آویو بر این باور است نبرد بعدی «جنگ مغزها» در حوزه شیوه های حمله و دفاع متقابل است و دو طرف برای افزایش توانایی فنی و اطلاعاتی خود تلاش می کنند.

سربازان اسرائیلی در حال گشت نظامی در شهرک کشاورزی آویویم در کنار مرز لبنان در جلیل علیا (آسوشیتد پرس)

تمیر هایمان رئیس پیشین شعبه اطلاعات نظامی اسرائیل دوشنبه به وبسایت «کانال ۱۲» اسرائیل گفت هر گونه زد و خورد با «حزب الله» خطری استراتژیک است و برنامه برای خلع سلاح «حزب الله» وجود دارد اما دولت لبنان آن را تصویب نکرد. با وجود اظهارات گوناگون اما تقابل میدانی واقعی با «حزب الله» نداریم.

برنامه زمانی ایران

هایمان که رئیس کنونی «مرکز پژوهش های امنیت ملی» دانشگاه تل آویو است افزود «اسرائیل (حزب الله) را شکست داد. وضع کنونی بیانگر بهبود وضع دفاعی در شهرک های شمالی بوده و ادامه عملیات ارتش برای جلوگیری از بازسازی توان (حزب الله) در این مرحله کافی است».

تجهیزات نظامی اسرائیل نزدیک مرز لبنان پس از آغاز توافق آتش بس (رویترز)

او خاطر نشان کرد «در سطح سیاسی تمایل یا اصراری برای اقدامات بیشتر وجود ندارد. مشکل این است که این وضع کاملا طبق برنامه زمانی ایران است چرا که ایران هم به زمان نیاز دارد و ما نباید توهم داشته باشیم که با حملات پراکنده می توانیم جلوی قدرتمندتر شدن یک ارتش تروریست را بگیریم. تجربه نشان داد که این رویکرد جواب نمی دهد».



غزهٔ غرق در باران، دو ماه از آتش‌بس شکننده را پشت سر می‌گذارد

مادری فلسطینی، دیروز در بیمارستان ناصر در خان‌یونس، پس از مرگ دختر شیرخوارش بر اثر سرما بر او شیون می‌کند (رويترز)
مادری فلسطینی، دیروز در بیمارستان ناصر در خان‌یونس، پس از مرگ دختر شیرخوارش بر اثر سرما بر او شیون می‌کند (رويترز)
TT

غزهٔ غرق در باران، دو ماه از آتش‌بس شکننده را پشت سر می‌گذارد

مادری فلسطینی، دیروز در بیمارستان ناصر در خان‌یونس، پس از مرگ دختر شیرخوارش بر اثر سرما بر او شیون می‌کند (رويترز)
مادری فلسطینی، دیروز در بیمارستان ناصر در خان‌یونس، پس از مرگ دختر شیرخوارش بر اثر سرما بر او شیون می‌کند (رويترز)

روز گذشته، نوار غزه وارد ماه سوم آتش‌بس شکننده‌ای شد که برای توقف درگیری میان اسرائیل و «حماس» از اکتبر گذشته آغاز شده بود. ساکنان آسیب‌دیده غزه دو ماهی را پشت سر گذاشته‌اند که با نقض‌های مکرر اسرائیل و رنج ناشی از کمبود کمک‌ها همراه بوده است.
هوای بد و موج باران‌های سنگینی که بر این منطقه می‌بارد، بار دیگر نیاز به تسریع ورود مواد لازم برای مقابله با شرایط سخت جوی را افزایش داده است؛ شرایطی که به مرگ یک نوزاد بر اثر سرما انجامید.
آژانس امداد و کار سازمان ملل برای آوارگان فلسطینی «آنروا» توضیح داد که رنجِ فزایندهٔ ناشی از باران‌ها «با ورود بدون مانع کمک‌های بشردوستانه، از جمله تدارکات پزشکی و وسایل مناسب سرپناه، قابل پیشگیری است».
در همین حال، ایتمار بن گویر، وزیر امنیت ملی دست‌راستی افراطی اسرائیل، روز گذشته تهدید کرد که قبر رهبر تاریخی، عزالدین قسام، را که در داخل سرزمین‌های تحت کنترل اسرائیل قرار دارد و شاخهٔ نظامی «حماس» نام او را بر خود دارد، از میان برخواهد داشت.
بن‌گفیر ویدئویی منتشر کرد که در آن در کنار نیروهای امنیتی و یک جرثقیل دیده می‌شود که در حال برچیدن چادری بودند که برای نماز خواندن در کنار قبر قسام ــ که زادهٔ سوریه است ــ برپا شده بود.
«حماس» تأکید کرد که اقدام وزیر امنیت «تجاوزی بی‌سابقه به حرمت‌ها و نقض مقدسات» است.


عراق از تصمیمِ طبقه‌بندی «حوثی‌ها» و «حزب‌الله» لبنان به‌عنوان دو گروه تروریستی عقب‌نشینی کرد

حامیان «حزب‌الله» لبنان پرچم‌های این حزب را در بیروت در دست دارند (رویترز)
حامیان «حزب‌الله» لبنان پرچم‌های این حزب را در بیروت در دست دارند (رویترز)
TT

عراق از تصمیمِ طبقه‌بندی «حوثی‌ها» و «حزب‌الله» لبنان به‌عنوان دو گروه تروریستی عقب‌نشینی کرد

حامیان «حزب‌الله» لبنان پرچم‌های این حزب را در بیروت در دست دارند (رویترز)
حامیان «حزب‌الله» لبنان پرچم‌های این حزب را در بیروت در دست دارند (رویترز)

عراق پس از آن‌که روزنامهٔ رسمی این کشور فهرستی را منتشر کرد که در آن «حوثی‌های» یمن و «حزب‌الله» لبنان در شمار گروه‌های تروریستی گنجانده شده بودند، از این طبقه‌بندی عقب‌نشینی کرد.
یک کمیتهٔ دولتی عراقی اعلام کرد فهرستی که منتشر شده، نسخهٔ ویرایش‌نشدهٔ گروه‌های تروریستی بوده و این کمیته در حال اصلاح خطا است. کمیته افزود که فهرست مورد نظر، تنها مربوط به نهادها و افرادی بوده که با دو گروه «القاعده» و «داعش» مرتبط‌اند.
و پیش از این عقب‌نشینی، ساعاتی پیش عراق «حوثی‌ها» و «حزب‌الله» لبنان را روز پنج‌شنبه در فهرست تروریسم قرار داده بود.
روزنامهٔ رسمی اعلام کرده بود که یک کمیتهٔ دولتی تصمیم گرفته است اموال اشخاص و نهادهای مرتبط با «حوثی‌ها» و «حزب‌الله» را مسدود کند.
عراق همچنین بیش از ۱۰۰ نهاد و شخصیت را در سراسر جهان در فهرست تروریسم قرار داده است.
این کمیتهٔ دولتی اشاره کرد که برخی از افرادی که در فهرست تروریسم قرار گرفته‌اند، طبق قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد تحت تحریم هستند.

روزنامهٔ رسمی همچنین اعلام کرد که «به‌روزرسانی فهرست تروریسم بر اساس تصمیمات رسمی صادرشده از سوی کمیتهٔ مسدودسازی اموال انجام می‌شود؛ تصمیماتی که به تعیین نهادها و افرادی مربوط است که مشمول اقدامات مقابله با تروریسم و تأمین مالی آن هستند».
این تصمیم یک روز پس از آن صادر شد که مایکل ریغاس، معاون وزیر خارجهٔ آمریکا، از کسانی که آنها را «شریکان عراقی» توصیف کرد، خواست تا «میلیشیاهای ایرانی را مهار کنند و مانع تهدید آنها علیه عراقی‌ها و آمریکایی‌ها شوند».
حسین مؤنس، رئیس جنبش «حقوق» وابسته به «کتائب حزب‌الله»، روز پنج‌شنبه در واکنش به این تصمیم به دولت عراق حمله کرد و آن را «متزلزل، وابسته و بی‌کرامت» توصیف کرد.

و به‌احتمال زیاد این اقدام با استقبال واشنگتن روبه‌رو خواهد شد؛ واشنگتنی که در پی کاهش نفوذ ایران در عراق و دیگر کشورهای خاورمیانه است؛ کشورهایی که در آنها متحدانی برای تهران وجود دارد.
ایران، که عراق را همسایه و هم‌پیمان خود می‌داند، این کشور را عنصری حیاتی برای تداوم مقاومت اقتصادش در برابر تحریم‌ها تلقی می‌کند. اما بغداد، که شریک هر دو طرفِ ایالات متحده و ایران است، نگران آن است که در تیررس سیاست فشار دولت رئیس‌جمهوری آمریکا، دونالد ترامپ، علیه تهران قرار گیرد.
ایران از طریق گروه‌های مسلح شیعهٔ قدرتمند و احزاب سیاسیِ مورد حمایت خود در بغداد، از نفوذی گستردهٔ نظامی، سیاسی و اقتصادی در عراق برخوردار است. اما افزایش فشارهای آمریکا طی سال گذشته در زمانی روی می‌دهد که ایران به‌دلیل حملات اسرائیل علیه «حزب‌الله» لبنان و «جنبش مقاومت اسلامی فلسطین» (حماس)، که متحدان تهران به‌شمار می‌روند، تضعیف شده است.


فشار آمریکا، سردرگمی «چارچوب هماهنگی» عراق را افزایش داد

رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، و نخست‌وزیر عراق، محمد شیاع السودانی، در عکس یادگاری حاشیه اجلاس شرم‌الشیخ، ۱۳ اکتبر ۲۰۲۵ (رسانه دولتی)
رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، و نخست‌وزیر عراق، محمد شیاع السودانی، در عکس یادگاری حاشیه اجلاس شرم‌الشیخ، ۱۳ اکتبر ۲۰۲۵ (رسانه دولتی)
TT

فشار آمریکا، سردرگمی «چارچوب هماهنگی» عراق را افزایش داد

رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، و نخست‌وزیر عراق، محمد شیاع السودانی، در عکس یادگاری حاشیه اجلاس شرم‌الشیخ، ۱۳ اکتبر ۲۰۲۵ (رسانه دولتی)
رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، و نخست‌وزیر عراق، محمد شیاع السودانی، در عکس یادگاری حاشیه اجلاس شرم‌الشیخ، ۱۳ اکتبر ۲۰۲۵ (رسانه دولتی)

منابع عراقی می‌گویند مرجعیت دینی در نجف در هیچ اقدامی برای تعیین نهایی نامزد نخست‌وزیری نقش ندارد، در حالی که «چارچوب هماهنگی» به دلیل آنچه فشارهای مستمر آمریکا خوانده شده، در برنامه‌های خود درباره آینده روابط بغداد و واشنگتن دچار سردرگمی شده است.

پس از برگزاری چند جلسه برای انتخاب نامزد پست اجرایی، آخرین جلسه روز دوشنبه برگزار شد. در این نشست، «چارچوب هماهنگی» نتایج دو کمیته خود را بررسی کرد: یکی برای دیدار با نامزدها و دیگری برای بررسی مکانیزم انتخاب نامزد نهایی توسط رهبران چارچوب، اما میان طرف‌های این چارچوب توافقی حاصل نشد.

رسانه‌های نزدیک به «چارچوب هماهنگی» گزارش دادند که دلیل مراجعه به مرجعیت علی‌ سیستانی در نجف، ناتوانی رهبران این چارچوب در انتخاب نامزد مشخص به دلیل اختلافات عمیق سیاسی میان آنها بوده است.

رهبران «چارچوب هماهنگی» پس از اعلام خود به‌عنوان بزرگ‌ترین فراکسیون پارلمان عراق (واع)

موضع نجف

گزارش‌ها حاکی است مرجعیت دینی نجف از دخالت در انتخاب نامزد خودداری کرده است، اما تحلیلگران می‌گویند درخواست نظر از مرجعیت، بازتاب ناتوانی نیروهای برنده انتخابات در تصمیم‌گیری میان نامزدهای غیررسمی است.

رسانه‌های محلی ده‌ها نامزد را فاش کرده‌اند و از نوسانات شدید در فهرست نامزدهای پیشنهادی خبر می‌دهند؛ گاهی فهرست کوتاه شامل پنج نفر و گاهی شامل ده‌ها شخصیت شیعی است.

عباس راضی، دبیرکل چارچوب هماهنگی، پیش‌تر گفته بود که «نامزدها محدود به شخصیت‌های رهبری هستند» و ائتلاف از افراد مشخصی خواسته تا برای این پست اعلام آمادگی کنند.

طالب محمد کریم، پژوهشگر مسائل سیاسی، به «الشرق الأوسط» گفت: «وضعیت پیچیده و بی‌سابقه است و نیازمند رویکرد جدیدی برای تسریع در تشکیل دولت آینده است؛ معیار اصلی حفظ منافع مالی و سیاسی عراق است، نه منافع جناحی».

او افزود: «لازم است تفاهم‌های آرام با آمریکا و پایتخت‌های منطقه‌ای برقرار شود تا دولت آینده متعهد شود از خاک عراق برای مناقشات دیگران استفاده نکند و با طرحی عملی، سلاح‌ها کنترل و منافع مشترک حفظ شود».

ائتلاف «عمران و توسعه» بیشترین کرسی‌ها را در مقایسه با احزاب «چارچوب هماهنگی» کسب کرده است (ایکس)

ترامپ و السودانی

اختلاف درباره نامزد مورد نظر «چارچوب هماهنگی» پس از اظهارات جنجالی دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور پیشین آمریکا، افزایش یافت. او گفته بود: «عراق پس از حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران، کشور دوست آمریکا شد» و فاش کرد که نخست‌وزیر عراق، محمد شیاع السودانی، برای دریافت جایزه صلح نوبل به او رأی داده است.

این اظهارات در محافل شیعی بغداد بحث‌برانگیز شد، به ویژه که بسیاری ترامپ را رئیس آمریکایی می‌دانند که دستور ترور قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران، را در ژانویه ۲۰۲۲ صادر کرد.

السودانی در پلتفرم «ایکس» چهارشنبه نوشت: «همیشه سعی کرده‌ام روابطی بسازم که به کشور خدمت کند. از همان ابتدا دریافتم که دوستی، نه خصومت، ثبات و پیشرفت کشور را تضمین می‌کند».

انتظار سافایا

در این وضعیت پیچیده، رهبران چارچوب هماهنگی منتظر رسیدن نماینده ویژه رئیس‌جمهور آمریکا، ماراک سافایا، به عراق هستند. او پیام‌های هشداردهنده‌ای به برخی نیروهای چارچوب هماهنگی داده است، به ویژه کسانی که هنوز جناح‌های مسلح دارند و تحت تحریم‌های آمریکا هستند.

پیش‌تر، تام باراک، نماینده آمریکا در لبنان و سوریه، به طور کوتاه به بغداد سفر کرده بود و طبق منابع مطلع، پیام‌های مهمی درباره مسائل داخلی و منطقه‌ای منتقل کرد.

منابع به «الشرق الأوسط» گفتند که سه موضوع اصلی توسط باراک با السودانی مطرح شده است: اقدامات آمریکا برای خلع سلاح حزب‌الله، اهمیت کنترل مرزهای عراق و سوریه و جلوگیری از ورود شخصیت‌های وابسته به گروه‌های مسلح به دولت آینده عراق.

در همین راستا، مذاکراتی نیز میان فؤاد حسین، معاون نخست‌وزیر و وزیر خارجه عراق، با مایکل ریگاس، معاون وزیر خارجه آمریکا، انجام شد. سفارت آمریکا در بغداد با انتشار دوباره بیانیه مشترک وزارت خارجه عراق، تأکید کرد که «آمریکا به صراحت بر خلع سلاح میلیشیاهای تحت حمایت ایران که به حاکمیت عراق ضربه می‌زنند، تهدیدی برای آمریکایی‌ها و عراقی‌ها هستند و منابع عراق را به نفع ایران می‌برند، ادامه خواهد داد».