وزیر امور خارجه جمهوری عربی سوریه، اسعد الشیبانی، روز یکشنبه اظهار کرد که دمشق در پی ایجاد «شراکت بسیار قوی» با ایالات متحده آمریکا است. او همزمان تأکید کرد که سوریه خواهان «حفظ فاصله برابر با همه کشورها و ایجاد روابطی مبتنی بر همکاری و گشودگی» است.
وزیر امور خارجه سوریه در کنفرانس مطبوعاتی در پایتخت پادشاهی عربی بحرین، منامه، اعلام کرد که رئیسجمهور احمد الشرع بهزودی به واشنگتن سفر خواهد کرد.
در همین حال، منابع مطلع در دمشق به روزنامه «الشرق الأوسط» گفتند که این سفر با هدف «اجرای توافق قبلی» انجام میشود که پیشتر توافق شده بود و اکنون شرایط برای اعلام «شراکت راهبردی» فراهم شده است. این شراکت میتواند تأثیر مثبتی بر چندین پرونده، بهویژه در زمینه مذاکرات داخلی با «نیروهای دموکراتیک سوریه» و مذاکرات منطقهای با اسرائیل داشته باشد.
الشیبانی توضیح داد که موضوعات زیادی وجود دارد «از جمله لغو تحریمها و گشودن صفحهای جدید میان دو کشور» که دمشق میتواند درباره آنها گفتوگو کند؛ زیرا «دیگر هیچ توجیهی برای ادامه تحریمها وجود ندارد». او تمایل دمشق را برای ایجاد «شراکت بسیار قوی میان آمریکا و سوریه» ابراز و تأکید کرد که کشورش خواهان «روابط متوازن» با همه کشورها است و «همچنان دست همکاری را به سوی متحدان و دوستان در منطقه دراز میکند». او اظهار کرد که سوریه «در دوره گذشته با چالشهای بزرگی روبهرو شد اما تسلیم نشد و همچنان بر تحقق عدالت پایبند است».
او افزود: «سوریه مرکز جذب و قطببندی نخواهد بود، بلکه در مسیری واحد حرکت میکند که همه را در بر میگیرد». او پایبندی دولت را به «تقویت صلح داخلی و قرار دادن قانون بهعنوان اساس روابط میان همه اجزای ملت سوریه» تأکید کرد و از «افتخار به تنوع فرهنگی و قومی سوریه» سخن گفت.
در خصوص پرونده مذاکرات با اسرائیل، وزیر امور خارجه سوریه تأکید کرد که کشورش با «تحریکات اسرائیلی» بهصورت دیپلماتیک برخورد میکند و در تلاش است تا منافع خود را بدون کشیده شدن به تنش یا رویارویی حفظ کند.
الشیبانی گفت: «ما گفتهایم که به توافقنامه ۱۹۷۴ پایبندیم و همچنین متعهد به ایجاد توافقی هستیم که صلح و آرامش میان ما و اسرائیل را تضمین کند. نمیخواهیم سوریه وارد جنگی جدید شود و سوریه نیز امروز تهدیدی برای هیچ طرفی، از جمله اسرائیل، نیست». او افزود: «بهنظر من، مذاکراتی در جریان است یا مسیرهایی در حال حرکت بهسوی دستیابی به توافقی امنیتی هستند که توافقنامه ۱۹۷۴ را خدشهدار نمیکند و واقعیتی جدید را که ممکن است اسرائیل در جنوب تحمیل کند، به رسمیت نمیشناسد».
سفر احمد الشرع به کاخ سفید نخستین سفر رسمی از نوع خود توسط یک رئیسجمهور سوریه در تاریخ روابط دو کشور محسوب میشود.
وائل علوان، پژوهشگر و مدیر اجرایی «مرکز مطالعات جسور»، به «الشرق الأوسط» گفت که این سفر با هدف «اجرای توافقی انجام میشود که پیشتر توافق شده بود و قرار بود در حاشیه حضور رئیسجمهور سوری در نشستهای سازمان ملل متحد در نیویورک اعلام شود، اما ترتیباتی در سوریه باید انجام میشد... اکنون شرایط برای اعلام شراکت راهبردی فراهم شده است».
این پژوهشگر نزدیک به دولت سوریه این اقدام را یکی از «مهمترین گامهایی دانست که دولت سوریه برای بازتعریف جایگاه خود در سطح منطقهای و بینالمللی بر آن تکیه خواهد کرد». او گفت: «این گام مورد توافق میان سوریه و ایالات متحده به این معناست که سوریه دیگر در محوری قرار ندارد که غرب آن را محور شر مینامد، و دیگر در محوری نیست که منبع مزاحمت و نگرانی برای منطقه برای ترکیه، کشورهای خلیج و کشورهای اتحادیه اروپا محسوب شود». بلکه برعکس، «سوریه به متحدی در مبارزه با تروریسم تبدیل شده و در تضمین امنیت و ثبات منافع مشترک ـ عربی، ترکیهای و غربی ـ مشارکت دارد که همگی با منافع جدید سوریه همراستا هستند».
با این حال، علوان گفت: «سوریه جدید نمیخواهد با این اقدام وارد محور رویارویی با محور دیگر شود، بلکه میخواهد روابطی متوازن با همه برقرار کند».
تام بَرَک، فرستاده ویژه ایالات متحده به سوریه، پیشتر اعلام کرده بود که رئیسجمهور الشرع در تاریخ ۱۰ نوامبر (آبانماه جاری) در واشنگتن توافقنامهای با رئیسجمهور دونالد ترمپ امضا خواهد کرد که به موجب آن سوریه به ائتلاف بینالمللی ضد گروه «داعش» خواهد پیوست؛ ائتلافی که در سال ۲۰۱۴ تأسیس شد و شامل ۸۸ کشور است. او این اقدام را «تحولی تاریخی در روابط میان دمشق و واشنگتن» توصیف کرد.
به گفته علوان، ورود دمشق به ائتلاف ضد «داعش» تأثیر زیادی بر سطح روابط خارجی با آمریکا و کشورهای غربی خواهد داشت و تأثیر عمیقی بر سطح سیاست داخلی خواهد گذاشت. او معتقد است که شراکت با ایالات متحده «به دمشق برگ برندهای بسیار مهم میدهد». او گفت: «نیروهای دموکراتیک سوریه (قسد) بارها از این برگ در میز مذاکرات با دولت سوریه استفاده کردهاند، اما اکنون این برگ در اختیار دولت سوریه نیز قرار دارد. دیگر (قسد) تنها شریک محلی در مبارزه با تروریسم نیست، بلکه دولت سوریه شریک رسمی شده است و واحدهای مسئول مبارزه با تروریسم در نیروهای (قسد) تحت چتر دولت سوریه فعالیت خواهند کرد».
او اشاره کرد که این امر «میتواند مذاکرات میان دولت سوریه و (قسد) را در مسیر ادغام تسریع کند»، با این توضیح که شرایط «آسان نخواهد بود، زیرا هنوز چالشها و دشواریهای زیادی وجود دارد، اما فرصتها برای موفقیت، بهویژه با جهتگیری حمایت بینالمللی برای فشار بر (قسد) جهت تحقق این امر و بر دولت سوریه برای واقعگرایی و انعطاف بیشتر در مذاکرات ادغام بسیار بیشتر شدهاند».
علوان معتقد است که تقویت روابط سوریه ـ آمریکا میتواند «محرک اضافی برای مداخله مثبت ایالات متحده در جهت موفقیت مذاکرات و فشار بر اسرائیل برای نشان دادن انعطاف بیشتر در دستیابی به تفاهم با سوریه» باشد. او گفت: «شاید شراکت با ایالات متحده تضمینهایی در سطح منطقهای و بینالمللی فراهم کند که نشان دهد سوریه در مسیر حمایت از غرب حرکت میکند و متحد کسانی نیست که شرارت را در منطقه صادر میکنند».
