شهروندان عراق از جمله ساکنان اقلیم کردستان، امروز سه شنبه، برای انتخاب ۳۲۹ نماینده در ششمین دوره مجلس نمایندگان، پای صندوقهای رأی رفتند. این انتخابات در فضایی از شکافهای سیاسی داخلی برگزار میشود و با توجه به شرایط پرتنش منطقهای، از اهمیت ویژهای برخوردار است.
در حالی که رقابت میان گروههای مختلف جریان دارد، نگرانیهایی درباره کاهش مشارکت عمومی؛ بهویژه پس از اعلام تحریم انتخابات از سوی جریان صدر و نارضایتی گسترده بخشی از مردم نسبت به فساد و ناکارآمدیهای گذشته وجود دارد.
با وجود برنامههای امنیتی نیروهای عراقی برای حفاظت از رأیدهندگان و مراکز رأی، امسال تدابیر امنیتی سبکتر از دورههای گذشته است؛ زمانی که مراکز رأیگیری و مردم هدف حملات انتحاری و خمپارهای قرار میگرفتند.
بهبود نسبی وضعیت امنیتی در سالهای اخیر باعث شده دولت عراق ممنوعیت رفتوآمد خودروها در روز انتخابات را لغو کند.
مشارکت پایینتر در پیشبینیها
کمیساریای انتخابات اعلام کرد مشارکت در رأیگیری ویژه (ویژه نیروهای امنیتی، زندانیان و آوارگان) که یکشنبه برگزار شد، ۸۲/۴۲ درصد بوده است.
اما کارشناسان پیشبینی میکنند میزان مشارکت در رأیگیری عمومی به کمتر از ۴۰ درصد برسد.
دلیل اصلی آن، تحریم انتخابات از سوی جریان صدر است که یکی از گستردهترین پایگاههای مردمی را در عراق دارد.
مقتدی صدر، رهبر این جریان، چند هفته پیش از هوادارانش خواسته بود انتخابات را تحریم کنند و دوشنبه نیز دوباره تأکید کرد: «قاطعوهم، یرحمکم الله» (تحریمشان کنید، خدا شما را رحمت کند).
ناظران تخمین میزنند این تصمیم ممکن است حدود یک میلیون رأی را از صندوقها حذف کند و در نتیجه، میزان مشارکت کلی را به کمتر از ۲۰ درصد کاهش دهد.
آمادگی کامل کمیساریا
کمیساریای عالی انتخابات اعلام کرده برای روز رأیگیری عمومی آماده است.
سخنگوی کمیساریا، جمانه الغلای گفت: رأیگیری از ساعت ۷ صبح آغاز شد و بیش از ۲۰ میلیون و ۶۳ هزار نفر واجد شرایط رأی دادن هستند.
مراکز رأیگیری در سراسر کشور ۸۷۰۳ مرکز و در مجموع ۳۹۲۸۵ شعبه دارند.
رئیس تیم رسانهای کمیساریا، عماد جمیل نیز گفت همه تدارکات فنی و لجستیکی انجام شده تا انتخابات با شفافیت و آرامش برگزار شود.
او از مردم خواست مشارکت گستردهای در این «فرصت ملی» داشته باشند و تأکید کرد کمیساریا با نهادهای مرتبط برای تضمین سلامت انتخابات همکاری نزدیک دارد.
مداخله خارجی و آینده دولت
همزمان با روز رأیگیری نهایی و انتظار برای اعلام نتایج اولیه طی ۲۴ ساعت، گمانهزنیها درباره چگونگی و زمان تشکیل دولت آینده افزایش یافته است.
استاد رسانه و تحلیلگر سیاسی، غالب الدعمی، در گفتوگو با الشرق الأوسط گفت: «به نظر میرسد مذاکرات تشکیل دولت این بار سریعتر پیش برود؛ چون ائتلاف “چارچوب هماهنگی” بازیگر اصلی انتخابات خواهد بود و بیشترین آراء شیعیان را به دست میآورد.»
او سرعت تشکیل دولت را منوط به عدم مداخله ایران و آمریکا دانست و افزود: «در صورت عدم دخالت خارجی، نیروهای چارچوب میتوانند با احزاب سنی و کرد به توافق برسند و شروط آنها را بپذیرند.»
اما به گفته او، احتمال دخالت دو طرف وجود دارد: «ایران به دنبال دولتی نزدیک به خود و نخستوزیری همسوست، در حالی که آمریکا میخواهد فردی در رأس دولت باشد که نفوذ گروههای مسلح و حضور ایران در عراق را محدود کند؛ این تقابل ممکن است روند تشکیل دولت را به تأخیر بیندازد.»
وزن نیروهای سیاسی و نقش سودانی
فراس الیاس، استاد علوم سیاسی دانشگاه موصل، نیز گفت: «تشکیل دولت بستگی زیادی به وزن و آرای گروههای سیاسی دارد. هرچه نتایج روشنتر و توافقها زودتر انجام شود، دولت در مهلت قانونی تشکیل خواهد شد.»
او تأکید کرد: «تفاهمات منطقهای و بینالمللی درباره نخستوزیر آینده نقش تعیینکنندهای در مذاکرات شیعهها، سنیها و کردها خواهد داشت.»
الیاس افزود: «احتمال قوی آن است که محمد شیاع السودانی برای دوره دوم در سمت خود بماند، زیرا نشانههای حمایت داخلی، عربی و آمریکایی از او دیده میشود؛ هرچند تحولات منطقهای، بهویژه در ایران و میان متحدانش، ممکن است بر سرعت یا تأخیر تشکیل دولت تأثیر بگذارد.»