«چارچوب هماهنگی» عراق: رئیس دولت جدید باید پذیرش داخلی و خارجی به دست آورد

درخواست‌های نامزدی «از طریق تلفن» ارسال شد... رقابت میان ۹ چهره

«چارچوب هماهنگی» عراق: رئیس دولت جدید باید پذیرش داخلی و خارجی به دست آورد
TT

«چارچوب هماهنگی» عراق: رئیس دولت جدید باید پذیرش داخلی و خارجی به دست آورد

«چارچوب هماهنگی» عراق: رئیس دولت جدید باید پذیرش داخلی و خارجی به دست آورد

یک مسئول در «چارچوب هماهنگی»، بزرگ‌ترین فراکسیون در پارلمان جدید عراق، اظهار کرد این ائتلاف نامزدی را برای ریاست دولت معرفی خواهد کرد که «پذیرش ملی را به دست آورد و منافع بین‌المللی را تأمین کند». او گفت نشست روز دوشنبه آینده «ویژگی‌های نهایی» را از میان فهرست فعلی شامل ۹ نامزد تعیین خواهد کرد.

این اظهارات را عباس راضی، دبیرکل «چارچوب هماهنگی»، چهارشنبه در نشست مؤسسه چاتهام هاوس برای بررسی مرحله پس از انتخابات عمومی یازدهم نوامبر ۲۰۲۵ بیان کرد.

انتخابات شاهد صعود قابل توجه نیروهای «چارچوب هماهنگی» بود؛ ائتلافی که اکنون حدود ۱۸۰ کرسی در اختیار دارد و در غیاب جریان صدر که از مشارکت خودداری کرد، به بزرگ‌ترین فراکسیون در اردوگاه شیعی تبدیل شد.

متغیرات منطقه‌ای

راضی اظهار کرد «متغیرات منطقه‌ای» نیروهای سیاسی عراق را وادار کرده است تا رویکردهای خود را بازنگری کنند. او گفت «تحولات ژئوپلیتیک اخیر موجب شد اولویت‌ها دوباره به نحوی تنظیم شود که با مصلحت ملی هماهنگ باشد».

او توضیح داد که ائتلاف «برنامه‌ای تفصیلی» برای مأموریت‌های نخست‌وزیر آینده تدوین کرده است که شامل بندهای عملی درباره امنیت، اقتصاد و بخش‌های حیاتی است. راضی افزود «تیم جمعی» تدوین‌کننده این برنامه ممکن است بعدها هسته تیم دولت جدید را تشکیل دهد «در صورتی که نخست‌وزیر آینده بخواهد از آن استفاده کند».

درباره ویژگی‌های نامزد ریاست دولت، راضی اظهار کرد شخصیت مطلوب باید فردی باشد که «پذیرش ملی به دست آورد و سیاست‌هایش الزامات بین‌المللی و منطقه‌ای را تأمین کند».

او تأکید کرد شرط اساسی انتخاب نخست‌وزیر «عدم استفاده از منابع دولت برای اهداف حزبی یا سیاسی» است. راضی گزارش‌های رسانه‌ای مبنی بر اینکه این شرط به معنای «منع تشکیل حزب سیاسی» برای نخست‌وزیر آینده است، رد کرد.

یک هفته پس از انتخابات یازدهم نوامبر ۲۰۲۵، دوازده رهبر احزاب شیعی عضو «چارچوب هماهنگی» اعلامیه تشکیل «بزرگ‌ترین فراکسیون» را امضا کردند؛ فراکسیونی که واجد شرایط معرفی نامزد ریاست دولت است. حضور محمد شیاع السودانی، رئیس دولت پایان‌یافته، در میان امضاکنندگان پس از اختلافاتی درباره تمایل او به ادامه حضور برای دوره دوم قابل توجه بود.

ائتلاف «اعمار و توسعه» به رهبری السودانی ۴۵ کرسی کسب کرد، اما این تعداد برای خروج از توافقات داخلی «چارچوب هماهنگی» و تشکیل دولت با ریاست او کافی نبود. در مقابل، همه احزاب شیعی مجموعاً حدود ۱۸۷ کرسی از ۳۲۹ کرسی پارلمان ششم را کسب کردند.

«نامزدی از طریق تلفن»

«چارچوب» اکنون از طریق کمیته‌ای رهبری برای انتخاب نامزدها فعالیت می‌کند که شامل چهره‌هایی مانند عمار الحکیم، رهبر جریان حکمت، و همام حمودی، رئیس مجلس اعلای اسلامی، است. این کمیته نوری المالکی، رهبر ائتلاف دولت قانون، را شامل نمی‌شود؛ زیرا او عضو کمیته‌ای دیگر است که مأمور مذاکره با نیروهای کُرد و سنّی درباره نامزدهای ریاست جمهوری و ریاست پارلمان است.

ائتلاف که نیروهای برجسته شیعی را دربرمی‌گیرد، با شرکای کُرد و سنّی خود برای رسیدن به توافقی هم‌زمان درباره معرفی رئیس دولت، رئیس جمهوری و رئیس پارلمان در چارچوب عرف سیاسی تقسیم مناصب عالی در عراق از سال ۲۰۰۳ مذاکره می‌کند.

راضی توضیح داد که کمیته «تماس‌های شخصی از طریق تلفن» از افرادی دریافت کرده است که خواهان نامزدی برای ریاست دولت بودند. او این درخواست‌ها را «غیرمنطقی» دانست، زیرا سازوکار انتخاب محدود به نام‌هایی از میان نخست‌وزیران پیشین، وزیران یا شخصیت‌های شناخته‌شده با وزن سیاسی است. راضی افزود ائتلاف «پیش‌تر با شخصیت‌هایی تماس گرفته و از آنان خواسته بود نامزد شوند و آنان نیز موافقت کردند».

او گفت شمار رقابت‌کنندگان به ۹ نامزد رسیده است و نشست دوشنبه آینده «ویژگی‌های نامزد دارای بیشترین شانس» را مشخص خواهد کرد.

اصلاحات امنیتی

در پاسخ به پرسش «الشرق الاوسط» درباره اینکه آیا ائتلاف شیعی در دستورکار جدید خود بررسی پرونده سلاح گروه‌های مسلح را نیز مطرح کرده است، راضی اظهار کرد «الحشد الشعبی عراق نهادی قانونی است که بر اساس اوامر فرمانده کل نیروهای مسلح عمل می‌کند». او اشاره کرد «برنامه دولت شامل اصلاحات امنیتی خواهد بود که نخست‌وزیر جدید مسئول اجرای آن خواهد بود».

«الشرق الاوسط» پیش‌تر گزارش داده بود که «چارچوب هماهنگی» به معیارهایی «تقریباً نهایی» برای انتخاب نخست‌وزیر آینده رسیده است که مهم‌ترین آنها «عدم اشتغال او به ساخت مدل حزبی‌ای است که او را برای رهبری ائتلاف واجد شرایط کند». بر اساس این ارزیابی، در حالی که نامزد نهایی نقش «مدیر اجرایی» را در رأس کابینه جدید ایفا خواهد کرد، نیروهای شیعی پیروز در انتخابات مسؤولیت «تصمیم‌های مربوط به سلاح گروه‌ها و بحران اقتصادی» را بر عهده خواهند داشت.



گفت‌وگوهای گسترده برای تشکیل «جبهه کردی متحد» در بغداد

مسعود بارزانی در حال استقبال از قائم‌مقام سفارت امریکا، جاشوا هاریس (روداو)
مسعود بارزانی در حال استقبال از قائم‌مقام سفارت امریکا، جاشوا هاریس (روداو)
TT

گفت‌وگوهای گسترده برای تشکیل «جبهه کردی متحد» در بغداد

مسعود بارزانی در حال استقبال از قائم‌مقام سفارت امریکا، جاشوا هاریس (روداو)
مسعود بارزانی در حال استقبال از قائم‌مقام سفارت امریکا، جاشوا هاریس (روداو)

بیشتر احزاب و گروه‌های کردی این روزها تلاش می‌کنند موضعی واحد برای انتخابات و تشکیل دولت آینده در اقلیم و دولت فدرال عراق ایجاد کنند. این روند پس از بیش از یک سال از برگزاری انتخابات پارلمان اقلیم و اعلام نتایج انتخابات عمومی که در ۱۱ نوامبر برگزار شد، شدت گرفته است.

همان‌طور که ائتلاف شیعیان تحت «چارچوب هماهنگی» شکل گرفت و نیروهای سنی «شورای سیاسی ملی» را تشکیل دادند، اکثر احزاب و فعالان کردی معتقدند که باید تمام گروه‌ها و احزاب کردی تحت یک چتر «ملّی» متحد شوند تا هم تشکیل دولت اقلیم حل شود و هم برای مشارکت در دولت فدرال در بغداد آماده شوند.

در همین حال، جاشوا هاریس، قائم‌مقام سفارت امریکا در بغداد، با رهبران مختلف کردی دیدار و گفت‌وگو کرده تا پرونده دولت اقلیم و دولت فدرال به نتیجه برسد.

مصطفی عبدالله، از رهبران «اتحاد اسلامی کردستان»، روز چهارشنبه از ارائه طرح جدیدی برای طرف‌های پیروز انتخابات مجلس نمایندگان عراق خبر داد تا «موضع کردها تحت یک چتر سیاسی واحد» یکپارچه شود.

وی در یک کنفرانس خبری گفت: «حزب ما طرحی ارائه کرده که به همه احزاب پیروز ارسال خواهد شد. این طرح خانه کردی را در یک چارچوب واحد متحد می‌کند، مشابه ائتلاف سنی و چارچوب شیعی و تضمین می‌کند که کردها به‌عنوان رکن اصلی دولت عراق نقش خود را ایفا کنند.»

رسانه‌های کردی گزارش دادند که هیئتی از حزب دموکرات کردستان روز چهارشنبه از دفتر سیاسی اتحاد اسلامی کردستان دیدار کرد و درباره تشکیل دولت بغداد و اربیل گفت‌وگو کرد. همچنین قرار است هیئتی از اتحاد اسلامی بعداً با «جماعت عدالت» کردستان ملاقات داشته باشد.

در مقابل، اتحادیه میهنی کردستان نیز نشستی سیاسی با هیئتی بلندپایه از اتحاد اسلامی در دفتر سیاسی خود در سلیمانیه برگزار کرد. بر اساس بیانیه حزب، هدف این نشست «تقویت هماهنگی سیاسی میان نیروهای کردی» بود.

دو طرف بر «اهمیت وحدت صف و یکپارچگی موضع کردها در مقابله با چالش‌ها و تضمین ثبات سیاسی در اقلیم» تأکید کردند.

کفاح محمود، مشاور رسانه‌ای مسعود بارزانی، رهبر حزب دموکرات کردستان، می‌گوید که «شکاف‌های سیاسی میان احزاب کردی تأثیر منفی داشته، هرچند برخی فعالان کردی برای حفظ منافع اقلیم تلاش کرده‌اند».

او به «الشرق الأوسط» گفت: «نیروهای کردی به یک هیئت مذاکره‌کننده با اختیارات کامل نیاز دارند؛ هیئتی که توسط نهادهای اجرایی و تقنینی و رهبری‌های سیاسی اقلیم پشتیبانی شود، در بغداد مذاکره کند و یک موضع واحد ارائه دهد.»

محمود معتقد است که «تعلل در تشکیل دولت و نشست پارلمان اقلیم نتیجه منفی داشته است، به‌ویژه با وضعیت اقتصادی دشوار عراق و اقلیم، و این تعلل سایه‌ای منفی بر اقلیم انداخته است. نیروها و فعالان کردی باید این شرایط را پشت سر بگذارند.»

او همچنین گفت: «قطبی‌شدن شدید و رقابت تند میان احزاب کردی پیش از انتخابات وجود داشت، اما امروز فرصت جدیدی برای رسیدن به تفاهم میان احزاب کردی وجود دارد.»

وی تأکید کرد: «احزاب کردی امروز می‌توانند با رویکرد تفاهم و وحدت موضع، منافع عالی کردستان را دنبال کنند. من خوش‌بین هستم که دو حزب اصلی انعطاف نشان می‌دهند، ابتدا دولت اقلیم را تشکیل می‌دهند و سپس با موضعی واحد به بغداد می‌روند.»


رقابت ۹ نامزد برای نخست‌وزیری در عراق

12 قائداً لأحزاب تحالف «الإطار التنسيقي» في العراق يعلنون «الكتلة الأكثر عدداً» (فيسبوك)
12 قائداً لأحزاب تحالف «الإطار التنسيقي» في العراق يعلنون «الكتلة الأكثر عدداً» (فيسبوك)
TT

رقابت ۹ نامزد برای نخست‌وزیری در عراق

12 قائداً لأحزاب تحالف «الإطار التنسيقي» في العراق يعلنون «الكتلة الأكثر عدداً» (فيسبوك)
12 قائداً لأحزاب تحالف «الإطار التنسيقي» في العراق يعلنون «الكتلة الأكثر عدداً» (فيسبوك)

«چارچوب هماهنگی» که اکنون «بزرگ‌ترین فراکسیون» در پارلمان عراق است، در حال بررسی انتخاب نخست‌وزیر جدید از میان ۹ نامزد است.

عباس راضی، دبیرکل ائتلاف شیعی، دیروز گفت نامزد باید هم در داخل کشور مورد پذیرش باشد و هم توان تعامل با الزامات بین‌المللی را داشته باشد. او تأکید کرد نامزد باید متعهد باشد که از منابع دولت برای اهداف حزبی استفاده نکند.
راضی اعلام کرد نشست مهمی در پیش است که درباره نزدیک‌ترین گزینه تصمیم می‌گیرد. پیش از آن نیز برنامه‌ای تفصیلی درباره وظایف نخست‌وزیر در زمینه‌های امنیت و اقتصاد آماده شده است؛ برنامه‌ای که تیم تهیه‌کننده‌اش ممکن است در دولت آینده حضور داشته باشد.

این ائتلاف از طریق یک کمیته رهبری، شامل چهره‌های برجسته سیاسی، در حال بررسی نامزدها است. هم‌زمان مذاکراتی با نیروهای کُرد و سنی برای تعیین مناصب سه‌گانه ریاستی طبق عرف سیاسی در جریان است. راضی گفت رقابت تنها میان نام‌های رهبری و شناخته‌شده است.

در پاسخ به پرسش «الشرق الأوسط» درباره اینکه آیا رسیدگی به پرونده سلاح گروه‌های مسلح در برنامه جدید مطرح است، راضی فقط گفت: «برنامه دولت شامل اصلاحات امنیتی خواهد بود که نخست‌وزیر جدید آن‌ها را اجرا می‌کند».

يبحث «الإطار التنسيقي»، الذي بات يتمتع بـ«الكتلة الأكبر» في البرلمان العراقي، اختيار رئيس جديد للحكومة من بين تسعة مرشحين.

وأكد الأمين العام للتحالف الشيعي، عباس راضي، أمس، أن المرشح يجب أن يمتلك قبولاً وطنياً، وقدرة على التعامل مع المتطلبات الدولية، مع الالتزام بعدم استغلال موارد الدولة لأغراض حزبية، على حد تعبيره. وأشار راضي إلى اجتماع مرتقب سيحسم ملامح المرشح الأقرب، بعد إعداد برنامج تفصيلي لمهام رئيس الوزراء في ملفات الأمن، والاقتصاد، وضعه فريق قد يشكل جزءاً من الحكومة المقبلة.

ويعمل التحالف عبر لجنة قيادية تضم شخصيات سياسية بارزة لفرز المرشحين، بالتوازي مع مفاوضات مع القوى الكردية، والسنية، لحسم مناصب الرئاسات الثلاث وفق الأعراف السياسية. وأكد راضي أن المنافسة محصورة بأسماء قيادية معروفة.

ورداً على سؤال «الشرق الأوسط» عما إذا كان التحالف يدرس ضمن أجندته الجديدة معالجة ملف سلاح الميليشيات، اكتفى راضي بالقول إن «البرنامج الحكومي سيتضمن إصلاحات أمنية يتولى تنفيذها رئيس الوزراء الجديد».


احزاب شیعه عراق به جمع‌بندی درباره الحشد الشعبی نزدیک شدند

یک نیروی «الحشد الشعبی» در حال نگهبانی از دروازه‌ای در بغداد است که تصویر ابومهدی المهندس بر آن نصب شده است  (AFP)
یک نیروی «الحشد الشعبی» در حال نگهبانی از دروازه‌ای در بغداد است که تصویر ابومهدی المهندس بر آن نصب شده است (AFP)
TT

احزاب شیعه عراق به جمع‌بندی درباره الحشد الشعبی نزدیک شدند

یک نیروی «الحشد الشعبی» در حال نگهبانی از دروازه‌ای در بغداد است که تصویر ابومهدی المهندس بر آن نصب شده است  (AFP)
یک نیروی «الحشد الشعبی» در حال نگهبانی از دروازه‌ای در بغداد است که تصویر ابومهدی المهندس بر آن نصب شده است (AFP)

احزاب شیعه‌ای که در انتخابات اخیر عراق پیروز شده‌اند، به مرحلهٔ اتخاذ تصمیمی درباره سرنوشت «الحشد الشعبی» و گروه‌های مسلح همسو با تهران نزدیک می‌شوند. این فرایند در انتظار اجماع شیعی در داخل «چارچوب هماهنگی» است و نیازمند موافقت ایران و، در نهایت، مذاکراتی غیرسنتی با واشنگتن است.

«الشرق الاوسط» از منابعی در احزاب، گروه‌ها و نهادهای امنیتی اطلاع یافته است که طرف‌های شیعه اکنون پروندهٔ «الحشد الشعبی» و سلاح گروه‌ها را جدی گرفته‌اند. به گفتهٔ منابع، این اتفاق در لحظه‌ای رخ می‌دهد که عوامل متعددی بر پرونده فشار وارد می‌کنند؛ از جمله احساس این‌که نیروهای شیعه درگیر نزاع‌های ویرانگری شده‌اند که به نفوذشان در داخل الحشد مرتبط است.

اگر تصمیم سیاسی اتخاذ شود، توافق بر سر مسیر فنی برای حل، ادغام یا بازساختاردهی «الحشد الشعبی» زمان زیادی نخواهد برد. با این حال، این مسیر در معرض ملاحظات آمریکا قرار می‌گیرد.

منابع مختلف می‌گویند که پروندهٔ «الحشد الشعبی» پیچیده و چندلایه است. دلایل آن عبارتند از: درهم‌تنیدگی منافع میان بازیگران محلی، انتظار برای «تصمیم نهایی ضروری» از سوی ایران و نیاز به انطباق با خواسته‌های آمریکا درباره وضعیت جدید خاورمیانه که شرط آن «پایان‌دادن به همهٔ منابع تهدید» است.

عراق پیش‌تر نیروهای «سازمان بدر» را با سلاح‌هایشان در وزارت کشور ادغام کرد. رهبر این سازمان، هادی العامری، وارد فعالیت سیاسی شد و از سال ۲۰۰۳ تاکنون در پنج انتخابات عمومی شرکت کرده است.

با وجود اتهام برخی به وزارت کشور مبنی بر پیروی از رویکرد گروه‌های مسلح شیعی، مسئولان امنیتی می‌گویند فرایند ادغام، نیروهای مسلح را تحت تصمیم مرکزی وزیر کشور قرار داده است.

امروز وضعیت متفاوت است. تعدد گروه‌ها و تقاطع منافع رهبران آن‌ها و اختلاف دیدگاه‌ها درباره ادغام، خلع سلاح یا ورود به عرصهٔ سیاسی، شرایط را پیچیده کرده است.

«مرحلهٔ جدید»

یک رهبر برجستهٔ شیعه به «الشرق الاوسط» گفت: «عراق در مرحلهٔ آینده نیازی به استفاده از سلاح نخواهد داشت.» او افزود: «وضع کشور باثبات است و نیازمند تغییراتی در سطح امنیت است.»

تا چند سال پیش، این رهبر از سرسخت‌ترین مدافعان «محور مقاومت» و مخالفان خلع سلاح آن بود. با این حال، بسیاری از اعضای ائتلاف حاکم شیعی چند ماه پیش از انتخابات ۱۱ نوامبر ۲۰۲۵، تغییراتی در مواضع سیاسی خود ایجاد کردند.

دربارهٔ تفسیر این تغییر اختلاف نظر وجود دارد. برخی آن را نتیجهٔ حاشیهٔ آزادی سیاسی بیشتر برای گروه‌های شیعه به‌سبب عقب‌نشینی نفوذ ایران می‌دانند. برخی دیگر معتقدند تهران با هدف حفظ نفوذ خود در عراق، زمان می‌خرد و شرایط مذاکراتی خود را بهبود می‌بخشد.

منابع گفتند که بحث‌ها دربارهٔ «الحشد الشعبی» در مرکز مذاکرات تشکیل دولت جدید و انتخاب نامزد نخست‌وزیری قرار دارد. برخی نیروهای شیعه پیشنهاد می‌کنند برنامهٔ دولت جدید شامل بندهای روشن برای رسیدگی به این پرونده باشد.

نوری المالکی، رئیس ائتلاف «دولت قانون»، که درباره تشکیل ائتلاف حکومتی جدید مذاکره می‌کند، در ابتدای هفته اظهار داشت: «گروه‌ها می‌خواهند سلاح سنگین خود را تحویل دهند و در ساختار دولت ادغام شوند.»

هر نخست‌وزیر در عراق موظف است برنامهٔ دولت را برای رأی‌گیری هنگام کسب رأی اعتماد ارائه کند.

نیروهای شیعه در دو مسیر دشوار مذاکره می‌کنند: تقسیم سهمیه‌ها در دولت و انتخاب نامزد توافقی برای ریاست آن و تدوین برنامهٔ اصلاحی که با تغییرات ژئوپلیتیک منطقه هماهنگ باشد.

یک مسئول در «چارچوب هماهنگی» گفت که نشست‌های اخیر ائتلاف که قرار بود به تشکیل دولت اختصاص یابد، به بحث درباره آینده گروه‌ها و سیاست خارجی نیز پرداخت.

نزاع، نفوذ و خطرات

منابع گفتند که احزاب شیعه دارای شاخه‌های مسلح، به‌ویژه آن‌هایی که بیش از دیگران در نهادهای دولتی ادغام شده‌اند، به این نتیجه رسیده‌اند که ادامهٔ وضعیت کنونی «هیئت الحشد الشعبی» به‌عنوان ابزاری در نزاع داخلی، اکنون به خطری برای خود آن‌ها تبدیل شده است.

منابع افزودند: «رهبران احزاب شروع به نارضایتی از استفاده از الحشد در موازنه‌های محلی میان متحدان و رقبا کرده‌اند. همچنین برخی گروه‌ها در دوره‌های مختلف وارد تنش‌های منطقه‌ای شده‌اند.»

نخست‌وزیران پیشین، نوری المالکی و حیدر العبادی، علناً مواضعی انتقادی علیه «الحشد الشعبی» اتخاذ کرده بودند. این هیئت همواره هدف انتقاد سیاسی رهبران پرنفوذ شیعه بوده است.

اختلاف بر سر منصب رئیس «الحشد الشعبی» از برجسته‌ترین نشانه‌های نزاع در ماه‌های گذشته بوده است. گروه‌های شیعه برای کنترل این جایگاه رقابت می‌کنند. منابع افزودند که احزاب شیعه نگران رهاشدگی تصمیم امنیتی در داخل هیئت هستند؛ نهادی که کنترل آن بین طرف‌های مختلف دست‌به‌دست می‌شود.

یک منبع آگاه گفت: «افزایش نگرانی شیعه با عوامل فشار منطقه‌ای هم‌زمان شده است. در هر حال، بدون موافقت تهران هیچ اقدامی انجام نخواهد شد.» او افزود: «پروندهٔ الحشد الشعبی موضوعی داخلی نیست. شرایط داخلی نیازمند تغییراتی است، اما ورود به مرحلهٔ اجرا نیازمند کلمه‌ای روشن و قطعی از سوی تهران است.»

در ژانویه (دی) ۲۰۲۵، آیت‌الله علی خامنه‌ای به محمد شیاع السودانی، نخست‌وزیر عراق، «ضرورت تقویت و گسترش نقش الحشد الشعبی» را ابلاغ کرد. در آوریل (فروردین) گذشته، مجتبی حسینی، نماینده رهبر ایران در عراق، گفت تلاش‌های آمریکا برای حل گروه‌های مقاومت «آرزوهایی است که تحقق نخواهند یافت.»

رهبر شیعه معتقد است ایران ــ که «فصل الخطاب و تعیین‌کننده در این پرونده است» ــ دیگر مانند دو سال پیش نیست و انتظار نمی‌رود موضع سخت‌گیرانه اتخاذ کند. او افزود: «ایران در صورت موافقت، از شیوه‌های ادغام یا حل استفاده خواهد کرد که پیش‌تر در عراق امتحان شده و موفق بوده است.»

منابع موثق گفتند که در صورت صدور تصمیم سیاسی و دریافت «تأیید ایران»، مستشارانی مرتبط با «سپاه پاسداران» نقش مهمی در تعیین جزئیات فنی خواهند داشت.

مسیرهای فنی

هر طرف شیعه در «چارچوب هماهنگی» دیدگاه متفاوتی درباره وضعیت «الحشد الشعبی» دارد، اما ایده‌های اصلی در چند مسیر اساسی خلاصه می‌شود.

منابع گفتند که سازوکارهای فنی جدید نیستند؛ برخی از آن‌ها از ۸ سال پیش مطرح شده‌اند و بارها اصلاح یا افزودنی شده‌اند، اما به‌سبب نبود توافق کنار گذاشته می‌شدند.

مسیر اول: ادغام الحشد در ساختار دولت تا از تبدیل آن به نیروی موازی جلوگیری شود. اختلاف بر سر این است که ادغام باید فردی باشد یا واحدهای کامل.

مسیر دوم: کاهش تعداد نیروهای الحشد تا فرمانده کل نیروهای مسلح تحرکات آن‌ها را کنترل کند و بار مالی کاهش یابد.

مسیر سوم: حفظ ساختار فعلی الحشد، اما قطع ارتباط واحدها با گروه‌های سیاسی و شبه نظامیان و قرار گرفتن آن‌ها تحت فرماندهی نظامی تابع فرمانده کل نیروهای مسلح.
هر واحد در الحشد به یک گروه مسلح وابسته است و دستورهای متفاوتی از رهبران دریافت می‌کند که اغلب هماهنگ نیستند و در بسیاری شرایط به رئیس هیئت مراجعه نمی‌کنند.

حامیان مسیر «قطع ارتباط» معتقدند این مسیر میان حفظ وجود الحشد و قرار دادن آن تحت نظارت نظامی نهادی، بدون انحلال کامل، توازن ایجاد می‌کند.

یک رهبر شیعه گفت: «مسیر نهایی ممکن است ترکیبی از سه مسیر باشد.» او احتمال داد برخی شخصیت‌های وابسته به گروه‌ها به کار سیاسی روی آورند.

انتخابات اخیر شاهد پیشتازی فهرست‌هایی بود که نماینده شاخه‌های مسلح هستند؛ مانند ائتلاف «حقوق» ــ بازوی سیاسی «کتائب حزب‌الله» ــ با حدود ۶ کرسی و افزایش دوبرابری کرسی‌های «صادقون» ــ نماینده «عصائب اهل الحق» ــ به حدود ۲۶ کرسی در پارلمان جدید.

«مذاکرات غیرسنتی»

به گفته یک منبع غربی، پروندهٔ «الحشد الشعبی» در مذاکرات با طرف‌های آمریکایی مطرح خواهد شد. شکل نهایی مسیر فنی به نتایج این گفت‌وگوها بستگی دارد.

ایالات متحده خواهان خلع سلاح گروه‌هایی است که به گفته مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا، «منابع عراق را به نفع ایران می‌دزدند.» او این موضوع را در تماس با نخست‌وزیر عراق در ۲۱ اکتبر ۲۰۲۵ بیان کرد.

منبع عراقی که خواست نامش فاش نشود گفت: «چارچوب هماهنگی پس از نتایج مثبت انتخابات اخیر، باید مستقیماً با این پرونده برخورد کند و نخست‌وزیر را از موضع گفت‌وگوکننده درباره سلاح دور نگه دارد.»

او احتمال داد که فضای مذاکراتی غیرسنتی با دامنهٔ وسیع میان نمایندگان چارچوب هماهنگی و مارک ساوایا، فرستاده آمریکا در عراق، شکل گیرد. ساوایا نقشی غیررسمی ایفا می‌کند، اما نارضایتی واشنگتن از تأخیر در حل پروندهٔ سلاح را منتقل خواهد کرد.