آینده شویگو وزیر دفاع روسیه روی لبه خطر

تحلیلگران او را «بزرگ‌ترین بازنده» شورش واگنر دانستند

وزير الدفاع الروسي سيرغي شويغو يلقي خطاباً في موسكو الثلاثاء الماضي (إ.ب.أ)
وزير الدفاع الروسي سيرغي شويغو يلقي خطاباً في موسكو الثلاثاء الماضي (إ.ب.أ)
TT

آینده شویگو وزیر دفاع روسیه روی لبه خطر

وزير الدفاع الروسي سيرغي شويغو يلقي خطاباً في موسكو الثلاثاء الماضي (إ.ب.أ)
وزير الدفاع الروسي سيرغي شويغو يلقي خطاباً في موسكو الثلاثاء الماضي (إ.ب.أ)

سرگئی شویگو، وزیر دفاع روسیه بیش از یک دهه است که بر سر کار بوده‌است و او نه تنها متحد سیاسی رئیس‌جمهور ولادیمیر پوتین، بلکه یکی از معدود دوستان وی در میان سیاستمداران روسیه است، اما به نظر می‌رسد که روابط آنها روی لبه خطر است.
این دو مرد با هم در سیبری شنا کردند، سفرهای ماهیگیری مشترک داشتند و در یک تیم هاکی روی یخ بازی کردند. اکنون، دوستی آن‌ها و فعالیت سیاسی چندین دهه آن‌ها، پس از شورش مسلحانه یوگنی پریگوژین، رهبر گروه واگنر، که از مدیریت وزیر دفاع در مورد تهاجم به اوکراین انتقاد کرد، با بزرگ‌ترین آزمون خود مواجه است.
به نظر می‌رسد پوتین پس از میانجیگری غافلگیرکننده الکساندر لوکاشنکو، رئیس‌جمهور بلاروس، از شورش جان سالم به در برد، اما موقعیت شویگو به دلیل شدت بی‌سابقه انتقاد پریگوژین از او و وزارتش شکننده است.
پریگوژین موفق به تصرف مقر فرماندهی جنوبی ارتش روسیه در «روستوف روی دون» شهر روستوف در رودخانه دون شد که مرکز ثقل عملیات نظامی در اوکراین است. فرمانده واگنر، شویگو را متهم کرد که «مثل یک بزدل» فرار کرد و قول داد که «او را دستگیر خواهد کرد».
از آن زمان، وزیر دفاع ناپدید شد و همچنان مخفی است. فرمانده واگنر پیشتر شویگو و مخالف دیگرش، ژنرال والری گراسیموف، رئیس ستاد ارتش را متهم کرده بود که مسئول کشته شدن «ده‌ها هزار روس» در جنگ و «تحویل سرزمین به دشمن» بودند.

«بزرگ‌ترین بازنده»

آرنو دوبین رئیس سازمان دیده‌بان فرانسه و روسیه، معتقد است که «بزرگ‌ترین پیروز این شب لوکاشنکو است»، در حالی که «بزرگ‌ترین بازنده شویگو است». اما حتی قبل از شروع شورش در شب جمعه، شویگو به دلیل انتقاد پریگوژین و شکست نیروهای مسلح روسیه در پیشرفت، تحت فشار فوق‌العاده ای قرار داشت.
در ۱۲ ژوئن، یک کلیپ ویدئویی از حضور پوتین و شویگو در مراسم توزیع مدال در یک بیمارستان نظامی به‌طور گسترده پخش شد و رئیس‌جمهور روسیه در حالی که با تحقیر آشکار به وزیر دفاع پشت کرده بود نشان داده شد.
شویگو سابقه سیاسی طولانی دارد که در روسیه پس از فروپاشی شوروی بی نظیر است و حضور او در مرکز قدرت در مسکو پیش از حضور خود پوتین است. شویگو که اهل منطقه تووا در جنوب سیبری است، یکی از معدود اقلیت‌های قومی بود که پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، جایگاه بالایی در دولت داشت.
ظهور سیاسی او در سال ۱۹۹۴ آغاز شد، زمانی که او در سال‌های اولیه ریاست جمهوری بوریس یلتسین به عنوان وزیر شرایط اضطراری منصوب شد. او نامی آشنا برای روس‌ها بود او همچنین یکی از محبوب‌ترین سیاستمداران این کشور شمرده می‌شود، زیرا او برای مقابله با بلایای مختلف از سقوط هواپیما گرفته تا زلزله حضوری میدانی داشته‌است.
شویگو با حدود دوازده نخست‌وزیر در دولت خدمت کرد. او از سال ۲۰۱۲، زمانی که به عنوان حاکم منطقه مسکو منصوب شد، پست وزارت دفاع را در اختیار داشت.

«در شرف فروپاشی»

شویگو بلافاصله پس از انتصاب به عنوان وزیر دفاع، با وجود نداشتن تجربه نظامی در سطح بالا، درجه ژنرالی را دریافت کرد، اما او با موفقیت در عملیات از جمله مداخله در سوریه در سال ۲۰۱۵ نظارت کرد که متحد مسکو بشار اسد را در قدرت نگه داشت.
پوتین در جشن تولد ۶۵ سالگی خود، یکی از بالاترین افتخارات روسیه، نشان شایستگی برای میهن را به او هدیه داد. اما تهاجم کمتر موفقیت‌آمیز به اوکراین - که کرملین در ابتدا امیدوار بود تانک‌های روسی را به کی یف ببرد - پیوسته سوالاتی را در مورد آینده او ایجاد کرد.
پیر رازو، محقق بنیاد مطالعات استراتژیک مدیترانه مستقر در فرانسه، می‌گوید: «پریگوژین می‌خواست این پیام را ارسال کند که شویگو و گراسیموف باید اخراج شوند زیرا آنها ناتوان هستند و نیاز به تغییر استراتژی وجود دارد».
در این میان، نشانه‌های دوستی و عکس‌های مشترک از سفرهای شکار، مانند سال ۲۰۱۷، کم رنگ تر از همیشه شد. در عوض، شویگو در مصاحبه‌های حاشیه ای ظاهر می‌شود که به پوتین گزارش می‌دهد یا چهره‌اش را در گوشه تصویر نشان می‌دهد.
پریگوژین همچنین خانواده شویگو، به ویژه همسر دخترش کسنیا، الکسی استولیاروف، که به عنوان وبلاگ نویس تناسب اندام کار می‌کند و از جنگ فاصله گرفته‌است را هدف قرار داد. رسانه‌های مخالف گفتند که او پستی را در مخالفت با تهاجم لایک کرده‌است.
کانال‌های روسی زبان در اپلیکیشن تلگرام از گمانه زنی‌ها در مورد اینکه چه کسی می‌تواند جانشین شویگو شود، پر شده‌است و محتمل‌ترین گزینه آلکسی دیومین، حاکم منطقه تولا است که پیش از این سمت‌های بالایی در ارتش و امنیت ریاست جمهوری داشت.
در همین رابطه کانال برمنک در تلگرام گفت: «گروه شویگو در آستانه فروپاشی است و خود سرگئی کوزوگیتوویچ (شویگو) مایه ننگ است و به احتمال زیاد استعفا خواهد داد».



پوتین؛ دست پر در اوکراین به انتظار سیگنال توافق صلح ترامپ


 
ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه و دونالد ترامپ رئیس جمهور منتخب آمریکا ۲۰۱۹ در ژاپن دیدار کردند (رویترز)
  ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه و دونالد ترامپ رئیس جمهور منتخب آمریکا ۲۰۱۹ در ژاپن دیدار کردند (رویترز)
TT

پوتین؛ دست پر در اوکراین به انتظار سیگنال توافق صلح ترامپ


 
ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه و دونالد ترامپ رئیس جمهور منتخب آمریکا ۲۰۱۹ در ژاپن دیدار کردند (رویترز)
  ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه و دونالد ترامپ رئیس جمهور منتخب آمریکا ۲۰۱۹ در ژاپن دیدار کردند (رویترز)

۵ منبع آگاه به مرکز تصمیم گیری در مسکو گفتند کرملین شاید با توقف جنگ در جبهه های مقدم جبهه موافقت کند. این اولین پوشش خبری مفصل درباره احتمال موافقت ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه با هر گونه توافقی است که پرزیدنت دونالد ترامپ مطرح خواهد کرد.

رئیس جمهور منتخب آمریکا وعده داده که به سرعت جنگ را تمام کند اما با این حال روسیه در حال پیشروی در اوکراین است. مناطقی که روسیه در اوکراین تصرف کرده تقریبا چیزی به وسعت ایالت ویرجینیای آمریکا هستند. روس ها با شتاب فزاینده و بی سابقه از زمان آغاز حمله نظامی در ۲۰۲۲ در حال پیشروی هستند.
این پنج مقام فعلی و سابق روسیه گفتند که نظر پوتین درباره گفتگو با ترامپ در خصوص توافق آتش بس در اوکراین مساعد است اما پوتین در بحث مناطقی که در اوکراین تصرف کرده کوتاه نمی آید و نیز همچنان خواسته عدم عضویت کی یف در ناتو تاکید می کند.
۳ منبع که به دلیل حساس بودن این مساله نخواستند نامشان منتشر شود به «رویترز» گفتند که شاید امکان گفتگو درباره تقسیم کردن دقیق دونتسک و لوهانسک و زاپوریژیا و خرسون وجود داشته باشد.
روسیه می گوید این ۴ منطقه بخش جدایی ناپذیر از خاک روسیه هستند و روسیه با توانایی هسته ای خود از این مناطق دفاع می کند. طبق داده های جبهه های مقدم درگیری حدود ۷۰ ۸۰ درصد این مناطق دست نظامیان روسیه بوده و ۲۶ هزار کیلومتر مربع آن تحت کنترل اوکراین است.

آتش سوزی پس از اصابت پهپاد اوکراینی به بلگورود روسیه (رویترز)

دو مقام گفتند که روسیه شاید حاضر به مذاکره درباره خروج از بخش های محدودی از مناطقی باشد که در خارکف و میکولایو در شمال و جنوب اوکراین تصرف کرده است.
پوتین ماه نوامبر گفت هر گونه توافق آتش بس باید طبق «شرایط روی زمین» باشد. پوتین همچنین اشاره کرد که برقراری وقفه کوتاه در جنگ ایراد دارد چرا که غرب می تواند در این برهه زمانی اوکراین را دوباره مسلح کند.
این دو منبع افزودند که موشک های دوربرد اکتمز که پرزیدنت جو بایدن در پایان دوره ریاست جمهوری اش اجازه ارسال آنها را به اوکراین داده می توانند به عمق خاک روسیه برسند و همین شاید امکان رسیدن به هر گونه توافق را پیچیده تر کند و یا به عقب بیندازد و خواسته های روسیه را بیشتر و قاطع تر کند.
مسکو اعلام کرد که کی یف روز سه شنبه (۱۹ نوامبر) برای اولین بار با موشک های اکتمز به خاک روسیه حمله کرد. روسیه این حمله را محکوم کرده و آن را تشدید تنش خواند. این دو منبع خاطر نشان کرد اگر توافق آتش بس نشود روسیه به جنگ ادامه خواهد داد. وزارت خارجه اوکراین درباره اظهارات مسکو اظهار نظر نکرد.

استیون چونگ مدیر ارتباطات دفتر ترامپ به رویترز گفت رئیس جمهور آینده آمریکا «تنها کسی است که می تواند دو طرف را سر میز مذاکره درباره صلح بیاورد و برای پایان جنگ و کشتار اقدام کند».

شهروندان روسیه ساکن منطقه کورسک که آواره شده اند و از دولت روسیه کمک دریافت می کند (آژانس عکس اروپا)

پوتین ۱۴ ژوئن شروط اصلی روسیه برای پایان فوری جنگ را اعلام کرد و گفت که اوکراین باید دست از جاه طلبی پیوستن به ناتو بردارد و همه نیروهای نظامی اش را از چهار منطقه اوکراین جمع کند. روسیه می گوید این چهار منطقه بخشی از خاک روسیه هستند و بخش اعظم این مناطق در کنترل روس ها است.

تضمین امنیت و محدود کردن ارتش

این پنج منبع آگاه گفتند روسیه حاضر نخواهد شد اوکراین به عضویت ناتو دربیاید و نیروهای ناتو در خاک اوکراین حضور داشته باشند اما با این حال روسیه آماده گفتگو درباره ضمانت های امنیتی به کی یف است. کرملین شاید بخواهد با اهرم فشار امتیازات دیگری هم از اوکراین بگیرد که یکی از آنها کاهش اندازه نیروهای مسلح اوکراین و پایبندی حکومت اوکراین به عدم ایجاد محدودیت درباره استفاده از زبان روسی است.

بازدید پرزیدنت زلنسکی از یکی از گردان های ارتش اوکراین در دونتسک (فرانس پرس)

روسیه کنترل ۱۸ درصد خاک اوکراین از جمله کل شبه جزیره کریمه و ۸۰ درصد دونباس یعنی دو منطقه دونتسک و لوهانسک و بیش از ۷۰ درصد ژاپوریژیا و خرسون را در اختیار دارد. مسکو در سال ۲۰۱۴ شبه جزیره کریمه را به خاک خود ملحق کرد. روسیه همچنین دستکم سه درصد مساحت خارکف و بخشی از میکولایو را تصرف کرده است.
روسیه، روی هم رفته بیش از ۱۱۰ هزار کیلومتر از خاک اوکراین را تصرف کرده است. اوکراین کنترل حدود ۶۵۰ کیلومتر مربع از کورسک روسیه را در اختیار دارد.

خط داغ فعال نشده است

کرملین چهارشنبه (۲۰ نوامبر) گفت خط داغ ویژه کاهش بحران بین روسیه و آمریکا هنوز فعال نشده است. در این میان نگرانی درباره تهدیدهای هسته ای به دلیل تشدید تنش بی سابقه در چند دهه گذشته بین مسکو و غرب افزایش یافته است.
رئیس جمهور روسیه سه شنبه (۱۹ نوامبر) و تنها چند روز پس از اینکه واشنگتن به اوکراین اجازه حمله به عمق خاک روسیه با موشک های دوربرد آمریکایی را داد درباره شرایطی که روسیه حمله هسته ای انجام خواهد داد صحبت کرد و گفت که این حمله در پاسخ به هر گونه اقدامات نظامی گسترده تر با تسلیحات متعارف علیه روسیه انجام خواهد شد.

همزمان با گذشت هزار روز از جنگ، اوکراین سه شنبه با استفاده از فرصت پیش آمده و اجازه دولت جو بایدن که دوره ریاست جمهورش رو به اتمام است با سامانه موشکی تاکتیکی آتکمز خاک روسیه را مورد هدف قرار داد.

یک تانک روسی منهدم شده کنار جاده در منطقه کورسک (آسوشیتد پرس)

خط داغ تعبیری است که بین کرملین و کاخ سفید در سال ۱۹۶۳ به منظور کاهش احتمال سوءتفاهم بین طرفین فعال شد. سوءتفاهم بین آمریکا و روسیه باعث دامن زدن به بحران موشکی کوبا در ۱۹۶۲ شد. خط داغ به رهبران دو کشور امکان برقراری ارتباط مستقیم می دهد.

دمیتری پسکوف سخنگوی کرملین چهارشنبه (۲۰ نوامبر) به خبرگزاری «تاس» گفت «ما خط امن ویژه ارتباطی بین روسای جمهوری روسیه و آمریکا داریم که حتی می تواند به شکل ویدئو کنفرانس باشد».
پسکوف در پاسخ به این سوال که آیا «خط داغ» در وقت کنونی فعال شده یا خیر گفت «خیر».

دیپلمات های روس می گویند بحران کنونی بین مسکو و واشنگتن به بحران موشکی کوبا شباهت دارد که دو کشور را تا آستانه جنگ هسته ای عمدی در دوران جنگ سرد پیش برد. غرب به اشتباه تصور می کند روسیه از موضع خود درباره اوکراین کوتاه خواهد آمد.

کرملین گفت روسیه اسلحه هسته ای را ابزار بازدارندگی می داند و تغییر دکترین هسته ای روسیه پیام روشنی به دشمنان احتمالی هستند که اگر به روسیه حمله کنند حتما پاسخ آن را دریافت خواهند کرد.

پسکوف افزود غرب در نظر دارد شکست استراتژیک به روسیه وارد کند آنهم با اجازه به کی یف برای حمله به عمق خاک روسیه با تسلیحات آمریکایی.

او خاطر نشان کرد «بی تردید اوکراین ابزاری در دست آنها برای رسیدن به مقاصدشان خواهد بود».