برگزاری نشست سران بریکس زیر سایه «دودستگی بر سر گسترش»

کارشناسان به «الشرق الاوسط»، دربارهٔ «فرصت سودآور» از پیوستن سعودی صحبت می‌کنند

الرئيسان الجنوب أفريقي والصيني يحضران حفلة غنائية في مبنى الاتحاد ببريتوريا قبل بدء قمة «بريكس» (أ.ب)
الرئيسان الجنوب أفريقي والصيني يحضران حفلة غنائية في مبنى الاتحاد ببريتوريا قبل بدء قمة «بريكس» (أ.ب)
TT

برگزاری نشست سران بریکس زیر سایه «دودستگی بر سر گسترش»

الرئيسان الجنوب أفريقي والصيني يحضران حفلة غنائية في مبنى الاتحاد ببريتوريا قبل بدء قمة «بريكس» (أ.ب)
الرئيسان الجنوب أفريقي والصيني يحضران حفلة غنائية في مبنى الاتحاد ببريتوريا قبل بدء قمة «بريكس» (أ.ب)

نشست‌های بریکس در ژوهانسبورگ، آفریقای جنوبی، در بحبوحه اختلاف بر سر گسترش این بلوک، که یک چهارم اقتصاد جهانی را نشان می‌دهد، آغاز شد؛ در حالی که چین و روسیه مشتاق تحقق این موضوع هستند، به نظر می‌رسد هند از نیات رقیب منطقه ای خود، چین، نگران است.رهبران شرکت کننده پیش از آغاز مجمع اقتصادی بریکس، سخنرانی کردند و سیریل رامافوزا، رئیس‌جمهور کشور میزبان، گفت که اقتصادهای این بلوک «به عنوان موتورهای قوی رشد اقتصادی جهانی ظاهر شدند. با وجود این، بیکاری، نابرابری و فقر (مشکلات) همچنان در بریکس و سایر کشورها وجود دارد». او خواستار اصلاح بنیادی نهادهای مالی بین‌المللی شد.ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه نیز در یک سخنرانی ضبط شده قبل از اجلاس سران، به سوی غرب و آمریکا حمله‌ور شد و گفت: «وضعیت اقتصاد جهانی به شدت تحت تأثیر تحریم‌های یکجانبه غرب قرار گرفته‌است».وی تأکید کرد: «کنار گذاشتن دلار به عنوان یک ارز جهانی فرآیندی برگشت‌ناپذیر است و سهم دلار در معاملات گروه رو به کاهش است و سال گذشته حدود ۲۸ درصد بوده‌است. همچنین گروه (بریکس) از نظر قدرت خرید از گروه هفت پیشی گرفته‌است».پوتین در سخنرانی خود به موضوع گسترش این بلوک اشاره ای نکرد.لولا داسیلوا رئیس‌جمهور برزیل نیز گفت که اهمیت بریکس با اضافه شدن اعضای جدید افزایش خواهد یافت.وی تأکید کرد که از ایجاد یک واحد پولی مشترک بین کشورهای بریکس که جایگزین ارزهای داخلی نباشد، مانند آنچه در منطقه یورو است، حمایت می‌کند.نارندرا مودی، نخست‌وزیر هند گفت: «گروه (بریکس) به عنوان بارقه امیدی برای اقتصاد جهانی ظاهر شده‌است و ما در میان کشورهایی هستیم که از نظر اقتصادی در حال رشد هستند».در سخنرانی ای که به نمایندگی از شی جین پینگ، رئیس‌جمهور چین ایراد شد، همچنین بر نقش مهم چین در اقتصاد جهانی تأکید شد.در واشینگتن، جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی کاخ سفید نیز گفت که ایالات متحده معتقد نیست که بلوک بریکس به یک رقیب ژئوپلیتیکی برای ایالات متحده یا هر کشور دیگری تبدیل خواهد شد.او افزود: «بریکس یک گروه بسیار متنوع از کشورها است... با تفاوت در دیدگاه‌ها در مورد مسائل مهم».در عین حال، پادشاهی عربی سعودی اعلام کرد که به نمایندگی از شاهزاده محمد بن سلمان بن عبدالعزیز، ولیعهد و نخست‌وزیر این کشور، شاهزاده فیصل بن فرحان بن عبدالله، وزیر امور خارجه به آفریقای جنوبی سفر کرد تا در راس هیئت پادشاهی شرکت کننده در «گفت و گوهای بریکس پلاس» و «بریکس آفریقا» شرکت کند.از سوی دیگر، ناظران اقتصادی و سیاسی در مورد گسترش اعضای بریکس، از «فرصت سودآور» برای کشورهای این گروه در صورت پیوستن سعودی به آن صحبت کردند.آنها تأکید کردند که «عواملی همچون بودن ریاض به عنوان بازیگر اصلی در بازارهای انرژی در جهان و یکی از بزرگ‌ترین اقتصادهای گروه بیست، و یکی از بزرگ‌ترین کشورهای خاورمیانه و سریع‌ترین رشد اقتصادی و سیاسی با نفوذ، می‌توانند (بریکس) را به استقبال گرم از الحاق ریاض تشویق کند».

Read also


مقالات مرتبط


پوتین؛ دست پر در اوکراین به انتظار سیگنال توافق صلح ترامپ


 
ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه و دونالد ترامپ رئیس جمهور منتخب آمریکا ۲۰۱۹ در ژاپن دیدار کردند (رویترز)
  ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه و دونالد ترامپ رئیس جمهور منتخب آمریکا ۲۰۱۹ در ژاپن دیدار کردند (رویترز)
TT

پوتین؛ دست پر در اوکراین به انتظار سیگنال توافق صلح ترامپ


 
ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه و دونالد ترامپ رئیس جمهور منتخب آمریکا ۲۰۱۹ در ژاپن دیدار کردند (رویترز)
  ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه و دونالد ترامپ رئیس جمهور منتخب آمریکا ۲۰۱۹ در ژاپن دیدار کردند (رویترز)

۵ منبع آگاه به مرکز تصمیم گیری در مسکو گفتند کرملین شاید با توقف جنگ در جبهه های مقدم جبهه موافقت کند. این اولین پوشش خبری مفصل درباره احتمال موافقت ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه با هر گونه توافقی است که پرزیدنت دونالد ترامپ مطرح خواهد کرد.

رئیس جمهور منتخب آمریکا وعده داده که به سرعت جنگ را تمام کند اما با این حال روسیه در حال پیشروی در اوکراین است. مناطقی که روسیه در اوکراین تصرف کرده تقریبا چیزی به وسعت ایالت ویرجینیای آمریکا هستند. روس ها با شتاب فزاینده و بی سابقه از زمان آغاز حمله نظامی در ۲۰۲۲ در حال پیشروی هستند.
این پنج مقام فعلی و سابق روسیه گفتند که نظر پوتین درباره گفتگو با ترامپ در خصوص توافق آتش بس در اوکراین مساعد است اما پوتین در بحث مناطقی که در اوکراین تصرف کرده کوتاه نمی آید و نیز همچنان خواسته عدم عضویت کی یف در ناتو تاکید می کند.
۳ منبع که به دلیل حساس بودن این مساله نخواستند نامشان منتشر شود به «رویترز» گفتند که شاید امکان گفتگو درباره تقسیم کردن دقیق دونتسک و لوهانسک و زاپوریژیا و خرسون وجود داشته باشد.
روسیه می گوید این ۴ منطقه بخش جدایی ناپذیر از خاک روسیه هستند و روسیه با توانایی هسته ای خود از این مناطق دفاع می کند. طبق داده های جبهه های مقدم درگیری حدود ۷۰ ۸۰ درصد این مناطق دست نظامیان روسیه بوده و ۲۶ هزار کیلومتر مربع آن تحت کنترل اوکراین است.

آتش سوزی پس از اصابت پهپاد اوکراینی به بلگورود روسیه (رویترز)

دو مقام گفتند که روسیه شاید حاضر به مذاکره درباره خروج از بخش های محدودی از مناطقی باشد که در خارکف و میکولایو در شمال و جنوب اوکراین تصرف کرده است.
پوتین ماه نوامبر گفت هر گونه توافق آتش بس باید طبق «شرایط روی زمین» باشد. پوتین همچنین اشاره کرد که برقراری وقفه کوتاه در جنگ ایراد دارد چرا که غرب می تواند در این برهه زمانی اوکراین را دوباره مسلح کند.
این دو منبع افزودند که موشک های دوربرد اکتمز که پرزیدنت جو بایدن در پایان دوره ریاست جمهوری اش اجازه ارسال آنها را به اوکراین داده می توانند به عمق خاک روسیه برسند و همین شاید امکان رسیدن به هر گونه توافق را پیچیده تر کند و یا به عقب بیندازد و خواسته های روسیه را بیشتر و قاطع تر کند.
مسکو اعلام کرد که کی یف روز سه شنبه (۱۹ نوامبر) برای اولین بار با موشک های اکتمز به خاک روسیه حمله کرد. روسیه این حمله را محکوم کرده و آن را تشدید تنش خواند. این دو منبع خاطر نشان کرد اگر توافق آتش بس نشود روسیه به جنگ ادامه خواهد داد. وزارت خارجه اوکراین درباره اظهارات مسکو اظهار نظر نکرد.

استیون چونگ مدیر ارتباطات دفتر ترامپ به رویترز گفت رئیس جمهور آینده آمریکا «تنها کسی است که می تواند دو طرف را سر میز مذاکره درباره صلح بیاورد و برای پایان جنگ و کشتار اقدام کند».

شهروندان روسیه ساکن منطقه کورسک که آواره شده اند و از دولت روسیه کمک دریافت می کند (آژانس عکس اروپا)

پوتین ۱۴ ژوئن شروط اصلی روسیه برای پایان فوری جنگ را اعلام کرد و گفت که اوکراین باید دست از جاه طلبی پیوستن به ناتو بردارد و همه نیروهای نظامی اش را از چهار منطقه اوکراین جمع کند. روسیه می گوید این چهار منطقه بخشی از خاک روسیه هستند و بخش اعظم این مناطق در کنترل روس ها است.

تضمین امنیت و محدود کردن ارتش

این پنج منبع آگاه گفتند روسیه حاضر نخواهد شد اوکراین به عضویت ناتو دربیاید و نیروهای ناتو در خاک اوکراین حضور داشته باشند اما با این حال روسیه آماده گفتگو درباره ضمانت های امنیتی به کی یف است. کرملین شاید بخواهد با اهرم فشار امتیازات دیگری هم از اوکراین بگیرد که یکی از آنها کاهش اندازه نیروهای مسلح اوکراین و پایبندی حکومت اوکراین به عدم ایجاد محدودیت درباره استفاده از زبان روسی است.

بازدید پرزیدنت زلنسکی از یکی از گردان های ارتش اوکراین در دونتسک (فرانس پرس)

روسیه کنترل ۱۸ درصد خاک اوکراین از جمله کل شبه جزیره کریمه و ۸۰ درصد دونباس یعنی دو منطقه دونتسک و لوهانسک و بیش از ۷۰ درصد ژاپوریژیا و خرسون را در اختیار دارد. مسکو در سال ۲۰۱۴ شبه جزیره کریمه را به خاک خود ملحق کرد. روسیه همچنین دستکم سه درصد مساحت خارکف و بخشی از میکولایو را تصرف کرده است.
روسیه، روی هم رفته بیش از ۱۱۰ هزار کیلومتر از خاک اوکراین را تصرف کرده است. اوکراین کنترل حدود ۶۵۰ کیلومتر مربع از کورسک روسیه را در اختیار دارد.

خط داغ فعال نشده است

کرملین چهارشنبه (۲۰ نوامبر) گفت خط داغ ویژه کاهش بحران بین روسیه و آمریکا هنوز فعال نشده است. در این میان نگرانی درباره تهدیدهای هسته ای به دلیل تشدید تنش بی سابقه در چند دهه گذشته بین مسکو و غرب افزایش یافته است.
رئیس جمهور روسیه سه شنبه (۱۹ نوامبر) و تنها چند روز پس از اینکه واشنگتن به اوکراین اجازه حمله به عمق خاک روسیه با موشک های دوربرد آمریکایی را داد درباره شرایطی که روسیه حمله هسته ای انجام خواهد داد صحبت کرد و گفت که این حمله در پاسخ به هر گونه اقدامات نظامی گسترده تر با تسلیحات متعارف علیه روسیه انجام خواهد شد.

همزمان با گذشت هزار روز از جنگ، اوکراین سه شنبه با استفاده از فرصت پیش آمده و اجازه دولت جو بایدن که دوره ریاست جمهورش رو به اتمام است با سامانه موشکی تاکتیکی آتکمز خاک روسیه را مورد هدف قرار داد.

یک تانک روسی منهدم شده کنار جاده در منطقه کورسک (آسوشیتد پرس)

خط داغ تعبیری است که بین کرملین و کاخ سفید در سال ۱۹۶۳ به منظور کاهش احتمال سوءتفاهم بین طرفین فعال شد. سوءتفاهم بین آمریکا و روسیه باعث دامن زدن به بحران موشکی کوبا در ۱۹۶۲ شد. خط داغ به رهبران دو کشور امکان برقراری ارتباط مستقیم می دهد.

دمیتری پسکوف سخنگوی کرملین چهارشنبه (۲۰ نوامبر) به خبرگزاری «تاس» گفت «ما خط امن ویژه ارتباطی بین روسای جمهوری روسیه و آمریکا داریم که حتی می تواند به شکل ویدئو کنفرانس باشد».
پسکوف در پاسخ به این سوال که آیا «خط داغ» در وقت کنونی فعال شده یا خیر گفت «خیر».

دیپلمات های روس می گویند بحران کنونی بین مسکو و واشنگتن به بحران موشکی کوبا شباهت دارد که دو کشور را تا آستانه جنگ هسته ای عمدی در دوران جنگ سرد پیش برد. غرب به اشتباه تصور می کند روسیه از موضع خود درباره اوکراین کوتاه خواهد آمد.

کرملین گفت روسیه اسلحه هسته ای را ابزار بازدارندگی می داند و تغییر دکترین هسته ای روسیه پیام روشنی به دشمنان احتمالی هستند که اگر به روسیه حمله کنند حتما پاسخ آن را دریافت خواهند کرد.

پسکوف افزود غرب در نظر دارد شکست استراتژیک به روسیه وارد کند آنهم با اجازه به کی یف برای حمله به عمق خاک روسیه با تسلیحات آمریکایی.

او خاطر نشان کرد «بی تردید اوکراین ابزاری در دست آنها برای رسیدن به مقاصدشان خواهد بود».