ویلیام برنز، رئیس سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا، سیا در مقالهای در نشریه فارن افرز با عنوان «هنر جاسوسی و هنر دولت: دگرگونی سیا برای عصر رقابت» نوشت با توجه به تجربیات خود در خاورمیانه تأکید کرده که به ندرت این منطقه را «پیچیدهتر و انفجاریتر» از شرایط امروز دیدهاست.
برنز نسبت به خطر کنار گذاشتن حمایت ایالات متحده از اوکراین در رویارویی با جاه طلبیهای ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه، هشدار داد.
وی گفت که این حمایت، رئیسجمهور چین، شی جین پینگ را بر آن داشت تا تواناییهای آمریکا برای مقابله با هرگونه تهاجم به تایوان را «دوباره محاسبه و بازنگری کند».
وی به خطراتی که ایران برای خاورمیانه ایجاد میکند، اشاره کرد، زیرا رژیم این کشور «آماده جنگ تا آخرین نیابت منطقه ای خود» برای گسترش هژمونی خود بر منطقه است.
برنز در این مقاله با اشاره به چالشهای پیش روی آمریکا، چین و رقابت با این کشور را اصلیترین موضوع پیشروی ایالات متحده خوانده و تأکید میکند باید اقدامات لازم را برای مقابله با تهدید چین به کار بست.
«عظمت» پوتین
این دیپلمات پیشین وزارت خارجه آمریکا همچنین دوران کنونی را یکی از لحظات نادری دانسته که آمریکا با آن رو به رو است و میافزاید: «همانطور که رئیسجمهور جو بایدن تأکید کرده، ایالات متحده امروز با یکی از آن لحظات نادر مواجه است که پیامدهای آن طلوع جنگ سرد یا دوره پس از ۱۱ سپتامبر است. ظهور چین و بدخواهی روسیه، چالشهای ژئوپلیتیکی دلهرهآوری را در دنیای رقابت استراتژیک ایجاد میکند که در آن ایالات متحده دیگر از برتری بلامنازع برخوردار نیست و در عین حال تهدیدات هم علیه ما در حال افزایش است».
او در این مقاله خود بهطور مفصل به روسیه و حمله این کشور به اوکراین پرداخته و تأکید کرده که علاقه پوتین به کنترل اوکراین از مسائلی است که هرگز نباید آن را فراموش کرد.
برنز در این رابطه مینویسد: «پوتین معتقد است که بدون کنترل اوکراین غیرممکن است که روسیه یک قدرت بزرگ و او یک رهبر بزرگ برای روسیه باشد».
برنز اضافه کرده که باور او پوتین در جنگ با اوکراین در بسیاری از سطوح شکست خورده و هدف اولیه مسکو برای تصرف کییف و تحت سلطه درآوردن اوکراین «احمقانه و توهمآمیز» بودهاست. با این حال برنز اذعان دارد که «سرکوبگری پوتین در داخل» همچنان ادامه خواهد یافت هرچند اقداماتی مانند شورش پریگوژین نشاندهنده این است که مخالفتها حتی در درون سیستم سیاسی کرملین نیز رو به رو رشد است.
سفیر پیشین آمریکا در مسکو در ادامه این مقاله تأکید کرده که حمایت از اوکراین برای آمریکا امری ضروری است و میتواند یک سرمایهگذاری نسبتاً متوسط با بازده ژئوپولتیک قابل توجه برای ایالات متحده باشد که برای صنعت این کشور بازده قابل توجهی خواهد داشت. او در عین حال میگوید که هرچند تهدیدات هستهای روسیه را چندان نباید جدی گرفت اما در عین حال احمقانه خواهد بود اگر نادیده گرفته شود.
او در این ادامه مینویسد: «پوتین فکر میکند که زمان به نفع او است و میتواند ضمن نابودی اوکراین، حامیان غربیاش را ناامید کند اما چالش برای اوکراین این است که غرور پوتین را خنثی کند و هزینههای سنگین ادامه درگیریها را به روسیه نشان دهد، اتفاقی که نه تنها با پیشرفت در خط مقدم بلکه با انجام حملات عمیقتر پشت سر آنها و دستیابی به دستاوردهای پایدار در دریای سیاه حاصل خواهد شد».
برنز همچنین تأکید کرده که آمریکا باید به کمکهای خود به اوکراین ادامه دهد و کمتر از ۵ درصد از بودجه دفاعی خود را برای این منظور تخصیص دهد تا یک تضمینی برای یک برد بلند مدت برای اوکراین و یک باخت راهبردی برای روسیه به دست آورد.
«دشمنی» چین
این دیپلمات کارکشته آمریکایی بخش دیگری از مقاله خود را به چین اختصاص داده و تأکید کرده هیچ کشوری بیشتر از رهبران چین نظارهگر حمایت ایالات متحده از اوکراین نیست.
به باور برنز چین تنها رقیب ایالات متحده است که هم قصد دارد نظم بینالمللی را تغییر دهد و هم قدرت اقتصادی، دیپلماتیک، نظامی و تکنولوژیکی برای انجام این کار را دارد.
او همچنین با اشاره به قدرتگیری فزاینده شی جین پینگ او را قدرتمند تر از هر رهبر دیگری در چین از زمان مائو تسه تونگ میخواند.
برنز در خصوص چین همچنین مینویسد: «رفتارهای چین مانند سرکوب فزاینده شی در داخل و رفتار تهاجمی او در خارج از کشور و شراکت «بدون محدودیت» این کشور با پوتین و همچنین تهدیدات پکن برای صلح و ثبات در تنگه تایوان، غیرممکن است که نادیده گرفته شود».
رئیس سازمان سیا در ادامه تأکید دارد که چین علاقهمند است آمریکا را به عنوان یک قدرت در حال محو شدن ببیند.
او در این رابطه اینگونه توضیح میدهد: «برای شی، که تمایل دارد ایالات متحده را به عنوان یک قدرت در حال محو شدن ببیند، رهبری ما در اوکراین قطعاً غافلگیرکننده بودهاست. تمایل ایالات متحده برای اعمال فشار اقتصادی به روسیه و جذب متحدان بینالمللی برای این امر به شدت با باور پکن مبنی بر اینکه آمریکا در حال انحطاط است، تناقض داشت».
او در ادامه با اشاره به آسیبپذیریهای وابستگی به یک کشور مینویسد: «همهگیری کووید-۱۹ خطر وابستگی به هر کشوری را برای تأمین تجهیزات پزشکی نجات بخش برای هر دولتی روشن کرد، همانطور که جنگ روسیه در اوکراین خطرات وابسته شدن به یک کشور برای انرژی را برای اروپا روشن ساخت. در دنیای امروز، هیچ کشوری نمیخواهد خود را تحت الحمایه یک تامینکننده مواد معدنی و فناوریهای حیاتی بیابد، بهویژه اگر این تامینکننده قصد داشته باشد که این وابستگیها را تسلیحاتی کند».
برنز همچنین در این مقاله به تمایل بازیگران برای تنوع بخشیدن به کشورهایی که به آنها کار میکنند اشاره کرد و مینویسد: «در این دنیای پرنوسان و تقسیم شده، دموکراسیها و حکومتهای استبدادی، اقتصادهای توسعهیافته و کشورهای در حال توسعه و همچنین کشورهای جنوب جهانی برای به حداکثر رساندن گزینههای خود بهطور فزایندهای روابطشان را با کنشگران دیگر توسعه میبخشند. آنها منافع کم و خطرات زیادی را در پایبندی به روابط ژئوپلیتیک تک محوری با ایالات متحده یا چین میبینند».
خاورمیانه
برنز در بخش دیگری از مقاله خود که به جنگ اسرائیل و حماس پرداخته و مینویسد: «بحرانی که توسط قصابی حماس در اسرائیل در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ ایجاد شد، بار دیگر به ما یادآوری کرد که انتخابهای پیچیدهای در خاورمیانه داریم. هرچند اولویت واشنگتن باید چین باشد اما این بدان معنا نیست که ما میتوانیم از چالشهای دیگر فرار کنیم. ما باید ضمن اجتناب از تجاوزها از نفوذ خود به صورت عاقلانه استفاده کنیم».
او همچنین با توجه به تجربیات خود در خاورمیانه تأکید کرده که به ندرت این منطقه را «پیچیدهتر و انفجاریتر» از شرایط امروز دیدهاست.
برنز در ادامه در خصوص چالشهای پیش رو را مسائلی چون چون پایان دادن به عملیات نظامی گسترده اسرائیل در نوار غزه، رفع نیازهای عمیق انسانی غیرنظامیان دردمند فلسطینی، آزادی گروگانها، جلوگیری از گسترش جنگ به دیگر جبههها و همچنین اندیشیدن دربارهٔ فردای غزه دانستهاست.
برنزهمچنین در در خصوص راهحلهای مسائل منطقهای مینویسد: «کلید امنیت اسرائیل و منطقه مواجهه با ایران است. رژیم ایران با این بحران [جنگ غزه] جسورتر شده و به نظر میرسد در همان حال که برنامه اتمی خود را گسترش میدهد و به تهاجم روسیه کمک میکند، برای جنگ تا آخرین گروه نیابتی هم آماده است. در ماههای پس از ۷ اکتبر، حوثیها، گروه شورشی یمن متحد با ایران، شروع به حمله به کشتیهای تجاری در دریای سرخ کردند و خطرات تشدید تنش در جبهههای دیگر همچنان ادامه دارد».
رئیس سازمان سیا همچنین اضافه میکند که به باور او آمریکا بهطور انحصاری مسئول حل هیچیک از مشکلات خاورمیانه نیست. اما تأکید کرده هیچیک از آنها را بدون رهبری فعال ایالات متحده نمیتوان مدیریت کرد چه برسد به اینکه به حل و فصل آنها امیدوار بود.