کوهستان عکمه در العلا در «حافظه جهانی» یونسکو

کوهستان عکمه یکی از گنجینه های مهم در شبه جزیره عرب به شمار می رود (کمیسیون سلطنتی استان العلا)
کوهستان عکمه یکی از گنجینه های مهم در شبه جزیره عرب به شمار می رود (کمیسیون سلطنتی استان العلا)
TT

کوهستان عکمه در العلا در «حافظه جهانی» یونسکو

کوهستان عکمه یکی از گنجینه های مهم در شبه جزیره عرب به شمار می رود (کمیسیون سلطنتی استان العلا)
کوهستان عکمه یکی از گنجینه های مهم در شبه جزیره عرب به شمار می رود (کمیسیون سلطنتی استان العلا)

کمیسیون سلطنتی استان العلا چهارشنبه (۲۴ مه) اعلام کرد که کوهستان عکمه در فهرست «حافظه جهانی» یونسکو (سازمان آموزشی و علمی و فرهنگی ملل متحد) قرار گرفت. شهر باستانی حجر (هگرا) در سال ۲۰۰۸ در فهرست یونسکو و منطقه حفاظت شده «حره عویرض» پارسال در برنامه انسان و بیوسفر سازمان ملل (MAB) ثبت شدند.

کوهستان عکمه از جمله سایت های تاریخی برجسته و نام آشنای العلا است که با برخورداری از صدها نقش و نگار باستانی و صخره نگارهای قدیمی چندین هزار ساله یک گنجینه بی نظیر در شبه جزیره عرب به شمار می رود. بیش از ۳۰۰ سنگ نگاره و سنگ نوشته طی چندین هزار سال در دوران های تمدنی گوناگون به وجود آمده اند و عمدتا به نیمه دوم هزاره اول قبل از میلاد برمی گردند که با اشاره به نمادهای آن زمان بیانگر واژه ها و آیین های دینی و نیز الگوهای رفتاری تمدن های گوناگون ساکن العلا در سده های متمادی هستند.

کوهستان عکمه یکی از گنجینه های مهم در شبه جزیره عرب به شمار می رود (کمیسیون سلطنتی استان العلا)

وتمثل النقوش المنحوتة فيه أهمية معرفية بحثية تبرز أهمية العلا التاريخية بوصفها ملتقى للتبادل الثقافي عبر الزمن، وتعود للحضارتين الدادانية واللحيانية، وتكشف تطور اللغات واللهجات، وتمثل شاهداً كذلك على الممارسات الأدبية منذ القدم. وتأتي أهميتها من أصالتها وسلامة المعلومات المحفوظة فيها عن الحضارات والممالك العربية القديمة، فضلاً عن دور الهيئة في الحفاظ على «جبل عكمة» ضمن مستهدفات أن تصبح المحافظة أكبر متحف مفتوح في العالم، لتوفير تجربة ثقافية تستهدف الباحثين والزائرين، وإبراز التراث الوثائقي للموقع بوصفه مرجعا موثوقا لتاريخ الحضارات شمال غربي السعودية.

ويشكل إدراج الموقع ضمن «ذاكرة العالم» نموذجاً للتعاون في تطوير العلا لتصبح وجهة عالمية رائدة للتراث الثقافي والطبيعي الذي يربط الهيئة بـ«اليونيسكو»، وشبكة الشركاء العالميين، مثل «الآيكوموس السعودي» و«متحف اللوفر» و«الوكالة الفرنسية لتطوير العلا».

سنگ نگاره ها و سنگ نوشته های متعلق به دوران پادشاهی دادان ها و بنی لحیان در حوزه پژوهش و تحقیق اهمیت دوچندان دارند و اهمیت و جایگاه العلا طی قرون متمادی را به عنوان نقط تلاقی فرهنگی در دوران گوناگون و سیر تحول زبان و لهجه های محلی را نشان می دهد و گواه وجود فعالیت های ادبی از همان دوران باستان است. آثار و نقوش و نوشته های حک شده بر روی کوهستان عکمه دست نخورده اند و خراب نشده اند و به این لحاظ اهمیت صد چندان پیدا می کنند چون آینه تمام قدی از تمدن ها و پادشاهی های عربی باستان به شمار می روند.
کمیسیون سلطنتی استان العلا در راستای صیانت از کوهستان عکمه تلاش می کند تا به یکی از اهداف مد نظر خود یعنی تبدیل شدن العلا به بزرگ ترین موزه طبیعی جهان برسد و الگوی فرهنگی بی نظیر برای پژوهشگران و بازدید کنندگان فراهم گرداند و میراث مستند کوهستان عکمه را به عنوان مرجع معتبر تاریخ تمدن ها در شمال غرب سعودی ارایه کند.
ثبت کوهستان عکمه در برنامه «حافظه جهانی» الگوی همکاری موثر در جهت توسعه العلا و تبدیل شدن العلا به قطب پیشرو میراث فرهنگی و طبیعی در جهان را نشان می دهد؛ چه اینکه کمیسیون سلطنتی استان العلا و یونسکو و سازمان های جهانی ذیربط همچون ایکوموس سعودی و موزه لوور و «آژانس فرانسوی توسعه العلا» Afalula برای توسعه العلا همکاری می کنند.
کوهستان عکمه یکی از سایت های پنجگانه اصلی «برنامه سفر به گذشته» است که تلاقی طبیعت و تاریخ در سرزمین العلا را به تصویر می کشد و در این زمینه پروژه های متنوعی برای توسعه میراث فرهنگی و طبیعی و برجسته کردن پیشینه ژرف فرهنگی منطقه در حال اجراست.
کمیسیون سلطنتی استان العلا در نظر دارد با مراجع و قراردادهای همکاری متنوع با موسسات جهان آثار و سایت های تاریخی و طبیعی العلا را به اشتراک بگذارد که پایبندی دو چندان این کمیسیون به اهمیت موقعیت تاریخی و نشان دادن گنجینه های فرهنگی العلا را نشان می دهد. در نهایت هدف دست یابی به اهداف سند چشم انداز العلا است که با اهداف سند چشم انداز ۲۰۳۰ سعودی انطباق دارد.
کمیسیون سلطنتی استان العلا و یونسکو چندی پیش اولین گزارش خبری برنامه «حافظه میراث مستند جهان عرب» را منتشر کردند که تنوع فرهنگی و میراث طبیعی و بومی العلا و نیز مجموعه ای از نقش و نگارهای متنوع و منحصر به فرد العلا و نمادهای فرهنگی گوناگون به منظور افزایش ارتباط بین فرهنگ ها را در برگرفت.



چرا «اخوان المسلمین» به سازندگان سریال «الحشاشین» حمله کرد؟

کریم عبد العزیز در یکی از سکانس ها (شرکت فیلمساز)
کریم عبد العزیز در یکی از سکانس ها (شرکت فیلمساز)
TT

چرا «اخوان المسلمین» به سازندگان سریال «الحشاشین» حمله کرد؟

کریم عبد العزیز در یکی از سکانس ها (شرکت فیلمساز)
کریم عبد العزیز در یکی از سکانس ها (شرکت فیلمساز)

بلافاصله پس از پخش اولین قسمت از سریال مصری «الحشاشین» در ماه رمضان از تعدادی از شبکه‌های مصری و عربی، فعالان و چهره‌های رسانه‌ای وابسته به «اخوان المسلمین» کمپین «انتقاد شدید» را علیه این سریال به راه انداختند.
این سریال الهام گرفته از تاریخچه گروه حَشّاشین (باطنی‌ها) است که در قرون وسطی بین سال‌های ۱۰۹۰ تا ۱۲۷۵ پس از میلاد مسیح زندگی می‌کردند. بنیان‌گذار آن شخصی به نام حسن صباح بود. سؤالاتی در مورد دلایل حمله اخوانی‌ها نسبت به این سریال مطرح شده‌است.
فعالان شبکه‌های اجتماعی و متخصصان مسائل سازمان‌های «اسلام سیاسی» معتقدند کارزار حمله اخوان به دلیل «آگاه شدن افراد وابسته به این گروه یا کسانی که با آن همدردی می‌کنند از شباهت‌های بین دو گروه و حساسیت شدید آنها نسبت به هرگونه تلاش برای افشای استثمار دین برای اهداف سیاسی است».
سریال الحشاشین با بازی تعدادی از بازیگران مصری و عرب به پیشگامی هنرمند مصری کریم عبدالعزیز است. این اثر به نویسندگی عبدالرحیم کمال، کارگردانی پیتر میمی و تهیه کنندگی شرکت «المتحده» در حال پخش است.
فیلمبرداری این سریال دو سال به طول انجامید و قرار بود در ماه رمضان سال گذشته نمایش داده شود اما با توجه به گفته‌های قبلی سازندگان، به دلیل فیلمبرداری صحنه‌هایی از این سریال در مالتا و قزاقستان، نمایش به تعویق افتاد.
این سریال داستان حسن الصباح، بنیانگذار گروه حشاشین، خطرناک‌ترین جنبش زیرزمینی و مرگبارترین گروه مخفی در قرن یازدهم میلادی به عنوان بخشی از فرقه نزاریه را روایت می‌کند.
فعالان و متخصصان رسانه ای طرفدار اخوان المسلمین کمپین شدیدی را برای حمله به سریال و سازندگان آن راه اندازی کردند.
کمپین حمله جنبه‌های مختلفی داشت که برخی از آنها مستقیماً از توصیف سریال به‌عنوان «طرح تاریخی اخوان و تشبیه آن‌ها به گروه حشاشین» انتقاد کردند. در حالی که برخی دیگر مسیر هنری مرتبط با «تلاش برای نقد زبان به کار رفته در اثر و هزینه مالی آن» را در پیش گرفت.

یکی از سکانس های «الحشاشین» (شرکت فیلمساز)

روزنامه‌نگار وابسته به اخوان، محمد ناصر، پست‌ها، پیوندها و ویدئوهایی در انتقاد از این سریال منتشر کرد. او در یکی از آنها در حساب کاربری خود در سایت «ایکس» نوشت: «بهتر بود سریال به دلیل هزینه‌های زیاد تولید نمی‌شد».
از سوی دیگر، اسامه جاویش، روزنامه‌نگار طرفدار اخوان المسلمین، یک پست وبلاگی در «X» منتشر کرد که در آن سعی داشت سریال را به سخره بگیرد. او نوشت: «فوری... پخش تازه‌ترین قسمت حشاشین... معلوم شد اخوانی‌ها هیولا هستند».
با این حال، بسیاری از نظرات در مورد آن پست، انتقادات شدیدی را متوجه جاویش کرد و گفتند که او «به شباهت بین اخوان و حشاشین اعتراف کرده‌است».
به نوبه خود، سامی کمال الدین، روزنامه‌نگار وابسته به «اخوان»، تلاش کرد برای پرهیز از مسیر سیاسی، استفاده از نقد هنری برای حمله به سریال، آن را «سریال کارتونی» توصیف کرد. او گفت که اپیزودهایی که نمایش داده شد «فقر هنری آشکاری داشتند».
از سوی دیگر، وبلاگ نویسان به انتقاد اخوان از سریال حمله کردند و این حمله را به شباهت دو گروهی که این درام فاش می‌کند نسبت دادند.
اکانتی به نام «نادر الشریف» در «X» نوشت: «حسن الصباح، بنیانگذار حشاشین، و حسن البنا، مؤسس اخوان، دو روی یک سکه هستند و همه انتقادات به این سریال، منشأ و شیوه‌های حشاشین را افشا می‌کند که هیچ تفاوتی با شیوه‌های اخوان ندارد».
برخی از بلاگرها از سبک «کمیک» برای تمسخر خشم اخوان علیه سریال استفاده کردند.

احمد بان، نویسنده و پژوهشگر متخصص در امور سازمان‌های افراطی نیز به نوبه خود اظهار کرد که حمله اخوان به سریال «حشاشین» را می‌توان در چارچوب این دانست که اعضای اخوان این سریال را به عنوان یک «طرح سیاسی و فکری علیه خود» می‌بینند.
او به الشرق الاوسط توضیح داد: «بسیاری از گروه‌ها مانند اخوان نسبت به هرگونه تلاش برای انتقاد، بسیار حساس هستند».
وی افزود که «با وجود تفاوت در زمینه‌های تاریخی، بین گروه اخوان و حشاشین شباهت وجود دارد، نه تطابق».
او افزود: اعتماد مطلق در درون حشاشین بسیار خطرناک تر از درون اخوان است، اما استفاده از مذهب در سیاست موضوعی است که هر دو گروه مشترک هستند.
او توضیح داد که تمرکز سریال بر نقد این ایده ممکن است یکی از دلایلی بوده باشد که احساسات پیروان گروه‌هایی را که وجودشان به استفاده از دین در سیاست وابسته است جریحه‌دار کند.
به نوبه خود، محقق متخصص در سازمان‌های افراطی، منیر ادیب، نیز گفت که مناطق مشترک زیادی بین «اخوان» و «حشاشین» وجود دارد؛ آن گروه به عنوان گروهی است که به بهانه جهاد از جنگ و از دین برای خدمت به اهداف سیاسی خود استفاده می‌کرد.
ادیب به الشرق الاوسط گفت که حسن البنا با الهام از حسن صباح ایده ساخت گروه را بر اساس وفاداری مطلق پیروان به رهبر گروه ایجاد کرد؛ در هر دو گروه، این بیعت مبتنی بر «سمع، اطاعت و اعتماد کورکورانه از جانب وفاداران به رهبر گروه» است.