کلیپ ها و فیلم های کوتاه مناسبی و سرودهای ملی بخشی از مراسم جشن روز ملی و دیگر رویدادهای ملی در سعودی است. نهادها و ارگان های دولتی و خصوصی در رویدادهای ملی و دیگر مناسبات با بازاریابی تولیداتشان و ارایه پرفورمنس های مناسبتی و نیز از طریق تولید کلیپ های ملی پرمحتوا به اشکال و سوژه های مختلف حضور دارند و همین باعث تقویت حال و هوای شادمانی و وطن دوستی به عنوان یک مسئولیت اجتماعی و ملی می شود.
محتواهای مناسبتی به خصوص در روز ملی یکی از بازوهای قدرت نرمی است که هدف تصویر سازی ذهنی و جذب مخاطبان حداکثری و دسترسی به همه گروه های جامعه را دنبال می کنند. محتواهای مناسبتی معمولا هویت هر بخش و سازمان را بازگو و پیشینه تاریخی و میراث ملی سعودی را برجسته می کنند.
اکثر ارگان ها قبلا برای تولید محتوای بصری مناسبتی -رویدادهای ملی و غیره- یا کلیپ های تبلیغاتی فلان ارگان یا فلان موسسه خصوصی یا دولتی از کمپانی های پروداکشن خارجی کمک می گرفتند. اما وضعیت حالا تغییر کرده چون کمپانی های پروداکشن سعودی نیز حضور فعالانه در بازار دارند و تولیدات سعودی افزایش پیدا کرده است. تقاضا برای محتوا سازی در مناسبت های ملی یا رویدادهای موثر همچون شیوع کووید ۱۹ و تعطیلی های سراسری افزایش پیدا می کند و محتواها بخشی از کارزار تبلیغاتی و ارتباطاتی ارگان های مختلف می شود یا اینکه خود این محتواها کارکرد ارتباطاتی پیدا می کنند.
جایزه رسانه برتر
تلاش و کوشش ها برای تشویق و تقویت ارتباط بین رسانه ها و افراد با مناسبت های ملی ادامه دارد و صرفا به بخش خصوصی محدود نیست بلکه دولت برای ارتقای کیفیت و افزایش رقابت در این مناسبت ها تلاش می کند. وزارت اطلاع رسانی در سپتامبر ۲۰۱۹ جایزه سالانه رسانه برتر را راه اندازی کرد که طی آن محصولات رسانه ای نوآورانه مناسبتی روز ملی مورد قدردانی قرار می گیرند. «جایزه رسانه برتر در روز ملی» هدف افزایش تعامل افراد و نهادها با این مناسبت با شکوه را دنبال می کند و رسانه ها با تولید خلاقانه رسانه ای شرکت کرده و نقش اهل رسانه و نوآوران آن در این مناسبت ملی برجسته می شود و کارزارها و تولیدات رسانه ای برتر دولتی و خصوصی و شهروند خبرنگاران در کانون توجه قرار می گیرد.
جایزه رسانه برتر در روز ملی از بخش های مختلفی مثل «کلیپ ویدیوی برتر بخش خصوصی» و «تولید برتر رادیویی» تشکیل می شود که نشانگر اهمیت فزاینده به تولیدات کوتاه بصری و شنیداری در مناسبت های ملی است.
بیش از میلیون ریال تولیدات با فناوری پیشرفته
«الشرق الاوسط» از منابع اختصاصی دریافته که هزینه تولید کلیپ ویدیوهای کوتاه ویژه جشن روز ملی با فناوری پیشرفته و نوین در بازار تولید از ۲۰۰ هزار ریال تا بیش از یک میلیون ریال سعودی است که این متوسط هزینه های نرمال به شمار می رود.
برخی از فیلم های کوتاه و کلیپ ویدیوها درباره سعودی در شبکه های اجتماعی ماندگار شده و این آثار به یاد ماندنی جوایز متعددی همچون «جایزه رسانه برتر» را دریافت کردند و در شبکه های اجتماعی پربازدید بودند.
غازی القصیبی برنده دو جایزه
ویدیو کلیپ ملی «لانها المجد نحن منها و هی منا» تولیدی «مایسترو پیتزا» به جایزه «کلیپ ویدیوی برتر بخش خصوصی و غیر انتفاعی» در سال ۲۰۱۹ دست یافت. در این کلیپ جمعی از طلایه داران و چهره های برجسته سعودی در طول تاریخ همچون خمیس بن رمثان و غالیه البقمی و خلبان عایض الشمرانی و برادران شما و طیور شلوی در یک قاب جمع شده و سرود آن برگرفته از قصیده «نحن الحجاز و نحن نجد» غازی القصیبی وزیر و سفیر فقید سعودی است.
ابتکار «تتخیل الوطن بدونهم؟» تولید شده از سوی فدراسیون امنیت سایبری سعودی یک کلیپ ویدیو به مدت یک دقیقه و ده ثانیه تهیه کرده بود که برنده «رسانه برتر» در سال ۲۰۱۹ شد. این کلیپ ویدیو بخشی از تلاش های برنامه نویسان سعودی و فناوری و پیشرفت تکنولوژی در جامعه را نشان می دهد.
وزارت ورزش در سال ۲۰۲۰ جایزه «کارزار رسانه ای دولتی» به نام «ما بعده وطن» را از آن خود کرد که ضمن روایت پیشرفت در بخش ورزش سعودی نسبت به سال های قبلی «تبدیل شدن رویاها به واقعیت» را به تصویر می کشد.
جایزه «رسانه برتر» در بخش «کلیپ ویدیوی بخش خصوصی و غیر انتفاعی» در سال ۲۰۲۰ به «نبنی وطنا یسکن فینا» تولید شده شرکت «توسعه شهری رتال» رسید. این کلیپ ویدیو مراحل حمایت و توانمند سازی منابع انسانی جوان سعودی را تا وقت حاضر روایت می کند و یک فایل صوتی از غازی القصیبی وزیر و سفیر فقید سعودی ضمیمه آن شده. غازی القصیبی خواستار افزایش اعتماد به نفس در جوانان در محیط شغلی شده است و بدین ترتیب غازی القصیبی برای دومین بار برنده «رسانه برتر» شد.
این تولیدات صوتی و تصویری رواج گسترده داشتند و در شبکه های اجتماعی مثل ایکس و یوتیوب و غیره پربازدید بودند.
«الشرق الاوسط» وارد پشت پرده این صنعت موثر رسانه ای شده و با شماری از آگاهان به روند این صنعت به گفتگو نشسته است. این تولیدات توانستند پربازدید شوند و تاثیر گذار باشند.
قدرت نرم موثر
یوسف المطیری رئیس گروه ارتباطات و بازاریابی مرکز فرهنگی جهانی ملک عبد العزیز (اثراء) گفت «این نهاد به مناسبت نود و یکمین جشن روز ملی سعودی سرود «هاتها» را با اجرای «عایض» خواننده سعودی تولید کرد. این اثر تا به امروز رواج دارد و گسترش پیدا می کند و نمونه آن را در جمع خوانی هواداران باشگاه النصر سعودی در مراسم استقبال از کریستیانو رونالدو دیدیم که از شبکه های جهانی گوناگون پخش شد. این بخشی از قدرت نرم موثر است. یا برای مثال سرود «نغنی للوطن» را داریم که به سبک اپرت اجرا شد و آهنگ آن برگرفته از فولکلور متنوع و غنی سعودی بود و زیبایی و تنوع مناطق مختلف کشور را روایت کرد.
المطیری در ادامه گفتگو با «الشرق الاوسط» خاطر نشان کرد «فیلم های کوتاه و اصناف گوناگون تولیدات هنری بخشی از جشن روز ملی شده اند که ارگان ها و برندهای تجاری مختلف برای ساپورت و اجرای آنها با هم رقابت می کنند و این تولیدات در کانون توجه مخاطبان داخل کشور و خارج کشور قرار می گیرند. مخاطبان امروزه منتظر عرضه نوآوری های هنری هستند. موسسات و نهادهای تولید کننده با این تولیدات نشان می دهند که چقدر به این تنوع فرهنگی و هنری و چهره متمدنانه سعودی و پیشرفت کنونی کشور افتخار می کنند. ایده های تولیدات مناسبتی هر ساله متنوع تر می شوند و بی گمان گسترش بیشتری پیدا می کنند و ماندگار می شوند. به همین دلیل است که هر کدام از موسسات و نهادها تلاش می کنند تا حد امکانشان محتوای با کیفیت بالای هنری و فرهنگی و هویت طلبانه تولید کنند».
عبد الرحمان السبیعی رئیس اجرایی کمپانی پروداکشن «مکانه» با اشاره به کمپانی های تولید سعودی و خارجی برای تولیدات مناسبتی به ویژه روز ملی گفت «شرکت های سعودی در چندین سال گذشته از شرکت های خارجی جلو زده اند چون کمپانی های سعودی کیفیت تولیدی بالاتر و آگاهی بیشتری درباره وجوه مختلف روز ملی سعودی و سلیقه جامعه دارند و حالا که سطح کیفیت شرکت های سعودی افزایش پیدا کرده صدر نشین شده اند. اما با این حال شرکت های تولید خارجی از نظر تجربه حرف اول را می زنند». او افزود «در جشن امسال روز ملی عرضه تولیدات مشترک کمپانی های تولیدی سعودی و خارجی را می بینیم».
سرودهای ملی سریع تر ورد زبان ها می شوند
السبیعی در ادامه گفتگو با «الشرق الاوسط» درباره تم های محبوب تر محتوای ملی در جامعه اضافه کرد «ترانه های ملی عمدتا سریع تر از بقیه آهنگ ها ورد زبان ها می شوند. حالا که رقابت افزایش پیدا کرده است و حتی ترانه های بلند نیز توان رقابت با ترانه ها و کلیپ ویدیوهای کوتاه دارند و گسترش پیدا می کنند؛ به خصوص اینکه کمپانی های پروداکشن فناوری خلاقانه مثل cgi دارند و صرفا روی حضور سلبریتی ها و یا چهره های موثر اجتماعی در تولیداتشان حساب نمی کنند».
السبیعی خاطر نشان کرد «هزینه متوسط تولیدات خوب ۷۰۰ هزار ریال سعودی است اما تولیدات با فناوری بالا به طور متوسط یک میلیون و نیم ریال سعودی خرج دارند و تولیدات نادر و بسیار کمی نیز با بودجه ۳ تا ۵ میلیون ریالی داریم».
هلیل العنزی منتقد و کارشناس بازاریابی و صنعت تبلیغات گفت «آگاهی بخش های بازاریابی در ارگان ها و شرکت های کوچک و بزرگ سعودی افزایش یافته و تهیه کلیپ ویدیوها و تولیدات بصری از اهمیت بیشتری برخوردار شدند. در عین حال آگاهی مخاطبان نیز افزایش پیدا کرده و شبکه های اجتماعی نیز گسترش بیشتری دارند. این عوامل مهم برای رونق کسب و کارها هستند».
ساپورت واقعی کمپانی های پروداکشن سعودی
العنزی در ادامه گفت «شرکت های تولید سعودی که حداکثر ۲۵۰ کمپانی بر اساس آمارهای جدید هستند واقعا از حمایت برخوردارند. به همین دلیل تعداد شرکت های نوآور در حوزه «فیلم نامه نویسی و برنامه ریزی و تهیه و تولید» افزایش یافته و این شرکت ها آگاهی و درک بیشتری از رفتار مخاطبان و نحوه جذب آنان به طور روزمره دارند و تولیداتی عرضه می کنند که شرکت های خارجی نمی توانند مثل آنها را عرضه کنند. این نقطه قوت کمپانی های سعودی است که نیازمند افزایش حمایتند».
او اظهار کرد «سوژه خوب و جدید اصل موضوع است اما در کنار آن موارد متعدد دیگری هستند که شرکت های تولید سعودی می توانند در آن حوزه ها عملکرد درخشان داشته باشند مثل لباس سعودی و اجرای رقص های محلی و جزئیات تاریخی محلی در شهرها و مناطق مختلف».
العنزی معتقد است که «در اوایل بخش خصوصی با تقاضای انبوه برای تولید کلیپ ویدیوها و فیلم و تولیدات مناسبتی و غیره روبرو بود چون بخش خصوصی امکان دسترسی سریع به مخاطب را دارد اما رفته رفته تقاضا برای بخش خصوصی و بخش دولتی برابر شد و هر دو امکان جذب مخاطبان را دارند».
العنزی توضیح داد «فارغ از هزینه تولید کلیپ ویدیوها اما تولیدات بسیار کم هزینه و با کیفیت پایین نیز داریم که در جذب مخاطبان و رساندن پیام خود موفق عمل کرده اند. در مقابل تولیدات دیگری هستند که با بودجه کلان ساخته می شوند اما پیام را به مخاطب نمی دهند چون در کل هدف اصلی رسیدن پیام به مخاطب است. عوامل متعددی در عملکرد درخشان کنونی موثر هستند. برای مثال کیفیت فیلمبرداری تولیدات سینمایی و نیز دستگاه ها و تصویربرداری بهتر شده و نیز چهره های سینمایی با استعداد در حوزه تولید و بازیگری و کارگردانی هستند و همه اینها باعث می شود تولیدات سینمایی به مراتب بهتر و با کیفیت تر از آب دربیایند».
تولیدات بصری و نوآوری های نوین صنعت تولید در جشن روز ملی امسال سعودی نیز ادامه پیدا کرد. نوآوری های جدید صنعت تولید یکی از وجوه اصلی جشن های مناسبتی در سعودی شده است.
