قهوه سعودی، سنت تاریخی و محبوب‌ترین نوشیدنی رمضانی

قهوه سعودی پای ثابت سفره افطار در ماه رمضان (الشرق الاوسط)
قهوه سعودی پای ثابت سفره افطار در ماه رمضان (الشرق الاوسط)
TT

قهوه سعودی، سنت تاریخی و محبوب‌ترین نوشیدنی رمضانی

قهوه سعودی پای ثابت سفره افطار در ماه رمضان (الشرق الاوسط)
قهوه سعودی پای ثابت سفره افطار در ماه رمضان (الشرق الاوسط)

بدون شک قهوه نمادی فرهنگی است که ریشه در خانه شهروندان سعودی دارد و پایه و اساس مهمان نوازی، سخاوت و گرمی آنهاست؛ چنان‌که برخی از شاعران قدیم در جزیرة العرب می‌گویند: «خانه ای که دله (ظرف قهوه) نداشته باشد، کسی آن را نمی‌شناسد».

طرز تهیه قهوه سعودی و طرز سرو آن در شعر «الارجوزه» توضیح داده شده‌است که زمان سرو آن را صبح زود با القدوع (ظرف میهمان نوازی خرما) بیان کرده‌است تا اینکه قهوه به یک ستون اساسی مهمان نوازی و استقبال از مهمان خوب تبدیل شد.

در ماه رمضان قهوه سعودی بانوی سفره رمضان است و حضور آن نشان دهنده تکریم مهمان و احترام به او است و حضور القدوع (ظرف‌های خرما) و قهوه در فرهنگ قهوه سعودی ارتباط تنگاتنگی دارد، زیرا آنها جدایی ناپذیر هستند.

از این منظر، مشاور قهوه سعودی و مربی طرح کارشناس قهوه، سلطان آل مریع، در مصاحبه با «الشرق الاوسط» توضیح داد: «فرهنگ لغت الجامع، کلمه «القدوع» را به «القدع» تعبیر کرده‌است که به معنای شکستن شدت گرسنگی است».

القهوة السعودية تحظى بأهمية كبيرة خلال شهر رمضان (الشرق الأوسط)

تهیه قهوه یکی از هنرهای آشپزی سعودی است و این هنر در مجامع فرهنگی بین‌المللی برای معرفی فرهنگ تهیه قهوه سعودی به اشتراک گذاشته شده‌است. خانه سعودی خالی از روش‌های تهیه این هنر و میراث نیست که یکی از گنجینه‌های فرهنگی پادشاهی سعودی به‌شمار می‌رود.

به گفته آل مریع، آیین‌های تهیه قهوه سعودی بسته به منطقه جغرافیایی در پادشاهی سعودی متفاوت است.قهوه سعودی به روش‌های مختلف برشته (رست قهوه) می‌شود؛ وقتی به منطقه عسیر به جنوب سعودی می‌رویم، متوجه می‌شویم که قهوه هنگام برشته شدن رنگ روشنی پیدا می‌کند.

وقتی به مناطق مرکزی پادشاهی می‌رویم، متوجه می‌شویم که قهوه هنگام برشته شدن رنگ متوسطی به خود می‌گیرد، در حالی که در شمال، قهوه بیشتر برشته شده‌است.

آل مریع توضیح داد که ماده اصلی قهوه سعودی روش برشته کردن آن است و تفاوت بسیار زیادی بین قهوه عربی و قهوه سعودی وجود دارد.

قهوه سعودی به دلیل دو عامل سعودی نامیده شد، اولین عامل این است که قهوه سعودی از دانه الخولانی سعودی شروع می‌شود که مختص پادشاهی سعودیاست و به ۳ روش رست مختلف، و ۵ روش برای تهیه قهوه سعودی با توجه به مناطق پادشاهی انجام می‌شود.

عامل دوم این است که قهوه سعودی تنها قهوه ای در جهان است که از برشته کردن تا پخت و پز و سپس سرو کردن، جلوی مهمان درست می‌شود. این چیزی است که ما در انواع دیگر قهوه سراسر جهان نمی‌بینیم، اگرچه این ارائه باید با اشعار و دیالوگ‌های ادبی آمیخته شود.

در سال ۲۰۲۲، وزارت فرهنگ ۲۰ مقاله تحقیقاتی در زمینه قهوه سعودی ارائه شده توسط محققان داخلی و بین‌المللی را تأیید کرد.

این تحقیقات در مورد قهوه سعودی با هدف غنی سازی ۳ عامل اصلی است: حمایت وزارتخانه از قهوه در شبه جزیره العرب، بررسی دانش، مهارت‌ها و سنت‌های اجتماعی و توسعه محتوای محلی در قهوه سعودی.

وزارت فرهنگ بر اصل تجلیل از این فرهنگ متمرکز شده و اداره هنرهای آشپزی به نمایندگی از وزارت فرهنگ، دستور پخت غذاها را از مناطق مختلف پادشاهی زیر نظر دارد و به مردان و زنان جوان سعودی واجدالشرایط مدرک «کارشناس قهوه سعودی» اعطا می‌کند.



سعودی با ثبت ۸ سایت باستانی در یونسکو به هدف ۲۰۳۰ رسید



روستای الفاو هشتمین منطقه باستانی سعودی در فهرست یونسکو است (واس)
روستای الفاو هشتمین منطقه باستانی سعودی در فهرست یونسکو است (واس)
TT

سعودی با ثبت ۸ سایت باستانی در یونسکو به هدف ۲۰۳۰ رسید



روستای الفاو هشتمین منطقه باستانی سعودی در فهرست یونسکو است (واس)
روستای الفاو هشتمین منطقه باستانی سعودی در فهرست یونسکو است (واس)

هشتمین سایت باستانی سعودی در فهرست یونسکو (سازمان علمی و آموزشی و فرهنگی جهان) ثبت شد و بدین ترتیب سعودی به هدف سند چشم انداز ۲۰۳۰ رسید. منطقه باستانی الفاو واقع در جنوب ریاض روز شنبه (۲۷ جولای) در جریان چهل و ششمین نشست کمیته میراث جهانی در نیودلهی هند در فهرست یونسکو قرار گرفت.
منظر فرهنگی «الفاو» به عنوان هشتمین سایت فرهنگی بسیار ارزشمند میراث جهانی در فهرست یونسکو ثبت شد. شهر «هگرا» در العلا و «حی الطریف» در منطقه باستانی الدرعیه و منطقه تاریخی جده و هنرهای صخره نگاری در حائل و واحه احساء و منطقه فرهنگی «حمی» در نجران و منطقه حفاظت شده «عروق بنی معارض» در سعودی پیش از این در فهرست میراث فرهنگی یونسکو ثبت شده اند.
شاهزاده بدر بن عبد الله بن فرحان وزیر فرهنگ در اکانت خود در شبکه اجتماعی «اکس» گفت «وزارت فرهنگ با ثبت منطقه باستانی «الفاو» در فهرست میراث جهانی یونسکو به هدف سند چشم انداز ۲۰۳۰ که ثبت ۸ منطقه باستانی در یونسکو است رسید.
عملکرد موفق دست اندرکاران حوزه فرهنگ سعودی در ثبت مناطق باستانی و تاریخی این کشور در فهرست یونسکو در سال های گذشته باعث شد تا میراث طبیعی و زیست محیطی این کشور در کانون توجه جهان و گردشگران قرار بگیرد و نیز اقدامات متنوعی برای حفاظت از تنوع طبیعی و اجرای ابتکار عمل های خلاقانه در حوزه صیانت از محیط زیست اجرا شود.
وزیر فرهنگ سعودی گفت «این گام ثمره توجه گسترده ملک سلمان بن عبد العزیز خادم حرمین شریفین و شاهزاده محمد بن سلمان بن عبد العزیز ولیعهد و نخست وزیر به حوزه میراث ملی و فرهنگی است».
او افزود «ثبت مناطق باستانی و فرهنگی به عنوان میراث ملموس و ناملموس یونسکو بیانگر پیشینه ژرف تاریخی و نقش پیشروی سعودی برای حفاظت از میراث مشترک جهانی در قالب سند چشم انداز ۲۰۳۰ است. در این سند بر اهمیت افتخار به هویت ملی که میراث ملی بوده تاکید شده است.

روستای «الفاو» سکونتگاه بسیاری از سلسله های پادشاهی و تمدن های کهن (واس)
شاهزاده بدر بن عبد الله بن فرحان یادآور شد «سعودی به اهمیت میراث ملی و فرهنگی و صیانت از آن و اطلاع رسانی در مورد آن در سطح بین المللی پی برده است و این اقدامات می تواند بستر محکمی برای حال و نقشه راهی برای کار و فعالیت آینده فراهم کند».
وزیر فرهنگ سعودی توضیح داد «این وزارتخانه به تلاش برای توسعه و توجه به میراث ملی و مطرح کردن آن در سطح جهان ادامه می دهد تا این سایت های باستانی پایدار بمانند و به نسل های بعدی منتقل شوند».
منطقه «الفاو» در محوطه ۲.۵۰ کیلومتر مربع در اطراف ربع الخالی در استان وادی الدواسر در جنوب منطقه ریاض قرار دارد و یک منطقه حائل ۲۷۵ کیلومتر مربعی دور تا دور آن را گرفته است. «الفاو» یک گذرگاه تنگ بین بیابان ربع الخالی و رشته کوه های طویق است. «الفاو» پایتخت نخستین پادشاهی کنده بوده و نقش و موقعیت برجسته ای در شبه جزیره عرب از نیمه قرن اول قبل از میلاد تا اوایل قرن چهارم میلادی داشت. این منطقه با توجه به پیشینه تاریخی و باستانی از جمله بزرگ ترین و شناخته شده ترین مقاصد باستانی در سعودی و یکی از مهم ترین مناطق تاریخی در جهان است.

روستای «الفاو» پایتخت پادشاهی کهن کنده در شبه جزیره عرب بوده است (واس)
منطقه الفاو در قدیم مرکز تجاری مهم و محل تردد کاروان های فلزات و غلات و پارچه بوده است. کاروان ها از مقصد پادشاهی سبا و معین و قتبان و حضرموت و حمیر از الفاو رد می شدند و به سمت نجران و از آنجا به الافلاج و سپس الیمامه و بعد نیز به طرف شرق یعنی خلیج و شمال به عراق و شام می رفتند.
«الفاو» یکی از نمادهای تعامل سازنده بین انسان و طبیعت است و نقش و نگارهای بسیاری متعلق به دوران قدیم و مقبره های غول پیکر با سازه های مشخص و همگام با نقش و نگارهای باستانی در «الفاو» وجود دارد. نمادها و آثار معماری فراوانی از منطقه کاروانسراها که در «الفاو» قرار داشته هنوز به چشم می خورد؛ از جمله محوطه باستانی با سیستم های آبیاری متنوع که کشفیات تاریخی و صخره نگاره های جذاب و دیدنی و کتیبه های باستانی فراوانی را در خود جای داده است.
نمایندگی سعودی در یونسکو تلاش گسترده ای برای ثبت این مناطق باستانی سعودی انجام داد. این اقدامات با هدایت «کمیسیون میراث ملی» و همکاری «کمیته ملی فرهنگ و علوم و آموزش» سعودی و مقامات محلی ریاض و «مرکز ملی افزایش پوشش گیاهی» و «دانشگاه ملک سعود» و «جامعه بومی» استان وادی الدواسر صورت گرفتند.

روستای «الفاو» پیشینه فرهنگی سترگ و جایگاه تاریخی دارد (واس)
کمیسیون میراث ملی سعودی تلاش های بی وقفه برای حفاظت از میراث فرهنگی پربار سعودی و معرفی آن در سطح داخلی و خارجی انجام می دهد تا روایتگر غنای تاریخ و فرهنگ این کشور به عنوان سکونتگاه تمدن های انسانی متعدد در طول تاریخ باشد.