کنفرانس باستان شناسی العلا؛ گام بین المللی برای حفاظت از میراث مشترک 

با حضور ۳۰۰ کارشناس


کنفرانس منحصر به فرد و مقصد باستانی و الهام بخش (واس)
کنفرانس منحصر به فرد و مقصد باستانی و الهام بخش (واس)
TT

کنفرانس باستان شناسی العلا؛ گام بین المللی برای حفاظت از میراث مشترک 


کنفرانس منحصر به فرد و مقصد باستانی و الهام بخش (واس)
کنفرانس منحصر به فرد و مقصد باستانی و الهام بخش (واس)

جمعی از باستان شناسان و کارشناسان بین المللی در حوزه باستان شناسی در کنفرانس منحصر به فرد باستان شناسی در العلا شرکت کردند که از ۱۳ تا ۱۵ سپتامبر برگزار شد.
هدف این نشست ایجاد و تنظیم راهکارهای سنتی و محلی همکاری محور برای مقابله با چالش های دوره معاصر و بررسی رویه های ضروری برای ارتقای باستان شناسی و میراث فرهنگی و نوزایی این بخش حیاتی اعلام شده است.
کنفرانس سه روزه باستان شناسی در تالار مرایا با گفتگوهای فراتمدنی و هدفمند و پنل های بسیار به منظور تشویق اندیشه گروهی و استفاده از ارزش های ارزنده و منحصر به فرد در راستای ایجاد راهکار برای مشکلات دوران معاصر و توسعه علم باستان شناسی و افزایش کشفیات باستان شناسی از سوی ۳۰۰ تن از کارشناسان و باستان شناسان جهان برگزار شد.
این سمینار بین المللی و منحصر به فرد در منطقه باستانی العلا برای گفتگو درباره آینده بخش باستان شناسی در جهان تشکیل شد. العلا که میزبان تعداد زیادی از رویدادهای بین المللی در بخش میراث فرهنگی و انسانی بوده اینک نیز میزبان این گردهمایی منحصر به فرد است.
کنفرانس آثار باستانی در العلا طیف وسیعی از پروژه داران و ایده های نوین و گروه های موثر را یکجا جمع کرده تا در راستای غنا بخشی به بخش آثار باستانی و صیانت هر چه بیشتر از میراث انسانی و تاریخ مشترک بکوشند. تقویت تلاش های بین المللی برای رونق گرفتن حوزه کلیدی آثار باستانی از دیگر اهداف این نشست است.

نشست منحصر به فرد و مقصد تاریخی و الهام بخشدکتر سلیمان الذيیب استاد ادبیات کهن در شبه جزیره عرب گفت «نشست جهانی باستان شناسی در العلا ویژگی های منحصر به فرد از لحاظ سازمان دهی دارد و بر نشست های بعدی در این حوزه از نظر برنامه کاری و خط مشی و محورهای گفتگو تاثیر گذار خواهد بود».
او افزود «این کنفرانس فرصتی برای گفتگو درباره بخش های مختلف باستان شناسی و جامعه شناسی در آینده و حال است. این ایده جالب توجه است و سرآغاز نشست های این چنینی خواهد بود که جامعه و فرهیختگان را با آثار باستانی و اهمیت آن آشنا می کند».
دکتر الذیيب خاطر نشان کرد «منطقه باستانی العلا این اواخر قطب اصلی برای میزبانی این کنفرانس های منحصر به فرد شده است. ۳۰۰ نفر از باستان شناسان جهان در نشست جهانی باستان شناسی در العلا شرکت کردند و این ثمره تلاش های به شخصه شاهزاده محمد بن سلمان بن عبد العزیز و پیگیری شاهزاده بدر بن عبد الله بن فرحان رئیس کمیسیون سلطنتی استان العلا و کارگروه آن به ریاست عمرو المدنی است. نکته قابل توجه سازماندهی عالی این کنفرانس است. این خط مشی و رویه نوین در میان باستان شناسان هم رواج پیدا خواهد کرد چون یک رویه غیر متعارف از نظر برگزاری و برنامه و محورهای گفتگو است. العلا با تاریخ و پیشینه و اندیشه دگرپذیر برای همه جذاب است».

۴ عامل برای میراث فرهنگی پایا و مانا

نشست باستان شناسی در العلا ۴ محور اصلی «هویت و وضع آثار باستانی و انعطاف پذیری و امکان دسترسی» داشت. توسعه علم باستان شناسی و افزایش کشفیات تاریخی در همه کشورها از جمله محورهای گفتگو است. جایزه «موسسه باستان شناسی الممالک» نیز در حاشیه نشست راه اندازی شد.
بیش از ۳۰۰ نفر از کارشناسان و صاحبنظران حوزه باستان شناسی و میراث فرهنگی جهان در نشست حضور داشتند. این کنفرانس ۳۰ سخنران داشت و ده ها ارگان دولتی و خصوصی و موسسات بین المللی و رسانه ای در آن شرکت کردند.
شرکت کنندگان در این نشست درباره تنظیم راهکارهای همکاری محور سنتی برای مقابله با چالش های دوران معاصر گفتگو کردند که ۴ موضوع اصلی را در برگرفت. «هویت» که درباره معرفی و بررسی رابطه بین جامعه و میراث ملی و فرهنگی است. «سایت های باستانی» که موضوع ایجاد پیوند بین مکان و محیط طبیعی فرهنگی را بررسی می کند. «انعطاف پذیری» که درباره چگونگی درک استفاده از گذشته نمادین برای فهمیدن حال و عبور از مشکلات است. «انعطاف پذیری» به موضوع دسترسی اشاره دارد. دسترسی و فرصت آفرینی برای کشف میراث ملی و فرهنگی و بررسی دانش پژوهانه آن به منظور ایجاد راهکارهای مشترک است.
بحث های تخصصی دیگری از جمله سهم حوزه باستان شناسی و آثار تاریخی در تشکیل هویت و ایجاد دنیای پیوسته و جوامع منسجم و بررسی آینده علم باستان شناسی و چالش های علم باستان شناسی دیجیتال مطرح شدند.

اهتمام به میراث ملی و فرهنگی در سعودی

سعودی در چند سال گذشته موفقیت های چشمگیر در حوزه کشفیات و حفاظت از سایت های باستانی و فرهنگی و ایجاد مقاصد جدید برای گردشگری تاریخی داشته است. سند چشم انداز ۲۰۳۰ فرصت ارزشمندی برای ایجاد تحول بزرگ در حوزه باستان شناسی در سعودی ایجاد کرده است. اهتمام به میراث فرهنگی بخش مهم سند چشم انداز ۲۰۳۰ را تشکیل می دهد و نقطه جذب گردشگری و تنوع اقتصادی برای رسیدن به آینده درخشان در پرتو اهداف سند چشم انداز ۲۰۳۰ به شمار می رود.



آمادگی پاکستان برای حمله‌ی «نزدیک‌الوقوع» هند

نیروهای شبه‌نظامی هند در منطقه بازار شهر سریناگر در ایالت جامو و کشمیر هند نگهبانی می‌دهند – ۲۸ آوریل ۲۰۲۵ (AFP)
نیروهای شبه‌نظامی هند در منطقه بازار شهر سریناگر در ایالت جامو و کشمیر هند نگهبانی می‌دهند – ۲۸ آوریل ۲۰۲۵ (AFP)
TT

آمادگی پاکستان برای حمله‌ی «نزدیک‌الوقوع» هند

نیروهای شبه‌نظامی هند در منطقه بازار شهر سریناگر در ایالت جامو و کشمیر هند نگهبانی می‌دهند – ۲۸ آوریل ۲۰۲۵ (AFP)
نیروهای شبه‌نظامی هند در منطقه بازار شهر سریناگر در ایالت جامو و کشمیر هند نگهبانی می‌دهند – ۲۸ آوریل ۲۰۲۵ (AFP)

پاکستان روز چهارشنبه اعلام کرد که «اخبار اطلاعاتی موثقی» دریافت کرده که نشان می‌دهد هند قصد دارد به‌زودی حمله‌ای نظامی انجام دهد. پاکستان هشدار داد که در صورت وقوع این حمله پاسخ قاطعی خواهد داد. این خبر در حالی منتشر می‌شود که نگرانی‌ها درباره‌ی تشدید تنش میان دو کشور به‌دنبال حمله‌ای که منجر به کشته شدن ۲۶ نفر در کشمیر شد، رو به افزایش است.

روابط میان این دو همسایه‌ی مجهز به سلاح هسته‌ای پس از آن رو به وخامت گذاشت که دهلی‌نو، اسلام‌آباد را مسئول حمله‌ی هفته‌ی گذشته در پاهالگام در بخش هندی کشمیر دانست؛ حمله‌ای که مرگبارترین حمله به غیرنظامیان در این منطقه در ۲۵ سال گذشته بوده است. یک منبع ارشد دولتی به خبرگزاری فرانسه گفت که نخست‌وزیر هند، نارندرا مودی، در جلسه‌ای غیرعلنی در روز سه‌شنبه «اختیارات کامل» را به ارتش برای واکنش به این حمله داده است.

دولت پاکستان هرگونه دخالت در حمله‌ی کشمیر را رد کرد. عطاءالله طارر، وزیر اطلاعات پاکستان، در بیانیه‌ای که بامداد چهارشنبه منتشر شد، گفت: «هرگونه اقدام تهاجمی با پاسخ قاطع مواجه خواهد شد.» او افزود: «پاکستان اطلاعات اطلاعاتی موثقی در اختیار دارد که نشان می‌دهد هند ظرف ۲۴ تا ۳۶ ساعت آینده با استفاده از حادثه‌ی پاهالگام، که بهانه‌ای بی‌اساس است، قصد دارد حمله‌ی نظامی انجام دهد.» با این حال، اسحاق دار، وزیر امور خارجه‌ی پاکستان، تأکید کرد که کشورش آغازگر هیچ حمله‌ای نخواهد بود.

سران چند کشور جهان نگرانی عمیق خود را ابراز کرده و از این دو همسایه که در گذشته چندین جنگ با یکدیگر داشته‌اند، خواستند که خویشتنداری نشان دهند. منطقه‌ی کشمیر با جمعیتی حدود ۱۵ میلیون نفر که اکثراً مسلمان هستند، میان پاکستان و هند تقسیم شده، ولی هر دو کشور کل این منطقه را متعلق به خود می‌دانند.

حدود ۱.۵ میلیون نفر در نزدیکی خط آتش‌بس در سمت پاکستانی مرز زندگی می‌کنند. بسیاری از ساکنان این مناطق، در حال آماده‌سازی پناهگاه‌های زیرزمینی ساده با دیوارهای گِلی تقویت‌شده با بتن هستند. محمد جوید، مردی ۴۲ ساله در روستای چاکوتی، به خبرگزاری فرانسه گفت: «در حال تمیز کردن پناهگاه هستیم تا اگر دشمن ناگهان حمله کرد، غافلگیر نشویم و بتوانیم جان بچه‌هایمان را نجات دهیم.»

تبادل آتش
ارتش هند روز چهارشنبه اعلام کرد که برای ششمین شب متوالی با نیروهای پاکستانی در امتداد خط آتش‌بس تبادل آتش داشته است. این منطقه‌ی به‌شدت نظامی‌شده دارای پایگاه‌هایی در ارتفاعات بالای کوه‌های هیمالیا بوده و مرز واقعی کشمیر محسوب می‌شود. یک منبع امنیتی پاکستانی نیز به خبرگزاری فرانسه گفت که روز سه‌شنبه دو پهپاد را که به حریم هوایی پاکستان وارد شده بودند، ساقط کرده‌اند.

تنش‌ها در هفته‌ی پس از حمله‌ی پاهالگام از جمله رد و بدل شدن اتهامات، اقدامات دیپلماتیک، اخراج اتباع کشور مقابل و بستن گذرگاه‌های مرزی به‌سرعت بالا گرفته است.

بالگرد نظامی هند بر فراز آسمان سریناگر در منطقه جامو و کشمیر هند – ۲۸ آوریل ۲۰۲۵ (AFP)

مودی هفته‌ی گذشته وعده داد که عاملان این حمله و پشتیبانان آن‌ها را تحت تعقیب قرار خواهد داد. او پنج‌شنبه گفت: «به همه‌ی جهان می‌گویم: هند هویت هر تروریست و حامی‌اش را شناسایی خواهد کرد، آن‌ها را تعقیب و مجازات خواهد کرد... حتی اگر تا دوردست‌ترین نقاط زمین بروند، تعقیب‌شان می‌کنیم.»

این اظهارات نگرانی‌ها را درباره‌ی تشدید تنش نظامی بیشتر کرده است.

وزارت امور خارجه‌ی آمریکا اعلام کرد که وزیر مارکو روبیو به‌زودی با همتایان پاکستانی و هندی خود تماس خواهد گرفت تا آن‌ها را به «عدم تشدید وضعیت» ترغیب کند.

آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، روز سه‌شنبه با شهباز شریف، نخست‌وزیر پاکستان، و سوپرامانیام جایشانکار، وزیر خارجه‌ی هند، تماس گرفت و طبق گفته‌ی سخنگوی او، آمادگی خود را برای «میانجی‌گری جهت کاهش تنش» اعلام کرد. دفتر نخست‌وزیر پاکستان بعداً اعلام کرد که شهباز شریف از گوترش خواسته «هند را به خویشتنداری ترغیب کند» و تأکید کرده که در صورت اقدام نسنجیده‌ی هند، پاکستان از «حاکمیت و تمامیت ارضی‌اش با تمام قوا دفاع خواهد کرد».

پوسترهای افراد تحت تعقیب
هند و پاکستان از زمان استقلال از حکومت بریتانیا در سال ۱۹۴۷ بر سر منطقه‌ی کشمیر با یکدیگر مناقشه دارند؛ زمانی که مرزها خانواده‌هایی را از هم جدا کرد که نسل‌ها در کنار هم زندگی می‌کردند. در بخش تحت کنترل هند، شورشیان از سال ۱۹۸۹ برای استقلال یا پیوستن به پاکستان دست به قیام زده‌اند.

گشت‌های ارتش هند در حال حرکت به سمت هاباتنار در منطقه انانتناگ در جنوب کشمیر – ۲۹ آوریل ۲۰۲۵ (AFP)

پلیس هند پوسترهایی از سه مرد منتشر کرده که به اتهام اجرای حمله‌ی کشمیر تحت تعقیب‌اند. دو نفر از آن‌ها پاکستانی و یک نفر هندی است. هند می‌گوید آن‌ها اعضای گروه «لشکر طیبه» هستند؛ گروهی که مقرش در پاکستان است و سازمان ملل آن را یک گروه تروریستی معرفی کرده است. همچنین برای اطلاعاتی که منجر به دستگیری هر یک از آن‌ها شود، پاداشی معادل دو میلیون روپیه (حدود ۲۳۵۰۰ دلار) در نظر گرفته شده و عملیات گسترده‌ای برای بازداشت افراد مشکوک به ارتباط با این گروه آغاز شده است.

در آخرین مورد از تشدید تنش‌ها در کشمیر، در حمله‌ی پولواما در سال ۲۰۱۹ در منطقه‌ی تحت کنترل هند، یک بمب‌گذار انتحاری با خودرو به کاروان نیروهای امنیتی حمله کرد که منجر به کشته شدن ۴۰ نفر و زخمی شدن ۳۵ تن شد. کمتر از دو هفته بعد، جنگنده‌های هندی حملاتی هوایی به خاک پاکستان انجام دادند.