«آتش‌بس غزه»: توافق در مرحله‌ای حساس

تلاش‌های فشرده مصر و قطر برای دستیابی به توافق

واکنش یک جوان فلسطینی پس از حمله هوایی اسرائیل به مدرسه‌ای که پناهجویان در آن در خان‌یونس در جنوب غزه پناه گرفته بودند (رویترز)
واکنش یک جوان فلسطینی پس از حمله هوایی اسرائیل به مدرسه‌ای که پناهجویان در آن در خان‌یونس در جنوب غزه پناه گرفته بودند (رویترز)
TT

«آتش‌بس غزه»: توافق در مرحله‌ای حساس

واکنش یک جوان فلسطینی پس از حمله هوایی اسرائیل به مدرسه‌ای که پناهجویان در آن در خان‌یونس در جنوب غزه پناه گرفته بودند (رویترز)
واکنش یک جوان فلسطینی پس از حمله هوایی اسرائیل به مدرسه‌ای که پناهجویان در آن در خان‌یونس در جنوب غزه پناه گرفته بودند (رویترز)

در میانه مذاکرات، تماس‌ها و نشست‌های واسطه‌ها، مذاکرات مربوط به آتش‌بس در نوار غزه وارد مرحله‌ای حساس شده است. این مذاکرات در قالب نشست‌های فنی دنبال می‌شود. مقامات مصری از تلاش‌های فشرده مصر و قطر با همه طرف‌ها برای دستیابی به توافق آتش‌بس در غزه خبر داده‌اند.

این نشست‌ها در دوحه و با حضور نمایندگان اسرائیل برگزار می‌شود. منابعی به «الشرق الأوسط» اعلام کردند که توافق نهایی پس از بررسی جزئیات نهایی، از جمله نام گروگان‌های زنده و زندانیان فلسطینی، نزدیک است. این منابع احتمال دادند که این توافق هفته آینده نهایی و پیش از یکی از اعیاد یهودی (25 دسامبر)، مشروط بر پیشرفت فعلی در مذاکرات اعلام شود.

شبکه «القاهره الإخباریة» نیز تأیید کرده که تلاش‌های مشترک مصر و قطر برای دستیابی به آتش‌بس ادامه دارد.

یک منبع فلسطینی به «الشرق الأوسط» گفت که اطلاعات موجود، هرچند محدود و محرمانه، نشان‌دهنده پیشرفت در توافق است. این توافق بر اساس پیشنهاد مصر درباره توافق جزئی تدوین شده و اکنون بحث‌ها بر سر جزئیات فنی به‌ویژه تعداد گروگان‌ها متمرکز است.

وی افزود: «در ابتدا صحبت از 30 گروگان بود، اما حماس اعلام کرده که مرحله اول شامل 18 گروگان خواهد بود که شامل زنان و سالمندان هستند. تخمین زده می‌شود که جهاد اسلامی نیز 4 گروگان در اختیار داشته باشد. بر این اساس، برای هر گروگان، دو روز آتش‌بس برقرار خواهد شد و اگر تعداد گروگان‌ها افزایش یابد، مدت آتش‌بس نیز بیشتر خواهد شد.»

این منبع همچنین گفت: «در مورد زندانیان فلسطینی، صحبت از آزادی 40 تا 50 نفر به‌ازای هر گروگان است که 4 نفر از آن‌ها جزو زندانیان قدیمی با احکام سنگین خواهند بود. در مجموع، بحث بر سر آزادی 1200 زندانی فلسطینی است، هرچند ممکن است اسرائیل در مورد برخی اسامی مخالفت کند.»

وی تأکید کرد که حماس تاکنون انعطاف نشان داده و از درخواست برای عقب‌نشینی کامل اسرائیل به پذیرش عقب‌نشینی‌های جزئی در محورها اصلی، از جمله محورهای فیلادلفیا، نتساریم و مناطق شمالی غزه، عقب‌نشینی کرده است. همچنین توافقی بر سر آزادی حرکت از جنوب به شمال و ورود حجم زیادی از کمک‌ها، از جمله سوخت، حاصل شده است.

پیش‌بینی می‌شود توافق و زمان اجرای آن پیش از عید «حانوکا» (25 دسامبر) مشروط بر نهایی شدن جزئیات اعلام شود.

یک منبع مصری نیز به «الشرق الأوسط» گفت که توافق بسیار نزدیک است و احتمالاً هفته آینده اعلام خواهد شد. وی افزود: «اختلافات کنونی بیشتر بر سر نام زندانیان فلسطینی است. حماس خواستار آزادی مروان البرغوثی است، اما اسرائیل مخالف است. با این حال، حماس به پذیرش توافق جزئی رضایت داده که اجازه ورود حجم بیشتری از کمک‌ها را می‌دهد. همچنین، مذاکرات در طول آتش‌بس به نحوه عقب‌نشینی کامل نیروهای اسرائیلی اختصاص خواهد یافت.»

روز دوشنبه، مقامات اسرائیلی در دوحه برای گفت‌وگوهای فنی درباره آتش‌بس میان اسرائیل و حماس حضور یافتند. به گفته یک منبع آگاه، این نشست‌ها میان گروه‌های فنی از اسرائیل و قطر برگزار شده است. منابع دیگر نیز تأیید کردند که مذاکرات بر پر کردن شکاف‌های موجود متمرکز است.

یک منبع مصری به شبکه «القاهره الإخباریة» گفت که خبر سفر بنیامین نتانیاهو به قاهره، که توسط رویترز و فرانس‌پرس منتشر شده بود، صحت ندارد.

تحلیلگران معتقدند اسرائیل با تبلیغ این توافق و صحبت از دوران پس از جنگ، در تلاش است تا پیروزی خود را نشان دهد. از سوی دیگر، حماس نیز به نظر می‌رسد که انعطاف لازم را برای پذیرش توافق جزئی نشان داده است.

تحلیلگران همچنین بر این باورند که نتانیاهو نیز برای جلوگیری از هرگونه تنش داخلی مجبور به پذیرش این توافق شده است. این توافق همچنین به او امکان خواهد داد که با اجرای این توافق، فشار مربوط به موضوع گروگان‌ها را به‌طور موقت کاهش دهد.

عبدالفتاح السیسی، رئیس‌جمهور مصر، نیز روز سه‌شنبه در گفت‌وگویی تلفنی با نیکوس خریستودولیدس، رئیس‌جمهور قبرس، بر اهمیت دستیابی سریع به توافق آتش‌بس در غزه تأکید کرد. وی همچنین خواستار مبادله گروگان‌ها و تضمین ارسال کمک‌های انسانی بدون مانع به ساکنان غزه شد.

 



جشن مشترک فلسطینیان «الیرموک» و سوری‌ها پس از «سرنگونی دیکتاتوری»

بازگشت امنیت و آرامش به محله تضامن و اردوگاه یرموک پس از سقوط نظام (فرانس پرس)
بازگشت امنیت و آرامش به محله تضامن و اردوگاه یرموک پس از سقوط نظام (فرانس پرس)
TT

جشن مشترک فلسطینیان «الیرموک» و سوری‌ها پس از «سرنگونی دیکتاتوری»

بازگشت امنیت و آرامش به محله تضامن و اردوگاه یرموک پس از سقوط نظام (فرانس پرس)
بازگشت امنیت و آرامش به محله تضامن و اردوگاه یرموک پس از سقوط نظام (فرانس پرس)

پناهندگان فلسطینی که در شادی سوری‌ها از سقوط «دیکتاتوری» شریک بودند، امیدی نداشتند که اردوگاه «یرموک» در نزدیکی دمشق بار دیگر به نماد «حق بازگشت» و «پایتخت آوارگان فلسطینی» تبدیل شود. نظام برکنار شده بشار اسد این نماد را محو کرده بود. اما پیروزی انقلاب سوریه و سرنگونی او، این نماد و ویژگی را به اردوگاه بازگرداند.

در حالی که اشک شادی بازگشت آوارگان با جشن پیروزی در «محله تضامن» در داخل اردوگاه آمیخته بود، در شمال این منطقه، هواداران نظام برکنار شده به خیابان‌ها آمدند و بازگشت زندگی عادی به این منطقه را جشن گرفتند. آن‌ها احساس اطمینان کردند؛ چراکه گروه‌های مسلح مخالف تلاش کردند آسیبی به آن‌ها نرسانند.

آرامش و تبریک

در روز پنجم سقوط حکومت اسد، روزنامه «الشرق الأوسط» از بیشتر مناطق اردوگاه که در هفت کیلومتری جنوب دمشق قرار دارد، بازدید کرد.

ایست بازرسی برکه در ورودی محله تضامن و دف الشوک که به «ایست وحشت» معروف بود (الشرق الأوسط)

در ورودی شمالی اردوگاه، تغییر به‌وضوح دیده می‌شود. نخستین چیزی که توجه را جلب می‌کند، نوشته «مخیم الیرموک» (اردوگاه یرموک) روی قوس سیمانی ابتدای خیابان یرموک است. پیش از این فقط «خیابان یرموک» نوشته شده بود. این عبارت بین پرچم انقلاب سوریه و فلسطین نوشته شده است.

حواجز خوف (ایست‌های بازرسی وحشت) که توسط نظام در ورودی خیابان‌های اصلی یرموک، فلسطین و خیابان ۳۰ ایجاد شده بود، از بین رفته‌اند. نیروها، تصاویر و پرچم‌های نظام هم ناپدید شده‌اند و تردد عابران و خودروها افزایش یافته است.

خیابان الجلاء در شمال محله تضامن و بازگشت زندگی عادی (الشرق الأوسط)

در طول این بازدید، مشخص شد که گروه‌های فلسطینی هم‌پیمان با نظام اسد که علیه مردم سوریه جنگیدند، دفاتر خود را بسته و ناپدید شده‌اند. منابع محلی به «الشرق الأوسط» گفتند که این گروه‌ها از شب سقوط نظام فرار کرده‌اند.

این منابع تاکید کردند که وضعیت کنونی «خیلی بهتر» از دوران «حکومت دیکتاتور» است. آن‌ها از حکومت جدید خواستند خدمات اساسی اردوگاه را سریعاً بازسازی کند و آن را دوباره به منطقه‌ای پررونق تبدیل کند.

خیابان نسرین در شمال محله تضامن و بازگشت زندگی عادی (الشرق الأوسط)

با توجه به حضور محدود نیروهای مسلح مخالف در خیابان‌های اردوگاه، منابع محلی می‌گویند اولویت کنونی «برقراری امنیت و آرامش در اردوگاه برای جلوگیری از هرگونه سوءاستفاده» است.

ابتکارات مردمی

در حالی که در خیابان فلسطین تردد عابران و خودروها زیاد بود، جشن سقوط نظام اسد ادامه داشت. این جشن با روش‌های مختلفی از جمله تبریک به خانواده‌های بازگشته برگزار می‌شد.

در خیابان فلسطین، جوانانی سوار بر موتورسیکلت با پرچم انقلاب دیده می‌شدند. همزمان خودروهای وابسته به گروه‌های مخالف در خیابان گشت می‌زدند و مبارزان از پنجره خودروها علامت پیروزی نشان می‌دادند.

فرمانده‌ای از مخالفان در مقابل خانه‌اش در محله تضامن نشسته و پرچم انقلاب بر بالکن برافراشته شده است (الشرق الأوسط)

در انتهای خیابان فلسطین، گروهی از مردم محلی به‌طور خودجوش در حال برداشتن موانع خاکی از ورودی کوچه‌ها بودند. یکی از آن‌ها به «الشرق الأوسط» گفت: «ما کوچه‌های اردوگاه را باز می‌کنیم. از دولت جدید می‌خواهیم ماشین‌هایش را وارد کند. اوضاع خیلی بهتر شده و ما دست یاری به سوی آن‌ها دراز می‌کنیم.»

حملات سیستماتیک

مهند شحاده، دبیرکل اتحادیه کارگران فلسطین در سوریه، به «الشرق الأوسط» گفت: اردوگاه‌های فلسطینی از جمله «یرموک» در حملات هوایی نظام اسد و متحدانش در سال ۲۰۱۸ به‌طور سیستماتیک تخریب شد. این حملات در جریان عملیات نظامی ده روزه انجام شد که به سیطره نظام بر اردوگاه منجر شد.

او توضیح داد که پس از این حمله، نظام چندین تصمیم برای بازگشت مردم به خانه‌هایشان صادر کرد، اما به دلیل موانع امنیتی و نبود خدمات اساسی، تعداد کمی از مردم بازگشتند.

پرچم انقلاب بر بام خانه‌ای در محله تضامن اردوگاه یرموک (الشرق الأوسط)

شحاده افزود: نظام اسد که همیشه ادعای حمایت از فلسطینی‌ها را داشت، پس از سیطره، عنوان «اردوگاه» را حذف کرد و آن را به «منطقه» تبدیل کرد. این اقدام به معنای از بین بردن نماد «حق بازگشت» و «پایتخت آوارگان فلسطینی» بود.

بازگشت نمادین

شحاده گفت: پس از سقوط نظام، با رهبران گروه‌های مخالف تماس گرفتیم و درخواست بازگشت هویت تاریخی اردوگاه را دادیم. این درخواست پذیرفته شد و در عمل اجرا شد.

او گفت از روز اول سقوط نظام، خانواده‌ها به خانه‌هایشان باز می‌گردند و تعداد آن‌ها روزانه ده‌ها خانواده برآورد می‌شود.

تاریخ اردوگاه

اردوگاه یرموک در سال ۱۹۵۷ تأسیس شد. با گسترش دمشق، بخشی از ترکیب جغرافیایی و جمعیتی آن شد. این اردوگاه بزرگ‌ترین تجمع فلسطینیان در سوریه، لبنان و اردن بود و نماد «حق بازگشت» و «پایتخت آوارگان فلسطینی» به شمار می‌رفت.

پیش از جنگ، این اردوگاه بیش از ۵۰۰ هزار نفر جمعیت داشت که ۱۶۰ هزار نفر از آن‌ها فلسطینی بودند. اکثر آن‌ها با گروه‌های مخالف همکاری کردند و هزاران نفر توسط نظام کشته، زندانی و آواره شدند.

شادی گسترده

در محله «تضامن»، شادی زیادی برای سقوط نظام وجود داشت. خبرنگار «الشرق الأوسط» شاهد بازگشت خانواده‌های زیادی به خانه‌هایشان بود. برخی از خانواده‌ها در حالی که از شادی گریه می‌کردند، سجده می‌کردند و زنان زغارید می‌کشیدند.

یکی از فرماندهان مخالفان که در محله حضور داشت، گفت: «ما ثابت کردیم که تروریست نیستیم. آن‌ها ما را شکنجه کردند، اما ما مانند آن‌ها رفتار نخواهیم کرد.»

در جنوب محله که در کنترل مخالفان بود، شادی‌ها گسترده‌تر بود و خانواده‌های بیشتری بازمی‌گشتند.