برگزاری مراسم یادبود برای صدام باعث ایجاد تنش در پارلمان‌های عراق و اردن شد

پارلمان عراق اردن را به دلیل برگزاری مراسم یادبود صدام سرزنش کرد

برگزاری مراسم یادبود برای صدام باعث ایجاد تنش در پارلمان‌های عراق و اردن شد
TT

برگزاری مراسم یادبود برای صدام باعث ایجاد تنش در پارلمان‌های عراق و اردن شد

برگزاری مراسم یادبود برای صدام باعث ایجاد تنش در پارلمان‌های عراق و اردن شد


در سایه اجازۀ عمان به برگزاری مراسم بزرگداشت و یادبود برای صدام حسین رئیس‌جمهور سابق عراق در دوازدهمین سالگرد اعدامش که آخرین آنها در مجتمع سندیکای حرفه‌ای در شهر اربد اردن بود، اتهاماتی میان نمایندگان پارلمان عراق و اردن رد و بدل شد.
به گزارش الشرق الاوسط، برگزاری هرساله مجالس یادبود برای صدام حسین باعث ناراحتی عراقی‌ها به خصوص شیعیان می‌شود و آنها هر ساله می‌خواهند به دلیل این یادبودها که توهینی به روح شهدای دورۀ صدام است روابط عراق با اردن قطع شود. برخی از عراقی‌ها از اینکه اردن از سال 2003 پذیرای خانواده صدام و دختر بزرگش رغد هستند ناراحت هستند.

اما امسال انتقاد از این مراسم‌ها از حالت غیر رسمی خارج شده و به سطح پارلمانی رسید به طوری که نمایندگان عراق آن را تحریک برانگیز دانستند و پارلمان اردن در جواب این انزجار این مراسم‌ها را در چارچوب آزادی قانونی دانستند که قانون اساسی بخشیده است.
عالیه نصیف یکی از اعضای «ائتلاف دولت قانون» به رهبری نوری المالکی دو روز پیش از دولت عراق خواست تا اردن را ملزم به احترام به خواستۀ ملت عراق و عدم تحریک آن با برگزاری تجمع‌ها و یادبودهایی برای بزرگداشت رژیم سابق کند و از میزبانی کنفرانس‌های خصمانه با عراق بپرهیزد.
این نماینده در بیانیه‌ای گفت: اگر دولت اردن با این اذعان که این اقدامات فردی است آنها را توجیه کند این توجیه غیرقابل قبول است. سازمان امنیتی اردن می‌تواند از چنین تجمع‌های توهین آمیز به ملت عراق جلوگیری کند و افراد شرکت کننده در آنها را مجازات کند.
اما خالد رمضان نماینده پارلمان اردن معتقد است بر اساس اصل آزادی قانون اساسی اردن، تمام سازمان‌های اردن می‌توانند هر نوع فعالیتی را پوشش دهند و هیچ پارلمانی نمی‌تواند آنچه بر خلاف عهدنامه‌های پارلمان اردن است را بر آن تحمیل کند.
نضال الطعانی رئیس کمیته خارجی پارلمان اردن نیز در خصوص بیانیه نصیف عنوان کرد که این خطابه به نمایندگی از حزب انتخاباتی این نماینده است و نمی‌تواند بر روابط دو کشور تاثیر بگذارد. با هرگونه نقطه نظرهایی در خصوص روابط دو کشور از طریق دیپلماسی و سفارت دو کشور تعامل خواهد شد.
وجیه عباس نماینده پارلمان عراق و یکی از اعضای «ائتلاف فتح» روز گذشته در جواب نمایندگان اردن نوشت: به عنوان نماینده‌های عراق نظراتی داریم که باعث حفظ عزت ملت عراق می‌شود و ملزم به آنچه پارلمان اردن صادر می‌کند نیستیم. صدام در حق ملت عراق مرتکب جنایت شد. در واقع دولت ما باید به خاطر موضع ضعیف خود در برابر این توهین‌های پیاپی از جانب برخی از اردنی‌ها سرزنش شود.
وی عنوان کرد: دموکراسی این است که به احساسات عراقی‌ها احترام گذاشته شود نه اینکه اردن از توهین برخی از شهروندان خود به بهانه آزادی بیان با این شیوۀ رکیک دفاع کند.



محمد بن سلمان و ترامپ؛ تعمیق شراکت و حمایت از ثبات

محمد بن سلمان همراه با دونالد ترامپ طی سفر ترامپ به عربستان در مه 2025 (واس)
محمد بن سلمان همراه با دونالد ترامپ طی سفر ترامپ به عربستان در مه 2025 (واس)
TT

محمد بن سلمان و ترامپ؛ تعمیق شراکت و حمایت از ثبات

محمد بن سلمان همراه با دونالد ترامپ طی سفر ترامپ به عربستان در مه 2025 (واس)
محمد بن سلمان همراه با دونالد ترامپ طی سفر ترامپ به عربستان در مه 2025 (واس)

ولیعهد و نخست‌وزیر پادشاهی عربی سعودی، شاهزاده محمد بن سلمان بن عبدالعزیز، امروز بنا بر دستور خادم حرمین شریفین، ملک سلمان بن عبدالعزیز، و در پاسخ به دعوت رئیس‌جمهور ایالات متحده، دونالد ترامپ، سفر رسمی کاری خود به آمریکا را آغاز می‌کند.

دیوان پادشاهی سعودی در بیانیه‌ای اعلام کرد که شاهزاده محمد بن سلمان در این سفر، روابط دوجانبه و راه‌های تقویت آن در حوزه‌های مختلف را بررسی خواهد کرد و همچنین به گفت‌وگو درباره مسائل دارای اهتمام مشترک خواهد پرداخت.

محافل سیاسی در ایالات متحده این سفر را رویدادی راهبردی می‌دانند که به تعمیق شراکت و حمایت از ثبات کمک می‌کند؛ و کاخ سفید با توجه و آمادگی قابل‌توجهی از آن استقبال می‌کند.

ترامپ شامگاه جمعه، هنگام حرکت به‌سوی فلوریدا برای گذراندن تعطیلات آخر هفته، گفت: «این سفر چیزی بیش از یک دیدار است... ما پادشاهی عربی سعودی و ولیعهد را گرامی می‌داریم.»

در چارچوب پوشش گسترده «الشرق الأوسط» از این سفر، شماری از کارشناسان دو کشور و مقام‌های پیشین درباره اهمیت تقویت روابط و نیز موضوعاتی که قرار است در گفت‌وگوها مطرح شود، از جمله فرصت‌های راه‌حل‌های سیاسی برای مسائل منطقه و افزایش همکاری اقتصادی، سخن گفتند.

باربارا لیف، معاون پیشین وزیر امور خارجه ایالات متحده در امور خاور نزدیک، می‌گوید روابط میان دو کشور «برای شکل‌دادن به تلاشی مشترک جهت دستیابی به ثبات، و سپس کمک به منطقه برای حرکت در مسیر ممکن، بسیار حیاتی است».
مایکل راتنی، سفیر پیشین آمریکا در سعودی، نیز اظهار کرد: «دگرگونی‌ای که پادشاهی عربی سعودی تجربه کرده، با سرعت بالایی پیش می‌رود. ماهیت جامعه و اقتصاد به‌شکل چشمگیری تغییر کرده است و آمریکایی‌ها به‌تدریج ـ هرچند آهسته ـ این تغییرات را مشاهده می‌کنند.»

سوی دیگر، آرون دیوید میلر، پژوهشگر مؤسسه «کارنگی برای صلح بین‌المللی»، معتقد است این سفر «روابط سعودی ـ آمریکایی را به سطحی تازه ارتقا خواهد داد».

مدیران ارشد شرکت‌های فعال در حوزه هوش مصنوعی نیز به «الشرق الأوسط» گفتند پادشاهی عربی سعودی اکنون یکی از سریع‌ترین و جذاب‌ترین بازارها برای سرمایه‌گذاری‌های فناورانه است و شراکت‌های دو طرف در زمینه هوش مصنوعی، محاسبات پیشرفته و امنیت سایبری در حال گسترش است.


محمد بن سلمان و آمریکا… از ایجاز تا انجام

محمد بن سلمان همراه با دونالد ترامپ طی سفر ترامپ به عربستان در مه 2025 (واس)
محمد بن سلمان همراه با دونالد ترامپ طی سفر ترامپ به عربستان در مه 2025 (واس)
TT

محمد بن سلمان و آمریکا… از ایجاز تا انجام

محمد بن سلمان همراه با دونالد ترامپ طی سفر ترامپ به عربستان در مه 2025 (واس)
محمد بن سلمان همراه با دونالد ترامپ طی سفر ترامپ به عربستان در مه 2025 (واس)

در جریان نشست سران سعودی و آمریکا که سپتامبر ۲۰۱۵ در کاخ سفید میان خادم حرمین شریفین، ملک سلمان بن عبدالعزیز، و رئیس‌جمهوری پیشین آمریکا باراک اوباما برگزار شد، شاهزاده محمد بن سلمان «ایجازی» درباره دیدگاه‌های سعودی نسبت به رابطه استراتژیک دو کشور برای قرن بیست‌ویکم ارائه داد.
در آن زمان، به‌روشنی پیداست که شاهزاده جوان دارای تصور و رویکردی تازه نسبت به روابط سعودی ـ آمریکا است؛ روابطی که طی بیش از هشتاد سال مراحل و تحولاتی را پشت سر گذاشته، و او مصمم بود مسیرهای آینده آن را بازتعریف کند.

ملک سلمان بن عبدالعزیز در دیدار با باراک اوباما در کاخ سفید – سپتامبر 2015 (واس)

ریاست‌جمهوری آمریکا طی ده سال بعد میان جمهوری‌خواهان و دموکرات‌ها در نوسان بود؛ اما نقطه عطف زمانی رقم خورد که شاهزاده محمد بن سلمان برای نخستین بار در مارس ۲۰۱۷ در کاخ سفید با دونالد ترامپ دیدار کرد؛ دیداری که ترامپ را به انتخاب ریاض به‌عنوان نخستین مقصد خارجی‌اش در دوره اول ریاست‌جمهوری‌اش سوق داد.
در جریان سفر تاریخی او به ریاض در ماه مه ۲۰۱۷، ترامپ سخنرانی‌ای در برابر رهبران جهان عرب و اسلام ایراد کرد که بر نگرانی‌های مربوط به تروریسم و درگیری‌های خاورمیانه متمرکز بود. و در همان سفر، ملک سلمان بن عبدالعزیز و ترامپ «اعلامیه چشم‌انداز استراتژیک مشترک» میان دو کشور را امضا کردند.
در ژانویه ۲۰۲۰، جو بایدن به‌عنوان رئیس‌جمهوری سوگند یاد کرد و وعده داد روابط با نزدیک‌ترین شریک آمریکا را محدود خواهد کرد. اما وعده‌اش در برابر واقعیت‌ها و درک اهمیت شراکت سعودی ـ آمریکایی در شرایط تحول‌یافته ناشی از جنگ روسیه ـ اوکراین و دیگر دگرگونی‌های صحنه جهانی تاب نیاورد؛ و بدین‌ترتیب بایدن در ژوئیه ۲۰۲۲ به جده آمد تا با ملک سلمان بن عبدالعزیز و ولیعهد، شاهزاده محمد بن سلمان، دیدار کند.

شاهزاده محمد بن سلمان در دیدار با جو بایدن در ریاض – ژوئیه 2022 (رویترز)

مسئولان سعودی همواره تأکید می‌کنند که روابط با آمریکا استراتژیک و باثبات است و آمدن پیاپی دولت‌ها در کاخ سفید تأثیری بر آن نمی‌گذارد.
در همین ده سال، سعودی‌ها به مسیر توسعه توانمندی‌ها، گسترش قابلیت‌ها، تحقق اهداف چشم‌انداز خود و افزایش جایگاهشان در سطح جهان ادامه دادند.
تحولات روابط سعودی ـ آمریکایی جدا از دگرگونی‌های ژرفی که جهان تجربه کرد نبود؛ از جمله: صعود چین به‌عنوان رقیب راهبردی واشینگتن، انتقال مراکز ثقل اقتصادی به‌سوی آسیا، و جنگ اوکراین که اهمیت امنیت انرژی و نقش کشورهایی را که قادر به ثبات‌بخشی به بازارهای انرژی‌اند، تقویت کرد.
در همین حال، از میزان درگیری آمریکا در خاورمیانه کاسته شد و اولویت‌ها به سمت موضوعات دیگر چرخید؛ امری که برای ریاض فضایی گشود تا ابتکارهای منطقه‌ای مؤثری را رهبری کند؛ از تنش‌زدایی سیاسی گرفته تا شراکت‌های اقتصادی و ارائهٔ رویکردهای جدید برای امنیت منطقه‌ای.
هم‌زمان، فناوری‌ها و هوش مصنوعی به موتورهای اصلی اقتصاد جهانی بدل شدند؛ مسئله‌ای که باعث شد شراکت‌های سرمایه‌گذاری و فناورانه در محاسبات واشنگتن اهمیتی مرکزی‌تر پیدا کنند.
این تحولات مجموعاً بنیان‌های رابطهٔ میان ریاض و واشنگتن را از رابطه‌ای مبتنی بر نیازهای مقطعی به رابطه‌ای ساخته بر برابری، تلاقی منافع و مشارکت در ساخت آینده تبدیل کرده است.
پس از برعهده گرفتن دومین دورهٔ ریاست‌جمهوری، دونالد ترامپ بار دیگر در مه ۲۰۲۵ به ریاض سفر کرد و سخنرانی مفصلی ایراد نمود که در آن نه از تروریسم و جنگ‌ها، بلکه از «آینده‌ای روشن و تحولی بزرگ و شگفت‌انگیز در منطقه» به رهبری ملک سلمان و ولیعهد سخن گفت. در ریاض، سوریه حضور داشت و به درخواست عربستان، پروندهٔ تحریم‌ها بسته شد و رئیس‌جمهوری ترامپ با رئیس‌جمهوری احمد الشرع دیدار کرد.
ترامپ در خلال سخنرانی‌اش، از شاهزاده محمد پرسید: «آیا شب‌ها می‌خوابی؟» سپس افزود که شاهزاده «تمام شب را در اندیشهٔ بهتر کردن امور می‌گذراند». او پیامی به جهان داد مبنی بر این‌که دستاوردهای پادشاهی از بیرون نیامده، بلکه حاصل عزم رهبران و ملت آن برای ساختن کشورشان و پیش بردن چشم‌اندازهای منحصربه‌فردشان و ترسیم آینده به شیوهٔ خودشان بوده است. ترامپ این روند را «معجزهٔ معاصر به شیوهٔ عربی» توصیف کرد.

صحنه‌ای از دیدار سه‌جانبهٔ سعودی ـ آمریکایی ـ سوری در ریاض، مه 2025 (واس)

این روایت ما را به مصاحبهٔ مجلهٔ آمریکایی «لایف» با ملک عبدالعزیز در مارس ۱۹۴۳ بازمی‌گرداند؛ جایی که او را «مردی که با چشمی بیدار زمام پادشاهی‌اش را در دست دارد» توصیف کرده بود. چه شباهتی میان سخن دیروز دربارهٔ جدِ بنیان‌گذار و سخن امروز دربارهٔ نوادهٔ راه‌یافته!
در میان تمام این زمینه‌ها و در سایهٔ تحولات گستردهٔ منطقه، سفر شاهزاده محمد بن سلمان به واشنگتن و دیدارش با رئیس‌جمهوری ترامپ انجام می‌شود؛ دیداری که انتظار می‌رود به توافقات و قراردادهایی منجر شود. هرچند عنوان‌های سیاسی و امنیتی بر اخبار سفر غالب است، اما پرونده‌های اقتصادی و سرمایه‌گذاری نیز حضوری پررنگ خواهند داشت. شاید بهترین توصیف، سخن ترامپ باشد که گفت این دیدار نه یک جلسه، بلکه «تجلیل از سعودی و از شاهزادهٔ جوان» است.
همچنین گزارش‌های رسانه‌ای، همراه با گمانه‌زنی‌ها و اظهاراتی منسوب به سیاستمداران آمریکایی، همچنان بر احتمال «عادی‌سازی روابط سعودی با میانجیگری آمریکا» حساب می‌کنند؛ اما با وجود فشارها و تلاش‌ها، موضع سعودی در کنار حق ملت فلسطین پابرجا خواهد ماند.
منافع پادشاهی عربی سعودی با شریک مهم خود ایالات متحده ـ که حمایت از اسرائیل را بخشی از عقیدهٔ سیاسی خود می‌داند ـ هرگز بر عقیدهٔ سیاسیِ ریشه‌دار سعودی در حمایت از حق فلسطینیان مقدم نبوده است. سیاست خارجی سعودی نیز همچنان بر عدم‌ عادی‌سازی روابط بدون یک راه‌حل جامع برای مسئلهٔ فلسطین، شامل تشکیل کشور مستقل فلسطینی در مرزهای ۱۹۶۷، استوار است.
و اگرچه ماشین کشتار اسرائیل آنچه را که کرد در غزه و علیه مردم مقاوم آن و کوشید مسئلهٔ فلسطین را از میان بردارد، تلاش‌های سعودی به رهبری ملک سلمان و ولیعهد تنها به مشارکت فعال در توقف جنگ محدود نشد؛ بلکه سعودی شکافی تاریخی در مسیر راه‌حل دو کشوری ایجاد کرد: با اعلام «تحمیل راه‌حل» و کسب به رسمیت شناختن کشور فلسطین از کشورهای اثرگذار، در رأس آن کشور صادرکنندهٔ «وعده بلفور» و از تریبون سازمان ملل؛ همان جایی که شاهد تصویب تصمیم شومِ تقسیم بود و دهه‌ها صحنهٔ پیکار دیپلماتیک سعودی برای دفاع از حق فلسطین بوده است.
و با وجود تلاش‌های سعودی برای تحمیل تشکیل کشور فلسطینی با وجود مخالفت آمریکا، و امضای پیمان دفاع مشترک با پاکستانِ دارای زرادخانهٔ هسته‌ای، ترامپ بارها از قدردانی خود نسبت به سعودی، رهبری آن، و شخص شاهزاده محمد سخن گفت؛ زیرا «دوست قدرتمندِ صاحب‌اصل، احترامِ دوستش را برمی‌انگیزد»، حتی اگر در برخی مسائل اختلاف دیدگاه وجود داشته باشد. تجربهٔ سیاسی آمریکا نیز تنها به قدرتمندان بها می‌دهد: قدرتمندانی که قدرتشان از دستاورد است، نه از میراث و شعارها.
و فارغ از نوع توافقات و حجم دستاوردهای حاصل از این دیدار استثنایی میان دو کشور، قطعاً نتایج آن شراکت استراتژیک را ـ بر پایهٔ نگاه ولیعهد سعودی به این رابطه ـ تحکیم خواهد کرد. ناظران همچنین بر این باورند که نشست‌های واشنگتن بنیانی برای امنیت و شکوفایی منطقه و چشم‌اندازی برای آیندهٔ روابط استراتژیکی خواهند بود که نبوغ شاهزاده محمد بن سلمان آنها را از ایجاز به انجام رسانده است.


ترامپ با فروش جنگنده‌های «اف-۳۵» به سعودی موافقت کرد

جنگنده‌های پیشرفته آمریکایی «اف-۳۵» (آرشیویی)
جنگنده‌های پیشرفته آمریکایی «اف-۳۵» (آرشیویی)
TT

ترامپ با فروش جنگنده‌های «اف-۳۵» به سعودی موافقت کرد

جنگنده‌های پیشرفته آمریکایی «اف-۳۵» (آرشیویی)
جنگنده‌های پیشرفته آمریکایی «اف-۳۵» (آرشیویی)

رئیس‌جمهوری آمریکا، دونالد ترامپ، امروز (دوشنبه) اعلام کرد که ایالات متحده با فروش جنگنده‌های پیشرفتهٔ آمریکایی از نوع «اف-۳۵» به پادشاهی عربی سعودی موافقت کرده است.

ترامپ در گفت‌وگو با خبرنگاران در دفتر بیضی کاخ سفید گفت: «این کار را انجام خواهیم داد.»

قرار است رئیس‌جمهوری آمریکا فردا (سه‌شنبه) در کاخ سفید با ولیعهد سعودی، شاهزاده محمد بن‌سلمان، دیدار کند.